İçeriğe atla

Kolombiya Birleşik Devletleri

Kolombiya Birleşik Devletleri
Estados Unidos de Colombia (İsp.)
Kolombiya Birleşik Devletleri
1863-1886
Kolombiya Birleşik Devletleri bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Slogan
"Libertad y Orden"
(Türkçe: Özgürlük ve Düzen)
BaşkentSanta Fe de Bogotá
HükûmetFederasyon
Tarihçe 
• Kuruluşu
1863
• Rionegro Sözleşmesi
8 Mayıs 1863
• Dağılışı
1886
Para birimiKolombiya pesosu
Öncüller
Ardıllar
Granada Konfederasyonu
Kolombiya
Panama Devleti

Kolombiya Birleşik Devletleri (İspanyolca: Estados Unidos de Colombia), 1863'te[1] Rionegro Sözleşmesi ile yıllarca süren iç savaşın ardından Granada Konfederasyonu için kabul edilen isimdi. Kolombiya, dokuz "egemen devletten" oluşan federal bir devlet haline geldi. Bugünkü Kolombiya ve Panama topraklarını ve kuzeybatı Brezilya'nın bazı kısımlarını kapsıyordu. Birkaç yıl daha aralıklı iç savaşlardan sonra, 1886'da günümüzdeki modern Kolombiya'nın öncülü olan daha merkeziyetçi Kolombiya Cumhuriyeti aldı.

Tarihçe

1860-1862 iç savaşı, muhafazakârların federal eyaletler üzerindeki yönetimi merkezileştirme çabaları, Granada Konfederasyonu'nun dağılmasıyla sonuçlandı. Liberal General Tomás Cipriano de Mosquera, 1862'de başkan Bartolomé Calvo'nun muhafazakâr hükûmetini yendi ve yeni başkan olarak atandı. Bogotá'daki hükûmetten eyaletlere çok fazla güç dağıtıldı.

1863 Kolombiya Anayasası

3 Şubat 1863'te Kongre, ülke için Kolombiya Birleşik Devletleri adını onayladı ve 8 Mayıs'ta Rionegro Sözleşmesi yayınlandı. İki yıllık bir süre ile ve hemen yeniden seçilme olasılığı olmayan merkezî başkanlık ile federal bir sistem kurdu. Başkan eyaletler tarafından seçilecekti. 12 Mayıs'ta Mosquera ilk başkan olarak seçildi.

Liberaller, merkezî olmayan, serbest piyasa sistemiyle Kolombiya Birleşik Devletleri'ni kurmaya çalıştı. Mosquera'nın başkanlığının ilk iki dönemi gibi ve önceki liberal başkanlıklarda olduğu gibi, muhafazakârları dehşete düşürecek şekilde Katolik Kilisesi'ne karşı sert bir politika izlendi. Kilise'nin sahip olduğu topraklara el konularak sanayicilere devredildi ve Kilise'nin nüfuzu ve hakları ciddi şekilde sınırlandırıldı.

1871'de modernizasyon ve ekonomik reform girişimleri, Kolombiya pesosunun uluslararası altın standardının bir parçası olarak Fransız frangı ile ilişkilendirilmesine neden oldu.

Dağılış

Birkaç yıl süren aralıklı iç savaşlardan sonra, 1886'da Başkan Rafael Núñez tarafından yönetilen Kolombiya Muhafazakar Partisi, Kolombiya Birleşik Devletleri'ni ortadan kaldıran ve Kolombiya Cumhuriyeti'ni yaratan merkeziyetçi karaktere sahip yeni bir anayasa ilan etti. Muhafazakârlar, Kolombiya'yı altın standardından hemen geri çektiler ve ardından basılı para birimindeki artış, rahatsız edici bir enflasyonla sonuçlandı.

Bu süreçte devletteki liberal ve muhafazakâr gruplar arasındaki çatışmalar 1903'te Panama'nın ayrılmasıyla sonuçlanacaktı.

