İçeriğe atla

Kiribati

Kiribati
Ribaberiki Kiribati (Kiribatice)
Republic of Kiribati (İng.)
Kiribati Cumhuriyeti
Slogan
Te Mauri, te Raoi ao te Tabomoa
(TürkçeSağlık, Barış ve Refah)
Millî marş
Kunan Kiribati
(TürkçeAyağa kalk Kiribati)
Kiribati haritadaki konumu
Kiribati konumu
Başkent
ve en büyük şehir
Güney Tarava
1°28′K 173°2′D / 1.467°K 173.033°D / 1.467; 173.033
Resmî dil(ler)İngilizce, Kiribatice
DemonimI-Kiribati
HükûmetCumhuriyet
• Başkan
Taneti Maamau
• Başkan yardımcısı
Teuea Toatu
Tarihçe 
12 Temmuz 1979
Nüfus
• 2020 tahminî
123.346[1] (192..)
• Yoğunluk
151,9/km2 (55.)
GSYİH (SAGP)2020 tahminî
• Toplam
252 milyon $ (184.)
• Kişi başına
2.126 $[2] (170..)
GSYİH (nominal)2020 tahminî
• Toplam
194 milyon $ (192.)
• Kişi başına
1.638 $[2] (147.)
İGE (2019)artış 0.630[3]
orta · 134.
Para birimiKiribati doları
Avustralya doları (AUD)
Zaman dilimiUTC+12, +13, +14
Trafik akışısol
Telefon kodu686
İnternet alan adı.ki
1 Supplemented by a nearly equal amount from external sources.

Kiribati ya da resmî adıyla Kiribati Cumhuriyeti, Büyük Okyanus'ta, Mikronezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un orta kesiminde takımadalardan oluşan bir ada ülkesidir. Ada ülkesinin başkenti Güney Tarava'dır.

Etimoloji

Bu ada ülkesi, 1979 yılında bağımsızlığını elde ettiğinde ülke ismi olarak Kiribati kabul edilmiştir. Bu isim ülke için bağımsızlık öncesi kullanılan Gilbert isminin Kiribatice telaffuz şeklinden ortaya çıkmış bir isim konumundadır.[4][5]

Ada, 1820 yılında Adam Johann von Krusenstern tarafından kaptan Thomas Gilbert'e ithafen îles Gilbert (İngilizce: Gilbert Islands) olarak adlandırılmıştır. Kaptan Gilbert adayı ilk kez 1788 yılında ada açıklarından geçerken gözlemlemişlerdir.

1916 yılından itibaren Gilbert ve Ellice Adaları olarak adlandırılan ülke, Ellice Adası'nın 1976 yılında bağımsızlığını ilan eden Tuvalu'ya dâhil edilmesi ile birlikte yeniden Gilbert Adası olarak adlandırılmıştır.

Kiribatice'de ti sesinin telaffuzu için s sesi kullanıldığı için ülke ismi Kiribas olarak telaffuz edilmektedir.

Coğrafya

Ada ülkesi olması nedeniyle kara komşusu bulunmayan ülkenin bağımsız ülkeler olan Marshall Adaları, Mikronezya, Solomon Adaları, Tuvalu ve Nauru haricinde Yeni Zelanda'ya bağlı Tokelau ve Cook Adaları ile Fransa'ya bağlı Fransız Polinezyası özerk bölgeleri ile deniz sınırı bulunmaktadır.

Ada ülkesi batı-doğu istikametinde 4567 km'lik, kuzey-güney istikametinde ise 2051 km'lik bir alana yayılmış konumdadır. Ada ülkesi toplamda 5,2 milyon km²'lik bir alanı egemenliği altında bulundurmaktadır. Kiribati yayıldığı alan itibarıyla dünyanın en büyük ülkelerinden biri konumunda olsa da bu alanların sadece 811 km²'lik bir bölümü ada durumundadır. Bu oran ile de Kiribati dünyanın küçük ülkelerinden biri konumuna sahiptir. Ülkenin Büyük Okyanus'una da 1143 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır.

Hem ekvator hem de 180. boylamdan geçen ülke, dünyanın kuzey, güney, batı ve doğu yarım küresinde aynı anda bulunan tek devletidir. 1994 yılı sonuna kadar 180. boylamdaki uluslararası tarih değiştirme çizgisi adaya bağlı Gilbert adaları ile Phoenix adaları arasında geçmekteydi. Ülkenin egemenliği altındaki tüm bölgelerde tek bir tarih olabilmesi adına 1 Ocak 1995 tarihi itibarıyla tarih değiştirme çizgisinin doğuya doğru çekilmesi, bu şekilde tüm Kiribati'nin bu çizginin batısında kalması kararlaştırılmıştır. Kiribati bu konumu ile yeni güne giren ilk ülke konumundadır.[6] Line adalarına bağlı olan ve ülkenin en doğusundaki yeri olan Caroline Adaları milenyuma giren ilk yer olarak 1 Ocak 2000 tarihinden bu yana Milenyum Adası olarak anılmaktadır.

