İçeriğe atla

Kocaayak

Yetinin tasviri

Kocaayak veya Yeti, bazılarının Himalayalar'da yaşadığına inandığı, primat-benzeri, büyük bir yaratıktır. Her ne kadar varlığına inananlar mevcut olsa da bilim adamlarının çoğu, yetinin var olduğu ihtimalinin eldeki verilere göre çok zayıf olduğunu ve bu nedenle onun efsanevi bir yaratık olduğu fikrindedir. Batı'da ona verilen isim, yeti, Tibetçe yeh-teh (transliterasyonu:gYa' dred) lafından gelmektedir ki bunun anlamı "dağ hayvanı" olup ayrıca Meh-Teh (insana benzer hayvan), Miçe (ayı adam), Dzu-teh (sığır ayı), Migoi (yaban adamı), Mirka (vahşi adam) Kang Admi (kar adamı) adlarıyla da bilinmektedir.[1]

Ormanda yaşayan yarı insan yarı hayvan yaratıklara halk masallarında çok sık rastlanmaktadır Yüzyıllar boyunca bu yaratıkların kadim zamanlarda yaşadıkları düşünülmüştür. Bazıları da bu yaratıkların tamamen hayal ürünü olduğunu iddia etmişlerdir.

Kocaayak adı bu dev yaratıkların bıraktıkları ayak izleri nedeniyle takılmıştır. Çoğunlukla izler beş parmaklıdır. Fakat 2,3,4 ve 6 parmaklı izler de görülmüştür. İnsan ayağına benzemektedir fakat insan ayağından çok büyüktür.Yüzlerce tanığın verdiği ifadelerden boylarının 1,80 ile 2,50 metre olduğu anlaşılmaktadır. Bulunan büyük ayak izlerinde, ayak altı geniş yağ dokusu ve kemikleri maymunlarınki ile örtüşmektedir. Bazı izlerde ise sakat veya kırılmış olan ayak izleri, ortopedik olarak incelendiğinde çoğu doktorun bile bu izlerde yapamayacağı detaylar bulunmuştur.

Kanıtlar

  • 1917 yılında Kolombiya Venezuela sınırında İsviçreli jeolog François de Loys tarafından vurulan, tüm vücudu kıllarla kaplı yaratığın daha sonra yapılan incelemelerde bir tür örümcek maymunu olduğu anlaşıldı
  • 1951 yılında Himalaya tırmanışında kullanılan Menlung Üssü yakınlarında bulunan ayak izlerinin fotoğrafının Yeti'nin varlığını kanıtlayan en önemli kanıt fotoğraf olduğu söylenmektedir.
  • 1967 yılında Roger Patterson adındaki avcı Kuzey Kaliforniya Bluff Creek bölgesinin ormanlarında 15 mm’lik kamerasıyla 9 metre uzunluğunda titrek bir film çekmiştir. Video ile yapılan araştırmalar, yürüyen canlının boyu 2.40 cm olduğu ve kafatası incelendiğinde böyle bir kafa kostümünün giyilemez olduğu ispatlanmıştır. Çünkü çekilen videodaki cismin kafasının üst kısımı basıktır ve normal bir insan böyle bir başlığı giydiğinde göz kısmı insanınkiyle uyuşamamaktadır. Ayrıca yürüyen canlının dizleri de incelendiğinde aynı boyda olabilecek bir insanın diz kapaklarının yüksekliğinin videodakinden yaklaşık 20 cm daha yukarıda olduğu da görülmektedir.1967 yılındaki kostümler sert üst üste dikilmiş kumaştan yapılırdı, videoda rüzgarda uçuşan tüyler de gözükmektedir. Filmin sahte olduğu kanıtlanamamıştır.

Kocaayaklarla ilgili olasılıklar

  • İnsan hayvan karışımı yaratıkların bir kısmı yalan olabilir, eğlenmek veya turistik amaçlarla çıkarılmış söylentilerdir
  • İnsanların zor ve aldatıcı koşullar altında normal hayvanları tanımayarak yanlış izlenimlere kapılmaları
  • Gözlem yapan insanların hayal görmeleri
  • Yaratıkların dev bir maymun türüne ait olmaları veya tarih öncesinde yaşadığı düşünülen insan maymun arası (Gigantopithecus(en)) canlıların günümüze kadar gelmiş torunları.
  • Geçmişte yeryüzüne gelmiş olabilecek Uzaylıların torunları olabilir.
  • Pleistosen çağında yaşadıktan sonra yok olmuş (MÖ 100.000–35.000) Neanderthal insanların Homo sapiens'in hafızasına kazınmış folklorik mirası olabilirler.

