İçeriğe atla

Kinşasa

Kinşasa
Başkent
Villa de Kinshasa
Başkent Bölgesi
Kinşasa bayrağı
Bayrak
Kinşasa arması
Arma
Demokratik Kongo Cumhuriyeti üzerinde Kinşasa
Kinşasa
Kinşasa
Kinşasa'nın Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki konumu
ÜlkeKongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Demokratik Cumhuriyeti
BölgeKinşasa
Kuruluş1881
İdare
 • ValiGentiny Ngobila Mbala
Yüzölçümü
 • Başkent9,965 km²
Rakım240 m
Nüfus
 (2021)
 • Başkent17.071,000[2]
 • Yoğunluk1,462/km²
 • Kent
14,970,000[1]
Zaman dilimiUTC+01.00 (BAS)

Kinşasa (Fransızca: Kinshasa) veya eski ismi ile Léopoldville,[3] Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

Coğrafya

Şehir Kongo nehrinin güney yakasında, nehrin Atlas Okyanusu'na döküldüğü yerden 560 km içeride kurulmuştur. Güneyinde Livigstone Çavlanı vardır, bu çavlan gemilerin Kongo Nehrinden geçerek Kinşasa'ya kadar gidebilmelerini sağlar. Şehrin eski adı Léopoldville 1965 yılında iktidara gelen Joseph Mobutu döneminde yer ve şahıs isimlerinin Afrikalılaştırma projesi kapsamında 1967 yılında Kinşasa olarak değiştirilmiştir. Bu ad zamanında Belçika kralı ve bölgenin özel sahibi II.Léopold şerefine verilmiştir. Şehir Kongo Cumhuriyeti'nin başkenti Brazzaville'in tam karşısında yer almakta olup, Kongo nehri her iki başkenti de birbirinden ayırmaktadır. Kinşasa ve Brazzaville bu konumları ile dünya üzerinde birbirine en yakın başkent özelliğine sahiptirler.

İklim

Şehir tropikal iklim kuşağında yer almaktadır. Şehre yıllık sıcaklık ortalaması 25,3 °C seviyesinde yaşanmaktadır. En sıcak aylar 26,7 °C ila 26,8 °C arasında Mart ve Nisan aylarında yaşanırken, en soğuk ay ise 22 °C ile Temmuz ayında görülmektedir. Yağış sezonu Ekim-Mayıs dönemlerinde gerçekleşirken, Kasım ayında 236 mm ile en çok yağmurun düştüğü ay durumundadır. Haziran ile Ağustos ayları arasında 5 mm yağış ile yağmurun en az yağdığı aylardır.

Nüfus

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin nüfus yoğunluğu açısından en kalabalık şehri aynı zamanda ülkenin başkenti konumunda olan Kinşasa'da ülke nüfusunun %13'ü yaşamaktadır.

Kinşasa'da da birçok büyük şehirde olduğu gibi nüfus yoğunluğunun giderek artmasına neden olan şehir merkezinin haricinde banliyö ve uydu kentler oluşmuştur. Şehir nüfusu 2021 tahmini verilerine göre 14.950.000 kişidir. Bu sayıyla şehir, nüfus olarak Afrika'nın en büyük şehri unvanını almıştır.

Yıl Nüfus
19201.600
193640.300
193835.900
193942.000
1947126.100
1957299.800
1959402.500
1967901.520
19681.052.500
Yıl Nüfus
19701.323.039
19741.990.700
19762.443.900
19842.664.309
19913.804.000
19944.655.313
20036.786.000
20057.787.832
20108.900.721

İdari yapılanma

Kinşasa ülkede var olan il sisteminin dışında tutulmuş bir yer konumundadır. Şehir, başkent bölgesi olarak ayrı bir statüye sahiptir. Şehir kendi içerisinde 24 belediyeye ayrılmış konumda olup bu belediyeler şu şekildedir:

