İçeriğe atla

Kisyakbika Bayryasova

Kisyakbika Bayryasova
Кисәнбикә Байрасова
Doğum1679
Ölüm30 Nisan 1739
Yekaterinburg, Rus İmparatorluğu
Ölüm sebebiYakılarak idam
Suçlamaİslam'a dönmek ve kaçma girişimi
Mahkûmiyet cezasıYakılarak idam

Kisyakbika Bayryasova (Tatarca: Кисәнбикә Байрасова, Başkurtça: Киҫәнбикә Байрасова, 1679 - 30 Nisan 1739), zorla vaftiz edilen Müslüman bir kadındı, İslam'a döndüğü için yakılmaya mahkûm edildi.[1]

Şehirdeki siyasi durum

Arşivden fotoğraf

Kysyabika Bayryasova, 1679'da Rusya'daki Sibirya yolunun Duvanskoy volostunda doğdu. 18. yüzyılın başında Urallarda sözde "dağ gücü" kurulmuştu. Yekaterinburg şehrinin kurucusu olarak bilinen ve "Rusya Tarihi" kitabının yazarı olan Vasili Tatişçev, "dağ gücünün" başıydı. O yıllarda, yeni maden yatakların aktif gelişimi başladı, ilde yeni fabrikalar ve madenler inşa edildi. Yerel Başkurtlar, Rusya'ya katılım koşulları altında elde edilen topraklar üzerindeki patrimonyal haklarını kaybetmekten korktular ve kültürel, dini ve yerel geleneklerini korumaya çalıştılar. Halkın hoşnutsuzluğu 1735-1740 Başkurt İsyanı'na neden oldu. İsyana "dağ gücü" cezalandırıcı seferlerle yanıt verdi. İsyancı köylerin sakinleri öldürüldü, köle olarak satıldı, zorla vaftiz edildi. Bir Başkurt kadın olan Kisyakbika Bayryasova, dağ gücü tarafından yakalanarak Yekaterinburg'a getirildi. Yazar ve çevirmen Kiriak Kondratovich'e serf olarak verildi. Vaftiz edildi ve vaftizden sonra Katerina olarak anıldı.

Kölelerin geri kalanı gibi, Kisyakbika da özgül kalabilmek için çabalıyordu. 18 Eylül 1737, bir başka köle ile birlikte ilk kaçış denemesini gerçekleştirdi. Yaşlı kadın yakalanıp dövüldü. Kendisine yapılan bu tutum karşısında yılmayan Bayryasova aynı yılın 26 Eylül'ünde, "dağ gücü" müdürünün sekreteri ile Yekaterinburg'dan tekrar kaçma girişiminde bulundu. Kisyabika yakalandı ve bu sefer kamçı ile cealandırıldı.

Bu arada, 20 Nisan 1738'de Toigilda Zhulyakov'un infazı gerçekleştirildi ve idam edildi. O da zorla vaftiz edilmişti, ancak İslam'a dönmüştü.[2][3] Yekaterinburg ve çevresindeki tüm Başkurtlar, Toigilda'nın yakıldığı yere götürüldü. Toyhildy Zhilyakov, çocuklarının gözü önünde kazığa bağlanarak yakıldı. Ancak Kisiakbika yanma korkusundan dolayı tekrar kaçmaya teşebbüs etti. Eylül 1738'de üçüncü kez kaçtı.[4]

8 Şubat 1739 "Dağ Gücü" Dairesi, İslam'a dönmek ve üç kez kaçmaya teşebbüs ettiği için Kisyabika Bayrasova'nın ateşe verilmesine karar verdi.

Kararın yayınlanmasından bir ay sonra Kisyabika Bayrasova Yekaterinburg merkez meydanında idam edildi.[5][6]

Sanatta

Başkurt yazar M. S. Burakaeva, "Kisyakbika'nın Masalı (Сказ Кисякбике)" adlı bir hikâye yazdı. Mihail Başkirov hikâyeye dayanan bir oyun yazdı. Sterlitamak Başkurt Dram Tiyatrosu Ulusal Gençlik Tiyatrosu sahnesinde bu oyunu sahneledi. Mustai Karim, "Kısyakbik Masalı"nın (Başkurtça: Киҫәкбикә. Риүәйәт) gerçekleştirdi.[7]

