İçeriğe atla

Klis Kalesi

Koordinatlar: 43°33′36″N 16°31′25″E / 43.5601°K 16.5236°D / 43.5601; 16.5236
Hırvatistan üzerinde Klis
Klis
Klis
Klis (Hırvatistan)

Klis Kalesi (Hırvatça Tvrđava Klis), Hırvatistan'ın Adriyatik kıyı şeridinde yer alan bir Orta Çağ kalesidir. Aynı adı taşıyan Kilis kasabasının tepesinde konuşlanmıştır. İlk temel yapı bir İllirya kabilesi olan Dalmaçyalılar tarafından yapılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'nun 1537-1648 arası 111 sene egemenliğine aldığı kalenin yaklaşık 2.000 yıllık tarihinde çok çeşitli prenslik, krallık, devlet ve imparatorluklar kaleye egemen olmuştur. Kilis (Klis) kasaba ve kalesi Bosna Eyaleti'nin Kilis Sancağı'nın da merkezi olmuştur.

Osmanlı İmparatorluğu dönemi

Kilis Kalesi, Osmanlı-Venedik Savaşları'nda önemli bir yer tutan Bosna eyaletine bağlı Kilis Sancağı'nın merkeziydi. 7 Nisan 1596'da Split soylusu Ivan Alberti, Nikola Cindro, Uskoklar, Polyinaçi ve Kaştela bölgesi düzensizleriyle kaleyi işgal ettiler. Daha sonra Mustafa bey emrindeki 10.000 askerle kale altına gelip General Ivan Lenkovic yönetimindeki kaledeki 1500 asker ve 1000 Uskoku geri çekilmeye mahkûm ettiler ve 31 Mayıs 1596'da kısa bir aradan sonra kale tekrar ele geçirildi.

Kilis sancağı ve kalesindeki hakimiyet Venediklileri ve Hırvat halkını sürekli tehdit etmekteydi. Kilis sancağı bölgesinde Osmanlı'ya ait yaklaşık 10.000 ev mevcuttu. 1647'deki Türklerin Novigrad-Zadar zaferi Türklerin 30.000 kişilik askeri kuvvetle Kilis Kalesi'nin yaklaşık 11 km aşağısındaki Split-Dioclatian Sarayı'nın zaptedileceği yönünde söylentiler çıkmıştı. Zadar ve Split kaleleri güçlü olmalarına rağmen tamamen tehlike altında hissediyorlar ve bu sebepten dolayı Venedik'e bağlı vali 2000 cephaneli asker göndermişti.

Konumu

Mosor ve Kozjak dağlarının ortasında, Avrupa'yı Adriyatik'e bağlayan geçitteki bir tepe üzerine deniz seviyesinden 360 metre yükseklikte kurulmuş bir kaledir. Adriyatik Denizi'ne uzaklığı 11 km'dir. Stratejik yeri Kilis Kalesi'ni önemli kaleler arasında konumlandırır. Kale; Solin-Kaştela-Split-Trogir-Dalmaçya Adalarını kontrol eden manzaraya sahiptir. Kale; Bosna-Dalmaçya-Hırvatistan iç karasını kontrol edebilen bir noktadadır. Kale Adriyatik-Dalmaçya'nın en büyük şehri ve idari merkezi Split Şehir merkezine 11 km uzaklıktadır.

Tarihi Kilis Kalesi, askeri yapısında ziyaretçiler için bir dizi silah, zırh ve geleneksel üniforma görebileceğiniz bir müze şeklinde gezilebilmektedir. Tüm Split'e bağlı Dalmaçya adaları ve yerleşimlerinin görülebileceği panoramik bir manzaraya sahiptir.

In view from the fortress towards Split at night, there is dark blue sky, and city lights below.
Gece Kaleden Split ve Adriyatik Görünümü Split.
Klis Kalesi'nde kullanılan toplardan biri
Klis kalesinin içi, batı taraftan doğuya bakış.
Klis kalesinin içi, batı taraftan doğuya bakış
Stone tower with flag left from stone entrance.
Kilis kalesi.
Entrance to the third defensive line, through the third gate in a medieval tower.
3. defans hat girişi, Orta Çağ kalesindeki 3. giriş kapısı

Kale içindeki cami

Kale içindeki en eski kalıntı kare şeklindeki minareli ve kubbeli Türk camisidir. Cami, Türkler tarafından ele geçirildikten sonra 1537 yılında eski Katolik Hırvat şapel-küçük kilise üzerine yapılmıştı. 1648 yılında Venediklilerin kaleyi ele geçirmesi sonucu cami minaresi yıkılarak Roma Katolik kilisesi Aziz Vitus'a adanarak kiliseye çevrilmiştir. 17. yüzyılda kare çatı sekizgen taş çatıya çevrildi. Barok oyuklu baptist lavabo 1648 yılında yerleştirildi.

