İçeriğe atla

Klang Vadisi Entegre Ulaşım Sistemi

Klang Vadisi Entegre Ulaşım Sistemi
KTM Komuter Rapid KL Express Rail Link
Genel
Yerel adıSistem Transit Bersepadu Lembah Klang (Malayca)
BölgeKlang Vadisi
Taşıma türüBanliyö treni, metro ve metrobüs
Hat sayısı16 (12 işletmede, 2 inşa halinde ve 2 çalışmayan)
İstasyon sayısı117
Günlük yolcu sayısı671.885 (2019)[1]
Yıllık yolcu sayısı245.238,163 (2019)[1]
Hizmet
Hizmete giriş14 Ağustos 1995
İşletmeci(ler)
  • Express Rail Link
  • Keretapi Tanah Melayu
  • Rapid Rail
  • Rapid Bus
Teknik
Sistem uzunluğu555.7 km
Hat açıklığı
Elektriklendirme
Sistem haritası

Klang Vadisi Entegre Ulaşım Sistemi (Malayca: Sistem Transit Bersepadu Lembah Klang), Klang Vadisi ve Büyük Kuala Lumpur bölgesinde hizmet veren bir toplu ulaşım sistemidir. Sistem toplam 11 hattan oluşur; iki banliyö hattı, beş metro hattı, bir metrobüs hattı ve Kuala Lumpur Uluslararası Havalimanı'na ve Sultan Abdülaziz Şah Havalimanı'na ulaşan iki demiryolu hattı.

Tarihçe

Sistemin yıllara göre gelişimi

Başlangıçta, farklı rakip şirketler çeşitli toplu taşıma sistemlerini işletiyor ve bu raylı ve otobüs sistemlerini ayrı ayrı ve çeşitli zamanlarda geliştiriyorlardı. Ancak bu şekilde, sistemlerin çoğu diğerleriyle iyi bir şekilde entegre olmadı ve bu da sistemden sisteme geçişi yolcular için elverişsiz hale getirdi. Kuala Lumpur'un zayıf yaya ağı tarafından daha da kötüleştirilen, bir raylı sistemden diğerine geçmek genellikle çok fazla yürümeyi, merdiven çıkmayı ve yürüyen merdiven kullanmayı gerektiriyordu. Tüm raylı sistemler için entegre bileti Touch 'n Go kartlarının kullanıma sunulması, herhangi bir yolcunun Klang Vadisi bölgesindeki tüm istasyonlar ve hatlar arasında sorunsuz bir şekilde geçiş yapmasına yardımcı oldu.

Entegrasyon

28 Kasım 2011'den bu yana, Kelana Jaya Hattı, Ampang Hattı ve Sri Petaling Hattı için Rapid KL sistemi boyunca ortak istasyonların ücretli alanları ve 1 Mart 2012'den itibaren KL Monoray'ın ücretli alanları, sistemler arasında daha kolay ödeme işlemi yapmak için ortak bir ödeme sistemine geçmiştir. Bu sistem, banliyö yolcularının, ücretli alandan çıkmamaları koşuluyla, her seferinde yeni bir bilet almadan aktarma istasyonlarındaki hatlar arasında geçiş yapmalarını sağlar; şu anda Titiwangsa, Hang Tuah, Putra Heights ve Masjid Jamek istasyonlarında mümkündür. 17 Temmuz 2017'de en son hızlı geçiş hattı olan Kajang Hattı'nın eklenmesiyle, entegre sistem Pasar Seni, Merdeka-Plaza Rakyat ve Maluri istasyonlarına ve BRT Sunway Hattı'nın hizmete girmesiyle USJ 7 istasyonuna genişletildi.

Metrobüs, LRT, MRT, BRT ve monoray hatları ile KTM Komuter'de ödeme yöntemi olarak kabul edilen Touch 'n Go kartı, farklı hatlarda seyahat için ayrı bilet alma sorununu ortadan kaldırmaktadır. Ancak Rapid KL sistemi için ücret entegrasyonu, KTM Komuter ve Express Rail Link gibi diğer raylı sistemler de geçerli değildir.

