İçeriğe atla

Kirkenes

Noel ve yeni yıl için ışıklandırılan Kirkenes´ten bir kare, 2006
Kirkenes, 2007

Kirkenes (Norveççe: [çɪrkənɛs]), Norveç´te bir şehir.

Kirkenes, Norveç´in kuzeyinde bulunan Sør-Varanger ilinin merkezidir. Rusya sınırına 10 km Finlandiya sınırına ise 35 km uzaklıktadır. Yüzölçümü 2,02 km² olup nüfusu 4000´dür. Kirkenes aynı zamanda Kars ile kardeş şehirdir.

Kirkenes, Rus sınırına en yakın Norveç kasabası olmasına rağmen, kuzeyindeki Vardø, Norveç'te daha doğuda yer almaktadır.

II. Dünya Savaşı'nda

Kirkenes, Nazi Almanyası tarafından Norveç'in işgali sırasında, Alman Kriegsmarine ve Luftwaffe Jagdgeschwader 5'in birçok üslerinden biri oldu. Kirkenes, 1000'den fazla alarm ve 320 hava saldırısı ile, hava saldırısı alarmları ve saldırıların yaşandığı Avrupa şehirleri listesinde Malta'dan sonra ikinci sırada yer aldı. Alman Wehrmacht'ı kalan altyapının çoğunu harap ettikten sonra bölgeden kaçtı ve kasaba 25 Ekim 1944 tarihinde Kızıl Ordu tarafından devir alındı. Kasabada sadece 13 ev hasar görmeden savaşı atlattı.

Şehre yakın, partizanların Alman işgali hakkında bilgi toplamasına yardım eden 11 özgürlük savaşçısının anısına bir anıt bulunmaktadır. 1943 yazında faaliyetleri keşfedildi ve birçoğu Kirkenes yakınlarındaki bir savaş esiri kampına gönderildiler. Bir askeri mahkemenin ardından 11 kişi ölüm cezasına çarptırıldı ve 18 Ağustos 1943'te anma yerinin yakınında öldürüldü. 1946'da toplu mezar açıldığında, erkeklerin dövüldükleri tespit edildi. Tespit sonrası ve anma töreninden sonra cesetler evlerine geri gönderildi.[1]

Demografi

Kirkenes'in sakinlerinin çoğu Norveç kökenli ve azınlık Samiler'dir. Diğerleri aslen Finlandiya'dan, ya Kven nüfusunun üyelerinden ya da aşağı yukarı yeni Finlandiyalı göçmenlerin yeni bir akınındandır. Ayrıca, yaklaşık 500 kişi nispeten yeni Rus göçmenlerdir. 2015 yılında birkaç ay boyunca, kasaba Suriyeli mülteciler için bir sınır geçiş noktası olarak hizmet etti ve haftada yüzlerce kişi bisiklet kullanarak sınırını geçti.[2] Bunun sebebi kanunen bisikletle geçenlerin sınırda kontrole tabii tutulmamasıdır.

Coğrafya

Kirkenes, Norveç'in aşırı kuzeydoğu kesiminde, Rusya-Norveç sınırına yakın Barents Denizi'ne bağlı geniş bir koy olan Varangerfjorden'in bir kolu olan Bøkfjorden'de yer almaktadır. Kasaba, Kuzey Kutup Dairesi'nin yaklaşık 400 kilometre (250 mil) kuzeyinde yer almaktadır.

Kirkenes 30. doğu meridyeninin hemen doğusunda yer almaktadır. Sonuç olarak İstanbul'dan daha doğuda, Avrupa ile Asya sınırlarından birini işaret ediyor. Norveç'in ve belediyenin en doğu noktası da Sankt-Peterburg'dan daha doğudaki bir noktadadır.

Norveç'in büyük çoğunluğunun aksine Kirkenes, komşu Finlandiya'nın doğusunda yer almaktadır. Bu nedenle, Kirkenes'ten doğrudan batıya seyahat etmek, zaman dilimini, normalde olduğu gibi geriye doğru yerine ileriye değiştirir. Kirkenes'ten (Rusya'ya) doğrudan doğuya gitmek, saat dilimini yaz aylarında bir saat ileri, kışın ise iki saat değiştirir. Rusya 2011-2014 arasında sürekli yaz saati uygulaması gerçekleştirdiğinde, belediyenin doğu kesiminden kış aylarında batıdaki Rus bölgelerine doğru üç saatlik bir fark vardır. Ayrıca 2½ saat güneş zaman farkına rağmen İspanya'da Galiçya ile zaman dilimlerini paylaşıyor.

