Cengiz Törökuloğlu Aytmatov, Kırgız edebiyatçı, gazeteci, çevirmen, diplomat ve siyasetçi. Türk dünyasının ünlü yazarlarındandır.
Toprak reformu hükûmet tarafından başlatılan ya da desteklenen tarımsal alanların mülkiyetinin yeniden dağıtılmasıdır. Terim sıklıkla çok geniş arazilere sahip olan çok az sayıdaki toprak sahibinden bu toprakların alınıp onları işleyen bireylere ya da bu bireylerin oluşturduğu kolektif oluşumlara verilmesi anlamına kullanılmaktadır. Bu el değişikliği toprak sahiplerinin rızası alınarak ya da alınmadan, tazminat verilerek ya da verilmeden yapılabilir. Bu tazminatın miktarı da sembolik miktarlardan toprağın gerçek değerine kadar değişebilir. Georgistler tarafından savunulan toprak vergisi toprak reformunun ılımlı ve piyasa ekonomisine dayanan bir çeşididir.
Sovyetler Birliği ekonomisi, Sovyetler Birliği'nin ekonomik yapısını tanımlar. Merkezi sosyalist planlamaya dayalı bir ekonomiye sahip olan SSCB'nin ekonomik temelini üretim araçlarının sosyalist mülkiyeti oluşturur. Tüm üretimin kamusal mülkiyette olduğu sistemde yatırımlar da merkezi planlama uyarınca devlet tarafından yapılırdı. İşsizlik ve enflasyon olmayan bu ekonomik sistemin özellikle son yirmi yıllık döneminde yolsuzluk ve durgunluk yaşandığına dair eleştiriler bulunmaktadır.
Sovyetler Birliği'nde kolektivizasyon, Sovyetler Birliği'nde yürütülen kolektivizasyon politikaları. 1929 ve 1935 yılları arasında; kolektif çiftliklerde ve devlet çiftliklerinde toprak ve emeği güçlendirmek için yapılan çalışmalardır.
Kolektivizasyon, çiftçilerin paylarını birleştirerek büyük bir çiftlik oluşturması ve burada bir arada çalışarak meydana gelen kârdan pay alması üzerine kurulu tarım politikasına verilen tanımlama. Özel kolektif çiftliklerde veya bazı devlet çiftliklerinde toprak ile emeğin verimini artırmak amacıyla uygulanır.
Sovhoz, SSCB’de devlet mülkiyetindeki tarım işletmeleridir.
Üretim araçları, somut ve insansız girdilerin -fabrikalar, makineler ve gelir meydana getirmede kullanılan araçlar- üretim sürecinde kullanılması. Marksizm, terim olarak üretim araçları sermaye, toprak, emek ve hammaddeden oluşan ve artık değer üretiminde kullanılan ögelere tekabül eder. Üretim araçlarını elinde tutanlara "kapitalist" ya da "burjuva", kendi emeğini bile bir üretim aracı kullanma yetisinden arındırılmış ve mülk sahibi olmayan insan topluluğuna da "proleterya" denmektedir.
Doğu Bloku ekonomileri, II. Dünya Savaşı'nın ardından Doğu Avrupa’da bulunan Kızıl Ordu birlikleri denetimindeki topraklarda Sovyetler Birliği iktidarının ve yerel komünist örgütlerin ekonomik ve toplumsal tercihleri doğrultusunda kurulan ve Doğu Bloku olarak adlandırılan ülkelerin ekonomik durumlarını anlatır.
Kamulaştırma, devletleştirme ya da istimlak, devletin kamu yararını gözeterek özel mülkiyete ait taşınmaz malları bedelini ödeyerek mülkiyetine geçirme işlemidir. Kamulaştırmanın temel dayanağı, kamu yararının gözetilmesidir. Devlet, toplumun genel çıkarlarını korumak ve geliştirmek amacıyla özel mülkiyeti kamulaştırabilir. Devlet, ekonomik ve sosyal düzeni sağlama, toplumsal refahı artırma ve kamu hizmetlerini geliştirme gibi sorumluluklarını yerine getirebilmek için kamulaştırma yetkisini kullanabilir.
Özgürler birliği veya Üreticilerin özgür birliği veya, sıklıkla Marx'ın ifade ettiği gibi, Özgürce bir araya gelmiş bireyler birliği), bir devletin, toplumsal sınıfın veya otoritenin ve üretim biçimlerinden kaynaklanan özel mülkiyetin olmadığı bir yerde bireyler arası ilişki.