Çeşitli toplumlarda Kocaayak

  • Kanada’da yaşayan yerlilerin taktığı isim Sasquach (kocaayak) Kayıtlara geçen ilk olay 1830 yılında yaşanmştır.
  • Asya’nın ulaşılması zor dağları Himalayalarda yerli halkın taktığı isim Yeti
  • Sovyetler Birliği Doğu Sibirya’da Yakutlar bölgesinde Sovyet makamlarının verdiği isim Çuçuna (Rusça’da kimsesiz) Kayıtlara geçen ilk olay 1920 yılında yaşanmıştır.
  • Japonya Hiroşima yakınındaki Hiba Dağı’nda yaşayan Japon köylülerinin taktığı isim Hibagon (Japoncada Hiba Yaratığı) kayıtlara geçen ilk olay 1970 yılında yaşanmıştır.
  • Çin’de de bu yaratıklara Yeti denmektedir. Kayıtlara geçen ilk olay 1977 yılında yaşanmıştır.
  • Avustralya yerlileri bu yaratıklara Yowi adını vermişlerdir. Kayıtlara geçen ilk Yowi olayı 1894 yılında yaşanmıştır.
  • Eskimolar Tornil adını verdikleri çiğ et yiyen dev yaratıkların atalarıyla beraber yaşadıklarını anlatırlar.
  • Kızılderililer tamamen kıllı boyları iki metreden uzun insan maymun arası yaratıklara Wetigo demektedirler. Wetigoları insanları kaçırıp yiyen dev canavarlar diye anlatırlar.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınevi Ankara, 2016. ISBN 978-605-83891-9-9 sf. 1230

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Gün Olur Asra Bedel</i> Kırgız yazar Cengiz Aytmatovun 1991 yılında yayınladığı roman

Gün Olur Asra Bedel, Cengiz Aytmatov'un bir romanıdır. Roman, geleneklerini korumaya çalışan insanları anlatır. Komünizm sırasında yaşanan anılar, insanların kutsal saydığı şeylerin yok sayılması, aşkın sorgulanması romanın değindiği konulardır. Komünizm materyalist düşünce yapısı ile hayata bakmış, cenneti dünyaya getirmeye çalışmıştır. Elbette bunun içinde cennet var olsun ya da olmasın insanlara yaşadıkları cehennemi değiştirmenin kendi ellerinde olduğunu anlatma çabası içinde olmuştur. Kitaba kısaca mankurtlaşma ile geleneklerini koruma arasındaki insanların hikâyesi de denebilir.

Bu yerlerde trenler doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider gelirdi...

Bu yerlerde demiryolunun her iki yanında ıssız, engin, sarı kumlu bozkırların özeği Sarı Özek uzar giderdi.

Coğrafyada uzaklıklar nasıl Greenwich meridyeninden başlıyorsa, bu yerlerde de mesafeler demiryoluna göre hesaplanırdı.

Trenler ise doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider, gelirdi...

<span class="mw-page-title-main">Tembel hayvan</span> Ağaçta yaşayan, yavaşlığıyla dikkat çeken memeliler grubu

Tembel hayvan veya miskin, Orta ve Güney Amerika'da yaşayan Megalonychidae ve Bradypodidae familyalarına ait 6 türü kapsayan orta büyüklükteki memelilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dev</span> doğaüstü, mitolojik yaratık

Dev, birçok farklı kültürün efsane, folklor, mitoloji ve masallarında yer alan bir doğaüstü yaratık.

