İçeriğe atla

Kirill Meretskov

Kirill Meretskov
Кирилл Афанасьевич Мерецков
Doğum7 Haziran 1897
Nazarievo, Saraysk Uyezdi, Ryazan Guberniyası
Ölüm30 Aralık 1968 (71 yaşında)
Moskova
Bağlılığı  Rusya İmparatorluğu (1916-1917)
 Rusya SFSC (1917-1922)
 Sovyetler Birliği (1922-1968)
Hizmet yılları1916-1968
Rütbesi
Sovyetler Birliği Mareşali
Sovyetler Birliği Mareşali
Birimi14. Nişancı Tümeni, Moskova Askerî Bölgesi Kurmay Başkanı, Belarus Askerî Bölgesi Kurmay Başkanı, Uzakdoğu Kızıl Bayrak Ordusu Kurmay Başkanı, Halk Cephesi Askerî Danışmanı, Genelkurmay Başkan Vekili, Volga Askerî Bölgesi, Leningrad Askerî Bölgesi, 7. Ordu, Savunma Halk Komiser Vekili, Genelkurmay Başkanı, STAVKA Danışmanı, 7. Bağımsız Ordu, 33. Ordu, 1. Uzakdoğu Cephesi
Çatışma/savaşlarıRusya İç Savaşı, İspanya İç Savaşı, Kış Savaşı, II. Dünya Savaşı, Ağustos Fırtınası Harekâtı
ÖdülleriSovyetler Birliği Kahramanı
Zafer Nişanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Ekim Devrimi Nişanı Suvorov Nişanı (1. sınıf) Suvorov Nişanı (1. sınıf) Kutuzov Nişanı (1. sınıf) Leningrad Savunması Madalyası Sovyet Kutup Savunması Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 20. Yıldönümü Madalyası Kızıl Ordu 20. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 30. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 40. Yıl Madalyası "SSCB Silahlı Kuvvetlerinin 50. yılı" Madalyası Leningrad 250. Yıl Madalyası
Sonraki işiSavunma Bakanı Danışmanı, Savunma Bakanlığı Genel Müfettişi
İmza

Kirill Meretskov (Rusça: Кирилл Афанасьевич Мерецков / Kirill Afanasieviç Meretskov, 7 Haziran 1897; Nazarievo, Saraysk Uyezdi, Ryazan Guberniyası, Rus İmparatorluğu - 30 Aralık 1968; Moskova, SSCB), Kızıl Ordu ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin generali, Sovyetler Birliği Mareşali ve Sovyet devlet adamı.[1]

Gençliği

Moskova'nın güneyinde Ryazan'da köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. 1916 yılında Çarlık Ordusuna gönüllü olarak girer ve tamircilik yapar.

Askeri hayatı

Rus İç Savaşı

Ekim Devriminin ardından Bolşeviklere katılan Meretskov, Rus İç Savaşı döneminde Kızılorduda yer alır. Bu sırada askeri akademiye de devam eder. Çeşitli muharebelerde yaralanacak ve gösterdiği yararlılıklardan ötürü ödüllendirilecektir. 1921 yılında akademiden mezun olunca 1931 yılına kadar görevde kalacağı Moskova Garnizonuna atanır.

İspanya İç Savaşı

1936 yılında Meretskov, İspanya İç Savaşı sırasında Cumhuriyetçilerin tarafında savaşmak üzere İspanya'ya gider. 1937 yılında geri döner ve Leningrad Garnizonuna atanır.

Kış Savaşı

1939 yılı Kasım ayında Kış Savaşı patlak verince Finlandiya sınırında bulunan Leningrad Garnizonunun komutanı olarak cephede aktif görev yapar. Muharebenin ilk aşamalarında Sovyet saldırıları başarısız olur. Sayısal üstünlüğüne rağmen Kızılordu birlikleri koordinasyonsuzluktan ve kış seferine hazırlıksızlıktan başarısız olur. Yoğun kayıplar yaşanan başarısız sefer Aralık ayında askıya alınır. Başarısızlığın sebebi olarak savaşın genel komutasını elinde tutan Kliment Voroşilov, askeri komuta heyetinde yapılan tasfiye ve cephedeki küçük rütbeli subayların tecrübesizliği gösterilir. Başarısız olmasa da Meretskov görevden alınarak cephe görevine verilir. 1940 yılı Şubat ayıyla beraber yeniden saldıran Sovyet birlikleri bu kez Finleri yener. 12 Mart günü ateşkes imzalandığı sırada Meretskov cephe komutanıdır. Savaş sırasındaki başarılarından dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilir. Sonrasında ise Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakan Yardımcısı olur.

II. Dünya Savaşı

21 Haziran 1941 günü görevli olarak Leningrad'a giden Meretskov, ertesi gün Barbarossa Harekâtı kapsamında başlayan Nazi işgali üzerine Stavka'ya danışman olarak Moskova'ya çağrılır. Aleyhindeki suçlamalardan ötürü NKVD tarafından 1941 Kızıl Ordu tasfiyeleri kapsamında tutuklanır ve hapiste kalır. Suçsuz olduğu anlaşılınca Eylül ayında salıverilir ve Josef Stalin tarafından 7. Ordunun komutasına atanır.

