
Peynir, süt proteini kazeinin pıhtılaştırılmasıyla çeşitli tat, doku ve formlarda üretilen bir süt ürünüdür. Genellikle inek, manda, keçi veya koyun sütünden elde edilen proteinler ve yağdan oluşur. Üretim sırasında süt genellikle asitlendirilir ve kazeinin pıhtılaşmasını sağlamak için peynir mayası enzimleri veya benzer aktiviteye sahip bakteriyel enzimler eklenir. Katı lorlar, daha sonra sıvı peynir altı suyundan ayrılır ve preslenerek bitmiş peynir haline getirilir. Bazı peynirlerin kabuğunda, dış katmanında veya tamamında aromatik küfler bulunur.

Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.

Lombardiya, Kuzey Batı İtalya'da bulunan Alpler ve Po nehri vadisi arasındaki bölgedir. İtalya'nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir. Başkenti Milano kuzey İtalya'nın en büyük şehridir.

Börek, yufkanın yuvarlama, doldurma ve/veya katlama işlemleri ile hazırlanan, yapımında yaygın olarak beyaz peynir, ıspanak, kıyma, patates gibi çok değişik iç harcı kullanılan, katmanlanmış lezzetli hamur işi. Bazı yörelerde yufkasız olarak yapılan bazı yemeklere de börek denilmektedir. Örnek Afyon patlıcan böreği verilebilir. Börekler yemek menülerinde "ara sıcaklar" kategorisinde yer alır. Börek, açlığı giderme amacıyla tüketilir veya çeşitli sosyal etkinliklerde ikram edilir. İç harcına ve pişirme yöntemine göre çok fazla çeşitlilik gösterir.

Küp peyniri, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesinde, hemen hemen tüm illerde geleneksel olarak üretilen bir peynir türü. Bir kısım bölgelerde çömlek peyniri adıyla bilinir.

Kemalpaşa tatlısı, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde, küçük süthanelerde üretilmeye başlanan bir peynir tatlısıdır. Halen 15'e yakın tesiste, günde 1 milyon adete varan üretim miktarlarına erişmektedir. Ramazan aylarında tüketim artmaktadır. Kemalpaşa Tatlısı, Mustafakemalpaşa Peynir Tatlısı veya Mustafakemalpaşa Tatlısı 18.06.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Çeçil veya civil peynir, Erzurum, Kars, Ardahan ve Iğdır genelinde üretilen yağı alınmış sütten yapılan ve iplik şeklinde olmasından dolayı tel peynir de denilen yumuşak, tuzlu bir peynir çeşididir. Bazı yörelerde "Çeçil, Sacak, Tel, Dil ve Örgü" Peynir olarak da anılır. Yağlı bir peynirdir. Sodyum oranı diğer peynirlere oranla daha yüksektir, küflendikten sonra da yenilebilir.

Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.

Kaşkaval sarı renkli, özel bir koyun peyniridir. İtalyanca caciocavallo kelimesinden türemiştir. TDK Sözlükte tanımı "Tekerlek biçiminde, sarı renkte, kaşara benzeyen bir tür peynir" olarak verilmiştir. Osmanlı şenlik ziyafetlerinde tüketilen bir peynir çeşididir. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde İstanbul’da peynir üretimi yapan 400 tane esnafın olduğunu ve Kaşkaval Peyniri ile birlikte kesme peyniri ve Teleme peyniri ürettiklerinden bahsetmektedir.Evliya Çelebi Seyahatnamesinde ayrıca Çatalca'da kaşkaval peyniri üretildiğinden bahsedilmektedir.

Beyaz peynir koyun, inek veya keçi sütünden yapılan, salamurada bekletilerek hazırlanan beyaz renkli bir Türk peynirdir.

Kaşar, koyun, inek veya keçi sütünden yapılan sarı renkli sert bir peynirdir. Türkiye ve Yunanistan'da yenir.

Tulum peyniri, tulum içinde saklanarak olgunlaştırılan, Türkiye'nin çeşitli yörelerine özgü peynirlere verilen ad.

Mozzarella dünyaca tanınan bir tür peynirdir. Peynir genellikle dilimlenmiş olarak servis edilir. Mozzare sözcüğü, İtalyancada "kesmek" anlamına gelmektedir.
Lavaş peyniri, tam yağlı inek, koyun, keçi sütünden üretilir. Orta sert bir peynirdir. Krep ya da gözleme biçimindedir. Biraz batı lezzetine yakındır. Kahvaltı ve meze tabaklarında kullanılabilir. Pasta filata tipi peynirdir.

Ezine tipi beyaz peynir veya kısa ismi ile Ezine peyniri, Türkiye kökenli olgunlaştırılmış bir tam yağlı beyaz peynir çeşidi. Yumuşak veya orta-sert dokulu olarak sınıflandırılan Ezine, benzer özellikler gösterdiği Edirne peyniri ile birlikte Türkiye'de tüketilen en popüler beyaz peynir çeşitlerinden birini oluşturmaktadır. Peynir ismini Çanakkale'ye bağlı Ezine ilçesinden almıştır.

Lor tatlısı, şerbetli bir tatlıdır. Ege Bölgesin'de yapılır. Kullanılan lor peynirinin kesinlikle tuzsuz olmalıdır. Ayrıca pek çok şerbetli tatlıda olduğu gibi lor tatlısının yapımında da tatlının sıcak, şerbetin ise soğuk olması gerekir. Balıkesir Ayvalık mutfağında yer alır. Lor tatlısı 1920'li yıllarda Yunanistan'ın Girit adasından Balıkesir'in Ayvalık ilçesine yerleşen aileler tarafından getirilmiştir. Giritli Türklerin mutfağına ait bir tatlıdır. Ayvalık Lor Tatlısı 26.12.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Şirden mayası, buzağıların ve oğlakların midelerindeki şirden olarak adlandırılan bölgesinden elde edilen mayadır. Şirden mayası chymosin veya rennin enzimden meydana gelir.

Eritme peyniri bir çeşit işlenmiş peynirdir. Eritme peyniri sert yarı sert veya yumuşak peynirlerden elde edilir. Eritme peyniri, eritme tuzu kullanılarak yapılır. Peynir artıklarını değerlendirmek için üretilir. Çeşitleri tost peyniri, dilimli tost peyniri, üçgen peynir, eritme krem peynir, eritme örgülü peynir,eritme telli peynir, eritme dilli peynir, eritme kuymak peyniri, kahvaltılık peynir dir.
Deleme peyniri bir çeşit peynirdir.

Pasta filata , peynir üretiminde kullanılan bir tekniktir. Bu teknik ile üretilen peynirlerin temel özelliği, telemenin belirli düzeyde asitleştirilmesinin ardından sıcak suda haşlanıp yoğrulmasıdır. Bu teknik İtalya, Yunanistan, Balkanlar, Türkiye ve Doğu Avrupa'yı kapsayan Kuzey Akdeniz bölgelerinde ortaya çıkmıştır. Türkiye'de Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde geleneksel yöntemlerle dil, örgü, lavaş ve yaprak peynirleri gibi çeşitli pasta filata tipi sert ve yarısert peynirler üretilmektedir. Ayrıca Abhaz peyniri ve kaşar peyniri bu teknikle üretilir.