100 kilometre güneyden arabayla gidilebilir ve 10 kilometre (6,2 mil) yürüyerek üç zaman diliminin buluştuğu üç ülkenin (Muotkavaara) sınır noktasına ulaşan Øvre Pasvik Milli Parkı'na girilebilir. Dünyada böyle birkaç yer var. Hem Norveç hem de Rus yasalarına göre sınır işaretini sınırlamak yasaktır. Norveç-Rusya sınırındaki tek yasal yol Storskog'daki sınır kontrolündedir.

Ekonomi ve turizm

Kirkenes limanı

Barents Bölgesi sekreteryası Kirkenes'te bulunmaktadır. Görevlerinden biri Barents Bölgesi'nde sınır ötesi kültürel, eğitim ve iş ilişkileri oluşturmaktır. Barents Denizi'ndeki (Rus faaliyeti dahil) artan petrol sondaj faaliyetinin bir sonucu olarak kasabada önemli bir iyimserlik vardır. Mükemmel bir liman olan Bøkfjorden, birçok büyük şirketin ilgisini çekmektedir.

Norveç ve Rusya Dışişleri Bakanları 2 Kasım 2010 tarihinde 9.000 Norveçlinin ve 45.000 Rus'un birbirini ziyaret etmesini kolaylaştıracak bir anlaşma imzaladılar.[3]

Turistik cazibe merkezleri arasında Norveç-Rus sınırı boyunca savaş ve barış tarihini gösteren Grenselandmuseet (Sınır Bölgesi Müzesi), sanatçı John Savio'nun (1902-1938) Sami sanat sergileri ve bölgedeki madencilik endüstrisinin tarihi yer alıyor. Müzede küçük bir dükkân ve kafe bulunur. Neredeyse her ayın son Perşembe günü Rus Pazarı, Murmansk tüccarlarının ürünlerini sattıkları merkezi meydanda gerçekleşiyor. Burada matryoshkas, keten kumaşlar ve el sanatlarından Rus kristal ve porselen yemeklere kadar her şeyi bulunabilmektedir.

Kirkenes'in hemen dışında, Høybuktmoen'deki Sør-Varanger Garnizonuna ev sahipliği yapan askeri bir üs bulunur. Bu üsse bağlı Rus sınırı boyunca altı sınır istasyonu vardır. Bu üs ve bu sınır istasyonları, sınır ötesi yasadışı göçmenlere ve diğer yasadışı faaliyetlere karşı koruma sağlamak için vardır. Tek kamu sınır kapısı Kirkenes'in güneydoğusunda Storskog'dadır.

Kirkenes'in şehir merkezinde, 2.Dünya Savaşı sırasında inşa edilmiş ve kasaba sakinlerine barınak sağlayan geniş bir yeraltı sığınağı olan Andersgrotta var. Bunker (sığınak) turları mevcuttur.[4]

Toplu taşıma

Kirkenes, her gün Norveç kıyılarında Bergen'e gidip gelen Hurtigruten rotasının bir ucudur. Høybuktmoen'de Kirkenes Havaalanı bulunmaktadır. Oslo, Vadsø, Vardø, Alta ve Tromsø'ya aktarmasız uçuşlar vardır. Avrupa rotası E6'nın kuzey ucu Kirkenes'tedir. Avrupa rotası E105 otoyolunun kuzey terminali, şehrin hemen güneyinde, Hesseng'de bulunmaktadır. Kirkenes aynı zamanda, demir cevherini Bjørnevatn'daki madenlerden Kirkenes'teki limana taşımak için kullanılan dünyanın en kuzeydeki ikinci demiryolu hattı olan Kirkenes-Bjørnevatn Hattı'nın da sonudur. Önerilen Arktik Demiryolu, Kirkenes'in kuzey Finlandiya ile bağlantılı olduğunu görecektir. Kirkenes kasabası aynı zamanda Soğuk Savaş sırasında kapitalist Batı ile komünist Doğu arasındaki tarihi sınır boyunca uzanan bir bisiklet yolu olan EV13 Demir Perde Yolu'nun başlangıç noktasıdır.