Bağlı ada grupları

Ada ülkesi toplamda üç takımadalara ve bunlara bağlı 32 mercan adalarından oluşmaktadır. Bunların haricinde bir de Banaba Adaları bulunmaktadır.

KarteGilbert Adaları16 mercanadası
282 km²
KartePhoenix Adaları8 mercanadası
27,7 km²
KarteLine Adaları8 mercanadası
495 km²

Ülke genel olarak ortalama 2 m'nin de altında bir deniz seviyesi yüksekliğine sahiptir. Ada ülkesinde en fazla yükseltiye sahip olan ada Banaba Adası'dır. Eski bir volkanik ada olan Banaba Adası'nın en yüksek noktası 81 m yüksekliğe sahiptir.

En önemli ada ve mercanlar
KonumAda/MercanYüzölçümü km²Nüfus
(2015)[7]
Not
KiritimatiKiritimati
(Christmas Adaları)
375 6456 Kiritimati dünya üzerindeki tüm mercanadalar içerisinde en fazla yüzölçümüne sahip mercanadadır.
TabuaeranTabuaeran
(Fanning Adaları')
33,7 2315 İlk olarak adayı keşfeden Edmund Fanning adı verilmiştir.
TerainaTeraina
(Washington Adaları)
14,2 1712 Yine Fanning tarafından keşfedilmiş ve isim olarak ABD Başkanı George Washington'un ismini vermiştir.
BanabaBanaba
(Okyanus Adaları)
6 268 1900 yılında tamamen Guano'dan oluşan kütle keşfedilmiştir. Bu keşif ile Banaba, Okyanus'un batı kesiminde Nauru'nun ardından en yüksek fosfat rezervine sahip olduğu tespit edilen yer konumuna sahip olmuştu.
Uydu görüntüsüTarawa32 56.284 Britanya kolonisi Gilbert Adaları'ın ardından Kiribati Cumhuriyeti'nin de merkezi mercanadası konumunda.
KantonAbariringa
(Kanton Adası)
9 20 Adanın ismi 1854 yılında karaya oturan Canton gemisinden gelmektedir.

Nüfus

Kiribati'de son olarak 2015 yılında gerçekleştirilen resmî nüfus sayım sonuçlarına göre 110.136 nüfus tespit edilmiştir.[8] Bu güncel olarak son resmi sayım konumunda olup 2018 tahmini sayım sonuçlarına göre ülkede 109.367 nüfus yaşadığı tahmin edilmektedir.[9]

Kiribati genç bir nüfusa sahip olup 2018 tahmini verilerine göre nüfusun %50,01'i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %4,34'ü 65 yaş ve üzerindedir.[9]

0-14 yaş: %29.27 (erkek 16,316/kadın 15,693)
15-24 yaş: %20.74 (erkek 11,213/kadın 11,466)
25-54 yaş: %39.43 (erkek 20,756/kadın 22,363)
55-64 yaş: %6.23 (erkek 3,071/kadın 3,747)
65 yaş ve üzeri: %4.34 (erkek 1,863/kadın 2,879)

Şehirde yaşayanların oranı 2019 verilerine göre %54,8 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2018 tahmini verilerine göre %1,12 düzeyindedir.[9]

Etnik gruplar

Kiribati etnik açıdan çok homojen bir görüntüye sahiptir. Nüfusun %96'sı Kiribatili, %1,8'i melez/Kiribatili, %0,2'si Tuvalulu'dur. Bunun dışında içerisinde Avrupalı, Polinezyalı ve Çin kökenli nüfusunu da barındıran %1,8'lik bir kesim bulunmaktadır.

Dil

Ada ülkesinin resmî dilleri İngilizce ile Okyanusya dilleri ailesine ait olan Kiribatice'dir. İngilizce ülkenin iki resmî dilinden biri olmasına rağmen başkent Tarava dışında halk tarafından pek konuşulmamaktadır.