Hatlar

Bir banliyö demiryolu hizmeti olan KTM Komuter, 1995 yılında Kuala Lumpur ve çevresindeki Klang Vadisi banliyö bölgelerinde yerel demiryolu hizmetleri sağlayan ilk raylı toplu taşıma sistemi olarak tanıtıldı.[] Hafif raylı sistem (LRT) hatları ve monoray hattı daha sonra kentsel Kuala Lumpur bölgesi ve banliyölerinde hizmet etmek için kullanılmaya başlandı. Metro (MRT) hatları, Klang Vadisi'nin Sungai Buloh, Putrajaya, Kajang gibi kentlerini şehir merkezine bağlamıştır. Malezya'nın ilk metrobüs (BRT) hattı, Subang Jaya'da gelişen bir eğlence ve eğlence kasabası olan Bandar Sunway'de yaya trafiğini kolaylaştırmak için yapılmıştır. 3 havaalanı demiryolu bağlantısı, şehir merkezini Klang Vadisi'ndeki 3 büyük havaalanına, ikisi Kuala Lumpur Uluslararası Havalimanı'na (KLIA) ve klia2'ye ve biri Subang'daki Sultan Abdülaziz Şah Havalimanı'na bağlar.

Harita
Klang Vadisi çevresindeki demiryolu hatları

İşletmedeki hatlar

Hat numarası Hat adı Açılış Son genişletme İstasyonlar İstasyon sayısı Uzunuluk

(km)

Sistem
Seremban Hattı 14 Ağustos 1995 Ağustos 2010 Batu Caves Pulau Sebang/Tampin 26 135.6 Banliyö treni (S-train)
Port Klang Hattı 12 Temmuz 2016 Tanjung Malim Port Klang 34 127.5
Ampang Hattı 16 Aralık 1996 6 Aralık 1998 Sentul Timur Ampang 18 15 Hafif raylı sistem
Sri Petaling Hattı Putra Heights 29 37.6
Kelana Jaya Hattı 1 Eylül 1998 1 Aralık 2016 Gombak 37 46.4[2]
KLIA Ekspres 14 Nisan 2002 1 Mayıs 2014 KL Sentral klia2 3 59.1 Ekspres havalimanı demiryolu bağlantısı
KLIA Transit 6 Havalimanı demiryolu bağlantısı
KL Monoray 31 Ağustos 2003 - Titiwangsa 11 8.6[3]Monoray
Kajang Hattı 16 Aralık 2016 17 Temmuz 2017 Kwasa Damansara Kajang 29 51[4]Metro
Skypark Link 1 Mayıs 2018 - KL Sentral Terminal Skypark 3 24.5 Havalimanı demiryolu bağlantısı (sınırlı ekspres)
Putrajaya Hattı 16 Haziran 2022 - Kwasa Damansara Kampung Batu 12 17.5 Metro
BRT Sunway Hattı 2 Haziran 2015 - Sunway-Setia Jaya USJ 7 7 5.6 Metrobüs
Toplam 175[note 1]528.4

İnşa halindeki hatlar

İkinci MRT hattı olan Putrajaya Hattı'nın inşasına Kasım 2015'te başlandı.[5] Dördüncü LRT hattı Shah Alam Hattı da yapım aşamasındadır.[6] Üçüncü KVMRT hattı olan Circle Hattı'ın inşasına ise 2023 yılında başlanması planlanmaktadır.[]

Hat numarası Hat adı İstasyon sayısı Uzunuluk

(km)

Durum Planlanan açılış tarihi İstasyonlar
Shah Alam Hattı 25 37 km İnşa halinde 28 Şubat 2024 Bandar Utama Johan Setia
Putrajaya Hattı 37 52.2 km
2. kısım: Ocak 2023 Kentonmen Putrajaya Sentral
13 Circle Hattı 31 50.8 km Onaylandı ve ihale aşaması bekleniyor[7]1. kısım: Aralık 2028 Bukit Kiara Selatan TBA
2. kısım: 2030 TBA UM
14 Putrajaya havarayı 8 TBA Yeni önerilen LRT hattı için planlama aşamasında[8][9]TBA Kajang Bandar Cyberjaya
B2 BRT Federal Hattı 24 32.52 km 28 Kasım 2017'de rafa kaldırıldı N/A Pasar Seni Klang

