İçeriğe atla

Kolektif güvenlik

Kolektif güvenlik; sistemdeki devletlerden birinin güvenliğinin, tümünün sorunu olduğu ve barışa yönelik tehditlere kolektif yanıt verilen bölgesel veya küresel güvenlik düzenlemesi.

Kolektif savunma

Günümüzdeki büyük askerî ittifaklar
  NATO, OGSP
  ŞİÖ (askerî bir blok değil), KGAÖ
  UNASUR
  BGK

Kolektif savunma genellikle bir antlaşma ve kuruluş tarafından kurulan, üye ülkelerin birbirlerini dış tehditlere karşı savundukları bir düzenlemedir. NATO en çok bilinen kolektif savunma örgütüdür. Örgütün bir üyeye yapılan saldırının tüm üyelere yapıldığını belirten beşinci maddesi ilk kez 11 Eylül saldırılarının ardından uygulandı.

Kaynakça

Genel
  • Beer, Francis A., ed. (1970). Alliances: Latent War Communities in the Contemporary World. New York: Holt, Rinehart, Winston. 
  • Bourquin, Maurice (1936). Collective Security, A record of the Seventh and Eighth International Studies Conference. Paris: International Institute. 
  • Claude Jr., Inis L. (2006). Collective Security as an Approach to Peace in: Classic Readings and Contemporary Debates in International Relations ed. Donald M. Goldstein, Phil Williams, & Jay M. Shafritz. Belmont CA: Thomson Wadsworth.  pgs. 289-302
  • Ghosh, Peu (2009). International Relations (Eastern Economy Edition bas.). New Delhi: PHI Learning Private Ltd. s. 389. ISBN 978-81-203-3875-3. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2010. 
  • Lowe, Vaughan, Adam Roberts, Jennifer Welsh and Dominik Zaum, The United Nations Security Council and War: The Evolution of Thought and Practice since 1945 Oxford: Oxford University Press, 2010, paperback, 794 pp. ISBN 978-0-19-958330-0.
  • Organski, A.F.K. (1958). World Politics. Borzoi books on International Politics (1 bas.). New York: Alfred A. Knopf. s. 461. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2010. 
  • Roberts, Adam and Dominik Zaum, Selective Security: War and the United Nations Security Council since 1945 (Adelphi Paper no. 395 of International Institute for Strategic Studies, London), Abingdon: Routledge, 2008, 93 pp. ISBN 978-0-415-47472-6.
  • Sharp, Alan (2013). Collective Security. Leibniz Institute of European History (IEG). 
  • Wight, Martin (1977). Systems of States ed. Hedley Bull. Londra: Leicester University Press.  pp. 149

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Versay Barış Antlaşması</span> I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşması

Versay Barış Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşmasıdır. 18 Ocak 1919'da başlayan Paris Barış Konferansı'nda müzakere edilmiş, 7 Mayıs 1919'da son metin Almanlara deklare edilmiş, 23 Haziran'da Alman Parlamentosu'nca kabul edilmiş ve 28 Haziran'da Paris'in Versay banliyösünde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zbigniew Brzezinski</span>

Zbigniew Kazimierz Brzezinski, Polonya kökenli Amerikalı siyaset bilimci, devlet adamıdır. Kendisi aslen bugün Ukrayna'ya bağlı Brzezany kasabası kökenlidir ki soyadı Brzezany'li anlamına gelir.

Hüseyin Bağcı,, Türk akademisyen, Dış Politika Enstitüsü Başkanı. ODTÜ'de uluslararası ilişkiler bölümü öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

Jeostrateji, jeopolitiğin bir alt dalı, siyasi ve askeri planlamayı bilgi açısından destekleyen, tutarlı hale gelmesini sağlayan veya etkileyen coğrafik etkenler tarafından ilkesel olarak rehberliği yapılan bir dış politika çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 82 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 82 sayılı kararı 25 Haziran 1950 tarihinde kabul edilmiş ve Güney Kore'ye Kuzey Kore tarafından düzenlenen saldırıyı kınamıştır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 293 sayılı kararıyla kurulan Kore Cumhuriyeti yönetiminin bölgede tek söz sahibi olduğunu anımsatan karar metni, adı geçen saldırının barışı sekteye uğrattığını vurgulamış ve tutsakların ivedilikle salıverilmesini istemiştir.

Güvenlik ikilemi, uluslararası ilişkilerde terminolojisine John H. Herz'in yazdığı Politik Realizm ve Politik İdealizm kitabıyla girmiştir. Ayrıca yine aynı döneme ait Hurbert Butterfield'ın Tarih ve insan ilişkileri adlı kitabında da aynı durumdan farklı bir şekilde söz edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey İrlanda sorunu</span>

Kuzey İrlanda sorunu, Kuzey İrlanda'da süren ve çeşitli zamanlarda İrlanda Cumhuriyeti, İngiltere ve ana kara Avrupa'ya yayılan etnik milliyetçi çatışmalardır. "The Troubles" dönemi 1960'ların sonunda başladı ve yaygın görüşe göre 1998 Belfast Anlaşması ile sona erdi. Ancak şiddet eylemleri o zamandan beri ara sıra devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 816 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 816 sayılı kararı, BM Güvenlik Konseyi'nin 31 Mart 1993'te kabul ettiği bir karar. 1992'de kabul edilen ve Bosna-Hersek üzerinde askerî uçuşları yasaklayan 781 ve 786 sayılı kararlar, 816 sayılı karar ile genişletilmiştir. Buna göre Konsey, Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın VII. bölümünde verilen yetkiyle önceki kararlarında uygulamaya başladığı uçuş yasağını sabit kanatlı ve döner kanatlı uçakları kapsayacak hâle getirmiş ve gerekli tüm önlemlerin alınacağına hükmetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cihatçılık</span> Siyasi-dinî amaçlar için şiddet kullanımını savunan İslamcı doktrin

Cihatçılık veya cihatçı hareket, Batı dünyasını tehdit eden ve İslamcı bir çerçevede gerçekleştirilen silahlı faaliyetleri tanımlama amacıyla 21. yüzyılda Batı dillerinde oluşturulan bir ihtira.