Leningrad Kuşatması

4.Ordu komutasına atanan Meretskov Leningrad Kuşatması sırasında cephededir.[2] Şehre saldıran Wilhelm von Leeb komutasındaki Kuzey Ordular Grubunu durduracaktır.[3] Meretskov'un Tihvin'de kazandığı zafer ile blitzkrieg durdurulmuştur. Muharebe sırasında 45 bin Alman askeri öldürülmüş, Wehrmacht'ın üçte birlik bir kısmı püskürtülmüştür. 1941 yılı Aralık ayında Volkov Cephesi komutasına getirilir. 1944 yılına kadar yaptığı cephe komutanlığı sırasında Leningrad etrafındaki ablukanın kapanmasına engel olacak ve 1943 yılıyla beraber Leningrad Cephesiyle birleşerek Almanları geri atacaktır. 1944 yılı Ocak ayı içinde şehrin etrafındaki muhasara kırılacaktır.

Karelya ve Mançurya

1944 yılı Şubat ayındaki kuzeydeki Karelya Cephesine gönderilir. Burada Finlandiya'nın işgal edilerek Mannerheim'ın savaşın dışına atılmasını sağlamak üzere Leonid Govorov'a yardımcı olacaktır. Devam Savaşı olarak adlandırılan muharebelerde istenen başarı sağlanamasa da Finlandiya ateşkes talep etmek zorunda kalır. Arktik koşulların hakim olduğu kuzey Finlandiya'daki Nazi birliklerine düzenlediği başarılı Petsamo – Kirkenes Harekâtı sonucu 26 Ekim 1944 günü mareşal rütbesine terfi ettirilir.

1945 yılı içinde Mançurya'ya atanan Meretskov, bölgeye dair bilgisi olduğu için 1. Uzakdoğu Ordusunun komutasına getirilir. II. Dünya Savaşının son harekâtlarında Japon birliklerini kolaylıkla bölgeden atar.

Savaştan sonra

Savaşın ardından 1955 yılına kadar çeşitli garnizon komutanlıklarında görev yaptıktan sonra 1964 yılına kadar Savunma Bakan Yardımcılığı yapar. 1964 yılında sembolik bir görev olan Savunma Bakanlığı Genel Müfettişliğine atanır. 30 Aralık 1968'de ölen Meretskov, Kremlin Duvarı Mezarlığında yatmaktadır.

Başarıları

II. Dünya Savaşı sırasındaki en başarılı Sovyet komutanları arasında gösterilen Meretskov, en çok ödül alanlardandır. En üst seviyedeki Zafer Nişanı sahibi ve Sovyetler Birliği Kahramanıdır. Moskova ve Novgorod başta olmak üzere çok sayıda kentte çok sayıda cadde ve sokağın yanı sıra, Amur Oblastı'daki Blagoveşçensk tank subay okuluna adı verilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Pons, Silvio (2020). The Cambridge history of communism. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-1316634578. 
  2. ^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414. 
  3. ^ Lovell, Stephen (2009). The Soviet Union: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199238484. 
Askerî görevi
Önce gelen:
Boris Şapoşnikov
Kızıl Ordu Kurmay Başkanı
Ağustos 1940 – Ocak 1941
Sonra gelen:
Georgi Jukov

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kısaca: Estonya SSC, II. Dünya Savaşı sırasında, 21 Haziran 1940'ta Sovyetler Birliği'ne katılan bir cumhuriyettir. Kısa bir süre sonra bağımsızlığını ilan eden ülke 6 Ağustos 1940'ta tekrar Sovyetler'e katılmıştır. 1941'de Almanya tarafından işgal edilen ülke 1944'te Sovyet askerleri tarafından tekrar alınmıştır. Estonya'nın bağımsızlığı döneminde Narva'nın bir parçası olan Jaanilinn, 1945'in Ocak ayında Rusya SFSC'nin Leningrad iline bağlanmış ve İvangorod isimini almış ve 1954'te kent statüsü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Konev</span> Sovyet askeri kumandanı

İvan Konev, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sının yenilgiye uğratılmasında önemli rol oynayan SSCB'li general, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Karelo-Fin Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Karelo-Fin Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kısa süreli bir Sovyet cumhuriyetidir. 1940'ta Karelo-Fin SSC adını alarak Sovyetlerde bağlı kalmıştır. 1956'ya kadar Sovyetlerin yönetiminde kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad Kuşatması</span> 8 Eylül 1941 - 27 Ocak 1944 arası Leningrad’ın Mihver Devletleri tarafından kuşatılması

