Kitâbü'l-Bülhân veya Şaşırılacak Şeyler Kitabı (Arapça: كتاب البلهان), i14. ve 15. yüzyıla ait çoğu Türkçe, biraz Arapça olan el yazması kitap. Astronomi, astroloji ve kehanet ile ilgili minyatür resim ve bilgi içermektedir.[1]
Teyemmüm, suyun bulunmaması veya zorunluluk nedeniyle kullanılamaması hâlinde abdest veya boy abdesti yerine yapılan bir fiziksel nötrleşme ve ibadete hazırlık faaliyetidir.
Dilbilgisi ya da gramer, bir dilin ses, biçim ve cümle yapısını inceleyip, kurallarını saptayan bilim dalı. Bir dili seslerinden cümlelere kadar, içerdiği bütün dil birliklerini, geniş bir şekilde anlam ve görevlerini kapsayacak şekilde inceler ve sözcüklerden anlam üretmeyi sağlar. Dilbilgisi kuralları, bir grup tarafından hazırlanmayıp, o dili kullanan insanların zaman içinde gerekli kuralları yaratmaları veya var olan kuralları dilin gelişimine göre değiştirmeleri sonucu oluşur. Bir dili veya bir dilin değişkesini akıcı olarak konuşanlar bu kuralları içselleştirmişlerdir.
Kitâbü'l-Cilve, yani "Vahiy Kitabı", Ezidilikte Meshaf Reş ile birlikte kutsal sayılan iki kitaptan biri. Kitâbü'l-Cilve Meshaf Reş'e göre çok daha geniş bir zaman diliminde yazılmış, Ezidileri tanrısal konularda bilgilendiren bir kitaptır. Kitabın içinde sadece Ezidiler tarafından okunması gerektiği ve yabancıların eline geçmemesi gerektiği bildirilmiştir. Beş bölümden oluşur.
Abu-l Farac ya da Bar Hebraeus veya Ebü'l Ferec İbnü'l İbri, 13. yüzyıl Anadolu'sundaki Selçuklu yönetiminde bulunan Melitene'de yaşamış felsefeci, tarihçi, şair, gramer uzmanı, müfessir, ilahiyatçı ve dönemin Süryani Katolikos'u.
Kitâbü'l-Büldân, Türkçeye çevrilmiş şekli "Ülkeler kitabı" ve aynı isimde yazılmış olanlar için aşağıdakilere bakınız.
Abdullah bin Mübarek, Türk asıllı Hanefî fıkıh, hadis ve tefsir bilgini. Tebeut tabiindendir. İlk kırk hadisi yazan kişidir.
Kitabü'ş-Şifa, İbn-i Sina'nın yazmış olduğu İyileşme Kitabı anlamına gelen bir eserdir. Başta mantık, matematik, fizik ve metafizik olmak üzere tüm bilim dalları hakkında yazılmıştır ve 11 cilttir. Birçok kere Latinceye çevrilmiş ve ders kitabı olarak okutulmuştur.
Abdulmelik el-Esmaî, Arap zooloji ve filoloji bilgini.
Abdurrahman Aktepe , Kürt İslam alimi, astronom ve yazar.
Abbas bin Saîd Cevherî, Al-ʿAbbās ibn Saʿid al-Jawharī Bağdat'taki Beyt'ül Hikmet'inde ve kısa bir süre Şam'da astronomik gözlemler yapan bir geometriciydi. Muhtemelen İran asıllıydı. En önemli eseri, yaklaşık 50 ek önerme içeren ve paralellik postülatını ispatlamaya çalışılan bir kanıtını da içeren Öklid'in Elemanları Üzerine Yorumu idi.
Dikebrike, (Dîkebrîke) malzemeleri kuşbaşı et, tuz, kabuğu soyulmuş nohut, kişniş otu, kişniş tohumu, soğan, pırasa, su, üzüm sirkesi, pul biber olan et yemeğidir.Osmanlı mutfağında yer alır. 13. yy yemek kitabı Kitâbü't-Tabih de yer almıştır.
