İçeriğe atla

Klezmer

Lebedik un Freilech, Viyana, 2009.

Klezmer sözcüğü, etimolojik olarak müzik enstrümanı anlamına gelen İbranice kle ve zemer sözcüklerinden oluşmuş bir müzik türüdür.[1][2]

Klezmer içinde sözlü parçalar barındırsa da, genel olarak baktığımızda enstrümantal bir müzik türüdür. Klezmer Müziği'ne yön veren ve iskeletini oluşturan temel, kullanılan enstrümanlardır. Müziği oluşturan karakteristik keman ve klarnet gibi enstrümanlar olmazsa Klezmerin yapısı ortaya çıkmaz. Duyguları enstrumanlarla bir insan gibi ifade eden Klezmer, çağlar boyunca kullandığı enstrumanlarla yapılanmıştır.

Tarihçe

15. yüzyılda dini temalar içermeyen ilk Yahudi müziği olarak ortaya çıkmıştır. 1850'lerden sonra orta ve doğu Avrupa halklarının folklorik ezgileriyle kendi yerel müzikal geleneklerini özel bir uyumla bir araya getiren Yahudi müzisyenler, sonraları Amerika'da sınırlı ölçüde de olsa cazla beslenecek klezmer müziğinin ilk örneklerini üretmeye başladılar.

Balkan, Türk, Yunan gibi yerel müziklerin etkileri dışında; Sinagog Müziği, 1700'lü yıllarda müziği ibadette kullanan Hasidik Cemaati'nin müziği, Abraham Goldfaden'ın 1800'lü yıllarda Romanya'da başlattığı Yidiş Tiyatrosu yani halk için opera çalışmaları Klezmerin oluşumunda çok etkili olmuştur.[3]

Kaynakça

  1. ^ Sadie, Stanley (2021). The new Grove dictionary of music and musicians (5. bas.). New York: Grove. ISBN 978-0195170672. 
  2. ^ Goodman, Martin (2002). The Oxford handbook of Jewish studies. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0199280322. 
  3. ^ Treptow, Kurt W. (1996). Historical dictionary of Romania. Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810831797. 

Dış bağlantılar

Türk Klezmer grubu KLEZ-MEZ29 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Rap, "kafiyeli ve ritmik bir şekilde sokak dili konuşmayı" içerir ve müzikal benzeri tarzlarda yapılabilmektedir. Rap'in bileşenleri "içerik", "akış" ve "sunum"dan oluşmaktadır. Rap, spoken word'den farklıdır çünkü genellikle müzik eşliğinde icra edilir. Rap, hip hop müziğinin temel bileşenlerinden biridir ve özellikle bu türle ilişkilendirilir ancak rap'in kökenleri hip hop kültüründen öncesine dayanmaktadır. Modern rap'in en eski örnekleri, Batı Afrika griot geleneğine dayanmaktadır. Rap'in "Rhytm And Poem" veya "Rhytmic African Poetry" sözcüklerinin kısaltması olduğu görüşü yaygın olsa da aslında rap kelimesi, İngilizce sözlük anlamı olarak "ağır eleştiri" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bas gitar</span> enstrüman

Bas gitar, çoğunlukla dört teli olan ve kalın ses veren telli bir çalgıdır. Günümüz müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir. Bas gitar yoğun olarak Rock, Metal, Caz, Blues, Funk, Punk ve R&B gibi müzik türlerinde kullanılır. İlk olarak Fender tarafından 1950'li yılların başlarında Fender Precision Bass modeliyle üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Golem</span> Kil veya taştan yapılmış bir yaratık