Galeri

  • Kuala Lumpur tren istasyonunda bir KTM Class 92 EMU
    Kuala Lumpur tren istasyonunda bir KTM Class 92 EMU
  • Seremban istasyonu
    Seremban istasyonu
  • Rawang istasyonu
    Rawang istasyonu

Kaynakça

  1. ^ a b "Statistik Rel 2019" (PDF). Ministry of Transport (Malaysia). 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "Kelana Jaya Line". Prasarana Malaysia. 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2014. 
  3. ^ "KL Monorail Line". Syarikat Prasarana Negara. 30 March 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 June 2014. 
  4. ^ Razak Ahmad, Hemananthani Sivanandam (17 Temmuz 2017). "Najib launches Phase 2 of Sungai Buloh-Kajang MRT line". The Star. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. 
  5. ^ CH’NG, BRENDA. "Building of new MRT second line to begin next November". The Star (İngilizce). 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. 
  6. ^ ALI, SHARIDAN M. "Prasarana to roll out LRT 3 projects by second half of 2015". The Star (İngilizce). 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. 
  7. ^ "MRT 3 tender to be opened this year, says Dr Wee". The Star (İngilizce). 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022. 
  8. ^ "Kajang-Putrajaya rail link may be revived | The Star Online". www.thestar.com.my. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Sulaiman, Noor Atiqah (19 Nisan 2019). "Monorail project in Putrajaya to go on". NST Online. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Notlar

  1. ^ Aktarma istasyonları (doğrudan ve bağlantılı) yalnızca bir kez sayılmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuala Lumpur</span> Malezyanın başkenti

Kuala Lumpur, resmî adıyla Kuala Lumpur Federal Bölgesi, Malezya'nın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir 1857'de Gombak ve Klang nehirlerinin birleştiği yerde kurulmuş olup Putrajaya ile birlikte Selangor eyaleti içinde adacık halinde bağımsız olarak yer alır. 2015 yılı itibarı ile şehrin nüfusu 1.7 milyon olup metropolitan alanının nüfusu ise 7.2 milyondur ve Güneydoğu Asya'nın en hızlı gelişen metropollerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Marmaray</span> İstanbul ve Kocaelide faaliyet gösteren ve İstanbul Boğazının altından geçen banliyö treni sistemi

Marmaray veya B1 Banliyö Treni, İstanbul ve Kocaeli illerinde hizmet veren banliyö treni sistemidir. Halkalı – Gebze arasında 75,771 kilometre (47,082 mi) uzunluğundaki banliyö hattında 43 istasyon bulunmaktadır. Marmaray Tüneli aracılığıyla İstanbul Boğazı'nın iki yakasını birbirine bağlayan Marmaray'da yolcu taşımacılığına 29 Ekim 2013'te başlanmış, hattaki son genişletme ise 12 Mart 2019'da tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Metrosu</span> Ankarada hizmet veren metro sistemi