Kitâbü't-Tabîh Muhammed bin el-Hasan bin Muhammed bin el-Karim el-Bağdadi yazdığı yemek kitabıdır. Abbasi dönemine ait yemekleri derlemiştir. Kitâbü't-Tabîh 1226'da yazılmıştır. Orijinal kitap 160 tarif içeriyordu ve daha sonra 260 tarif eklenmiştir. Bu kitabın daha önce Ayasofya Camii Kütüphanesi'nde muhafaza edilmiş özgün yazması bugün hâlâ İstanbul'da, ama artık Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Daha sonraki bir tarihte Kitâbü't-Tabîh'deki 160 reçeteye 260 reçete eklenerek elde edilen genişletilmiş esere Kitâbü'l-Vasfi'l-Et'ime el-Mu'tâde adı verilmiştir. Kitâbü'l-Vasfi'l-Et'ime el-Mu'tâde günümüzde bilinen üç kopyası da Türkiye'dedir. Bu yazmalardan ikisi Topkapı Sarayı Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. 15. yüzyıl sonunda Muhammed bin Mahmûd Şirvânî, Kitâbü't-Tabîh'i Türkçeye çevirmiştir. Şirvânî'ni Kitâbü't-Tabîh kitabının sonuna yaklaşık 80 yemek tarifi eklenmiş ve böylece Türkçe ilk yemek kitabını kaleme almıştır.
Kitâbü't-Tabîh İbn Sayyar el-Varrak tarafından yazılmış yemek kitabıdır. 600'den fazla tarif içerir, 132 bölüme ayrılmıştır. Kitâbü't-Tabîh, 10. yüzyılda el-Warraq tarafından yazılmış, günümüze ulaşan en eski Arapça yemek kitabıdır. Bağdat'taki Abbasi Halifeliği'nin 8 ve 9. yüzyıl yemek tariflerinden derlenmiştir.
Dâne-i kâbuniyye etli, nohutlu, baharatlı pirinç pilavıdır. Osmanlı mutfağında bulunur.
Zalabiya veya Zalâbiyâ (Arapça:زلابية) bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında bulunur. Zalabiya için bilinen en eski tarifler, 10. yüzyıla ait Arapça yemek kitabı Kitâbü't-Tabîh yazılmıştır. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) tarifinde hamur Hindistan cevizi kabuğundan dökülürdü.
İşkembe dolması veya Zerbûdil (Zerbedûl) bir çeşit dolmadır. Osmanlı mutfağında yapılan yemektir.
Elma dolması veya Tuffâhiyye bir çeşit dolmadır. Osmanlı mutfağında yapılan yemektir. İstanbul mutfağında yapılmaktadır. Zeytinyağlı elma dolması Erzincan mutfağında yapılmaktadır.
Hulviye (Ferhane Aşı), bir çeşit et yemeğidir. Osmanlı mutfağında yapılan et yemeklerinden biridir. Malzemeleri;Kuzu eti, kuyruk yağı, tuz, su, kuru kişniş, havuç, soğan, karabiber, zencefil, damla sakızı, tarçın, sirke, şeker, safran, badem, hünnap, dolmalık fıstık, fındık, kızıl üzüm, kara erik, kiraz kurusu, gül suyudur. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir. Osman Güldemir, Gökhan Şallı, Emrah Yıldız, Onur Tugay, Seher Çelik Yeşil'in hazırladığı Osmanlı Meyveli Et Yemekleri kitabında tarif ayrıca verilmiştir.
Buyresiyye , bir çeşit ot yemeğidir. Malzemeleri; koyun budu et, kadıntuzluğu, bal, kıyma, soğan, badem, salkım üzüm, kuru kayısı, pirinç, elma, tuz, gül suyu, nebatı yağdır. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir. Stefanos Yerasimos'un Sultan Sofraları: 15. ve 16. Yüzyılda Osmanlı Saray Mutfağı adlı yemek kitabında tarifi ayrıca verilmiştir.
Dırar bin Amr veya Ebû Amr Dırar bin Amr el-Gatafanî el-Kûfî Arap İslam bilgini ve yazar. Hayatı hakkında detaylı bilgiler mevcut değildir. 728 yılında Küfe'de doğup doğup 815 yılında Basra'da ölmüştür. Pek çok eser kaleme alan Dırar bin Amr sadece Kur'an'ı kaynak olarak kabul eden İslam alimlerindendir. Hadis eleştirisi için "Kitabü Tenakuzi'l Hadis" kitabı yazmıştır.