<i>Allosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Allosaurus, Geç Jura döneminde yaşamış Carnosauria kladından bir teropod dinozor cinsi. Yaşadığı dönemde Avrupa ve Kuzey Amerika'nın bilinen en büyük etobur dinozorlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Patagonlar</span> Patagonyada yaşadığı iddia edilen mitolojik devler

Patagonlar veya Patagonya devleri, ilk defa zamanın az bilinen bölgesi ve sahili olan Patagonya'da rastlanan efsanevi insan ırkıdır. İlk Avrupalıların kayıtlarına göre, boylarının normal insan boyunun iki katını geçtiği, hatta bazı kayıtlara göre 3,5 - 4,5 metreyi bulduğu söylenir. Yaşamış olması mümkün olmayan bu insanların varlığı, bölgedeki Avrupalıların akıllarında, 18. yüzyılın sonlarında büyük ölçüde çürütülene dek 250 yıl kadar kalmıştır. Ancak Güney Amerika efsaneleri birkaç dev kabile soyundan bahseder. Örneğin, ortalama 7 fit boyunda ve kızıl saçlı oldukları söylenen Peru'nun Çancasları veya Çanakları.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Germakoçi</span>

Germakoçi, Laz halk inancında orman içlerinde yaşayan, uzun boylu, vücudu kıllarla kaplı maymun ile insan arası bir orman yaratığının adıdır. Gürcüce'de Oçokoçi (ოჩოკოჩი) adındaki canavarla aynı özellikler gösterir. Megrelya'da Oçhokoçi adıyla bilinen efsanevi yaratık pek çok masal ve efsanenin temel kahramanı olup, bazı varyantlarda bir cadı karısının kocasıdır ve yamyamdır. Antik dönemde Lazlar, köylerinde germakoçi olduğunu düşününce köylerini terk ederlerdi. Bir başka kaynağa göre, kalın kafalı germakoçi, insanlara saldırganlıkla değil merakla yaklaşır, insanlarla iletişime geçmeyi severdi. Germakoçiden kurtulmanın yolu ise dalla ateş yakmaktır. Yanmış dalı merakla eline alan germakoçinin kürkü yanardı. Kürkü yanan germakoçi kükreyerek Karadenize kadar koşar ve sonrasında Karadeniz'e atlardı. Yamyam olmayan hatta safça davranışlarından dolayı kolaylıkla kandırılabilen Trabzon folklorundaki Karakoncolos ile benzerlikler götermesine karşın kendine özgü farklılıkları da vardır.

Türcülük, kısaca, canlı bireylere sadece ait oldukları türden ötürü farklı değer atfedilmesidir. Oxford Sözlüğü türcülüğü “insan türünün üstünlüğü varsayımına dayanarak belli hayvan türlerinin sömürülmesi ya da ayrımcılığa uğratılması” şeklinde tanımlamaktadır. Genelde insan şovenizmi olarak kendini gösteren bu yaklaşım içinde yaşadığımız 'uygar' insan toplumunun ruhuna nüfuz etmiş bir olgudur. Türcülük terimi genelde hayvan hakları savunucuları tarafından insan merkezli modern toplumu eleştirmek amacıyla kullanılır. İlk olarak 1970 yılında Richard D. Ryder tarafından ırkçılık kavramına benzetirilerek kullanılmıştır. Peter Singer, ünlü "Hayvan Özgürleşmesi" adlı kitabında bu önyargıyı ortaya koymaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Fosil</span> Geçmiş bir jeolojik çağa ait organizmaların korunmuş kalıntıları veya izleri

Fosil veya taşıl, yer kabuğunun en üst bölümünü oluşturan tortul kayaçların çoğunda, bazen iyi korunmuş, bazen de erozyon ve sedimantasyon sırasında tahrip olmuş, ölü organizma kalıntılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sasquatch</span>

Sasquatch, Saliş dillerinden Halkomelemce sásq’ets "yabani insan" anlamına gelen Sasquatch ABD'nin kuzeybatı ve Kanada'nın batı kesimlerinde yaşadığına inanılan iri, kıllı, maymun benzeri yaratık.