Din

Ülkede hakim olan din Hristiyanlık dinidir. Buna göre nüfusun %88,6'sı ile büyük çoğunluğu Hristiyan inancına göre yaşamını sürdürmektedir. Bu oran içerisinde Katolik mezhebine mensup Hristiyanların oranı %57,3, Kiribati Birleştirici Kilisesi ile Protestanlık inancı doğrultusunda yaşam sürdürenlerin oranı ise %31,3 seviyesindedir. Bunun dışında %5,3 İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi, %2,1 Bahâîlik, %1,9 Yedinci Gün Adventist Kilisesi inancına mensup nüfus bulunmaktadır. Ülkede geriye kalan %2,1'lik bir kesim ise İslamiyet, Hinduizm ve Sihizm gibi diğer inanç gruplarına mensup konumdadırlar.

Din Oran
Katolik% 57,3
Kiribati Birleştirici Kilisesi% 31,3
İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi% 5,3
Bahâîlik% 2,1
Yedinci Gün Adventist Kilisesi% 1,9
Diğer% 2,1
Not: www.cia.gov 2015 tahmini verilerine göre

Sosyal durum

Eğitim

Kiribati'de eğitim, ilkokuldan 6. sınıfa ve üç ek sınıf seviyesi için ortaokuldan oluşan 6-14 yaşları arasında ücretsiz ve zorunludur. 1998'de brüt birincil kayıt oranı yüzde 84,4 ve net birincil kayıt oranı yüzde 70,7 idi. Okul kalitesi ve eğitime erişim kentsel alanlarda daha iyidir; izole adalardaki küçük topluluklardaki okulların bakımı pahalıdır. Misyon okulları yavaş yavaş devlet ilköğretim sistemine giriyor.

Ülke genelinde zorunlu ilk ve ortaöğretim öğrenimi dokuz yıldır. 1970 yılına kadar altı yıl olan zorunlu eğitim, söz konusu yıl hükûmet tarafından alınan kararla dokuz yıla çıkartılmıştır.[10] Ada ülkesinde faaliyet gösteren misyonerlik okulları da son yıllarda devlete bağlı kurumlar haline getirilmektedir.

Lisans öğrenimi için Güney Pasifik Üniversitesi'nin bir yerleşkesi adada da bulunmaktadır.

İdari yapılanma

Kiribati resmî olarak idari bir yapılanmaya bölünmese de, ada ülkesi coğrafi açıdan üç ada grubuna bölünebilmektedir:

Bunun haricinde üzerinde nüfus olan 21 adanın kendi ada konseyleri bulunmaktadır. Üzerinde yaşama olan mercanadalarından iki tanesi olan Tarava'da üç, Tabiteuea'da ise iki konsey bulunması nedeniyle toplamda 24 yerel konsey bulunmaktadır. Bu konseyler şu şekildedir:

Kaynakça

  1. ^ "Kiribati population (2020) live — Countrymeters". countrymeters.info. 22 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  3. ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2019. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2019. 
  6. ^ "Kiribati hakkında bilgiler". 29 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  7. ^ "Population and No of Households by Island: 2010, 2015. Population and Housing Census, 2015" (PDF). 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  8. ^ "Kiribati 2015 resmî sayım sonuçları" (PDF). 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  9. ^ a b c "www.cia.gov.tr". 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  10. ^ Kiribati: Aspects of History, Sayfa 105

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Saint Kitts ve Nevis</span> Karayiplerde, iki adadan oluşan federal bir ülke

Saint Kitts ve Nevis ya da resmî adı ile Saint Kitts ve Nevis Federasyonu, Karayipler'dek yer alan Küçük Antiller'in kuzey bölümünde, Rüzgâraltı Adaları olarak isimlendirilen kısımda bulunan ve iki adadan oluşan federal bir ülke. Yüzölçümü ve nüfus bakımından Amerika kıtasının küçük bağımsız devletlerinden biri olan ada ülkesi, Karayipler'in Federasyon ile yönetilen tek ülkesidir. Ülkenin başkenti, ülkenin en büyük adası olan Saint Kitts üzerindeki Basseterre'dir.

<span class="mw-page-title-main">Esvatini</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Esvatini, resmî adıyla Esvatini Krallığı ya da eski adıyla Svaziland, Afrika kıtasının güneyinde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeydoğuda Mozambik, kuzey, batı ve güneyde Güney Afrika Cumhuriyeti ile sınırı vardır. Ülke ve halkı, adını 19. yüzyılda hüküm süren Kral II. Mswati'den almaktadır. 6 Eylül 1968'de Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını elde eden Esvatini, mutlak monarşi ile yönetilmekte olup başkenti Mbabane'dir.