Sansasyonel galanın ardından performans gösteriden kaldırıldı. Bazı tiyatro sanatçıları bu kararın Kültür Bakanlığı tarafından yürürlüğe konduğunu öne sürdü.[7][8]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Дело Екатеринбурга. Поцелуй костра". ЕТВ (Rusça). 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  2. ^ "Логинов Олег. Уральская преступность. Первые разбойники на Среднем Урале.//«Ведомости: Урал», июнь 2011". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2018. 
  3. ^ Ракитин А. И. «Загадочные преступления прошлого». — 2001. (Rusça)
  4. ^ State Archive of the Sverdlovsk Region. Ф.24. Оп.1. Д.818. С.70.
  5. ^ "Islam in the Urals. Encyclopedic Dictionary" (PDF) (Rusça). М.-Н. Новгород: ИД «Медина»: 54. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  6. ^ Islam in the Sverdlovsk Region (PDF). Ислам в России (Rusça). М.: Логос. Под ред. проф. А. В. Малашенко. 2007 [Ислам в Свердловской области]. ISBN ((978-5-98704-268-2)) |isbn= değerini kontrol edin: invalid character (yardım). 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  7. ^ a b "В Уфе показали премьеру спектакля «Сказ о Кисякбике»". www.bashinform.ru. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  8. ^ "В Башкирии запретили спектакль о женщине, сожженной за переход из православия в ислам". islamnews.ru (Rusça). 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumuklar</span> Türk etnik grubu

Kumuklar, veya Kumuk Türkleri, Dağıstan, Çeçenya ve Kuzey Osetya'nın yerlisi bir Türk halkıdır Kuzey Kafkasya'daki Türkler arasında en kalabalık olanlardır. 1930'lara kadar Kuzey Kafkasya halkları arasında Kumukça lingua franca olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ufa</span> Rusyada şehir

Ufa (Rusça: Уфа, romanize: Ufa, Rusça telaffuz: [ʊˈfa]; Başkurtça: Өфө, romanize: Öfö,

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Mansur</span> General ve politikacı

Şeyh Mansur veya doğum ismiyle Uşurma, Çeçenistan, Çerkesya ve Dağıstan ordularına komutanlık etmiş Çeçen İslam âlimi, asker ve Kuzey Kafkasya'nın 1. İmamı. Kuzey Kafkasya'da Rus emperyalizmine karşı cihat hareketinin başlatıcısı olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Murad Adji</span>

Murad Eskenderoviç Adjiev, Sovyet ve Rus bilim insanı, türkolog, araştırmacı yazar. Kadim Türklerin ana vatanı Altay'dan başlayan Büyük Kavimler Göçü tezinin müellifi. Coğrafyacı, Doktorasını iktisat alanında yapmıştır. Doçent. Kumuk kökenli.

<span class="mw-page-title-main">Mazhit Gafuri Başkurt Akademik Drama Tiyatrosu</span>

Mazhit Gafuri Başkurt Akademik Drama Tiyatrosu Ufa'da bulunan tarihi bir tiyatrodur.

<span class="mw-page-title-main">Geri Cephe Anıtı</span> Rusyada bulunan bir kahramanlık anıtı

Geri Cephe Anıtı, Rusya'nın Magnitogorsk kentinde bulunan Stalingrad Muharebesi anısına dikilen anıt. Savaş döneminde bu şehirde verilen kahramanlık mücadelesi anısına ve bu şehirdeki fabrikalarda savaş için lojistik destek sağlayan Sovyet işçilerine atfen dikilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 11 Nisan 1951'de Gürcistan SSC tarafından kabul edildi. Üstte mavi bandın yer aldığı kızıl bayrağın üzerinde 24 ışın ile birlikte orak ve çekiç ile kızıl yıldız sembolleri yer almaktadır. Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı,Sovyet cumhuriyetlerinin bayrakları arasında orak ve çekiç figürünün sarı olmadığı tek bayraktır.

Muhamet Hadisoviç Harrasov, Başkurt asıllı Rus fizikçi, matematik ve fizik doktoru, Başkurt Devlet Üniversitesi rektörü. Rusya (2008) ve Başkurdistan'ın Onursal Bilim Adamı (1997), Rusya Federasyonu Yüksek Öğretim Onursal Profesörü (2002), Rusya Federasyonu Eğitim Bakanlığı Onursal Üyesi (2003).

