İçeriğe atla

Kleopatra (film, 1963)

Kleopatra (1963)
Cleopatra
"Kleopatra" (Cleopatra) filminin sinema afişi
YönetmenJoseph L. Mankiewicz
YapımcıWalter Wanger
SenaristJoseph L. Mankiewicz
Ranald MacDougall
Sidney Buchman
OyuncularElizabeth Taylor
Richard Burton
Rex Harrison
Roddy McDowall
Martin Landau
MüzikAlex North
Görüntü yönetmeniLeon Shamroy
KurguDorothy Spencer
Stüdyo20th Century Fox
Dağıtıcı20th Century Fox
CinsiSinema filmi
TürüTarihi, epik, dram, aşk, savaş
RenkRenkli (DeLuxe]
Yapım yılı1963
Çıkış tarih(ler)i12 Haziran 1963, New York
1966, İzmir (Elhamra Sineması)
Süre320 dakika (yönetmenin kurgusu)
243 dak prömiyer baskısı
192 dak genel gösterim
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Birleşik Krallık İngiltere
Dilİngilizce
Bütçe44 milyon $ (2008'in 300 milyon dolarına denk geliyor)
Hasılat62 milyon $
Diğer adlarıKleopatra (Türkiye)
Cléopâtre (Fransa)

Kleopatra 1963 ABD- İngiltere ortak yapımı tarihi epik filmdir. Özgün Adı Cleopatra dır.

Önemli rollerinde Elizabeth Taylor, Richard Burton, Rex Harrison, Roddy McDowall ve Martin Landau'nun oynadığı filmi Rouben Mamoulian yönetmeye başlamış, ancak o kovulunca yerine getirilen Joseph L. Mankiewicz filmi tamamlamıştır. Çekimlerde Darryl F. Zanuck da gayrıresmî olarak kendisine yardım etmişti. Mankiewicz aynı zamanda Ranald MacDougall ve Sidney Buchman'la birlikte filmin senaryosunu da yazmıştı. Senaryo yazılırken Plutarch, Suetonius ve Appian gibi Antik Yunan ve Roma tarihçilerinin eserleri ile Carlo Mario Franzero'nun "Cleopatra'nın devri ve hayatı" adlı kitabından yararlanılmıştır.

Filmde Antik Mısır'ın efsanevi kraliçesi Kleopatra'nın (Kleopatra VII) MÖ 48 yılında Roma'nın yayılmacı emellerine direnişi, önce kendisini Mısır tahtına çıkaran Sezar'la sonra da Roma'ya isyan eden General Marcus Antonius ile yaşadığı aşklar destansı bir dille anlatılır. Mısır'ın genç kraliçesi Kleopatra'nın dramatik öyküsü sinemanın ilk yıllarından itibaren defalarca sinemaya aktarılmıştı.

Film o tarihlerde çekilen birçok diğer üstün yapım gibi 65mm geniş format negatife çekilmiş ve hem 70mm hem de 35mm baskıları yapılarak dağıtılmıştır. Geniş perde sisteminin daha gelişmiş yüksek tanımlamalı bir türü olan Todd-AO sistemi ile çekilen filmde DeLuxe renk sistemi kullanılmıştır. Bu sistemin bir özelliği olarak 70mm baskılarında ses sistemi 6 kanallıydı. Filmin Oscar kazanan görüntülerini Leon Shamroy çekmiştir. Filmin müziği ise daha önce Spartacus'ün de (1960) müziğini yapmış olan Alex North'a aittir.

Çekimleri 3 yıl süren filme 1963 yılının parasıyla 44 milyon dolar harcanmıştı, bu miktar 2008 yılının 300 milyon dolarına denk gelmektedir.[1] Bu uzun soluklu dramatik, epik film çeşitli kurgu versiyonlarına göre 3,5 saat ile 5,5 saat arasında sürmektedir. Yıllar sonra TRT televizyonunda gösterilirken bile iki bölüm halinde, iki gün üst üste göstermişti.

"Kleopatra" 9 dalda birden aday gösterildiği Oscar ödüllerinden "en iyi görüntü yönetimi", "en iyi özel efekt", "en iyi dekor" ve "en iyi kostüm" dallarında olmak üzere 4 tanesini almıştı.

Oyuncu kadrosu

Kleopatra (Elizabeth Taylor) ve Caesar (Rex Harrison) filmin bir sahnesinde.

