İçeriğe atla

Kolbastı

Kolbastı, Faroz Kesmesi, Hoptek ya da Metelik[1] Trabzon, Ordu, Giresun[2] ve kısmen Rize'de oynanan bir halk dansının adıdır.[3]

Tarihçe

Bir anlatıya göre 1930'lu yıllarda ağaların olduğu bir dönemde ortaya çıkmıştır. Rivayete göre Faroz, Değirmendere, Arafilboyu ve Boztepe'deki mağaralarda ağalar eğlenirdi. Kolluk kuvvetlerinin bu eğlencelere baskın yaptığı, ağaların da basılmamak için kapıya gözcü yerleştirdiği söylenmektedir. Rivayete göre gözcüler kolluk kuvvetlerini gördüğü an içeri haber getirir, içerdekiler haberi aldıklarında sesi kısarlardı. Basılan ağalar kısık sesle "Geldiler, bastılar, vurdular" demeye başlardı. Kol kuvvetleri böyle baskınlar yaptığı için oyuna kolbastı denildiği iddia edilmektedir. Bununla birlikte Anadolu'nun neredeyse her yerinde Kol oyunu, Kol horonu, Kol havası adlarıyla oynanan halk oyunlarının varlığı bu tezin bir yakıştırma olduğunu düşündürmektedir.

Bir diğer anlatı ise, Farozlu balıkçıların bereketli avlardan sonra düzenledikleri eğlencelerde hoptek adıyla oynanan ve sonradan Faroz kesmesi adı verilen oyunun 1970'lerde Erkan Ocaklı'nın okuduğu Kolbastı türküsünden sonra popüler olması üzerinedir. Oyunun en eski adı olan Hoptek kelimesinin kökeni bilinmemekte Slav dilleriyle ilişkili olduğu ileri sürülmektedir.[4]

Müzik

Kolbastı adlı ezgi Nejat Buhara tarafından Trabzon'da derlenmiş ve müzik repertuvarına Trabzon ezgisi olarak geçmiştir. İlk kolbastı kaydı ise taşplağa Trabzon havalarını da okuyan Picoğlu Osman tarafından 1943 yılında yapılmış olup bugün bilinen ezgilerin tümünden farklıdır ve hoptek oyununun orijinal kaydesi olması muhtemeldir.

Bununla birlikte Karadeniz'de 9/8'lik kol oyunu havaları, 7/8'lik kol horonları, Trabzon'da Kolbastı/optek, Giresun'da metelik olarak dereboyu kavaklar adlandırılan müziklerin tümüyle kolbastı oynanabilmektedir.

Oyun

Günümüzde kolbastı adıyla oynanan oyun Anadolu'da kol oyunu olarak bilinen oyunlardan hem çok daha hızlı hem de figürsel ve adımlama tekniği açısından farklıdır. Kolbastıda yöreye uygun kürek çekme, yüzme, ağ atma, olta atma, ağ çekme, balık tutma gibi yerli insanların uğraşlarını simgelediği iddia edilen gelişigüzel hareketler vardır. Buna karşın son yıllarda oyunun popülerlik kazanmasıyla daha da hareketli bir hal almıştır. Özellikle Avrupa Türkleri oyuna yeni hareketler eklemiştir. Trabzonsporlu futbolcular bazı galibiyetlerini sahada veya soyunma odasında kolbastı oynayarak kutlamaktadır.[5]

Kaynakça

  1. ^ Aça, Mustafa (2020). Denizin çocukları: Giresun ve Trabzon yöresi balıkçılarının meslek folkloru. Hiperlink eğit.ilet.yay.san.tic.ve ltd.sti. ISBN 6052817879. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  2. ^ Çiçek, Seyfullah (2011). Topal Osman (Osman Ağa): kurtuluş savaşı'nın efsane kahramani milis p. yarbay. Arı Sanat. ISBN 9944742260. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  3. ^ Ülkütaşır, M. Şakir (1972). Cumhuriyet'le birlikte Türkiye'de folklor ve etnografya çalışmaları. Başbakanlık Basımevi. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  4. ^ "Kolbastı ve Hoptek hakkında". 19 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2009. 
  5. ^ "Trabzonsporlu futbolcular soyunma odasında kolbastı oynadı!". milliyet.com.tr. 30 Temmuz 2020. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Giresun (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Giresun, fındığı ile tanınan ve Karadeniz Bölgesi'nin doğusunda yer alan il. Kirazın bütün dünyaya buradan yayıldığı kabul edilir. Karadeniz'e kıyısı olan Giresun doğudan batıya Trabzon, Gümüşhane, Erzincan, Sivas ve Ordu illeriyle çevrilidir. Trafik numarası 28'dir. Yerli halkın çoğunluğunu Çepniler oluşturur. 1500'lü yıllardaki Osmanlı Tahrir Defterlerinde yöreye Vilayet-i Çepni de denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ordu (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Ordu, Türkiye'nin bir ilidir. Merkezi Ordu olan ilin nüfusu 2024 başı verilerine göre 769.692'dir. Türkiye'de sahip olduğu Karadeniz ikliminden ve dağlık coğrafi konumundan dolayı en çok yağış alan 3. ildir. Karadeniz Bölgesi'nde Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer almaktadır. Ancak yeni oluşturulan ve bölgesel karışıklıkları ortadan kaldırmak için düzenlenen yeni bölgesel istatistik düzenlemelere göre Ordu ilinin tamamı Doğu Karadeniz topraklarında kaldı. İlin kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Tokat ve Sivas illeri, batısında Samsun, doğusunda Giresun ili vardır. Büyükşehir statüsünde olan Ordu, 19 ilçeden oluşmaktadır. Yüz ölçümü bakımından en büyük 57'nci ildir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Avni Aker Stadyumu</span>