<span class="mw-page-title-main">Ray Kuzeyev</span>

Ray Gumeroviç Kuzeyev, d. 10 Ocak 1929; Çeşme ili'ne bağlı Amin köyü - ö. 2 Ağustos 2005; Ufa), Sovyet Rus/Başkurt bilim insanı, tarihçi bilimleri doktoru, profesör. Rusya Bilimler Akademisi ve Başkurdistan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi üyesi idi.

Guzel Ramazanovna Sitdikova, Başkurt yazar, şair, yayıncı ve tercümandır. 2002 yılında Başkurdistan Cumhuriyeti Onur Diplomasını aldı. Başkurdistan Yazma Komisyonu'nun bir üyesidir. 2004'ten 2011'e kadar Başkurdistan Cumhuriyeti Başkurt Kadınlar Derneği lideriydi. 2012'den bu yana, uluslararası gönüllü hareketi Wikimedia'ya katkı yapmakta.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Lenin'in konuşmaları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Vladimir Lenin'in konuşmaları listesi, Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'in 1919 - 1921 yılları arasında gramofona kaydedilen topluluk önünde gerçekleştirdiği bazı konuşmalarını içeren listedir. Rusça olarak kaydedilen bu ses kayıtlarından bazıları günümüze ulaşmışken, bazılarına ulaşılamamıştır.

İremel, Güneyli Urallar'ın, Chelyabinsk Oblast ve Başkurdistan topraklarında bir dağ sırtları grubu. İremel'en en yüksek noktası Büyük İremel 1582 metredir. Büyük İremel yüksekliğine göre, Yamantau dağından sonra, Güney Urallar'ın en büyük ikinci zirvesi olur.

Bandebika Kashane Başkurtça: Бәндәбикә кәшәнәһе, Rusça: Кэшэнэ Бэндэбикэ, 15.-16. yüzyıllara tarihlenen Başkurt kültürünün tarihi ve mimari bir anıtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarihi Başkurdistan</span>

Başkurdistan, Ufa ilçesinin Başkurt Ufa bölgesine dönüşümü sonucunda oluşan tarihi ve coğrafi bir bölgedir. Şu anda Başkurdistan Cumhuriyeti, Orenburg ve Çelyabinsk bölgeleri, Tataristan Cumhuriyeti'nin doğu kısmı, Udmurtya'nın güneydoğu kısmı, Perm bölgesinin güney kısmı, Sverdlovsk'un güneybatı kısmı, Kurgan'ın batı kısmı, Samara'nın kuzeydoğu kısmı ve Saratov'un doğu kısmı bu bölgede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Tatişçev</span> Rus devlet adamı, tarihçi, filozof, etnograf

Vasili Nikitiç Tatişçev, Rus İmparatorluk devlet adamı, tarihçi, filozof ve etnograftır. İlk tam ölçekli Rus tarihinin yazarı ve üç Rus kentinin kurucusu olarak tanınır: Stavropol-on-Volga, Yekaterinburg ve Perm.

1735-1740 Başkurt İsyanı, Başkurtlar tarafından Rus İmparatorluğu'na karşı başlatılan bir isyandır. 1735'te başlayan isyan bir dizi ağır çatışmanın ardından 1740'ta Rus birlikleri tarafından bastırıldı.

Yabiga Kuşayeva, kadın hareketi bir aktivisti.

<span class="mw-page-title-main">Mansur Hanlığı</span>

Mansur Hanlığı 1380 tarihinde günümüz Ukrayna'nın kuzey doğusundaki Sumı Oblastı, Poltava Oblastı'nda Tatar ve Kuman boylarıi tarafından kurulan bir devletir. Hanlığın kurucusu Kuman'ların Kiyat boyundan olan Altın Orda komutanı Mamay'ın oğlu Mansur Han'dır. Glinski Hanedanı'nı kurmuş hanedanın adı ise hanlığın başkenti Glinski köyünden almıştır. Litvanya'daki Lipka Tatarları Mansur Hanlığının mirascısıdır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Sereda</span> Sovyetler Birliği Kahramanı

İvan Pavloviç Sereda Sovyet teğmen, aşçı ve Sovyetler Birliği Savaş Kahramanı. Dvinsk bölgesindeki başarıları ile dikkatleri üzerine çekti. 1945 yılında terhis edildikten sonra Donetsk bölgesinin Aleksandrovka köyünde köy konseyi başkanı olarak çalıştı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.