İngiliz yazar J. K. Rowling'in yarattığı Harry Potter serisinde sihir, doğanın kanunlarını geçersiz kılmak için kullanılabilecek doğaüstü bir güç olarak tasvir edilmiştir. Seride birçok kurgusal büyülü yaratık bulunduğu gibi sıradan hayali yaratıklar roman dünyasında yeni sihirli özellikler sergilemektedir. Nesneler de, büyülenebilir ya da büyülü özelliklerle geliştirilebilir. İnsanlar küçük bir kısmı büyü gücüne sahiptir ve bu insanlar büyü gücüne sahip olmayan muggleların aksine "cadı" ve "büyücü" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">İnsan yamyamlığı</span> daha çok din, tapınma, büyü vb. amaçlarla insan eti yiyen kimse

İnsan yamyamlığı (Antropofaji), insanın, kendi türünden varlıkların (insan) etini veya iç organlarını yeme eylemi ya da alışkanlığıdır. Yamyamlık eylemini gerçekleştiren kişi yamyam olarak adlandırılır. Yamyamlık ifadesi türlerden birinin aynı türün bir diğer üyesinin tüm parçalarını ya da bir kısmını seksüel yamyamlığa ek olarak yemek amacıyla tüketmesi olarak zoolojiyi de kapsar.

Thin Ice, İngiliz yapımı bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun onuncu sezonunun üçüncü bölümü. Bölüm, ilk kez 29 Nisan 2017 tarihinde BBC One kanalında yayınlandı. Sarah Dollard'ın yazdığı bölümün yönetmenliğini Bill Anderson üstlendi.

Meng Zhaoguo olayı, 1994 yılında Çin'de meydana geldiği iddia edilen, uzaylılarla üçüncü türden yakın bir karşılaşmadır. Olay Çin'in kuzeydoğusunda bulunan Heilongjiang eyaletinde vuku bulmuştur. Ülkenin en önemli ve meşhur ufoloji olaylarından birisi olduğu kabul edilir.

Enfield Canavarı, 1973 yılında ABD'nin Illinois eyaletinin Enfield köyünden birkaç tanık tarafından bildirilmiş esrarengiz bir yaratıktır. Bu varlığın bir uzaylı ya da henüz bilinmeyen bir hayvan olabileceği düşünülmektedir.

DMAX, Discovery Communications’ın Türkiye'de 17 Mart 2018 tarihinde NTV Spor'un yerine kurduğu yaşam tarzı ve eğlence içerikli belgesel kanalıdır. Yayın içerikleri arasında zorlu meslekler, spor ve arabalar gibi konular bulunmaktadır. Kanal, Warner Bros. Discovery'nin TLC'den sonra Türkiye'deki ikinci şifresiz kanalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Wendigo</span>

Wendigo, Kuzey Kanada bölgesinde yaşadığı düşünülen mitolojik bir karakterdir.

<span class="mw-page-title-main">Fil kuşu</span>

Fil kuşu, Kuvaterner döneminde Madagaskar'da yaşamış bir nesli tükenmiş uçamayan kuş familyasıdır. Aepyornithidae familyasının üyeleri olan bu kuşlar modern araştırmalara göre 3 cinse ayrıldılar. Bu kuşların neslinin MS 1000–1200 civarında tükendiği düşünülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Tibet mitolojisi</span>

Tibet mitolojisi, Tibet halkı tarafından aktarılan geleneksel ve dini hikâyelere atıfta bulunur. Tibet mitolojisi, esas olarak Tibet kültüründen kaynaklanan ulusal mitolojinin yanı sıra hem Tibet Budizmi hem de Bön Dininden gelen dini mitolojiden oluşur. Bu efsaneler genellikle sözlü olarak, ritüellerle veya heykeller veya mağara resimleri gibi geleneksel sanatlarla aktarılır. Ayrıca, tanrılardan ruhlara ve canavarlara kadar çeşitli farklı yaratıklar da Tibet mitolojisinde önemli bir rol oynamaktadır ve bu mitlerin bazıları ana akım Batı medyasına girmiştir, en dikkat çekici olanı ise İngilizce Abominable Snowman olarak bilinen Yeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yowie</span>

Yowie, Avustralya folklorunda Outback'te yaşadığı söylenen bir varlığın çeşitli isimlerinden biridir. Bu yaratığın kökleri Aborijin sözel tarihine dayanmaktadır. Queensland'in bazı bölgelerinde quinkin ve joogabinna, Yeni Güney Galler'in bazı bölgelerinde Ghindaring, jurrawarra, myngawin, puttikan, doolaga, gulaga ve thoolagal olarak bilinirler. Diğer isimler arasında yaroma, noocoonah, wawee, pangkarlangu, jimbra ve tjangara bulunmaktadır. Yowie tipi yaratıklar, Avustralya Aborjin efsanelerinde, özellikle doğu Avustralya eyaletlerinde yaygındır.