İçeriğe atla

Koşu

2007 yılındaki Brüksel maratonundan bir görünüm

Koşu, koşmak eylemi esas alınarak yapılan bir tür spordur. Koşu, yarış amaçlı yapılabileceği gibi vücudun dinamizminin sağlanması için tek başına da yapılabilir.

Koşu, basit bir biçimde insanın her iki ayağının da belirli bir periyotla yerden kesilerek vücudunu ileri doğru hareket ettirmesidir. Ayağın birinin devamlı yerle temas halinde olduğu yürüyüşten farklı olarak koşu yapılırken yerçekimine karşı koyularak ayaklar öne doğru ittirilir. Koşunun hızı jogging'den depar'a kadar geniş bir hız aralığında olabilir.

İnsanoğlunun koşu kabiliyetini günümüzden 4.5 milyon yıl önce, muhtemelen hayvanları avlayabilme amacıyla elde ettiği tahmin edilmektedir.[1]

İnsanoğlunu başka birçok canlıdan ayıran en önemli özelliğin koşarken ter atarak serinleyebilme, bu sayede belli bir koşu hızını çok çok uzun süre ve aynı serinleme olanağı olmayan büyükbaş av hayvanı pes diyene kadar sürdürebilme, bu işi bütün aile birlikte - ergenler, hamileler (yani protein ihtiyacı yüksek aile üyeleri), yaşlılar (hayvanlarla ilgili bilgileri gerekli olanlar), küçükler (görüp öğrensinler diye), yetişkinler (hayvana ulaşınca onu yere serebilecekler) - hepsi birlikte yapabilme olduğunu iddia edenler vardır.

Islak dilini çıkarıp serinleyerek aynı şekilde grup halinde avlanan yabani köpeklerin ilk evcilleştirilen hayvan olması da bu yüzden olabilir. Bu teoriyi destekleyen bir başka bilgi de Meksika'da yaşayan Tarahumara yerlilerinin çok çok uzun koşuları kültürlerinin bir parçası olarak yaşattıkları ve bölgelerinde düzenlenen ultramaraton yarışlarında rastgele kabile üyelerinin dünya çapında başarılı ultramaraton şampiyonlarının yanı sıra derece aldıkları gösterilmektedir.

Yarış amaçlı koşular, insanoğlunun kültürel faaliyetlerinin oluşmasıyla birlikte ortaya çıkmıştır. Tarihi bulgulara göre yarış koşuları İrlanda'da Tailteann Oyunları'nın düzenlendiği M.Ö. 1829 yılına kadar dayanmaktadır. Buna karşın ilk defa M.Ö. 776 yılında Olimpiyat Oyunları'nda kayıtlara geçmiştir.

Koşu türleri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The Evolution of Human Running: Training & Racing". 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atletizm</span> spor dalı

Atletizm; koşu, yürüyüş, atma ve atlama branşlarını içeren; bir pist veya sahada yapılan dünyanın en eski sporlarından biridir. Bu tür fiziksel aktiviteler, çağlar boyunca tüm dünyada yaygın ilgi görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">At yarışı</span> binicilik sporu

At yarışı, en eski ve en yaygın sporlardan biridir. İlk at yarışları, eski Türk devletlerinde yapılmıştır.

Kısa mesafe koşuları veya sprintler, atletizm karşılaşmalarında 60, 100, 200 ve 400 metre mesafelerinde yapılan koşuların genel adı. Bu mesafede koşan atletlere sprinter denir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Maratonu</span> İstanbulda 1979 yılından beri düzenlenen koşu etkinliği

İstanbul Maratonu veya eski ismiyle İstanbul Avrasya Maratonu, İstanbul'da düzenlenen ve dünya üzerine iki kıta arasında koşulan tek maratondur.

<span class="mw-page-title-main">Pentatlon</span> beş yarışmadan oluşan toplu spor müsabakası

Pentatlon, antik Yunanistan'da beş ayrı daldaki yarışlardan oluşan bir müsabakaydı. Günümüzde pentatlon, yüzme, atıcılık, binicilik, eskrim ve 3000 m kros yarışları olarak yapılmakta ve bunların her birinin puan skalasından toplanan puanlarla dereceleri belirlenmekte olan olimpik bir spordur. Bu branşın dünya atletizm federasyonu ile hiçbir bağlantısı olmayıp kendine ait bir federasyonu bulunmaktadır. Sık sık atletizmdeki çoklu branşlardan olan ve salonda kış döneminde yapılan ve sadece kadınların katıldığı atletizm pentatlonu ile karıştırılmaktadır. Olimpiyatlarda modern pentatlon, erkeklerde 1912 Olimpiyatlarından beri, kadınlarda ise 2000 Olimpiyatlarından beri uygulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Maraton</span>

Maraton, atletizmde uzun mesafeli, sert tabanlı yollarda yapılan mukavemet koşusudur. Adı eski Yunanistan'daki Marathon Savaşı'nda Maraton Ovası'ndan Atina'ya koşarak gelen bir ulaktan esinlenerek verilmiştir. İlk kez 1896'da düzenlenen Atina Olimpiyat Oyunları'nda koşuldu, 1924 yılında 42,195 m olması benimsendi. Uluslararası amatör atletizm federasyonu 1992 yılından itibaren 21,100 m'de yarı maraton dünya şampiyonası düzenlemeye başladı. Maraton parkurları aynı nitelikte olmadığı için dünya rekoru kaydı tutulmaz, sadece en iyi derece vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek atlama</span> atletizm etkinliği

Yüksek atlama atletizmin bir dalıdır. Koşarak hız kazandıktan sonra sağlam iki dik sehpanın arasındaki çıtanın üzerinden atlayarak yapılır. Bu atlamada prensip vücudun çıtanın üzerinden düşürmeden geçmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Edwin Moses</span> Amerikalı atlet

Edwin Corley Moses, Amerikalı atlet. 1976 ve 1984 Yaz Olimpiyatları'nda 400 m engellide altın madalya kazanmıştır. 1977-1987 arasında arka arkaya 122 koşu kazanıp, dört kez dünya rekoru kırdı.