Leningrad Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde yer alan bir şehir muhasarasıdır. Leningrad kenti, Mihver Devletler'e bağlı kuvvetlerce 8 Eylül 1941 tarihinde son kara bağlantısı da kesilerek kuşatılmıştır. Her ne kadar Sovyet kuvvetleri kente 18 Ocak 1943 tarihinde dar bir kara koridoru açmayı başardıysa da Alman kuşatması, 27 Ocak 1944 tarihine kadar 872 gün sürmüştür. Leningrad kuşatması, modern tarihin en uzun süreli ve en yıkıcı kent kuşatmalarından biridir ve en ağır kayıplarla sonuçlanmış üçüncü kuşatmasıdır. II. Dünya Savaşı'nın diğer en kanlı kuşatmaları, Stalingrad Muharebesi ve Berlin Muharebesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">1. Muhafız Tank Ordusu</span> II. Dünya Savaşında Doğu Cephesinde görev almış Sovyet tank ordusu

1. Tank Ordusu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'ya bağlı olarak görev almış bir Sovyet tank ordusudur. Ordunun komutanlığını uzun süre boyunca General Mikhail Katukov yapmıştır. Ordu, Temmuz 1942'de Sovyet 38. Ordu'sundan Stalingrad Muharebesi sırasında oluşturuldu. Fakat aynı yılın Ağustos ayında başka birliklere dağıtıldı. Esas kuruluşu 30 Ocak 1943 tarihinde, ünlü zırhlı birlikler komutanı General Mikhail Katukov komutasında oldu ve Kuzeybatı Cephesi'ne katıldı. Uranüs Harekâtı'na katılan birlik daha sonra Kursk Muharebesi'ne katılmak üzere Voronej Cephesi'ne aktarıldı. Başarılı muharebeleri dolayısıyla ödüllendirilen ordu Nisan 1944'te 1. Muhafız Tank Ordusu olarak yeniden adlandırıldı ve teşkilatlandırıldı.

Sinyavin Harekâtı, Kızıl Ordu'nun Leningrad Kuşatması'nı sona erdirmek için kuşatmadaki Alman birliklerine karşı giriştiği bir harekâttır. Bu harekâtla neredeyse eşzamanlı olarak uygulamaya konulması planlanan Alman harekâtı ise "Operation Nordlicht" kapalı adıyla planlanmıştır. Sovyet harekâtı Alman kuşatmasını kırmayı, Alman harekâtı ise kenti düşürmeyi hedeflemektedir. Her iki taraf da diğerinin plan ve hazırlıkları konusunda bilgi sahibi değildi ve taraflar muharebeleri, önceden hesaplamadıkları bir tarzda sürdürdüler. İlk taarruza geçen Sovyet güçleriydi ve 19 Ağustos'ta harekâta başladılar. Bu saldırı, Alman komutanlığını taarruz için hazırlanan kuvvetlerle, savunmayı takviye etmek durumunda bıraktı. Kızıl Ordu taarruzları durdurulunca da bu kez söz konusu kuvvetler karşı taarruz için kullanıldı. Sonuçta Sovyet taarruzları, kuşatmayı yarmakta başarılı olamadı. Bununla birlikte Alman tarafı da planladıkları taarruz harekâtını uygulamaya koyamadılar.

<span class="mw-page-title-main">Pavel Dıbenko</span>

Pavel Yefimoviç Dıbenko Rus devrimci ve Bolşevik bahriyeli. İlk Sovyet hükûmeti olan Sovnarkom'da yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Govorov</span>

Leonid Aleksandroviç Govorov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi aday üyesi, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Rodion Malinovski</span> Sovyet ordu komutanı ve siyasetçi

Rodion Yakovleviç Malinovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Yüksek Sovyet üyesi, Savunma Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Sokolovski</span>

Vasili Sokolovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali ve sonrasında devlet adamı. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında planlama ve cephe komutanlığında kendisini göstermiş, Georgi Jukov'un en önemli komutanlarından birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kirill Moskalenko</span>

Kirill Moskalenko, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Biryuzov</span>

Sergey Semyonoviç Biryuzov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Matvey Zaharov</span>

Matvey Zaharov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birlliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Kulikov</span>

Viktor Kulikov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Kurkotkin</span>

Semyon Kurkotkin, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Petrov</span>

Vasiliy İvanoviç Petrov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">İvan Fedyuninski</span> Sovyet askeri lideri

İvan İvanoviç Fedyuninski, Sovyet askeri lideri ve Sovyetler Birliği Kahramanı'dır (1939).

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.

1940 yılı Ekim ayından başlayarak 1942 yılı Şubat ayına kadar Kızıl Ordu Hava Kuvvetleri üst yönetiminde tasfiye gerçekleştirilmiştir. Başta Moskova garnizonu olmak üzere Sovyet hava savunma sistemlerindeki zafiyet ortaya çıkartılmış ve sorumlular cezalandırılmıştır. Tasfiye Nazilerin SSCB topraklarına saldırdığı Barbarossa Harekatı sonrasında bir süre sürmüştür. Destalinizasyon döneminde bu tasfiyenin de uydurma olduğu iddia edilse de savaştan önce gerçekleştirilen Troçkist Anti-Sovyet Askeri Örgütü Davasında olduğu gibi suçlulara karşı oldukça kuvvetli deliller mevcuttur.