Kilis Kalesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Preveze Deniz Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal İttifak arasında meydana gelen deniz savaşı

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dalmaçya</span> Hırvat bölge

Dalmaçya, Hırvatistan (çoğunluk) ve Karadağ (azınlık) Adriyatik Denizi kıyısında yer alan güney bölgesine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Hüsrev Bey</span>

Gazi Hüsrev Bey, Osmanlı İmparatorluğu Padişahı I. Süleyman devrinde Bosna'da uzun süre görev yapan sancak beyi. Babası Boşnak annesi Türk olup, annesi tarafından Sultan II. Bayezid'in torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Split</span> Hırvatistanda İspelet-Dalmaçya iline bağlı şehir

Split, Dalmaçya'nın en büyük ve en önemli şehridir. Ayrıca Split-Dalmaçya bölgesinin de idarî merkezidir. Balkan Yarımadası ve Adriyatik Denizi'nin doğu sahilinde küçük bir yarımada üzerine kurulmuştur. Split Hırvatistan'ın 2. büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında 1463-1479 yılları arasında yapılmış savaş

1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı, Osmanlı Devleti ile Venedik Cumhuriyeti arasında 1463 ve 1479 yılları arasında Mora Yarımadası, Ege Denizi, Arnavutluk, Karadağ, Dalmaçya ve Veneto cephelerinde ve fasılalı olarak 16 yıl süren ve Osmanlıların kesin zaferiyle biten askerî mücadeledir.

<span class="mw-page-title-main">Ragusa Cumhuriyeti</span>

Ragusa Cumhuriyeti. 14. yüzyılın başlarında bugünkü Hırvatistan'ın Dalmaçya kıyısındaki Dubrovnik şehrinde kurulmuş ve 1808 yılında I. Napolyon döneminde Fransız ordularınca zaptedilinceye dek Osmanlı Devleti'nin himayesinde varlığını sürdüren şehir devleti. Tamamen ticaretle uğraşan bu devlet dönem dönem Adriyatik Denizi'nde ve Akdeniz'de Venedik Cumhuriyeti ile rekabete girecek ölçüde gelişmiş, ancak Akdeniz ticaretinin 16. yüzyıldan itibaren Atlantik ticareti karşısında gerilemeye başlamasıyla zenginliğini ve önemini yitirmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Hırvatistan Yüzyıl Savaşı</span>

Yüz Yıllık Hırvat-Osmanlı Savaşı (Hırvatça: Stogodišnji hrvatsko-turski rat, Stogodišnji rat protiv Turaka, Stogodišnji rat s Osmanlılijama, çoğunlukla Osmanlı İmparatorluğu ile Orta Çağ Hırvatistan Krallığı ve daha sonraki Hırvatistan'ın Habsburg Krallığı arasındaki nispeten düşük yoğunluklu. Çatışma, küçük ölçekli sınır savaşı dönemlerinin yanı sıra, özellikle 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından Hırvat topraklarına yönelik büyük fetih seferlerine de sahne oldu.

<span class="mw-page-title-main">Klis Kuşatması</span>

Klise Kuşatması,, Osmanlı'nın Hırvatistan Krallığı kontrolünde bulunan Klis Kalesi'nin 31 Ağustos 1536 - 12 Mart 1537 tarihleri arasında kuşatmasıdır.

Kilis Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Kilis idi.

