İçeriğe atla

Kojin Karatani

Kojin Karatani
Kojin Karatani Loyola Üniversitesi'nde ders verirken, 24 Nisan 2008, New Orleans
Tam adıKojin Karatani(柄谷 行人)
Doğumu06 Ağustos 1941 (83 yaşında)
Amagasaki
İlgi alanlarıKarşılaştırmalı Edebiyat
Edebi Eleştiri
Etkilendikleri

Kōjin Karatani (柄谷 行人, Karatani Kōjin, d. 6 Ağustos 1941, Amagasaki) Japon filozof ve edebiyat eleştirmeni.[1]

Biyografi

Karatani, 6 Ağustos 1941 yılında Amagasaki'de doğmuştur. Tokyo Üniversitesi'nde Ekonomi okumuş ve ardından İngiliz Edebiyatı bölümünde yüksek lisans yapmıştır. Natsume Sōseki hakkındaki denemesi ile 27 yaşında edebiyat eleştirmeni olarak Gunzo Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır. Hosei Üniversitesi'nde eğitim verirken ağırlıklı olarak modernizm ve post-modernizm üzerine yazan Karatani, kendisinin önemli kitaplarından olan Metafor Olarak Mimari'nin konseptini biçimlendiren dil, sayı ve para kavramlarına önem vermiştir.

1975 yılında Yale Üniversitesi'ne Japon edebiyatını öğretmesi için misafir profesör olarak davet edilmiştir. Sonrasında, Paul de Man ve Fredric Jameson ile tanışarak formalizm üzerinde çalışmaya başlamıştır.

1990 yılında Columbia Üniversitesi'ne misafir profesör olarak katılan Karatani, o tarihten beri düzenli olarak ders vermeye devam etmiştir.

2000 yazında Japonya'da kurulan "Yeni Birlikçi Hareket"'in (NAM) kurucusudur.[2] NAM, LETS (Local Exchange Trading Systems, piyasa dışı para birimine dayalı Yerel Borsa Ticaret Sistemleri) sistemi deneyinden esinlenerek anti-kapitalist/ulus-devlet birliği olarak tasarlanmıştı. Ayrıca Karatani üç aylık Japon gazetesi Hihyōkūkan'da (Critical Space) Akira Asada ile birlikte editör olarak çalışmıştır.

Kinki Üniversitesi İnsan Bilimleri Uluslararası Merkezi kürsüsünden 2006 yılında emekli olmuştur.

Felsefesi

Karatani, Batı düşüncesini temellendiren metafiziği kaçınılmaz olarak meydana getirdiğini söylediği[3] "inşa etme iradesi" gibi felsefi kavramlar üretmiştir. Bu kavramlardan en bilineni, Kant'ı Marx ve Marx'ı da Kant üzerinden okuduğu aynı adlı kitabında "Transkritik" olarak geçer. New Left Review dergisinde Transkritik hakkında yazarak Karatani'nin çalışmasına daha büyük bir eleştirel ilgi çeken Žižek, aynı zamanda "paralaks" konseptini de kendi kitabının başlığı için kullanmıştır.

de Man'cı yapısökümün olasılığını sorgulayan Karatani, bu konuda Montreal Üniversitesi tarafından düzenlenen İkinci Uluslararası İnsancıl Söylem Konferansı'nda Jacques Derrida ile diyalog kurdu. Daha sonra Derrida, kendi écriture kavramının yorumlanmasına vurgu yaparak Karatani'nin "Milliyetçilik ve Ecriture" adlı makalesini yorumladı.[4]

Bibliyografisi

Türkçeye çevrilmiş eserleri

  • Tarih ve Tekerrür, Metis Yayınları, 2013; Çev.: Erkal Ünal
  • Metafor Olarak Mimari; Dil, Sayı, Para, Metis Yayınları, 2006; Çev.: Barış Yıldırım
  • Transkritik; Kant ve Marx Üzerine, Metis Yayınları, 2007; Çev.: Erkal Ünal
  • İzonomi ve Felsefenin Kökenleri, Metis Yayınları, 2018; Çev.: Ahmet Nüvit Bingöl
  • Derinliğin Keşfi; Modern Japon Edebiyatının Kökenleri, Metis Yayınları, 2011; Çev.: Devrim Çetin Güven, İnan Öner

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Kojin Karatani at Stanford:Beyond the Trinity of Capital, Nation, and State ↵A Special Series of Events with Japan's Leading Philosopher and Literary Critic at Stanford University, October 8-October 11, 2007". Department of Asian Languages. Stanford University. 2007. Retrieved 21 Mar. 2009. "Archived copy". 11 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  2. ^ Harootunian, Harry. "Out of Japan: The New Associationist Movement". Radical Philosophy. Issue 108 (July/August 2001). Retrieved 21 Mar. 2009. "Archived copy". 16 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2008. 
  3. ^ Manuel, Jessica S. (14 Kasım 2019). Kojin Karatani on the Will to Architecture. Book Oblivion. 
  4. ^ "Jacques Derrida, Introduction to Kōjin Karatani's "Nationalism and Ecriture"". 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2006. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karl Marx</span> Almanya doğumlu filozof (1818–1883)

Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.

