İçeriğe atla

Knidos Afroditi

Knidos'ta bulunan bir sikkede Praksiteles'in Afrodit heykeli
Heykelin Çeşitli Kopyaları

Knidos Afroditi ya da Çıplak Aphrodit, Datça Yarımadasının batı ucunda yer alan antik Knidos şehrinde bulunan ünlü Afrodit heykelidir. Atinalı heykeltıraş Praksiteles’in beyaz, sert mermerden[1] yaptığı heykel, dünyadaki ilk çıplak kadın heykeli olması bakımından önemlidir.[2] Heykelde tanrıça Afrodit, sol elinde kıyafetini tutar ve sağ eliyle de cinsel bölgesini kapar biçimde betimlenmiştir. Heykeli görmek için diğer birçok şehirden Knidos'a ziyaretçi geldiği anlatılır.

Pranksites, İstanköy Adası sakinlerinin siparişi için iki Afrodit heykeli yapar. Bunlardan birinde tanrıça figürü örtülüyken diğerinde tanrıça çırılçıplaktır. Ada sakinleri, çıplak heykeli almak istemez ve heykel Knidos şehri tarafından alınır ve şehrin en yüksek terasına yerleştirilir.[3]

O zamana kadar tanrı heykelleri çıplak yapılır ama tanrıça heykellerinin sadece gerdan ve bir göğsü açık olurdu. Dünyadaki ilk çıplak tanrıça heykeli Datça'daki bu heykeldir. Knidoslular parlak dönemleri geride kalıp yoksullaştıklarında bile Bithynia kralı I. Nikomidis'inbüyük para önerisini, yapılan halk oylaması sonucu geri çevirip heykelleriyle birlikte sıkıntıya katlanmayı seçmişlerdir..

Yorumlar

Knidos Afroditi için yapılan yorumlar;

Pseudo Lukianas (MS 2. yüzyıl), "Erotes" adlı eserinde, arkadaşı Kharikles ile Knidos'a uğradığını ve heykel ile karşılaşmalarını anlatıyor."Kharikles tanrıçaya doğru yürüdü ve onu ıslak dudaklarıyla öpmeye başladı. Uzun süre sarıldı ve kendinden geçti. Tanrıça ile adeta bütünleşmişti..."[1]

Yazar bir başka hikâyesinde ise, tanrıçanın heykelinin bacak kısmında siyah bir leke olduğunu ve bir rahibenin kendisine söylediği üzere, kentin zenginlerinden birinin oğlunun, tanrıçanın heykeline aşık olduğunu ve bir geceyi tapınakta gizlenerek geçiren gencin, heykel ile birlikte olduğu ve lekenin o günden kaldığını belirtiyor.[1]

Tarihçi Lusien; "Güzelliğini hiçbir şey örtmemiş, sol elinin eğimiyle kapadığı yerden başka."[4]

Heykelin akıbeti

Heykel bu güne kadar bulunamadı ama kaidesi yerinde duruyor. Kimi görüşlere göre heykelin Bizans imparatoru Theodosius döneminde İstanbul'daki Lausus Sarayına götürüldüğü[5] ve orada kaybolduğu veya antik kentten çalındığı söylentileri iddia edilir.1967-1977 yılları arasında Amerikalılar heykeli bulmak için sondaj kazıları yaptılar ancak sonradan sondaj kazıları Türkiye tarafından yasaklandı. Kazılar hala Türk ekipler tarafından devam etmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b c "focusdergisi.com.tr". 25 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2010. 
  2. ^ penelope.uchicago.edu (İngilizce)
  3. ^ "Datca, Knidos". 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  4. ^ "Datça, Knidos". 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  5. ^ "arkeolojidunyasi.com, knidos". 23 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Side Müzesi</span>

Side Müzesi, Side'de Side Antik Kenti'nde kurulu müze.