Golem, efsanelerde ruhu olmayan genelde kilden veya topraktan oluşturulan bir varlıktır. Orta Çağ’da tanrının isimlerinin veya sıfatlarının farklı şekillerde söylenmesi, bu kelimeleri oluşturan harflerin farklı şekilde dizilmesi veya bunların bir kağıda yazılarak yapılan muska ve tılsımlarla golem oluşturulmasına ilişkin birçok efsane doğmuştur. Bir Yahudi efsanesinin kahramanıdır, Talmud'da Âdem'in ruh üflenmeden önce bir golem olduğu yazılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arabesk müzik</span> müzik türü

Arabesk, Türkiye'ye özgü, duygusal bir halk müziği türüdür. Genellikle duygusal olan şarkı sözleri; karamsarlığı, umutsuz aşkları, günlük dertleri, umutsuzluğu ve başarısızlığı konu edinir. Küçük bir kısmı ise enstrümantaldir.

<span class="mw-page-title-main">Platonculuk</span>

Platonizm ya da Platonculuk, genel anlamda, Platon'un kurduğu ve daha sonra takipçileri tarafından geliştirilen felsefe öğretisi. Bu düşünce duyular dünyası ile gerçek dünya arasındaki karşıtlığa dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Hafız Esad</span> 5. Suriye devlet başkanı

Hafız Esad veya Hafız Esed, Suriyeli asker ve devlet görevlisidir. 1971'den 2000 yılına kadar Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Romanyot</span>

Romanyot, Roma döneminden beri bugünkü Türkiye, Yunanistan ve bu ülkeleri çevreleyen bölgelerde yaşayan Yahudilere verilen addır. Kendi aralarında kullandıkları dil Yunancanın bir lehçesi olan ve İbraniceden kelimeler bulunan Yevanik'ti. Bu dil Sinagoglarının adları Yunanca olduğu gibi, duaların bazıları da yine bu dilde okunurdu. Bu dilin ölü bir dil olma ihtimali çok yüksektir. 1547 yılında Tevrat da Yunancaya çevrilmiştir. Gelenekleri de doğal olarak Rum yaşam tarzına yakın olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rebap</span>

Rebap, çoğunlukla Orta Asya'da kullanılan, çeşitli biçimleri olan telli bir çalgı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Alla Pugaçova</span> Sovyet-Rus şarkıcı ve aktris

Alla Borisovna Pugaçyova, Sovyet/Rus şarkıcı. Sovyetler Birliği'nin bir numaralı pop müzik şarkıcısı olarak da bilinir. Ippolitov Ivanov Müzik Koleji'nin Orkestra Şefliği ve Koro Bölümü'nden mezun oldu. 1981 yılında Moskova Tiyatro Sanatları Enstitüsü Müzik Yönetmenliği bölümünü bitirdi. 1991 yılında "halkın sanatçısı" unvanına layık görüldü. 1997 Eurovision Şarkı Yarışması'nda "Primadonna" adlı şarkıyla 15. olmuştur.

Tanbur terimi [a] Mezopotamya, Güney veya Orta Asya menşeli çeşitli uzun saplı yaylı çalgılara atıfta bulunabilir. New Grove Müzik ve Müzisyenler Sözlüğü'ne göre, "terminoloji karmaşık bir durum ortaya koyuyor. Günümüzde tanbur terimi, sanat ve halk geleneklerinde kullanılan çeşitli farklı ve ilgili uzun boyunlu lavtalara uygulanmaktadır. Benzer veya aynı enstrümanlar başka terimlerle de bilinirler." Bu enstrümanlar İran, Hindistan, Ermenistan, Afganistan, Azerbaycan, Pakistan, Türkiye, Tacikistan, Kazakistan ve Özbekistan'ın geleneksel müziğinde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Geffen Records</span> Amerikalı müzik yapım şirketi

Geffen Records, Universal Music Group'un sahibi olduğu Amerikalı müzik yapım şirketi. Interscope-Geffen-A&M şirket grubunun bir işletmesidir. 1980 yılında Asylum Records'un da sahibi olan Yahudi asıllı iş insanı David Geffen tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Cosma</span>