Sosyalist hukuk, komünizmin hakim olduğu eski SSCB ve Doğu Avrupa ülkelerinde ve günümüzde Küba, Kuzey Kore ve yumuşatılmış şekilde Çin'de uygulanan Marksist-Leninist ideolojiye dayalı hukuk sistemi.
Toprak Ana, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un 1963 tarihli romanı. Aytmatov bu romanı ile Lenin Ödülü'ne layık görülmüştür. Romanın konusu II. Dünya Savaşı yıllarında bir köyde geçer. Oğullarını, kocasını ve gelinini kaybeden roman başkişisi ile savaşın yıkıcı etkileri işlenir. Yazarın ilk romanıdır ve kendi hayatından izler taşımaktadır.
Elveda Gülsarı, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un 1962-1963 yılları arasında kaleme aldığı roman. Rusça yazılmış romanda Josef Stalin yönetimine karşı eleştirel bir dil kullanılmıştır. Başkişi Tanabay'dır, Gülsarı ise cinsi bir attır. İkili ekseninde kolhoz üretim sistemindeki çöküş ile Ekim Devrimi sonrasındaki heyecan kaybı ve yozlaşmaya dikkat çekilir.
O Topraklar Bizimdi, Cengiz Dağcı'nın 1966 tarihli romanı. Yazarın 1958 tarihli Onlar da İnsandı adlı eserinin devamıdır. Önceki romanda köyden kaçarak kurtulan Selim bu romanda başkişidir. Eser 1938-1946 yılları arasında geçmektedir. Kırım'da bulunan Çukurca köylülerinin kolhoz yaşamları ve II. Dünya Savaşı sırasında yaşadıkları ele alınmaktadır.
Kulak veya Ukrayna'da kullanılan adıyla kurkuli veya Azerbaycan'da kullanılan adıyla qolçomaq, Rus İmparatorluğu'nun son yıllarında ve Sovyetler Birliği'nin ilk dönemlerinde varlıklı köylülere verilen ad. "Yumruk" veya "yumruğu sıkı insan" anlamına gelen "kulak" kelimesi, ilk olarak 1906'daki Stolipin reformu ile zenginleşen bağımsız çiftçiler için kullanıldı. Kulak, ilk başta en az 3,2 hektarlık toprağı mülkiyetinde bulunduran köylüler için kullanılmıştı. 1918'de kelimenin anlamı Moskova'dan gönderilen birliklere tahıl vermemek için direnen tüm köylüleri kapsayacak şekilde genişletildi. 1929-33 yılları arasında Josef Stalin liderliğinde gerçekleşen köylü sınıfının kolektivizasyonu girişimi çerçevesinde "komşularından birkaç inek veya beş altı dönüm arazi fazlası" olan köylüler "kulak" olarak damgalandı ve mülkiyet sahibi köylüler devrimin çekimser destekçileri olarak yaftalandı.
Birinci Beş Yıllık Plan (Rusça: I пятилетний план, первая пятилетка, Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin yönetimi döneminde 1928-1932 yılları arasında gerçekleştirilen ekonomik hedefler listesi. Plan, tek ülkede sosyalizm kuramı gereği Sovyetler Birliği ekonomisine atılım yaptırmayı amaçladı.
Kaynakça/Ayrıntılı bilgi için:
Yakub Aliş oğlu Ahmedov, Tarım bilimleri adayı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin onurlu ziraatçısı, hayırsever, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 1. dönem milletvekili.
Tarımda toplumsal cinsiyet rolleri, sosyologlar ve çiftlik ekonomistleri tarafından sıklıkla çalışılan bir konudur. Tarım ve hatta sanayi toplumlarının sosyal yapısını anlamada önemli oldukları için tarihçiler de onları inceler. Tarım, dünya çapında birçok iş fırsatı ve geçim kaynağı sağlar. Aynı zamanda cinsiyet eşitsizliğini ve kaynakların ve ayrıcalıkların cinsiyetler arasındaki eşitsiz dağılımını da yansıtabilir.
Obşina veya Mir 19 ve 20. yüzyıllarda Çarlık Rusyasında kırsal bölgelerde görülen ortaklaşa idare edilen köylü komünleridir.