Kardeş Şehirler

Kaynakça

  1. ^ Details from memorial plaque
  2. ^ "Seeking asylum on children's bicycles". BBC News. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020. 
  3. ^ "FMs Lavrov and Støre call border agreement small yet important – Nordic Labour Journal". nordiclabourjournal.org. 15 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  4. ^ Cooper, Tarquin (6 Aralık 2007). "From Desk Till Dawn, How Far Can you Go". Financial Times Special Insert Article. s. 29. 
  5. ^ The model of twin cities 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Barents Institute Reprint (2008) no. 2
  6. ^ "Kars Belediyesi bu güne kadar yaptığı çalışmaları web sitesinde açıklandı". Kars Belediyesi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2012. []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir İskandinav ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Porvoo</span>

Porvoo, Finlandiya'nın Uusimaa bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Helsinki'nin 50 km doğusunda Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 664.53 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 50,203'tür.

<span class="mw-page-title-main">Arhangelsk</span> Rusyada şehir

Arhangelsk, Rusya'nın Avrupa'da yer alan kısmının kuzeyinde bulunan Onega'dan Yugorsky'ye kadar uzanan bölgeye ve bölgede bulunan bir şehre verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Geceyarısı güneşi</span>

Geceyarısı güneşi Kuzey Kutbu'nun kuzey uçlarındaki enlemlerde, Antarktika'nın güney enlemlerinde yerel olarak görülen bir doğa olayıdır. Uygun hava koşullarında Güneş 24 saat gözlemlenebilir. Güney Kutbu'nda kalıcı insan yerleşimleri olmadığından bu bölgelerin Kuzey Kutbu ülkelerine, örneğin Alaska, Kanada, Grönland, İzlanda, Norveç, İsveç ve Finlandiya, ayrıca Rusya'nın Kola Yarımadası, Novaya Zemlya ve Murmansk, Norilsk, Vorkuta gibi uç bölgelerine, nazaran olayı tecrübe eden daha az nüfusu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Murmansk</span> Rusyada şehir

Murmansk, Rusya'nın kuzeybatısındaki Murmansk yönetim biriminin Oblast) idârî merkezi şehir. Şehrin Sovyet dönemindeki eski adı "Romanov-na-Murmane" idi. Murmansk, Barents Denizi'ne 12 km. uzaklıkta, Kola Yarımadası'nın doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Karelya</span> Kuzey Avrupada tarihi bölge

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Finnmark</span> Norveçte il

Finnmárku Norveç'in en kuzeyinde bulunan ve yönetim merkezi Vadsø olan eyalet. Eyalette genel olarak Sami halkı yaşar. Bu bölge Norveç'in en soğuk bölgelerinde biridir. Dil olarak en çok Sami dili konuşulur. Valisi Gunnar Kjønnøydür. Nüfus ise 72.560 dır.

<span class="mw-page-title-main">Bryansk Oblastı</span> Rusyada bir idarî birim

Bryansk Oblastı, Rusya'ya bağlı oblasttır. Merkez Federal Bölgesi'nde yer almakta ve Ukrayna ile Belarus'a sınırı bulunmaktadır. Oblastın idarî merkezi Bryansk şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Saati</span>

Moskova Saati (UTC+3), Moskova Coğrafik konumuyla 4 saat diliminde bulunur, yani 37,5 meridyenin doğusunda. Halk Komiserleri Kurulu kararıyla 16 Haziran 1930 yılından itibarıyla Rusya toprakların üzerinde kararlaştırılmış zaman uygulaması uygulanarak saat ibreleri 1 saat ileri alındı. Moskova zamanı Rusya için standart, bütün yerel Rusya'nın zaman dilimleri Moskova Saat Diliminden sayılır. Moskova Zamanı ayrıca bütün ülkenin tren tarifesi saatinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Klaksvík</span>

Klaksvík Faroe Adaları'nın ikinci büyük şehridir. Şehir Klaksvík Kuzey Adaları'nın en büyüğü olan ada Borðoy'de yer alır. 2002 yılında yaklaşık 4800 nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Petropavlovsk-Kamçatski</span>

Petropavlovsk-Kamçatski, Rusya'nın doğu ucundaki Kamçatka yönetim biriminin merkezi olan şehirdir. Büyük Okyanusun Kamçatka Yarımadasında oluşturduğu bir girinti olan Avaçinskaya Körfezi kıyısında yer alır. 2020 itibarıyla 179586 kişi yaşamaktadır.Rusya Pasifik Filosu üssü buradadır. Hava ve denizle diğer Rus şehirlerine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sıradağlar Zaman Dilimi</span>

Sıradağlar Zaman Dilimi, Kuzey Amerika'da kullanılan, Eşgüdümlü Evrensel Zaman'dan sonbahar ve kış aylarında 7, yaz saati uygulamasının etkin olduğu ilkbahar ve yaz aylarında ise 6 saat geride olan zaman dilimi. 105. batı boylamındaki saati temel almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Finlandiya</span>