Film hakkında notlar

  • Film neredeyse 20th Century Fox'u iflasa sürükleyen film olarak tarihe geçecekti. Başlangıç bütçesi 2 milyon dolar olarak saptanan film 44 milyon dolara patlamıştı. Bu ABD dolarının dugünkü satın alma değeri olarak 300 milyon dolara denk gelmektedir[2] Sinema bilet fiyatlarının bugünkü kura ayarlanmasına göre ise 2008'in 475 milyon dolarına denk geliyor[1]
  • Aslında başlangıçta proje birbiri ile ilintili iki ayrı film yapılması şeklindeydi. Her biri üçer saatlik "Caesar ve Cleopatra" ile bunun devamı olan "Antony ve Cleopatra" filmleri yapılacaktı. Ancak şirket buna itiraz etti ve ortalama 4 saat süren, bugün bilinen "Cleopatra" filmi ortaya çıktı. Filmin "yönetmenin kurgusu" versiyonu 5,5 saatti (320 dakika). İlk gösterim kopyaları ise 243 dakika uzunluğundaydı. Piyasa kopyaları ise sadece 3,5 saat sürüyordu (192 dakika).
  • Elizabeth Taylor'un bitmek bilmez taleplerinden biri de filmin yüksek tanımlamalı bir geniş perde sistemi olan Todd-AO sistemi ile çekilmesi idi. Todd-AO sistemi ünlü Hollywood yapımcısı ve mucit Michael Todd'un sinema dünyasına kazandırdığı bir buluşuydu ve patent hakları onun elindeydi. Michael Todd, Elizabeth Taylor'un kocasıydı ve 1958'de öldüğünde patent hakları Taylor'a miras kalmıştı. Yani film Todd-AO ile çekilirse Taylor filmden çok daha fazla para kazanacaktı.[3]
  • Bu filmin "kılıçlı sandaletli filmler" (Sword and sandal films)[4] adı da verilen bir film türünün sonunu getirdiği söylenir. Özellikle İtalya'da üretilen ve konularını Antik Yunan ve Roma tarihi ile mitolojiden alan ucuz B türü filmlere bu ad veriliyordu. Bu filmler Türkiye'de Masist filmleri veya Herkül filmleri olarak biliniyordu. Sinema tarihinin en pahalı prodüksiyonlarından biri olan Kleopatra filminin 3 yıl süren çekimleri sırasında bu Masist filmlerini üreten firmalara malzeme ve iş gücü sağlayan şirketlerin fiyatlarını yükseltmeleri bu İtalyan yapımı mitolojik filmlerin sonunu getirmiştir.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2008. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2008. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2008. 
  4. ^ en:Sword and sandal

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Augustus</span> İlk Roma imparatoru (s. MÖ 27 – MS 14)

Augustus, Roma İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. MÖ 27 - MS 14 yılları arasında hüküm sürmüş olan Augustus, Gaius Octavius Thurinus olarak doğmuş ve MÖ 44 yılında Jül Sezar tarafından evlatlık edinilmesinin ardından Gaius Julius Caesar Octavianus adını almıştır.

Criterion Collection, özellikle sinema tarihindeki önemli filmleri, sayısal işlemlerden geçirerek DVD formatında sinema severlere sunan bir Amerikan şirketidir. 1984'te kurulmuştur.

<i>Antonius ve Kleopatra</i>

Antonius ve Kleopatra, ünlü İngiliz oyun yazarı William Shakespeare'nin tanınmış bir oyunudur. İlk temsilinin 1606 veya 1608'de Londra'da yapılmıştır ve ilk basımı 1623'tedir.

<i>Julius Caesar</i> (oyun) Shakespearein beş perdelik bir trajedisi

Julius Caesar, tanınmış İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından 1599'da yazılmış beş perdelik bir trajedidir.

<i>Devlerin Aşkı</i> (film, 1956) 1956 yapımı Amerikan filmi

Devlerin Aşkı, 1956 ABD yapımı dramatik romantik filmdir. Özgün adı Giant tır.

<i>Cesur Pilotlar</i> (film)

Cesur Pilotlar 1965 Birleşik Krallık yapımı filmdir. Özgün adı Those Magnificent Men in Their Flying Machines or How I Flew from London to Paris in 25 hours 11 minutes tür.

<i>Cabiria</i>

Cabiria 1914 İtalya yapımı tarihi epik filmdir. Tam adı Cabiria, Visione Storica del Terzo Secolo A.C. olan bu siyah beyaz sessiz film İtalyan film endüstrisinin ilk ürünlerinden biridir. Cabiria, aynı zamanda Dünya çapında gişe rekorları kıran ilk filmlerden de biriydi.