Vladimir Cosma, Rumen besteci, orkestra şefi ve kemancı. Genellikle Avanak Apti filminde de çalınan "Sirba" isimli şarkısıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Pogrom</span> etnik veya dinî bir gruba karşı gerçekleştirilen, yerel yönetimlerin yürüttüğü, onayladığı veya sessiz kaldığı saldırılar

Pogrom veyahut kıyın; dinsel, etnik veya siyasi nedenlerle bir gruba karşı yapılan şiddet hareketleridir. Bu şiddet hareketleri genellikle evleri, iş yerlerini veya ibadet yerlerini tahrip etmek, insanları dövmek, yaralamak, tecavüz etmek veya öldürmekten oluşur. Bu deyim ilk olarak tarihin çeşitli dönemlerinde Yahudilere karşı yapılan şiddet hareketlerini tanımlamak için kullanılmış, sonra da anlamı diğer gruplara karşı yapılan benzer şiddet olaylarını kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

Judenrat veya Judenräte Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasında Polonya işgal topraklarında ve daha sonra Sovyetler Birliği'nin işgal altındaki topraklarında kurduğu yönetim organları. Kısaca Yahudi konseyi ya da heyeti anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Oxford English Dictionary</span> İngilizceden İngilizceye açıklamalı sözlük

Oxford English Dictionary (OED) [Oxford İngilizce Sözlüğü]; İngilizceden İngilizceye açıklamalı sözlük. İlk sürümü, A New English Dictionary on Historical Principles'ın düzeltilmiş ve geliştirilmiş halidir. İlk kez 1 Şubat 1884'te yayımlanmaya başladı. 19 Nisan 1928'e kadar, 12. yüzyıldan günümüze kadar kullanılan İngilizce kelimelerin yer aldığı 10 cilt yayımlandı. 1933'te the New English Dictionary (NED) olan adı Oxford English Dictionary'ye (OED) çevrildi ve 12 cilt artı ilaveler cildi ile birlikte Oxford'daki Clarendon Press tarafından yeniden yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Theo Hutchcraft</span>

Theo David Hutchcraft, İngiltereli şarkıcı, söz yazarı ve Hurts grubunun solistidir. Daha önce Bureau ve Daggers gruplarında da solistlik yapmış olan sanatçı daha sonra Adam Anderson ile Hurts'ü kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Staccato</span>

Staccato, bir müzikal artikülasyon şeklidir. Modern gösterimde, bir notanın süresini kısaltma anlamında kullanılır. Devamında notadan ayrılmış bir sessizlik gelebilir. 18. yüzyıldan bu yana müzikte ortaya çıkmıştır.

Popüler müzik, geniş kitlelere hitap eden ve genel olarak müzik endüstrisi aracılığıyla dağıtılan müzik. Popüler müzik, müzik eğitimi olmayan veya çok az eğitim almış kişiler tarafından beğenilebilir ve icra edilebilir. Terim, ilk olarak ABD'deki 1880'ler Tin Pan Alley dönemi müziği için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Franchino Gaffurio</span>

Franchino Gaffurio, Gioseffo Zarlino ile beraber 16. yüzyılın en önemli müzik teorisyeni olmasıyla tanınan İtalyan müzisyendir. Gaffurio'nun teorileri; Boethius'a (480-525) dayanan sistem yerine, dönemin hümanist eğilimleriyle uyumlu makam yapılarını ve kurallarını ortaya koymaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Gioseffo Zarlino</span>

Gioseffo Zarlino, İtalyan müzik teorisyeni ve Rönesans bestecisidir. 16. yüzyılda, Ludovico Fogliano ve Heinrich Glareanus gibi diğer müzik hümanistlerinin başlattığı Grek müzik yazılarının yeniden keşif sürecini devam ettiren kişilerden biri olmasıyla tanınmaktadır. Zarlino, kontrpuan teorisinin yanı sıra, müzikal akorta da büyük katkılar yapmıştır.