<span class="mw-page-title-main">Kilis, Hırvatistan</span> Hırvatistanda İspelet-Dalmaçya iline bağlı kent ve belediye

Kilis, Hırvatistan'ın Split-Dalmaçya ilçesinde bulunan bir köy ve belediyedir. Köy Dalmaçya'nın ortasında yer almaktadır. Köyün nüfusu 2001 yılı itibarı ile 4,367'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mağusa Kuşatması</span>

Mağusa Kuşatması, 1570-1573 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasındaki en büyük iki askerî harekâttan biri olan Kıbrıs Seferi'nde bir evre. Fiilen 12 Mayıs 1571'de başlayan kuşatmanın 82. gününde kale Osmanlı ordusunca fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">İnebahtı Kuşatması (1499)</span>

İnebahtı Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. II. Bayezid komutasındaki Türk ordusu, Venedik-Fransa donanmalarını mağlup eden Türk donanmasının yardımıyla İnebahtı'yı fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Stato da Màr</span> Venedik Cumhuriyetinin deniz ve denizaşırı bölgeleri

Stato da Màr ya da Domini da Mar, Venedik Cumhuriyeti'nin İstirya, Dalmaçya, Arnavutluk, Negroponte, Mora, Nakşa Dükalığı'nın Ege adaları, Girit ve Kıbrıs deniz aşırı topraklarına verilen addır. Venedik Cumhuriyeti'nin sahip olduğu üç alt bölümden biriydi, diğer ikisi Dogado, yani Venedik ve kuzey İtalya'da Domini di Terraferma idi.

<span class="mw-page-title-main">Kastelnovo Kuşatması</span>

Kastelnovo Kuşatması, 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Osmanlı Devleti'nin bir yıl önce Kutsal İttifak bünyesindeki İspanya Krallığı'nın eline geçmiş olan kaleyi 1539 yılında Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Türk donanmasının kuşatması sonucunda geri aldığı askeri çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan mimarisi</span>

Hırvatistan mimarisi uzun bir geçmişe sahiptir: Hırvatlar on dört yüzyıldır bölgede yaşamaktadır, ancak ülkede hala korunan daha eski dönemlerin önemli kalıntıları da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Knin Kuşatması</span>

Knin kuşatması Hırvat Krallığı başkenti Knin şehrinin 1522 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması olayıdır. 1513 ve 1514'teki iki başarısız girişimin ardından, Bosna Sancağı beyi Gazi Hüsrev Bey liderliğindeki Osmanlı kuvvetleri, 1522 baharında güney Hırvatistan'a büyük bir saldırı başlattı. Mayıs ayında Hersek ve Konstantinopolis sancağından gelen birlikler ile takviye edilen kuvvetler, Knin Kalesini kuşattı.

Hırvat Vilayeti 16. yüzyılda Dalmaçya'daki bir Osmanlı vilayetiydi. Başkenti Sinj idi.

<span class="mw-page-title-main">Gradisca Savaşı</span>

Uskok Savaşı olarak da bilinen Gradisca Savaşı, 1615-1617 yılları arasında Venedik Cumhuriyeti ve destekçileri Hollanda ile İngltere ile Avusturya ve onu destekleyen Hırvatistan ve İspanyollar arasında yapıldı. Adını, Avusturyalılar tarafından düzensiz savaş için kullanılan Hırvatistanlı askerler olan Uskoklardan aldı. Savaş, Avusturya'nın egemenliği altında bulunan Uskokların korsanlığına tepki olarak başladı. Bununla beraber Venedikliler, Adriyatik'teki Avusturya ile olan ticaret rekabetini de ortadan kaldırmaya çalıştılar. Her iki taraf da kayda değer bir başarı elde edemedi ve en sonunda savaş maddi sıkıntılardan dolayı sona erdi. 26 Eylül 1617'de Madrid Antlaşması imzalandı ve Uskokların iç bölgelere sürgün edilmesi kararlaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">1596-1597 Sırp Ayaklanması</span>

1596-1597 Hersek ayaklanması olarak da bilinen 1596-1597 Sırp ayaklanması, Uzun Türk Savaşı sırasında (1593-1606) Hersek Sancağı ve Karadağ Vilayeti'ndeki Osmanlılara karşı Sırp Patriği Jovan Kantul tarafından düzenlenen ve Nikšić'in voyvodası ("dük") Grdan tarafından yönetilen bir isyandı. Ayaklanma, 1594'teki Başarısız Banat İsyanı ve 27 Nisan 1595'te Ortodoks azizi Sava'nın kutsal emanetlerinin yakılmasının ardından patlak vermiş; Bjelopavlići, Drobnjaci, Nikšić ve Piva kabilelerini içeriyordu. 1597'de Gacko sahasında mağlup edilen isyancılar, dış destek eksikliği nedeniyle teslim olmak zorunda kaldılar.