İçeriğe atla

Kloroplatinik asit

Kloroplatinik asit
Adlandırmalar
Dihidronyum hekzakloroplatinat(2-)
Hekzakloroplatinik asit
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChemSpider
ECHA InfoCard100.037.267 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 241-010-7
RTECS numarası
  • TP1510000
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • Cl[Pt-2](Cl)(Cl)(Cl)(Cl)Cl.[OH3+].[OH3+]
Özellikler
Molekül formülüH6Cl6O2Pt
Molekül kütlesi409.81 g/mol
Görünüm Kırmızımsı kahverengi katı
Yoğunluk2.431 g/cm3
Erime noktası60 °C (140 °F)
Kaynama noktasıayrışır
Çözünürlük (su içinde) Son derece çözünür
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler Toksik, aşındırıcı
GHS etiketleme sistemi:
R-ibareleriR25, R34, R43
NFPA 704
(yangın karosu)
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Kloroplatinik asit (hekzakloroplatinik asit olarak da bilinir), [H3O]2[PtCl6](H2O)x (0≤x≤6) formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Kırmızı bir katı, genellikle sulu bir çözelti olarak önemli bir platin kaynağıdır. Genellikle kısaca H2PtCl6 olarak yazılsa da, hekzakloroplatinat anyonunun (PtCl62-) hidronyum (H3O+) tuzudur.[1][2][3] Hekzakloroplatinik asit oldukça higroskopiktir.

Üretim

Orange liquid containing bubbles
Platin sıcak kral suyunda çözülüyor

Hekzakloroplatinik asit, çeşitli yöntemlerle üretilebilir. Bu yöntemlerden en yaygın olanı, platinin kral suyunda çözülmesidir. Diğer yöntemler arasında, platin partiküllerinin sulu bir süspansiyonunun klor gazına veya elektroliz yoluyla maruz bırakılması yer alır.

Kral suyu yolu ile üretildiğinde, hekzakloroplatinik asidin aşağıdaki denklemden kaynaklandığı düşünülmektedir:[4][5]

Pt + 4 HNO3 + 6 HCl → H2PtCl6 + 4 NO2 + 4 H2O

Ortaya çıkan turuncu/kırmızı çözelti, kahverengimsi kırmızı kristaller üretmek için buharlaştırılabilir. Bazı yazarlar, bu yöntem kullanılarak üretilen hekzakloroplatinik asidin nitrosonyum hekzakloroplatinat ile kontamine olduğunu ileri sürmektedir. Daha yeni literatür, durumun böyle olmadığını ve nitrik asit uzaklaştırıldıktan sonra, bu yöntemle hazırlanan örneklerin saptanabilir azot içermediğini gösterir.

Alternatif yöntemler araştırılmış ve tanımlanmıştır, genellikle azot kontaminasyonunun önlenmesi ile motive edilmiştir.[6]

Reaksiyonlar

Isıtıldığında, hekzakloroplatinik asit platin(IV) klorüre ayrışır.[1]

H3O)2PtCl6·nH2O → PtCl4 + 2 HCl + (n + 2) H2O

Uygulamalar

Potasyum tayini

Ayrıca bakınız: Potasyum hekzakloroplatinat

Kloroplatinik asit, potasyumun kantitatif analizi için popüler hale getirildi. Potasyum çözeltiden seçici olarak potasyum hekzakloroplatinat olarak çökeltilir. Belirlemeler, fazla platinat iyonu olan %85 (h/h) alkol çözeltilerinde yapıldı ve çökelen ürün tartıldı. Potasyum %0.02 ila %0.2 (m/v) oranında seyreltik olarak çözeltiler için tespit edilebilir.[7]

Potasyum tayini için bu yöntem, daha önce kullanılan sodyum kobaltinitrit yöntemine kıyasla avantajlıdır, çünkü tek bir çökeltme reaksiyonu gerektirmiştir.[7] Çöken ürünlerin gravimetrik analizi, iyon seçici elektrotlar, alev fotometrisi, ICP-AES veya ICP-MS gibi modern enstrümantal analiz yöntemleri ile desteklenmiştir.