II. Dünya Savaşı'nda Finlandiya, üç büyük savaşa girdi. Bunlardan ilk ikisi Sovyetler Birliği'ne karşı yapıldı. Son savaşını ise müttefik olduğu Almanya'ya karşı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Storskog</span>

Avrupa rotasının E105 karayolu boyunca Norveç-Rusya sınırının Norveç tarafında bir sınır geçiş karakoludur. Geçiş sınırın Norveç tarafındaki Finnmark ilçesinde, Sør-Varanger Belediyesinde yer almaktadır. Rus tarafı ise Murmansk Oblastı'na bağlı Pechengsky İlçesi'nde, Borisoglebsky'te bulunmaktadır. Borisoglebsky'teki Rus sınır karakolu 300 metre uzaklıktadır. Oradaki Rus tarafında da bir sınır geçiş karakolu bulunmaktadır ve karşı ülkeye girmek için her ikisinden de geçilmesi gerekmektedir. Rusya'da karakollar arasında gümrüksüz satış mağazası bulunmaktadır. Storskog Norveç ve Rusya arasındaki tek yasal kara sınırdır. Karakol, Norveç'in uzak kuzeydoğu kesiminde yer almakta, Kirkenes ilçesine yaklaşık 16 kilometre mesafede, Rusya'nın Nikel bölgesine yaklaşık 40 kilometre mesafededir. 2010 yılında, Storskog sınır karakolunda 141.000 geçiş yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç İstihbarat Servisi</span>

Norveç İstihbarat Servisi (NIS) ya da Etterretningstjenesten (E-tjenesten) Savunma Şefi ve Savunma Bakanlığı'na bağlı bir Norveç askeri istihbarat kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Filosu</span> Kuzeybatı Rusyanın savunmasından sorumlu Rus Donanması birimi

Kuzey Filosu, Rusya Deniz Kuvvetleri'nin ülkenin kuzeybatısının savunulmasından sorumlu filosudur. Karargahı Severomorsk'ta yer almakta olup Kola Körfezi çevresinde bir dizi filo üssü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kirovsk, Murmansk Oblastı</span>

Kirovsk, Rusya'nın Murmansk Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Şehir, Hibini Dağları'nın eteğinde Boşloy Vudyavr Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 3600 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 28,625'tir.

<span class="mw-page-title-main">Norveç-Rusya sınırı</span> Siyasi Sınır

Norveç-Rusya sınırı Norveç'in Sør-Varanger ve Rusya'nın Pechengsky Bölgesi arasında 195.7 kilometrelik bir kara sınırından ve Varangerfjord'da 23,2 kilometrelik bir deniz sınırından oluşur. Ayrıca, iki ülkenin Barents Denizi ve Arktik Okyanusu'ndaki münhasır ekonomik bölgeleri arasında bir sınırdan oluşmaktadır. 1944 ve 1991 yılları arasında sınır, Norveç ve Sovyetler Birliği arasındaydı. E105 karayolu üzerinde, Norveç'te Storskog ve Rusya'da Borisoglebsky'de bulunan tek bir sınır kapısı bulunmaktadır. Norveç tarafında Sør-Varanger Garnizonu tarafından devriye gezilmektedir ve Norveç Sınır Komiseri'nin yetkisi altında, Rus tarafında ise Rusya Sınır Muhafız Teşkilatı tarafından devriye gezilmektedir. Sınırın üçte ikisi iki nehir olan, Pasvikelva ve Jakobselva'yı takip etmektedir.

Russenorsk, Norveç'in kuzey kıyısındaki Rus ve Norveçli tüccarların iletişimine hizmet eden karışık bir Rus-Norveç diliydi.

<span class="mw-page-title-main">Varanger Yarımadası</span>

Varanger Yarımadası, Norveç Finnmark'ta bir yarımadadır. Norveç'in en kuzeydoğusunda, Barents Denizi kıyısında yer almaktadır. Yarımadanın batısında Tanafjorden, güneyinde Varangerfjorden, kuzeyinde ve doğusunda ise Barents Denizi bulunmaktadır. Vadsø, Båtsfjord, Berlevåg, Vardø, Tana ve Nesseby belediyeleri 2.069 kilometrelik kare yarımadayı paylaşıyor. Nesseby ve Tana sadece kısmen yarımadanın üzerindedir, geri kalanı tamamen yarımadanın üzerindedir. Varangerhalvøya Ulusal Parkı, yarımadadaki toprağın çoğunu korumaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.