<span class="mw-page-title-main">Nevin Yanıt</span> Türk kadın atlet

Nevin Yanıt Baltacı, Türk kısa mesafe koşucusudur, 100 metre engelli ve 60 metre engelli branşında Türkiye rekortmeni ve 2012 Londra Olimpiyatları beşincisidir. 2012 ve 2010 Avrupa şampiyonudur, kısa mesafe tarihinde olimpiyatlarda yarı final ve final gören ilk ve tek kadın atlettir.

<span class="mw-page-title-main">Engelli koşu</span>

Engelli koşu, atletizmde koşu mesafesinin içine yerleştirilen engellerle zorlaştırılmış bir sprint koşusudur. Bundan dolayı atletizm dalları içinde en çok koordinasyon, teknik iş birliği isteyen dallar arasında sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Paavo Nurmi</span> Fin Atlet

Paavo Johannes Nurmi, Fin atlet. Üst üste üç ayrı olimpiyatta uzun mesafe koşularında altı altın madalya kazanmış, 1923-1931 arasında 1 milde dünya rekorunu elinde tutmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yürüyüş (spor)</span> En az bir ayağın, her zaman yer ile temas hâlinde olması gereken atletizm yarışı

Yürüyüş, uzun mesafeli bir atletizm yarışıdır. Koşudan farklı olarak, en az bir ayağın her zaman yer ile temas hâlinde olması gerekir. Olimpik olarak 20 km ve 50 km mesafelerinde düzenlenmektedir.

Atletizmde orta mesafe koşuları, engelli koşular da dahil 800 metre ile 3000 metre arasındaki koşulardır. Antrenman teknikleri ve fiziksel gereklilikler benzer olduğu için birçok atlet hem 800 hem de 1500 metrede yarışır. Taktikleri çoğu zaman son birkaç adımda kazanılan ya da kaybedilen bu yarışlarda önemli rol oynar. Orta mesafe koşuları Olimpiyatların ve atletizm şampiyonlarının esas yarışları olmuştur.

Uzun mesafe koşuları, en az üç kilometre uzunluğunda kesintisiz koşu türüdür. Fizyoljik olarak aerobik temellidir; dayanıklılık ve zihinsel güç gerektirir.

Bu liste 1896 ile 2008 yılları arasındaki Olimpiyat Oyunları'nda, atletizm dallarında madalya kazanan tüm erkek sporcuları içerir.

3000 metre, 400 metrelik bir pistin çevresinde 7,5 tur atılarak tamamlanan orta mesafe koşusudur. Bu yarış 5000 ve 10000 metrelik koşuların yapılmadığı bazı okullarda uzun mesafe koşusu olarak değerlendirilmektedir. 3000 metre orta ve uzun mesafe koşucularının birlikte yarışabilmelerine izin vermekte, böylelikle orta mesafe yarışlarındaki hız ile uzun mesafede öne çıkan dayanıklılık arasında bir denge kurmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki liselerin büyük bölümü 3000 metrenin iki mil yarışına uyarlanmış biçiminde boy göstermektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Yol koşusu</span>

Yol koşusu, koşu yarışlarının, pist yarışları ve krostan farklı olarak, mesafesi belirli bir yolda yapılan biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Dafne Schippers</span> Kısa mesafe koşucusu

Dafne Schippers, Hollandalı atlet. Heptatlon ve kısa mesafe koşularında mücadele etmektedir. 2010 Dünya Gençler Atletizm Şampiyonası'nda heptatlonda altın madalya kazanırken, 4x100 metre bayrak yarışında Hollanda takımı ile bronz madalya elde etti. Tallinn'nde düzenlenen 2011 Avrupa Gençler Atletizm Şampiyonası'nda heptatlon kategorisinde altın madalya kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Jüri Lossmann</span>

Jüri Lossmann, Eston uzun mesafe koşucusu. Anvers'teki 1920 Yaz Olimpiyatları'nda maraton yarışını 2:32:48.6 ile koşarak ikinci olmuştu. Hannes Kolehmainen'in 13 saniye gerisinde kalan Lossmann, üçüncü olan Valerio Arri'nin ise 4 dakika önündeydi. 1924 Paris Olimpiyatları'nda ülkesinin bayrağını taşıyan isim olan sporcu, maratonu dokuzuncu sırada bitirmişti.

<span class="mw-page-title-main">Eliud Kipchoge</span>

Eliud Kipchoge, maraton ve daha önce 5000 metre koşularında yarışan Kenyalı bir uzun mesafe koşucusudur. 2016 Olimpiyatları'nda maraton yarışını kazanan Eliud, 16 Eylül 2018'de 2018 Berlin Maratonu'nda maraton dünya rekorunu 2:01:39'luk süresi ile kırmıştır. Bu süre önceki dünya rekorundan 1 dakika 18 saniye daha hızlıdır ve 1967'den bu yana maraton dünyasında yaşanan en büyük gelişme olmuştur.