Postmodernizm, modernizmin sonrası ve ötesi anlamında bir tanımlama olarak kullanılmaktadır ve modern düşünceye ve kültüre ait temel kavram ve perspektiflerin sorunsallaştırılmasıyla ve hatta bunların yadsınmasıyla birlikte yürütülmektedir. 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan postmodernizm; mimari, felsefe, edebiyat, resim gibi alanlarda kendini göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dilbilim</span> insan dilinin araştırılması

Dilbilim, dil bilimi, lengüistik ya da lisaniyat; dilleri dilbilgisi, söz dizimi (sentaks), ses bilgisi (fonetik), ses bilimi (fonoloji), biçimbilim (morfoloji) ve edimbilim (pragmatik) gibi çeşitli yönlerden yapısal, anlamsal ve bildirişimin çıkış bağlamını temel alarak sözlerin gönderimlerini ve iletişimde dilin yaptırım gücünü inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Spinoza</span> Hollandalı filozof

Baruch Spinoza, Yahudi kökenli Hollandalı filozof. Aydınlanmanın erken dönem düşünürlerinden olan Spinoza, evren ve insan hakkında modern fikirler ileri sürerek öncü ahit eleştirileri yapmış ve zamanla 17. yüzyıl felsefesinin en önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmiştir. Descartes'ın fikirlerinden etkilenen Spinoza, Hollanda Altın Çağının önde gelen filozofu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Emil Cioran</span> Rumen filozof (1911-1995)

Emil Mihai Cioran, Rumen filozof, deneme yazarı ve tanınmış 20. yy. retorik sentezcisidir. Eserlerinin bir bölümünü Fransızca bir bölümünü ise Rumence kaleme almıştır. Tanrı ile olan hesaplaşması, nihilizm tartışmaları, tarihe ve ütopyaya yönelttiği bakış açıları, ölüm ve intihar gibi birçok konuyu dikkate değer düşünceleri ile birlikte ele almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Oruç Aruoba</span> Türk yazar, şair ve felsefeci

Oruç Aruoba, Türk yazar, şair, akademisyen ve felsefeci.

<span class="mw-page-title-main">Theodor W. Adorno</span> Alman filozof ve toplumbilimci (1903 – 1969)

Theodor W. Adorno, , Alman felsefeci, toplumbilimci, bestekâr ve müzikbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Postmodern felsefe</span> Felsefi akım

Postmodern felsefe, 20. yüzyılın ikinci yarısında, 18. yüzyıl Aydınlanması sırasında geliştirilen kültür, kimlik, tarih veya dil ile ilgili modernist felsefi fikirlerde var olduğu iddia edilen varsayımlara eleştirel bir yanıt olarak ortaya çıkan felsefi bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Derrida</span> Edebiyat eleştirmeni ve yapısökümcülük olarak bilinen eleştirel düşünce yönteminin kurucusu

Jacques Derrida, Fransız filozof, edebiyat eleştirmeni ve yapısökümcülük olarak bilinen eleştirel düşünce yönteminin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Gramsci</span> İtalyan düşünür, siyasetçi ve sosyalist kuramcı

Antonio Francesco Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi, dilbilimci ve sosyalist kuramcı.

Gilles Deleuze,, Fransız yazar ve filozoftur.

<span class="mw-page-title-main">Fredric Jameson</span>

Fredric Jameson, ABD'li Marksist edebiyat kuramcısı, edebiyat eleştirmeni ve teorisyeni.

Jale Parla,, Türk edebiyat teorisyeni ve eleştirmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm-Leninizm</span> İdeoloji

Marksizm-Leninizm, adını Karl Marx ve Vladimir Lenin'den alan, 1920'li yıllarda komünist partiler arasında popülerlik kazanan ideolojik akım. Marksizm-Leninizm; Marx, Engels ve Lenin'in ortaya koyduğu temel öğretilere bağlı kalarak, değişen koşullara ve çağın gereklerine uygun bir biçimde sosyalist sistemde yeniden uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Agamben</span> İtalyan filozof

Giorgio Agamben, çağdaş İtalyan filozoftur. Daha çok "Homo sacer" ile "istisna hali" kavramlarına yaptığı katkılarla ünlenmiştir.

Sosyal bilimlerde, siyasi ideoloji, belirli bir toplumsal hareketin, kurumun, sınıfın veya büyük bir grubun etik ideallerini, prensiplerini, doktrinlerini, mitlerini veya sembollerini açıklayan ve toplumun nasıl çalışması gerektiğini ve belirli bir toplumsal düzen için bazı siyasi ve kültürel bir plan sunan bir dizi fikirler bütünüdür. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenir. Bazı siyasi partiler belirli bir ideolojiyi sıkı bir şekilde takip ederken diğerleri genel olarak ilgili ideolojiler grubundan ilham alabilir, ancak belirli bir ideolojiyi açıkça benimsemezler. Bir ideolojinin popülaritesi, bazen çıkarları doğrultusunda hareket eden ahlaki girişimcilerin etkisiyle de ilgilidir. Siyasi ideolojilerin iki boyutu vardır: (1) hedefler: toplumun nasıl organize edilmesi gerektiği; ve (2) yöntemler: bu hedefe ulaşmanın en uygun yolu.

<span class="mw-page-title-main">Byung-Chul Han</span>

Byung-Chul Han Kore doğumlu İsviçre ve Almanya vatandaşı yazar, filozof ve kültür eleştirmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Nami Başer</span>

Nami Başer, emekli felsefe profesörü, yazar, çevirmen, tiyatrocu.

Post-postmodernizm, postmodernizmden ortaya çıkan ve ona tepki olarak gelişen eleştirel teori, felsefe, mimari, sanat, edebiyat ve kültürdeki geniş kapsamlı gelişmelere verilen isimdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.