Devletler

Konfederasyonu oluşturan dokuz orijinal devlet şunlardı:

  • Antioquia Devleti,
  • Bolivar Devleti,
  • Boyacá Devleti,
  • Kafkas Devleti,
  • Cundinamarca Devleti,
  • Magdalena Devleti,
  • Panama Devleti,
  • Santander Devleti ve
  • Tolima Devleti,

ve bölgeler şunlardı:

  • Caqueta Bölgesi,
  • San Martin Bölgesi ve
  • Nevada ve Motilones Bölgesi .

Kaynakça

  1. ^ "American Colonies - New Granada". www.historyfiles.co.uk. 11 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kolombiya</span> Güney Amerikada bir ülke

Kolombiya veya resmî adıyla Kolombiya Cumhuriyeti, Güney Amerika'da yer alan ve Kuzey Amerika'da adaları bulunan bir ülkedir. Kuzeybatıda Panama, kuzeyde Karayip Denizi, doğuda Venezuela ve Brezilya, güneyde Ekvador ve Peru ve batıda Büyük Okyanus ile çevrilidir. Yüz ölçümüne göre Güney Amerika'nın 4., dünyanın ise 26. en geniş ülkesidir. Ülke 32 departman ve aynı zamanda en büyük şehir olan Bogotá Başkent Bölgesi'ne ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Federasyon</span> genellikle siyasal anlamda; dışişleri üniter, içişleri federe sistemi olan devletler topluluğu

Federasyon veya federal devlet, coğrafi yapılarına göre oluşmuş birden fazla devletin kendi istekleriyle bir araya gelerek dışarıya karşı tek bir siyasal güç olarak görülmeleri ve bu amaçla kurdukları örgütün, kendisini oluşturan devletlerin üzerinde olması; iç işlerinde ise, yine aralarındaki anlaşmaya göre geniş veya dar ölçüde özerk olmaları ile oluşan topluluk.

<span class="mw-page-title-main">Arizona</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısında bulunan bir eyalettir. 50 eyaletin 6. büyük ve 14. kalabalık eyaletidir. Başkenti ve en büyük şehri Phoenix'tir. Arizona, Dört Köşe bölgesini kuzeyde Utah, kuzeydoğuda Colorado ve doğuda New Mexico ile paylaşıyor; diğer komşu eyaletleri batıda Nevada ve Kaliforniya, güneyde ve güneybatıda Meksika eyaletleri Sonora ve Baja California'dır.

<span class="mw-page-title-main">Simón Bolívar</span> Büyük Kolombiyanın kurucusu

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte-Andrade y Blanco, genellikle bilinen ismiyle Simón Bolívar, günümüzde Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Peru, Panama ve Bolivya olarak bilinen ülkelerin İspanyol İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını kazanmalarına öncülük etmiş Venezuelalı askeri ve siyasi liderdir. Halk arasında El Libertador ya da Amerika'nın Kurtarıcısı olarak bilinir.

Konfederasyon, bağımsız kuruluşlar ve kurumlar tarafından, egemenliklerini muhafaza etmek şartıyla, ortak ve sınırlı menfaatlerini sağlamak maksadıyla, bir antlaşma ile kurulan topluluklardır. Federalizm tipi devlet yapısından farklı olarak, üye devletlerin istedikleri zaman ayrılma hakkı bulunur veya ayrılma durumlarında müdahale edilmeme durumu söz konusudur. Konfederasyon tipi devlette merkezi yapı, federal devletlerdeki kadar baskın değildir. Hızlıca gelişen bir savaş tehdidi sonucu ortak çıkarlar maksadıyla kurulan ve konfederasyon yapının geçici olup ne zaman biteceği önceden belirlenen konfederasyon devlet örnekleri vardır, en popüler örnek Amerika Konfedere Devletleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan İç Savaşı</span> ABDde Kuzey ve Güney arasında yaşanan bir iç savaş (1861-1865)