<span class="mw-page-title-main">Temmuz Krizi</span>

Temmuz Krizi, 1914 yazında Avrupa'nın büyük güçleri arasında I. Dünya Savaşı'nın nihai nedeni olan, birbiriyle ilişkili bir dizi diplomatik ve askeri tırmanıştı. Kriz, 28 Haziran 1914'te Bosnalı Sırp Gavrilo Princip'in Avusturya-Macaristan tahtının varisi olan Arşidük Franz Ferdinand suikast sonucu ölümüyle başladı. Karmaşık bir ittifaklar ağı, birçok liderin savaşın kendi çıkarları doğrultusunda olduğuna veya genel bir savaşın olmayacağına dair yanlış hesaplamalarıyla birleştiğinde, Ağustos 1914'ün başlarında hemen hemen her büyük Avrupa ülkesi arasında genel bir düşmanlık patlak vermesine neden oldu; Mayıs 1915'e kadar neredeyse her büyük Avrupa ülkesi dahil oldu.

<span class="mw-page-title-main">Jamaika-Türkiye ilişkileri</span> Jamaika ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler

Jamaika-Türkiye ilişkileri, Jamaika ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke arasında büyükelçilik yoktur ancak Türkiye'nin Havana Büyükelçiliği Jamaika'ya akreditedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Uganda ilişkileri</span>

Türkiye-Uganda ilişkileri, Türkiye ile Uganda arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Kampala'da, Uganda'nın ise Ankara'da büyükelçiliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Laos-Türkiye ilişkileri</span>

Laos-Türkiye ilişkileri Laos ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Diplomatik ilişkiler ilk olarak 1947'de kuruldu, ardından 1958'de büyükelçilik rütbesine yükseldi. 27 Aralık 2017 tarihinde Türkiye Laos'un başkenti Vientiane'de yerleşik bir büyükelçilik kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Nijerya-Türkiye ilişkileri</span>

Yasal düzeyde diplomatik ilişkiler 1958 yılında kuruldu ve daha sonra 1960'ta büyükelçi rütbesine yükseldi. Türkiye, 1962'de Nijerya'nın başkenti Lagos'ta bir büyükelçilik açtı. Türkiye Büyükelçiliği, Nijerya'nın Abuja'yı yeni başkent ilan etmesinden sonra 2001 yılında Abuja'ya taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri'nin statüsü</span> İsrail-Suriye sınırına yakın platonun uluslararası yasal statüsü

Golan Tepeleri, Batı Asya'nın Levant bölgesinde yer alan ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail tarafından Suriye'den ele geçirilen kayalık bir platodur. İsrail ve ABD dışındaki uluslararası toplum, Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından askeri işgal altında tutulan Suriye toprağı olduğunu kabul etmektedir. Savaşın ardından Suriye, Hartum Kararı'nın bir parçası olarak İsrail ile herhangi bir müzakereyi reddetti.

Uluslararası ilişkiler teorisinde anarşi kavramı, dünyanın herhangi bir üst otoriteden veya egemenden yoksun olduğu fikrine dayanır. Anarşik bir devlette anlaşmazlıkları çözebilecek, hukuku uygulayabilecek veya uluslararası politika sistemini düzenleyebilecek hiyerarşik olarak üstün, zor kullanma tekeline sahip bir güç yoktur. Uluslararası ilişkilerde de anarşi, teorinin başlangıç noktası olarak kabul edilir.

Uluslararası ilişkilerde konstrüktivizm ya da inşacılık, uluslararası ilişkilerin önemli yönlerinin düşünsel faktörler tarafından şekillendirildiğini ileri süren bir sosyal teoridir. En önemli düşünsel faktörler kolektif olarak sahip olunanlardır, kolektif olarak sahip olunan bu inançlar aktörlerin çıkarlarını ve kimliklerini inşa eder.

<span class="mw-page-title-main">Dengeleme (uluslararası ilişkiler)</span>

Dengeleme kavramı, realist düşünce ekolünün en etkili teorisi olan ve çok devletli bir sistemde hegemonya oluşumunun ulaşılamaz olduğunu çünkü hegemonyanın diğer devletler tarafından bir tehdit olarak algılandığını ve bunun da potansiyel bir hegemona karşı dengeleme yapmalarına neden olduğunu varsayan güç dengesi teorisinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Klasik realizm (uluslararası ilişkiler)</span>

Klasik realizm, realist düşünce okulundan bir uluslararası ilişkiler teorisidir. Realizm şu varsayımlarda bulunur: devletler uluslararası ilişkiler sisteminin ana aktörleridir, uluslararası bir uluslararası otorite yoktur, devletler kendi çıkarları doğrultusunda hareket eder ve devletler kendilerini korumak için güce ulaşmaya çalışır. Klasik realizm, devlet davranışını ve devletlerarası çatışmanın nedenlerini açıklamada insan doğasını ve iç politikayı özel bir vurgu yapmasından dolayı diğer realizm türlerinden ayrılır. Klasik realist teori, insan doğasına dair kötümser bir bakış açısını benimser ve insanların doğası gereği iyiliksever olmadığını ve bunun yerine çıkarcı olduklarını, korku ya da saldırganlıkla hareket ettiklerini savunur. Ayrıca, bu insan doğasının uluslararası anarşi nedeniyle devletler tarafından uluslararası politikaya yansıtıldığını vurgular.