Platinin saflaştırılması

Ayrıca bakınız: Amonyum hekzakloroplatinat

Amonyum klorür gibi bir amonyum tuzu ile işlemden sonra, kloroplatinik asit bir katı olarak çöken amonyum hekzakloroplatinata dönüşür.[4] Bir hidrojen atmosferinde ısıtıldıktan sonra amonyum tuzu elementer platine dönüşür. Platin genellikle cevherlerden izole edilir ya da artıklardan geri dönüştürülür.[8]

Kataliz

Birçok platin bileşiği gibi, kloroplatinik asit de hidrojenasyon ve ilgili reaksiyonlar için bir katalizördür (veya ön-katalizördür). İlk olarak John Speier ve Dow Corning'in meslektaşları tarafından bildirildiği gibi, olefinlere hidrosilanların ilavesini, yani hidrosililasyonu katalize eder. Erken gösterim reaksiyonlarında pentenlerle triklorosilanın (SiHCl3) izopropanol çözeltileri kullanıldı. Alkenlere silan eklenmesi ile ilgili önceki çalışmalar, verimsiz radikal reaksiyonlar gerektiriyordu.[9][10] Karstedt katalizörünün yanı sıra, Speier'in katalizörü hidrosililasyon için yaygın kullanıma sahiptir, ana dezavantaj katalizörün yumuşak özellikleridir.[11]

Genel olarak kloroplatinik asidin gerçek katalizörün bir öncüsü olduğu kabul edilir. Kolloidal platin veya sıfır değerlikli kompleksler için olası bir rol de dikkate alınmıştır.[12]

İlgili bileşikler

Kral suyundan hazırlanan kloroplatinik asidin nitrosonyum hekzakloroplatinat, (NO)2PtCl6 içerdiği önerilmektedir. Nitrosonyum hekzakloroplatinat, nitrosil klorür (NOCl) ve platin metalinin reaksiyonu ile elde edilir.[13] Nitrosonyum hekzakloroplatinatın su ve hidroklorik asit ile kuvvetli reaksiyona girdiği ve kral suyu ile hazırlanan kloroplatinik asidin nitrosonyum hekzakloroplatinat ile kontaminasyonu mümkün olmadığı bulunmuştur.

Kaynakça

  1. ^ a b Schweizer, A. E.; Kerr, G. T. (1978). "Thermal Decomposition of Hexachloroplatinic Acid". Inorg. Chem. 17 (8): 2326–2327. doi:10.1021/ic50186a067.
  2. ^ Holleman; Wiberg (2001). Inorganic Chemistry (First ed.). New York: Academic Press. ISBN 0-12-352651-5.
  3. ^ Greenwood, N. N.; Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements (Second ed.). New York: Elsevier Butterworth-Heinemann. ISBN 978-0-7506-3365-9.
  4. ^ a b Kauffman, George B. (1967). "Ammonium Hexachloroplatinate(IV)". Inorganic Syntheses. 9: 182–185. doi:10.1002/9780470132401.ch51. ISBN 9780470132401.
  5. ^ Grube, H. (1963). "Hexachloroplatinic(IV) Acid". In Brauer, G. (ed.). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry. 2 (2nd ed.). New York: Academic Press. p. 1569.
  6. ^ Rudnick, Paul; Cooke, R. D. (1917). "The Preparation of Hydrochloroplatinic Acid by Means of Hydrogen Peroxide". J. Am. Chem. Soc. 39 (4): 633–635. doi:10.1021/ja02249a011.
  7. ^ a b Smith, G. Frederick; Gring, J. L. (1933). "The Separation and Determination of the Alkali Metals Using Perchloric Acid. V. Perchloric Acid and Chloroplatinic Acid in the Determination of Small Amounts of Potassium in the Presence of Large Amounts of Sodium". J. Am. Chem. Soc. 55 (10): 3957–3961. doi:10.1021/ja01337a007.
  8. ^ Cotton, S. A. (1997). Chemistry of Precious Metals. London: Chapman and Hall. ISBN 0-7514-0413-6.
  9. ^ Speier, J. L.; Webster, J. A.; Barnes, G. H. (1957). "The Addition of Silicon Hydrides to Olefinic Double Bonds. Part II. The Use of Group VIII Metal Catalysts". J. Am. Chem. Soc. 79 (4): 974–979. doi:10.1021/ja01561a054.
  10. ^ Saam, John C.; Speier, John L. (1958). "The Addition of Silicon Hydrides to Olefinic Double Bonds. Part III. The Addition to Non-terminal Olefins in the Presence of Chloroplatinic Acid". J. Am. Chem. Soc. 80 (15): 4104–4106. doi:10.1021/ja01548a073.
  11. ^ Sibi, Mukund P. (2001). "Hydrogen Hexachloroplatinate(IV)". Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis, 8 Volume Set. Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis. John Wiley & Sons. doi:10.1002/047084289X.rh038. ISBN 0471936235.
  12. ^ Lewis, L. N.; Sy, K. G.; Bryant, G. L.; Donahue, P. E. (1991). "Platinum-catalyzed hydrosilylation of alkynes". Organometallics. 10 (10): 3750–3759. doi:10.1021/om00056a055.
  13. ^ Moravek, R. T.; Kauffman, G. B.; Mahmood, T. (1967). "Nitrosyl Hexachloroplatinate(IV)". Inorganic Syntheses. 9: 217–220. doi:10.1002/9780470132555.ch63. ISBN 9780470132555.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stearik asit</span> doymuş bir yağ asidi