Amerikan İç Savaşı veya genelde Güney eyaletlerinde kullanılan diğer adıyla Eyaletler Arası Savaş, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington'daki yönetimi ile ülkeden ayrılmak isteyen 11 Güney Eyaleti arasında çıkmış dört yıl süren geniş kapsamlı bir iç savaştır. Savaşın temel nedeni, ekonomisi tarıma dayalı güney eyaletlerinde yoğun olarak ucuz işgücü mahiyetinde kullanılan köleliğin ülkenin Kuzey Amerika'nın batı bölgelerine doğru genişlemesi nedeniyle tartışılmaya başlanması ve sanayileşmiş kuzey bölgelerinde uygulandığı gibi tüm ülkede yasaklanıp yasaklanmayacağı konusundaki anlaşmazlıktı.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Lincoln</span> 16. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1861–1865)

Abraham Lincoln, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanıdır. 1861'den suikasta uğrayıp öldüğü yıl olan 1865'e kadar görev yapan Lincoln, döneminde çıkan Amerikan İç Savaşı'nda Amerikan ulusunu anayasal bir birlik olarak savunmak için Birleşik Devletler birliğini yönetti, savaşı kazandı. Dört yıllık başkanlık sürecinde köleliği ortadan kaldırmayı ve ABD ekonomisini modernleştirmeyi başardı.

Bin Gün Savaşı (1899-1902) yeni kurulan Kolombiya Cumhuriyeti’nde liberal ve muhafazakâr parti ile radikal gruplar arasında gerçekleşen bir iç savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Konfedere Devletleri</span> 1861den 1865e kadar Kuzey Amerikadaki fiili federal cumhuriyet

Amerika Konfedere Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldığını ilan eden 11 güney eyaletinin 1861'den 1865'e kadar oluşturduğu devlet. Amerikan İç Savaşı Amerika Konfedere Devletleri ve Amerika Birleşik Devletleri arasında olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Özgürlük Bildirgesi</span>

Özgürlük Bildirgesi, Amerikan İç Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Abraham Lincoln'un savaş yetkileri kapsamında verdiği bir başkanlık emridir. Bildirge, ülkedeki 4 milyon kölenin 3.1 milyonunu özgür ilan etti. Bunların 50.000'i derhal serbest bırakılırken, geri kalan kısmı Birlik ordusu ilerleme katettikçe azat edildi. 22 Eylül 1862'de Lincoln, 1 Ocak 1863 tarihine kadar Birlik kontrolüne dönmeyen Amerika Konfedere Devletleri'nin herhangi bir eyaletinde bulunan tüm kölelerin özgür olduğuna dair resmî talimat vereceğini açıkladı. Konfederasyon kontrolü altında olan ve geçerli olduğu yerleri sıralayan asıl bildirge 1 Ocak 1863 tarihinde imzalandı ve yayınladı. Lincoln, başkanlık emrini Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın 2. bölümünün II. maddesi altında, "Ordu ve Donanma Komutanı" olarak verdi.

<span class="mw-page-title-main">Kolombiya bayrağı</span> Ulusal Bayrak

Kolombiya bayrağı, Kolombiya tarafından 26 Kasım 1861 tarihinde kabul edilen resmi devlet bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Panama bayrağı</span> Ulusal bayrak

Panama bayrağı, ilk olarak 3 Kasım 1903 tarihinde göndere çekilmiş, 4 Haziran 1904 tarihinde de renk düzeninde ufak bir düzeltme gerçekleştirilerek günümüzde de varlığını sürdüren son hâli verilen Panama devletine ait resmi ulusal bayrak.