<i>Neşeli Günler</i> (film, 1965) 1965 yapımı Amerikan filmi

Neşeli Günler 1965 ABD yapımı müzikal filmdir. Özgün adı The Sound of Music'tir. 1959 tarihli aynı adlı Broadway müzikalinden uyarlanmıştır. Müzikalde olduğu gibi bu film de Howard Lindsay ve Russel Crouse'un kitabına dayanmaktadır. Filmin senaryosunu Ernest Lehman yazmıştır. Robert Wise filmin hem yapımcılığını hem de yönetmenliğini üstlenmiştir. Önemli rollerinde Julie Andrews, Christopher Plummer, Eleanor Parker, Peggy Wood ve Richard Haydn oynamışlardır. Filmin müzikleri Richard Rodgers ve Oscar Hammerstein II'a aittir.

<i>Kim Korkar Hain Kurttan?</i> (film) Mike Nicholsun filmi (1966)

Kim Korkar Hain Kurttan?, 1966 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Who's Afraid of Virginia Woolf? olan film Türkiye'de ilk kez 30 Ocak 1967'de sinemalarda gösterime girmişti.

<i>Amarcord</i> İtalya - Fransa yapımı dramatik film

Amarcord 1973 İtalya Fransa ortak yapımı yarı otobiyografik dramatik filmdir. Senaryosunu Federico Fellini'nin Tonino Guerra ile birlikte yazdıkları filmi Fellini yönetmiştir. Filmin müzikleri Fellini'nin birçok filminin müziğini yapan Nino Rota'ya aittir. Görüntüleri ise yine gedikli görüntü yönetmeni Giuseppe Rotunno çekmiştir.

<i>Satyricon</i> (film, 1969)

Satyricon 1969 İtalya - Fransa ortak yapımı fantastik film. İngilizce konuşulan ülkelerde Fellini - Satyricon adı ile gösterime sunulmuştur. Film Nisan 1996'da 15., 1998'de de 17. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Sinemaskop</span> Geniş perde sinema formatı

Sinemaskop, 1953 - 1967 yılları arasında kullanılmış olan bir geniş perde sinema formatıdır. Kelime, İngilizcede CinemaScope olarak geçer.

<i>İntikam Geçidi</i> 1954 William Dieterle Filmi

İntikam Geçidi 1954 ABD yapımı dramatik macera filmidir. Özgün adı Elephant Walk tur.

<i>Cléo Beşten Yediye</i>

Cléo Beşten Yediye 1962 Fransa - İtalya ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Cléo de 5 à 7 olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Cleo from 5 to 7 adı ile gösterilmiştir.

<i>Zulu</i> (film) film

Zulu 1964 Birleşik Krallık yapımı tarihi epik savaş filmidir. Türkiye'de 30 Ekim 1966 tarihinde afişlerde "Zulu" adıyla birlikte Canlı Kafa Avcıları alt başlığıyla gösterime sunulmuştur.

<i>Acı ve İlham</i>

Acı ve İlham 1965 ABD yapımı dramatik tarihi filmdir. Özgün adı The Agony and the Ecstasy olan film hem 1970'lerde TRT televizyonunda, hem de 2009'da şifreli kanallarda yine sinemalarda gösterildiği "Acı ve İlham" adıyla gösterime sunulmuştu.

<i>Hamlet</i> (film, 1996)

Hamlet, 1996 ABD - Birleşik Krallık ortak yapımı dramatik filmdir. Çevrildikten bir yıl sonra, 30 Mayıs 1997'de Türkiye'de de gösterime sunulmuştu.

<i>Asteriks ve Kleopatra</i>

René Goscinny ve Albert Uderzo'nun kitabıdır.

<i>Kleopatra</i> (film, 1934) 1934 filmi

Kleopatra 1934 ABD yapımı tarihi epik filmdir. Özgün adı Cleopatra olan film 1935-1936 sinema mevsiminde Türkiye'de de gösterime girmiştir.

<i>Yenilmezler: Ultron Çağı</i>

Yenilmezler: Ultron Çağı, Marvel Comics'in aynı adlı çizgi roman serisinden uyarlanan ve Mayıs 2015'te vizyona giren on birinci Marvel Sinematik Evreni süper kahraman filmi. Joss Whedon tarafından yönetilen filmin başrollerinde Scarlett Johansson, Andy Serkis, Aaron Taylor-Johnson, Chris Evans, Elizabeth Olsen, Chris Hemsworth ve Robert Downey Jr. yer almaktadır. Film, Marvel Studios tarafından üretilip Walt Disney Studios Motion Pictures tarafından dağıtılmıştır. 2012 yapımı Yenilmezler filminin devam filmidir.