İçeriğe atla

Koloneia (thema)

GrekçeΚολωνεία, θέμα Κολωνείας
Koloneia Theması
Bizans İmparatorluğu Theması
863 öncesi – 1071 sonrası
Koloneia harita üzerinde
Koloneia harita üzerinde
Bizans İmparatorluğu'nun içinde Koloneia Theması'nın haritası, 1000 AD.
TarihOrtaçağ
 - Kuruluş 863 öncesi
 - Selçuklu Hanedanı tarafından ele geçirilmesi 1071 sonrası
Bugün parçası Türkiye

Koloneia Theması (Yunancaθέμα Κολωνείας), Kuzey Kapadokya ile güney Pontus'da (modern Türkiye) Bizans İmparatorluğu küçük bir theması (askeri-sivil vilayet). 9. yüzyıl ortasında bir zaman kurulmuş ve 1071'de Malazgirt Meydan Muharebesi'nin hemen sonrası Selçuklular tarafından fethedilmiştir.

Tarihi

Aslen Armeniakon Theması'nın bir parçası olan thema, Lykos nehri üzerinde Koloneia (modern Şebinkarahisar) kenti etrafında oluşturulmuştur.[1] Thema ilk kez 863'te kaydedildi,[1][2][3] ama görünüşe göre daha önce ayrı bir bölge olarak var oldu: Nikolaos Oikonomides, Arap coğrafyacı El-Mesûdî tarafından ilk önce bir kleisura (müstahkem bir sınır bölgesi) oluşturulduğu anlamına gelen bir referansı yorumlar.[4][2] Ayrıca Amorion'un 42 Şehidi'nin hayatı'nın bir versiyonunda İmparator Theofilos (h. 829-842) bu vilayete doux olarak Kallistos isimli bir Spatharios'u yaklaşık 842 yılında ataması muhtemelen komşu Haldia ile beraber buranın tam themaya yükselmesi tarihidir.[1][3][4]

Koloneia'nın uzak konumu, 939/940'ta Seyfü'd Devle tarafından yapılan büyük bir akın dışında, Arap baskınlarının en kötülerinden korudu. 1057'de Katakalon Kekavmenos yönetimindeki yerel alay, I. İsaakios'un (h. 1057-1059) ayaklanmasını destekledi. 1069'da thema asi Norman paralı asker Robert Crispin tarafından işgal edildi. Bölge, 1071'de Malazgirt Meydan Muharebesi'nden kısa bir süre sonra Selçuklu Türklerinin eline geçti.[1][5]

Yeri

İmparator VII. Konstantinos (h. 913-959) De Thematibus adlı eserinde themayı, Koloneia Koloneia, doğuda Niksar, Arabraca, Phalakros Dağı (muhtemelen modern Karaçam Dağı), Niksar ve Divriği ile çevrilmiş küçük bir bölge olarak nitelendirir. Ayrıca on altı isimsiz kale yer alıyordu.[3][4] Konstantinos, ayrıca babası VI. Leon'un (h. 886-912) Kemah turma'sını Koloneia'dan alıp Erzincan ile beraber Mezopotamya isimli yeni bir thema kurduğunu kaydeder.[6]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d ODB, "Koloneia 1. Koloneia on the Lykos in interior Pontos" (C. Foss), p. 1138.
  2. ^ a b Oikonomides 1972, s. 349.
  3. ^ a b c Pertusi 1952, ss. 141-142.
  4. ^ a b c Bryer & Winfield 1985, s. 147.
  5. ^ Bryer & Winfield 1985, ss. 147-148.
  6. ^ ODB, "Kamacha" (C. Foss), p. 1097.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Armeniakon</span>

Armeniakon Theması, daha doğrusu Armeniakların Theması kuzeydoğu Küçük Asya'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Anatolikon</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Anatolikon Theması daha doğrusu Anatoliklerin Theması olarak bilinir, Orta Küçük Asya'da bir Bizans theması idi. Kuruluşundan itibaren, themaların en büyük ve en kıdemli olanıydı ve askeri yöneticileri (stratēgoi) güçlü bireylerdi, bunların birçoğu imparatorluk tahtına yükseldi veya tahtı ele geçirmek için başarısız isyanlar başlattılar. Thema ve ordusu, 7-10. Yüzyıl Arap-Bizans savaşlarında önemli bir rol oynadı, ardından 1070'lerin sonlarında Selçuklu Türkleri tarafından fethine kadar süren göreli bir barış dönemi yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Opsikion</span> Bizans Bölgesi (thema)