<span class="mw-page-title-main">Benito Juárez</span> 26. Meksika devlet başkanı

Benito Pablo Juárez García (21 Mart 1806 - 18 Temmuz 1872), Meksikalı hukukçu ve siyasetçi. Juárez, Amerika kıtasının orta kesiminde yer alan Meksika'da 1858 ile 1872 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Juárez, Meksika'ya Fransız müdahalesi sırasında ülkesinde direnişe liderlik etmiş ve ülkesinin modernleşmesi yolunda önemli adımlar atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reform Savaşı</span>

Reform Savaşı, İkinci Meksika Federal Cumhuriyeti döneminde, 1857-1861 yılları arasında Meksika'da gerçekleşen iç savaş. 1854'teki Ayutla Planı ile birlikte yönetime gelen liberaller ile hükûmetin meşru olmadığını öne süren ve La Reforma adıyla yapılan radikal değişikliklerle 1857'de yürürlüğe giren yeni anayasaya karşı olan muhalif muhafazakârlar yaşandı. Meksika Yüksek Mahkemesi Başkanı Benito Juárez'in önderliğinde kurulan liberal hükûmet, muhalefet lideri Félix María Zuloaga ile general Miguel Miramón'un önderliklerindeki muhaliflerle mücadele etti. Liberallerin zaferiyle sonuçlanan iç savaş sonunda, Mart 1861'de yapılan seçimlerde, savaş sırasında geçici olarak devlet başkanlığı pozisyonunda bulunan Benito Juárez devlet başkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">1857 Meksika Anayasası</span>

,

<span class="mw-page-title-main">Muz Savaşları</span>

Muz Savaşları, Amerika Birleşik Devletleri'nin 1898-1934 yılları arasında Orta Amerika ve Karayipler'deki askerî müdahaleleriydi. Müdahaleler 1898 İspanyol-Amerikan Savaşı'nın ardından çoğunlukla deniz piyadeleri ile gerçekleştirilmiş olup 1934 yılında Başkan Roosevelt'in İyi Komşuluk Politikası'nın uygulanmaya başlanmasıyla sona erdi.

Kolombiya devlet başkanı, Amerika kıtasının güneyinde bulunan Kolombiya'da öncel devletlerini de kapsayacak şekilde 1831 yılından bu yana ülkenin üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır.

Mormonların yoğunlukla bulunduğu Utah bölgesi Amerikan İç Savaşı dönemi boyunca asıl cephelerden birisi olmamasına rağmen bölgenin denetim altında tutulması için Birlik Ordusu saflarından askerî personel ayrılması gerekmiş ve Başkan Abraham Lincoln yönetimini zora sokmuştur. Bölgede askerî muharebe yaşanmamış olsa da savaş nedeniyle ABD Silahlı Birliklerinin cepheye çekilmesiyle Amerikan yerlisi kabileler topraklarını işgal eden göçmen kervanlarına saldırmaya başlamıştır. Bunun üzerine Utah Savaşı sonrasında bölgeden ayrılan birliklerin yerine sınırlı da olsa bir askerî birlik gönderilmiştir. Ayrıca Utah bölgesinde bulunan maden haberleri üzerine Mormon olmayan göçmenlerin bölgeye gelişi hızlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Granada Cumhuriyeti</span> Güney Amerikada 1831–1858 arası var olan devlet

Yeni Granada Cumhuriyeti, bugünkü Kosta Rika, Ekvador, Venezuela, Peru ve Brezilya'nın daha küçük bölümleriyle birlikte bugünkü Kolombiya ve Panama topraklarından oluşan ve 1831-1858 yılları arasında var olan merkeziyetçi üniter bir cumhuriyetti. 9 Mayıs 1834 tarihinde ulusal bayrak kabul edildi ve 26 Kasım 1861'e kadar Veles'in düzenlemesindeki Gran Colombian renkleri ile kullanıldı. Tüccar sancağının sekiz köşeli yıldızı beyazdı.

<span class="mw-page-title-main">Granada Konfederasyonu</span> Orta ve Güney Amerikada 1858–1863 arasında var olan federal devlet

Granada Konfederasyonu, 1858'den 1863'teki üç yıllık bir iç savaşın sonuna kadar daha sonra bugünün Kolombiya'sının öncülü olacak olan Kolombiya Birleşik Devletleri'nin resmî adıydı. Bu devletin öncül devleti Yeni Granada Cumhuriyeti'ydi.