<span class="mw-page-title-main">Benin</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Benin ya da resmî adı ile Benin Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Nijer, Nijerya, Togo ve Burkina Faso oluşturmakta olup, ülkenin güneyinde Gine Körfezi içerisinde yer alan Benin Körfezi yer almaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Dahomey Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. 1975 yılında ülke içerisinde yaşanan siyasi gelişmeler neticesinde ülke adı Benin Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiş, 1990 yılında da rejimin bir kez daha değişmesi ile ülkenin ismi günümüzde de kullanılan Benin Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Porto-Novo'dur.

<span class="mw-page-title-main">Moritanya</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Moritanya ya da resmî adıyla Moritanya İslam Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Fas tarafından ilhak edilen Batı Sahra ile aynı bölge üzerinde Polisario tarafından tek taraflı bağımsızlığı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Cezayir, Mali ve Senegal oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuakşot'tur.

<span class="mw-page-title-main">Mauritius</span> Afrika kıtasına bağlı ada ülke

Mauritius, Morityus, resmî adıyla Mauritius Cumhuriyeti, Hint Okyanusu'nda Afrika anakarasının yaklaşık 2000 km açığında bir ada ülkesidir. Afrika'nın güneydoğusunda, Madagaskar'ın doğusunda yer almaktadır. Ülke ana ada olan Mauritius ile Rodrigues, Agaléga ve Cargados Carajos adalarından oluşur. Mauritius ve Rodrigues adaları, Fransa'nın bir denizaşırı ili olan Réunion ile Mascarene Adaları'nı oluşturur. Birçok endemik türe ev sahipliği yapan Mauritius, insanlarca nesli tüketilmeden önce dodo kuşlarının bilinen tek yaşam alanıydı. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Mauritius adası üzerindeki Port Louis'dir. Mauritius yalnızca 2040 km² yüz ölçümüne karşın 2,3 milyon km² büyüklüğünde bir münhasır ekonomik bölgeye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Burun Adaları</span> Batı Afrikada bulunan bir ada devleti

Yeşil Burun Adaları, Kabo Verde, Cabo Verde, Yeşil Burun, resmî adıyla Yeşil Burun Cumhuriyeti, orta Atlas Okyanusu’nda, Senegal ve Moritanya açıklarında bulunan bir Afrika ülkesidir. 10 volkanik ada ve 8 adacıktan oluşan bir takımada olan ülkenin yüzölçümü 4.033 km²'dir. En büyük üç ada Santiago, Santo Antao ve Boa Vista'dır. Başkenti Santiago adasındaki Praia'dır. Adalar Afrika anakarasının en batı noktası Cap-Vert'in 600 ila 850 km açıklarında yer alır. Yeşil Burun adaları; Azorlar, Kanarya Adaları, Madeira ve Selvagens Adaları ile birlikte Makaronezya ekolojik bölgesini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Ekvator Ginesi</span> Sahraaltı Afrika ülkesi

Ekvator Ginesi ya da resmî adıyla Ekvator Ginesi Cumhuriyeti, Afrika kıtasında Atlantik Okyanusu kıyısında bulunan bir ülke. Sahraaltı Afrikasında yer alan ülke, kıtanın en küçük ülkelerinden biridir. Ülke anakara ve adalar olmak üzere iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Ülkenin Mbini olarak adlandırılan anakarası kuzeyde Kamerun, güneyde ve doğuda Gabon ile komşu konumdayken, batıda Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Anakaranın güneybatısında Gabon açıklarında bulunan Annobón adası Ekvator çizgisinin 156 km güneyinde yer alırken, ülkenin başkenti Malabo'nun da bulunduğu Bioko adası anakaranın kuzeybatısında Kamerun açıklarında yer almaktadır. Kıyıya yakın bölgelerde bulunan Corisco, Elobey Grande ve Elobey Chico adaları da ülkeye aittir. Atlas Okyanusu üzerinde bulunan São Tomé ve Príncipe ile de ülkenin deniz sınırı mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Komorlar</span> Mozambikin açıklarında, Hint Okyanusundaki bir ada devleti

Komorlar ya da resmî adıyla Komorlar Birliği, Afrika kıtasına bağlı bir ada ülke konumunda olup, kıtanın doğu kesiminde, Mozambik Kanalı'nın kuzey bitim noktasında, Mozambik'in açıklarında, Hint Okyanusu'nun batı, Madagaskar'ın ise kuzeybatısında yer alan bir ülke. Ülkenin hak iddia ettiği ancak Fransa denizaşırı bölgesi olarak Fransa tarafından idare edilen Mayotte adası da ülkenin güneydoğu açıklarında yer almaktadır. Ülkenin başkenti Moroni'dir.