Stearik asit, CH3(CH2)16COOH formülüyle gösterilen doymuş bir yağ asididir. Çoğu hayvan ve bitkiden elde edilen katı-sıvı yağlarda, ekseriya gliserid stearin şeklinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kral suyu</span> Asitlerin az etki ettiği ya da etki etmediği altın ve platin gibi metallerle tepkimeye girebilen kuvvetli bir asit çözeltisi

Kral suyu, asitlerin az etki ettiği ya da etki etmediği altın ve platin gibi metallerle tepkimeye girebilen kuvvetli bir asit çözeltisidir. Hidroklorik asit ve nitrik asitin 3:1 oranında karıştırılmasıyla oluşur. Ebu Musa Câbir bin Hayyan tarafından bulunduğu tahmin edilmektedir.

Nitrik asit, HNO3 kimyasal formülüne sahip oldukça aşındırıcı bir inorganik asittir. Kezzap olarak da bilinir. Saf hâldeki bileşik renksizdir. Ancak uzun süre bekleyen eski asitler azot oksitleri ve suya ayrışması nedeniyle sarı renge dönebilme özelliğindedirler. Piyasada bulunan nitrik asitlerin çoğu % 68'lik bir konsantrasyona sahiptir. Çözelti, %86'dan fazla HNO3 içerdiğinde, dumanlı nitrik asit olarak adlandırılır. Mevcut azot dioksit miktarına bağlı olarak, dumanlı nitrik asit ayrıca %86’nın üzerindeki konsantrasyonlarda kırmızı dumanlı nitrik asit veya %95’in üzerindeki konsantrasyonlarda beyaz dumanlı nitrik asit olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Perklorik asit</span>

Perklorik asit, HClO4, suda çözünebilen renksiz bir sıvı olan bir klor oksoasididir. Sülfürik asit ya da nitrik asit ile kıyaslanabilecek kadar güçlü bir asittir. Perklorik asit bir süper asittir ancak en güçlü Brønsted-Lowry asidi değildir (en güçlüsü HSbF6 ya da floroantimonik asittir). Asidin pKa'sı −7'dir.

<span class="mw-page-title-main">Klorik asit</span>

Klorik asit (HClO3), klorun bir oksoasiti ve klorat tuzlarının formal öncülüdür. Güçlü bir asit (pKa ≈1) ve oksitleyici ajandır.

Adolph Strecker tarafından bulunan Strecker amino asit sentezi bir aldehit dan bir dizi kimyasal reaksiyonla bir amino asit sentezlenmesidir. Aldehit potasyum siyanür eşliğinde amonyum klorür ile bir α-aminonitril oluşturacak şekilde reaksiyona sokulur. Daha sonra bu α-aminonitril hidrolize edilerek istenilen amino asit elde edilir. Orijinal Strecker reaksiyonunda asetaldehit, amonyak ve hidrojen siyanür ün verdiği reaksiyon ürünü, hidrolizlenerek alanin elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bikarbonat</span> moleküler iyon

Bikarbonat, inorganik kimyada, (IUPAC-önerilen isim: hidrojen karbonat) karbonik asitin protonsuzlaştırılmasındaki bir ara yapı. HCO3 kimyasal formülene sahip moleküler iyondur.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum asetat</span>

Potasyum asetat (KCH3COO) asetik asitin postasyum tuzu.