Opsikion Theması basitçe Opsikion, kuzeybatı Küçük Asya'da bulunan bir Bizans themasıdır. İmparatorluk maiyet ordusundan yaratılan Opsikion, Konstantinopolis'e en yakın konumda bulunan ilk themaların en büyük ve en prestijli olanıydı. 8. yüzyılda çeşitli isyanlara karıştı, yaklaşık 750'de üçe bölündü ve eski üstünlüğünü kaybetti. Dördüncü Haçlı Seferi sonrasına kadar orta kademe bir thema olarak hayatta kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Thrakesion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Trakyalı Theması, daha düzgün bir şekilde Trakyalıların theması olarak söylenir, Batı Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu themasıdır. 7. yüzyılın ortalarında veya 8. yüzyılın başlarında eski Trakyalılar ordusunun yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur ve adını almıştır, Konstantinopolis'e yakınlığı nedeniyle varoluşu boyunca İmparatorluğun daha büyük ve daha önemli themalarından biri olmuştur. Trakyalıların theması 14. yüzyılın başlarında bölge Anadolu beyliklerinin eline geçmesine kadar hayatta kalan en uzun ömürlü themalardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Trakya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Trakya Theması, Balkanların güneydoğu bölümünde yer alan Bizans İmparatorluğu theması, imparatorluğun tarihi boyunca Trakya'nın çeşitli bölümlerini kapsamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Makedonya Theması geç 700ler ile erken 800ler arasında kurulan Bizans İmparatorluğu theması. Bizans Makedonyası ayrıca Trakya bölgesiyle bağlantılıydı ve Edirne, themanın başkentiydi.

Kibirreoton, erken 8. yüzyıl ile geç 12. yüzyıl arasında Küçük Asya'nın güney sahilinde Bizans İmparatorluğu theması. Bizans İmparatorluğu'nun ilk ve en önemli denizci theması, Bizans donanması için gemi ve birlik sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bukellarion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Bukellarion Thema, daha layıkıyla Bukellarion'ların Theması olarak bilinir, Kuzey Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu theması. 8. yüzyıl ortasında antik Paflagonya bölgesinin büyük kısmı ile Galatia ve Frigya'nın bazı bölgelerinden oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sisam (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sisam Theması geç 9. yüzyılda Ege Denizi'nin doğusunda kurulmuş Bizans İmparatorluğu theması. Bizans İmparatorluğu'nun denizci themalarından biriydi. Bizans donanması için gemi ve birlik sağlamıştır.

Sicilya Theması Geç 7. yüzyıl ile 10. yüzyıl arasında yaşamış, Sicilya ile İtalya Anakarası'nda Calabria bölgesini içeren Bizans İmparatorluğu theması. 902 yılında Sicilya'nın Müslüman fethinden sonra, thema Calabria ile sınırlanmış fakat 10. yüzyıl ortalarına kadar bu ismini muhafaza etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Mezopotamya günümüzde doğu Türkiye'de yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Mezopotamya bölgesi ya da daha eski Roma ve erken Bizans Mezopotamya eyaleti ile karıştırılmamalıdır.Thema, Arsanias Nehri ile Çemişgezek arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Paflagonya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Paflagonya theması Modern Türkiye'de kuzey Anadolu kıyısı boyunca, Paflagonya'da kurulmuş Bizans Theması.

<span class="mw-page-title-main">Harsianon</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Harsianon, Türkiye'de Kapadokya yöresinde yer alan bir Bizans kalesinin ve buna bağlı themanın adıydı. Harabeleri Yozgat ili, Akdağmadeni ilçesi Muşalikalesi köyünde bulunmuştur sonra Kayseri'ye taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lykandos</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Lykandos ya da Lycandus 10.ve 11. yüzyıllarda Bizans kalesi ismi ve askeri-sivil eyalet, Lykandos theması olarak bilinir

<span class="mw-page-title-main">Selanik (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Selanik theması Orta ve Batı Makedonya ile imparatorluğun ikinci önemli şehri Selanik'i içeren güney Balkanlar'da Bizans İmparatorluğu theması.

Gabras ya da Kavraz Haldia'nın yarı bağımsız ve yarı veraset hükümdarları olarak özellikle 11. yüzyılın sonlarında ve 12. yüzyılların başlarında öne çıkan Bizanslı önemli bir soylu ailenin soyadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hersonos (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Hersonos Theması başlangıçta ve resmî olarak Klimata olarak adlandırılan, merkezi Kırım'da, Hersonisos'da bulunan bir Bizans theması idi.

<span class="mw-page-title-main">Seleukia (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Seleukia Theması Küçük Asya'nın güney sahilinde, merkezi Seleukia, olan Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Sebasteia (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sebasteia Theması kuzeydoğu Kapadokya ve Küçük Ermenistan'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Thema olarak 911'de kuruldu ve 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Selçuklu Hanedanının eline geçene kadar ömrünü sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Kappadokia (thema)</span> Bizans  theması

Kappadokia Theması 9. yüzyılın başlarından 11. yüzyılın sonlarına kadar aynı adı taşıyan bölgenin güney bölümünü kapsayan bir Bizans İmparatorluğu theması.