<span class="mw-page-title-main">Datça</span> Muğlanın ilçesi

Datça, Türkiye'nin Muğla ilinde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Knidos</span> Muğlanın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşim

Knidos, Muğla'nın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Afrodisias</span> Aydındaki antik kent

Afrodisias veya Afrodisyas, Tanrıça Afrodit'e adanmış birçok eski çağ kentinin ortak adı. Afrodisyas adlı kentlerin en ünlüsü, Anadolu'nun güneybatısında, eski Karia bölgesinde, günümüzde Aydın ilinin Karacasu ilçesine bağlı Geyre mahallesinin bulunduğu yerde bulunan Antik Yunan kentidir. Arkeolojik kazılar başladıktan sonra Geyre taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sagalassos</span> Burdur yakınlarında antik kent

Sagalassos, Antalya'ya 110, Isparta'ya 41 km uzaklıkta, Burdur'un Ağlasun ilçesinin 7 km kuzeydoğusunda yer alan antik bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Karya</span>

Karya, Anadolu'nun güneybatısında günümüzde Muğla kuzey kısımları Denizli güneyi ve içerideki bölgeye denk gelen coğrafyanın eski çağlardaki ismi. Bölgenin oluşumu Antik Yunan kavimlerinin Anadolu'nun Ege kıyılarında koloniler kurmaya başlamalarından öncesine dayanmaktadır ve bir uygarlık düzeyi yaratmış olan Karyalıların Anadolu'nun yerli halkı olduğu konusunda tarihçiler arasındaki mutabakat genişlemektedir.

Kibele veya Kybele, Anadolu kökenli bir ana tanrıçadır. Ana tanrıça inancı, birçok kültürde farklı isimlerle yer alır. Yunan anakarasında Rhea, özellikle Roma dönemi Mısır kültüründe İsis ve Yunan adaşı gibi bekaretle değil, doğurganlık ve bereketle ilişkilendirilen Efes Artemis'i, belli başlı ana tanrıça figürleridir.

<span class="mw-page-title-main">Dorlar</span>

Dorlar (Doris) , Antik Yunanistan asıllı, Hint–Avrupa kökenli göçebe kabilelerdir. Yaklaşık olarak MÖ 12. yüzyıl ortalarından itibaren Yunan yarımadasına dalgalar halinde akınlar düzenleyerek bu bölgedeki tunç çağı Miken uygarlığını yıkmışlardır. Demir çağı silahlarıyla kısa sürede askeri – feodal Miken krallıklarının siyasi gücünü etkisiz hale getiren Dorlar, Miken etkisi altındaki batı Anadolu, Girit ve Rodos’un da dahil olduğu adalara yayılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Afrodit</span> Yunan Mitolojisinde aşk ve güzellik tanrıçası

Afrodit, Yunan mitolojisinde aşk tanrıçası. Beden ve ruh aşkını birbirinden ayıran Antik Yunanlar, Afrodit adında iki tanrıçaya sahiplerdi: Afroditlerin biri, "beden aşkı" tanrıçası, diğeri ise "ruh aşkı" idi.

<span class="mw-page-title-main">Pessinus</span>

Pessinus, Ankara-Eskişehir kara yolu üzerinde Sivrihisar'ın 16 km güneyindeki Ballıhisar'da bulunmaktadır. Eski Kral Yolu üzerinde olan antik şehrin üzerinde bugün Ballıhisar köyü kurulmuştur. Sarı Mercedes filminde Pessinus antik kentine ait kazı çalışmalarından bahsedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Praksiteles</span> antik Yunan heykeltıraş

Atinalı Praksiteles, Büyük Kephisodotos'un oğlu olup MÖ 4. yüzyılın en tanınmış heykeltıraşlarından biriydi. Çıplak kadın figürünü gerçek boyutlarda heykellere uygulayan ilk heykeltıraştı. Tartışmasız biçimde Praksiteles'e atfedilen herhangi bir heykel bugüne ulaşmamış olsa da, eserlerinin birçok kopyası halen mevcuttur. Büyük Plinius gibi o dönemin yazarları, Praksiteles'in eserlerinden bahsetmiştir. Ayrıca heykeltıraşın pek çok ünlü eserinin resimlerini içeren, o dönemden kalma sikkeler de bulunmaktadır.