Ankara Metrosu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı ve metro sistemidir. EGO Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. 1996'da hizmete giren ilk hatla birlikte Ankara Metrosu, İstanbul'dan sonra Türkiye'de hizmete giren ikinci metro sistemi olmuştur. Hem toplam ağ uzunluğu olarak hem de yıllık yolcu sayısı bakımından Türkiye'nin en büyük ikinci metro sistemidir. İlk olarak 30 Ağustos 1996'da A1 Hafif Raylı Sistemi faaliyete geçmiştir. 28 Aralık 1997'de M1 Metro Hattı, 12 Şubat 2014'te M3 Metro Hattı, 13 Mart 2014'te M2 Metro Hattı, 5 Ocak 2017'de M4 Metro Hattı ve 12 Nisan 2023'te ise M4 Metro Hattı hizmete açılmıştır. Sistemde toplam 57 istasyon bulunmaktadır. A1 hattı 8,5 km, M1 hattı 14,6 km, M2 hattı 16,5 km, M3 hattı 15,3 km, M4 hattı ise 12,5 km uzunluğundadır. A1 uzatması inşa hâlindedir. A2 uzatması ihale aşamasındadır. M4 uzatmaları ile M2ᴀ, M2ʙ M5, M6 ve M7 hatlarının ise yapımı planlanmaktadır. Ankara Metrosu, hatların geçtiği halleriyle Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Sincan ve Yenimahalle ilçelerinden geçmektedir. Gelecekte Pursaklar, Akyurt ve Çubuk ilçelerinden de geçecektir.

<span class="mw-page-title-main">Metro</span> kentsel alanda yolcu taşıyan demiryolu sistemi

Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Metrosu</span> İstanbul, Türkiyede hizmet veren metro ağı

İstanbul Metrosu, Türkiye'nin nüfus bakımından en büyük şehri olan İstanbul'daki metro sistemidir. 3 Eylül 1989'da M1 hattının hizmete girmesiyle birlikte faaliyete başlamıştır. Günümüzde M1ᴀ, M1ʙ, M2, M3, M4, M5, M6, M7, M8, M9 ve M11 olmak üzere 11 hattan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'da toplu taşıma</span> Toplu taşıma ağı

İstanbul'da toplu taşıma, 5712 km²'lik bir alana yayılmış 15 milyondan fazla nüfusa hizmet veren banliyö treni, metro, tramvay, nostaljik tramvay, füniküler, teleferik, otobüs ağı, metrobüs, vapur ve deniz otobüsü gibi çeşitli hizmetlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Banliyö treni</span> bir şehrin merkezi ile banliyöleri arasında hizmet veren yolcu treni

Banliyö treni, şehrin merkezini, hatta bazen dışını da birleştiren ve gün içinde yolcu taşıyan tren türüdür. Zamanımızda şehirlerin geniş bir coğrafyaya yayılması nedeniyle artan trafik sıkışıklığı, park problemi, hava kirliliği gibi sorunlara karşı banliyö trenleri bir alternatiftir.

<span class="mw-page-title-main">Ipoh</span>

Ipoh, Malezya'nın Perak eyaletinin başkentidir. Şehir başkent Kuala Lumpur'un yaklaşık 200 km kuzeyinde North-South Otoyolu'nun üzerinde yer almaktadır. Yüzölçümü 643 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 757,892'dir.

<span class="mw-page-title-main">Monoray</span>

Bir monoray veya havaray, hattının tek bir ray veya kirişten oluştuğu bir demiryolu'dur. Halk arasında "monoray" terimi genellikle herhangi bir yükseltilmiş demiryolu veya insan taşıyıcı biçimini tanımlamak için kullanılır. Daha doğru bir ifadeyle, bu terim track tarzını ifade etmektedir. Monoraylar genellikle havaalanı transferlerinde ve orta kapasiteli metrolarda bulunan tek raylı sistemlerdir. Monoraylar tramvaylardan ve hafif raylı sistemlerden her zaman diğer trafikten ve yayalardan ayrı olmaları ile ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">M4 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M4 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda yer alan metro hatlarından biridir. Anadolu Yakası'nın ilk metro hattı olma özelliğini taşır. İlk istasyonu Kadıköy, son istasyonu ise Sabiha Gökçen Havalimanı olmak üzere 23 istasyonu mevcuttur ve istasyonlar tamamen yer altındadır. Kadıköy ve Ayrılık Çeşmesi istasyonları ile Tavşantepe - Sabiha Gökçen Havalimanı arasındaki istasyonlar hariç, hat D.100'e paralel gider. 17 Ağustos 2012 tarihinde Kadıköy - Kartal, 10 Ekim 2016 tarihinde Kartal - Tavşantepe uzatması ve 2 Ekim 2022 tarihinde Tavşantepe - Sabiha Gökçen Havalimanı uzatması hizmete girmiştir. M4 hattı, 33,5 kilometre (20,8 mi) uzunluğu ile İstanbul'da M11 hattından sonraki en uzun ikinci metro hattıdır. Hattaki toplam seyahat süresi 52 dakikadır. İşletme 8'li ve 4'lü tren dizileriyle yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">T1 (İstanbul Tramvayı)</span> İstanbul Tramvayı hattı