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen bromür</span>

Hidrojen bromür, HBr formülüne sahip iki atomlu moleküldür. Renksiz bir bileşik ve bir hidrojen halojenürdür. Hidrobromik asit, su içinde bir HBr çözeltisidir. Hem HBr'nin susuz hem de sulu çözeltileri, bromür bileşiklerinin hazırlanmasında ortak reaktiflerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hipofloröz asit</span>

Hipofloröz asit, kimyasal formül HOF, florun bilinen tek oksoasididir. Hipofloritlerde oksijenin oksidasyon durumu 0'dır. Aynı zamanda katı olarak izole edilebilen tek hipohaloid asittir. HOF, suyun, hidrojen florür, oksijen diflorür, hidrojen peroksit, ozon ve oksijen üreten flor ile oksidasyonunda bir ara maddedir. HOF oda sıcaklığında patlayıcıdır, HF ve O2 oluşturur:

2 HOF → 2 HF + O2
<span class="mw-page-title-main">Tiyokarbonik asit</span> karbonik asit ile ilişkili bir inorganik asit

Tiyokarbonik asit, karbonik asit ile ilişkili bir inorganik asittir. Kimyasal formülü H2CS3 olan kararsız kırmızı bir yağdır. Diğer tiyokarbonatlardan ayırt etmek için sıklıkla tritiyokarbonik asit olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Arsenöz asit</span> İnorganik bileşik

Arsenöz asit (veya arsenik oksit), H3AsO3 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Sulu çözeltilerde meydana geldiği bilinmektedir, ancak bu gerçek As(OH)3'ün öneminden uzaklaşmasa da saf bir malzeme olarak izole edilmemiştir.

Permanganik asit, HMnO4 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Bu güçlü oksoasit, dihidrat olarak izole edilmiştir. Permanganat tuzlarının konjugat asididir. Çok az sayıda yayın konusu olup, karakterizasyonu ve kullanımları çok sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nitrozilsülfürik asit</span> Kimyasal bileşik

Nitrozilsülfürik asit, NOHSO4 formülüne sahip bir kimyasal bileşiktir. Endüstriyel olarak kaprolaktam üretiminde kullanılan renksiz bir katıdır. Daha önce sülfürik asit üretmek için öncü oda işleminin bir parçasıydı. Bileşik, sülfürik asit ve nitröz asidin karışık anhidritidir.

<span class="mw-page-title-main">Tellüröz asit</span> Bir kimyasal bileşik

Tellüröz asit, H2TeO3 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Tellürün (IV) oksoasididir. Bileşik iyi karakterize edilmemiştir. Formülünü yazmanın alternatif bir yolu (HO)2TeO'dur. Prensip olarak, tellüröz asit, tellür dioksitin su ile, yani hidrolizle işlenmesiyle oluşacaktır. İlgili konjugat bazı, potasyum hidrojen tellürit (KHTeO3) gibi çeşitli tuzlar formunda iyi bilinmektedir.

Titanik asit, genel formül [TiOx(OH)4−2x]n ile titanyum, hidrojen ve oksijen elementlerinin kimyasal bileşiklerinin bir ailesi için genel bir isimdir. Esas olarak eski literatürde çeşitli basit titanik asitler talep edilmiştir. Bu malzemeler için kristalografik ve az spektroskopik destek yoktur. Brauer'in El Kitabı da dahil olmak üzere bazı eski literatür TiO2'den titanik asit olarak söz eder.

<span class="mw-page-title-main">Disülfürik asit</span>

Disülfürik asit veya pirosülfürik asit, kükürtün bir oksoasitidir. Oleumun önemli bir bileşenidir ve çoğu kimyager bu şekilde karşılaşır. Aynı zamanda, dengeye bağlı olarak sıvı susuz sülfürik asidin küçük bir bileşenidir:

H2SO4 ⇌ H2O + SO3
SO3 + H2SO4 ⇌ H2S2O7
<span class="mw-page-title-main">Bromöz asit</span> HBrO2 formüllü bir inorganik bileşik

Bromöz asit, HBrO2 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Konjugat bazının -bromitlerinin- tuzları izole edilmiş olmasına rağmen, kararsız bir bileşiktir. Asidik çözeltide, bromitler broma ayrışır.

<span class="mw-page-title-main">Molibdik asit</span>

Molibdik asit, molibden trioksit ve ilgili türlerin hidratlanmış formlarını ifade eder. Monohidrat (MoO3·H2O) ve dihidrat (MoO3·2H2O) iyi karakterize edilir. Sarı diyamanyetik katılardır.

<span class="mw-page-title-main">İzosiyanik asit</span> kimyasal birleşik

İzosiyanik asit, 1830'da Liebig ve Wöhler tarafından keşfedilen HNCO formülüne sahip bir kimyasal bileşiktir. Kaynama noktası 23.5 °C olan uçucu ve zehirli renksiz bir maddedir. İzosiyanik asit, organik kimya ve biyolojide en yaygın olarak bulunan dört element olan karbon, hidrojen, azot ve oksijen içeren en basit kararlı kimyasal bileşiktir.