Hüseyin Avni Aker Stadyumu, Trabzon'un İnönü Mahallesi'nde bulunan ve 26 Ocak 2017'ye kadar Trabzonspor'un maçlarını oynadığı stadyumdur. Stadyum ayrıca "1. Karadeniz Oyunları" ve "2011 Avrupa Gençlik Olimpik Oyunları"nda ana stadyum görevini üstlenmiştir. Ayrıca "2013 FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası"nın yapıldığı statlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Horon</span> Doğu Karadeniz bölgesinde kemençe veya tulum ile oynanan halk oyunu

Horon, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde oynanan geleneksel halk danslarının genel adıdır. Sinop'ta, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt'un Aydıntepe ilçesi, Erzurum'un İspir, Tortum ve Olur ilçelerinde ve Doğu Karadeniz'den göçenlerden dolayı Sakarya'da oynanan çevik hareketli oyunlardır.

<span class="mw-page-title-main">Giresunspor</span> Türk Futbol Takımı

Giresunspor Giresun'da ilk olarak 1925, daha sonra 1967 yılında tekrar kurulmuş olan bir spor kulübüdür. 2. Lig'de oynamaktadır. Kulübün lakabı Çotanaklardır. Kulübün futbol şubesi dışında erkek hentbol şubesi de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Topal Osman</span> Türk milis lideri

Hacı Topal Osman Ağa, Kurtuluş Savaşı'nda Doğu Karadeniz'de faaliyet gösteren mahallî milis güçlerinin reisi ve muhafız taburu komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Kumar</span> belirsiz bir sonucu olan bir şans veya olayla ilgili bir oyuna para koymak

Kumar, ortaya para koyarak oynanan talih oyunudur. Birden fazla kişi arasında rekabete dayalı bir şekilde oynanabildiği gibi, bir kişi tarafından bir oyun makinasına karşı da oynanabilir. Bir oyunda şahsi maddi varlıklarını risk etmeye kumar oynamak denir.

<span class="mw-page-title-main">Bar (halk oyunu)</span>

Bar Oyunları, Kuzeydoğu Anadolu'da Erzurum, Kars, Ardahan, Bayburt, Gümüşhane, Erzincan, Artvin ve Samsun illerini içine alan bölgede halkın oynadığı halk oyunlarıdır.

Türk tiyatrosu, Türkiye'de kırsal kesimlerdeki köy tiyatrosu ile kentlerdeki halk tiyatrosunu içeren geleneksel Türk tiyatrosu ve 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti'ndeki Batılılaşma hareketi ile ortaya çıkan batılı tarzdaki Türk tiyatrosunu ifade eder.

Laz müziği, Laz halkının geleneksel müziğine verilen addır. Laz müziği, Kolhis'den günümüze değin ulaşan süreç içinde birçok kültürden ve medeniyetten etkilenerek çeşitlilik kazanmıştır. Laz müziği, temelde insan sesine dayanır. Günümüz Laz müziğini coğrafî olarak Gürcistan (Kafkasya) ve Türkiye olarak iki kısımda incelemek mümkündür.

Osman Şahin Türk yazar.

İbrahim Can, Türk şarkıcı-şarkı yazarı.

Atila Pekdemir, Türk sinema, dizi oyuncusu ve tiyatro sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Adana Devlet Tiyatrosu</span> Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne bağlı olarak Adanada hizmet veren yerel tiyatro topluluğu

Adana Devlet Tiyatrosu, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'ne bağlı yerleşik bölge tiyatrolarından biridir.

Bu sayfa Erzurum barını anlatmaktadır. Başlığın diğer anlamları için Bar sayfasına gidiniz.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon</span> Trabzon ilinin merkezi olan şehir

Trabzon, Trabzon ilinin merkezi olan şehridir. Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan ilin Karadeniz'e kıyısı bulunur. Günümüzde Karadeniz Bölgesi'nin Samsun'dan sonra ikinci büyük kentidir. 12 Kasım 2012 tarihinde kabul edilen büyükşehir yasa tasarısı ile büyükşehir belediyesi olmuş ve merkez ilçe kaldırılarak Ortahisar ilçesi kurulmuştur. Trabzon iki il ile birlikte de "şehzadeler şehri" olarak anılır. Evliya Çelebi Trabzon için şöyle demiş: "Bu şehre küçük İstanbul denilse yeridir. İrem bağları gibi süslü bir şehirdir burası.'' Fatih Sultan Mehmed ise Trabzon'u kuşattığı vakit şöyle söylemiştir: ''Trabzon fethedilmeden İstanbul fethedilmiş sayılmaz.''

Hey Onbeşli, Anadolu'da yaygın olarak söylenen, Anadolu dışında da çeşitlemeleri bulunan bir türküdür.

<span class="mw-page-title-main">Picoğlu Osman</span>

Picoğlu Osman, Çepni-Türk kemençe sanatçısı ve bestekârı. Kısa bir süre TRT Ankara Radyosunda çalışmıştır.

Ekşioğlu Ailesi - Türkiye'de nüfusu 350.000'den fazla olan bir ailedir.

<span class="mw-page-title-main">P. Minas Bijişkyan</span> araştırmacı

Minas Bijişkyan veya tam adıyla Per Minas Bijişkyan, Karadeniz'in tamamını dolaşarak yazdığı Karadeniz Kıyıları Tarih ve Coğrafyası adlı eseriyle tanınan Osmanlı Ermenisi Katolik yazar, etnograf, gezgin, rahip, müzikolog ve pedagog.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.