<span class="mw-page-title-main">São Tomé ve Príncipe</span> Batı Afrikadaki bir ada ülkesi

São Tomé ve Príncipe ya da resmî adıyla São Tomé ve Príncipe Demokratik Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı kıyısında Gine Körfezi açıklarında yer alan bir ada ülkesidir. São Tomé ve Príncipe adaları ada ülkesini oluşturmaktadır. Ülkenin ada ülkesi olması nedeniyle sınır komşusu bulunmamakta olup, Ekvator Ginesi ile Gabon'un açıklarında yer almaktadır ve Gabon'un kuzeybatı kıyıları 250 km uzaklıktadır. Ülkenin başkenti São Tomé'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Kaledonya</span> Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge

Yeni Kaledonya, Melanezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneybatısında yer alan, Fransa'ya bağlı bir bölge olarak özel bir statü ile kendine özgü bölge konumunda olan Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge. Yeni Kaledonya'nın başkenti Nouméa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Cook Adaları</span> Büyük Okyanusta, Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsüne sahip ülke

Cook Adaları, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi. Cook Adaları'nın başkenti Avarua'dır.

<span class="mw-page-title-main">Niue</span> Büyük Okyanusta, Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsüne sahip ülke

Niue, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi. Niue'nin başkenti Alofi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Mariana Adaları</span> ABDnin Okyanusya bölgesinde yer alan denizaşırı bölgesi

Kuzey Mariana Adaları ya da resmî adı ile Kuzey Mariana Adaları Milletler Topluluğu, Büyük Okyanus'un kuzey kesiminde Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı ancak Amerika Birleşik Devletleri'nin ada bölgeleri'ne dâhil olarak A.B.D.'nin yapısına entegre olmayan sadece siyasi birlik içerisinde olan Okyanusya adalar topluluğudur. Kuzey Mariana adalarının başkenti Saipan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Gilbert Adaları</span> Pasifik Okyanusundaki 16 mercan adasının bir zinciri

Gilbert Adaları ; Pasifik Okyanusu'nda 16 mercan adasının bir zinciridir. Okyanusya ülkesi Kiribati Cumhuriyeti'nin ana parçalarıdır ve ülkenin başkentin olduğu bölge ve nüfusun neredeyse yarısının konakladığı Tarawa'yı içine almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Tarava</span> Kiribatinin başkenti

Güney Tarawa, Kiribati'nin başkenti ve en büyük yerleşim yeridir. Tarawa adasının güney kısmını oluşturmaktadır. Nüfusu 2010 yılı itibari ile 50,182 olup ülke nüfusunun yarısını barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kiribati bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kiribati bayrağı günümüzdeki hâli ile ilk olarak 12 Temmuz 1979 tarihinde kabul edilerek göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Caroline Adası</span>

Caroline Adası ya da diğer adıyla Milenyum Adası, Pasifik Okyanusu'nun orta kesiminde yer alan Kiribati ülkesindeki güney Line Adaları'nı oluşturan ıssız mercan atollerinin en doğusundadır.

<span class="mw-page-title-main">Banaba Adası</span> Kiribatiye bağlı ada

Banaba Adası, Büyük Okyanus'ta Gilbert Adaları'nda yer alan ve Kiribati'ye bağlı bir mercan adasıdır. Ada, Gilbert Adaları'nın batısında Nauru'nun 185 km doğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ieremia Tabai</span> Kiribati devlet başkanı (1979-1982;1983-1991)

Ieremia Tienang Tabai, Kiribatili siyasetçi. Tabai, Büyük Okyanus'ta Mikronezya ada öbeği içerisinde yer alan Kiribati'nin ilki ülkenin ilk devlet başkanı olmak üzere 1979-1982 ve 1983-1991 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gilbert ve Ellice Adaları</span> 1892–1976 arası var olan Pasifikteki Britanya kolonisi

Gilbert ve Ellice Adaları, Pasifik Okyanusu'nda bulunan ve 1892'den 1976'ya kadar Britanya İmparatorluğu'nun bir parçası konumunda bulunan koloni bölgesi. Adalar, 1892'den 12 Ocak 1916'ya kadar Britanya himaye bölgesi, 1 Ocak 1976'ya kadar da taç kolonisiydi. Koloninin tarihi esas olarak Banada Adası'ndaki fosfat madenciliği ile şekillenmektedir. Ekim 1975'te bu adalar kanun gereği iki ayrı koloniye bölündü ve kısa bir süre sonra bağımsız uluslar haline geldiler: Ellice Adaları 1978'de Tuvalu oldu ve Gilbert Adaları 1979'da Kiribati'nin bir parçası oldu.