T1 Tramvay Hattı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, ilk istasyonu Kabataş son istasyonu ise Bağcılar olan ve 31 istasyondan oluşan 19,3 km uzunluğundaki tramvay hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">İZBAN</span> İzmirde faaliyet gösteren banliyö treni sistemi

İzmir Banliyö Sistemi ya da kısaca İZBAN, diğer adıyla Egeray, Türkiye'nin İzmir ilinde hizmet veren banliyö treni sistemidir. Selçuk – Aliağa arasındaki 136 kilometre (85 mi) uzunluğundaki banliyö hattında 41 istasyon bulunmaktadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi ile TCDD ortaklığında hayata geçirilen sistem, Türkiye'nin en uzun şehir içi banliyö hattıdır. İZBAN'da yolcu taşımacılığına 30 Ağustos 2010'da başlanmış, hattaki son genişletme ise 8 Nisan 2019'da tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">M5 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M5 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakasında, ilk istasyonu Üsküdar, son istasyonu ise Samandıra Merkez olan 26,5 km uzunluğunda 20 istasyonlu bir metro hattıdır. Metro hattında çalışan araçlar Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro araçları olma özelliğine sahiptir. M4 Metro Hattı'ndan sonra Anadolu Yakası'nın ikinci metrosu olma özelliğini taşır. Hattın Üsküdar - Yamanevler arasındaki ilk bölümü 15 Aralık 2017'de hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Aktarma Merkezi</span> Fatih, İstanbulda bir aktarma merkezi

Yenikapı Aktarma Merkezi, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesindeki Yenikapı Meydanı'nda yer alan TCDD'ye ait yer altı tren istasyonu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na ait hemzemin raylı sistem istasyonu, Metro İstanbul'a ait yer altı metro istasyonları ve İETT otobüslerine hizmet veren otobüs duraklarını kapsayan ve hatlar arasında aktarma imkanı sağlayan aktarma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Klang</span> Malezyanın Selangor eyaletinde bulunan bir şehir

Klang, Malezya'nın Selangor eyaletinde bulunan bir şehirdir. Şehir Klang Vadisi'nde başkent Kuala Lumpur'un 32 km batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 573 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 406,317'dir.

<span class="mw-page-title-main">F3 (İstanbul Füniküleri)</span> İstanbul Füniküleri hattı

F3 Füniküler Hattı, İstanbul'da yer alan füniküler hatlarından birisidir.

İstanbul'da proje aşamasındaki raylı sistem hatları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraki Metro İstanbul ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (UAB) tarafından projelendirilmiş raylı sistem hatlarının listesini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Demiryolu</span> Rusya Demiryollarının yan kuruluşlarından biri

Ekim Demiryolu, Rusya'nın kuzey batısındaki demiryolu hatlarını işleten Rusya Demiryolları'na bağlı yan kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Sirkeci-Kazlıçeşme Raylı Sistemi</span> İstanbulda hizmet veren bir raylı sistem

Sirkeci – Kazlıçeşme Raylı Sistemi ya da U3 Banliyö Treni, İstanbul'da Sirkeci ile Kazlıçeşme arasında hizmet vermekte olan banliyö treni sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Toplu taşıma haritası</span>

Toplu taşıma haritası, toplu taşıma sistemindeki rotaları ve istasyonları göstermek için kullanılan şematik diyagram biçiminde bir topolojik haritadır. Ana bileşenler, istasyonları veya durakları belirtmek için adlandırılmış simgelerle birlikte, her rotayı veya hizmeti gösteren renk kodlu çizgilerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.