<i>Venüsün Doğuşu</i> (Botticelli) Sandro Botticelli tablosu

Venüs'ün Doğuşu, İtalyan ressam Sandro Botticelli'nin 1482–1486 yılları arasında tuval üzerine tempera ile çizdiği tablodur. Tabloda, Venüs'ün ergen bir kadın olarak denizden doğarak kıyıya çıkışı betimlenir. Dünyanın en bilinen resimlerinden biri olan tablo, Floransa'daki Uffizi'de sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lausus Sarayı</span>

Lausus Sarayı ya da Lausos olarak da bilinir, Konstantinopolis'te bulunan 5. yüzyıldan kalan bir tarihi Bizans yapısıdır ve hadım Lausus'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Hekate</span> Yunan mitolojisinde ay tanrıçası

Hekate, ay, gece, ölüler, anahtarlar, sınırlar, kapılar, yeraltı, büyücülük, yol ayrımları ve eşikler ile ilişkilendirilmiş bir bakire tanrıçadır. Hekate, sıklıkla üç farklı yöne bakan üç yüzü olan bir kadın olarak tasvir edilir. Üç yöne bakan Hekate figürinleri büyük ihtimalle koruma amaçlı yol ayrımlarına ve eşiklere yerleştirilirdi.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Tarih ve Sanat Müzesi</span> İzmir, Türkiyede bir müze

İzmir Tarih ve Sanat Müzesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde, Kültürpark içerisinde 2004 yılında hizmete girmiş müzedir. Taş Eserler Bölümü, Seramik Eserler Bölümü ve Kıymetli Eserler Bölümü olmak üzere üç ayrı bölümde ziyaretçilerine İzmir ve çevresinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan eserleri sunmaktadır. Her yıl yüz binden fazla ziyaretçi tarafından gezilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Efes Müzesi</span> İzmir, Selçuktaki bir müze

Efes Müzesi, Türkiye'nin İzmir iline bağlı Selçuk'ta bulunan bir müze. Yakınlarında bulunan Efes kazı alanındaki buluntulara ev sahipliği yapmaktadır. En bilinen eser, Efes'teki Artemis Tapınağı'nda bulunan Artemis heykelidir. Müze, arkeoloji ve etnografya olarak iki bölüme ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Magnesia (Aydın)</span>

Magnesia veya Menderes Magnesia'sı, tarihi İyonya bölgesinde yer almış bir Antik Yunan kenti. Kent kalıntıları günümüzde Aydın ilinin Germencik ilçesinde yer alan Ortaklar-Söke kara yolu üzerinde, Ortaklar'a 4 km mesafede bulunmaktadır.

Knidos Aslanı, 1858 yılında günümüzde Datçadaki Knidos antik limanının yakınında bulunan devasa bir Antik Yunan heykelidir. Keşfedilmesinden kısa bir süre sonra heykel, British Museum'a, Londra'ya götürüldü ve koleksiyonun bir parçası yapıldı. Heykelin yaşı hakkında bazı tartışmalar olmasına rağmen, genel olarak, bilimsel görüş onu MÖ 2. yüzyıla tarihlendirmektedir. 2000 yılından bu yana,müzenin Kraliçe II.Elizabeth Büyük Mahkemesi adlı kısmında bir kaide üzerinde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Knidos'un Demeteri</span>

Knidos'un Demeteri, günümüz Datça ilçesi sınırları içindeki Knidos antik kentinde bulunan gerçek bir insan ölçüsündeki Antik Yunan heykelidir. Günümüzde British Museum koleksiyonunun bir parçası olan heykel, MÖ 350'den kalmadır ve Helenistik Dönem heykellerinin etkileyici bir örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Frine</span> Antik Yunan hetairası

Phryne MÖ dördüncü yüzyılda yaşayan bir Antik Yunan fahişesiydi (hetaira). En çok, hatip Hypereides tarafından savunulduğu dinsizlik davasıyla tanınır.