  • Bandalungwa
  • Barumbu
  • Bumbu
  • Gombe
  • Kalamu
  • Kasa-Vubu
  • Kimbanseke
  • Kinshasa
  • Kintambo
  • Kisenso
  • Lemba
  • Limete
  • Lingwala
  • Makala
  • Maluku
  • Masina
  • Matete
  • Mont Ngafula
  • Ndjili
  • Ngaba
  • Ngaliema
  • Ngiri-Ngiri
  • Nsele
  • Selembao
Kinşasa belediyeleri
Kinşasa bayrağı
Pool Malebo
Baie
de Ngaliema
Gombe
Barumbu
Kin.
Ling.
K.-V.
Ng.-Ng.
Kal.
Banda-
lungwa
Kintambo
Ngaliema
Selembao
Bumbu
Makala
Ngaba
Lemba
Limete
Matete
Kinsenso
Masina
Ndjili
Kimbanseke
Nsele
Mont Ngafula
Nsele
Maluku
Kısaltmalar: Kinşasa (Kin.), Kasa-Vubu (K.-V.), Lingwala (Ling.), Ngiri-Ngiri (Ng.-Ng.)

Kardeş Şehirler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "PopulationStat.com". 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021. 
  2. ^ Institut National De La Statistique. "Projections demographiques 2019-25 (in French)". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2020. 
  3. ^ "Kinshasa – national capital, Democratic Republic of the Congo". britannica.com. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2014. 
  4. ^ Ankara′nın Kardeş şehirleri 14 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ankara-bel.gov.tr 29 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
Wikimedia Commons'ta Kinshasa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Brazzaville</span> Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Brazzaville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Cumhuriyeti'nin hem başkenti hem de en büyük şehri konumunda olan on iki idari bölgesinden biridir. Şehir Kongo nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Nehri</span> Afrikanın ikinci, Orta Batı Afrikanın en uzun nehri

Kongo Nehri veya eski ismiyle Zaire Nehri, Orta Batı Afrika'nın en uzun nehridir. Chambeshi koluyla birlikte 4.700 km uzunluk ile Afrika'nın Nil'den sonra en uzun ikinci nehridir. Nehir kollarıyla birlikte Amazon'nden sonra dünya'nın 2. en büyük yağmur ormanını beslemektedir. Dünyanın en uzun 9. nehridir. Ekvator çizgisini iki kez kesmektedir. Afrika kıtasında debisi en yüksek nehirdir. Kongo nehrinin kenarında Afrika kıtasının en modern şehirlerinden olan ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (Zaire) başkenti Kinşasa şehri yer almaktadır. Kongo nehrinin Atlas Okyanusu'nda denize döküldüğü yerden 560 km içeride kurulmuş olan bu başkentin hemen karşı kıyısında yine Afrika kıtasının ülkelerinden olan Kongo Cumhuriyeti'nin başkenti olan Brazzaville şehri yer almaktadır. Bu iki şehir dünyada birbirine en yakın olan iki başkenttir. Arasında sadece Kongo nehri bulunmaktadır. Kongo Cumhuriyeti ile Demokratik Kongo Cumhuriyetinin sınırını teşkil eden bu nehir Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Angola devleti sınırında Atlas Okyanusu'na dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki şehirler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti 'nde var olan şehirler listelenmiştir. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin nüfus yoğunluğu açısından en kalabalık şehri aynı zamanda ülkenin başkenti konumunda olan Kinşasa'dır. 2012 nüfus sayım sonuçlarına göre 9.463.749 kişinin yaşadığı Kinşasa ülke nüfusunun %13'ünü kapsamaktadır. Aşağıda belirtilen listeye 2012 sonuçlarına göre nüfusu 50.000 ve üzeri olarak açıklanan şehirler dahil edilmiş olup, şehirlerin banliyöleri ilave edilmemiştir. Burada belirtilen şehirlerden başkent Kinşasa hiçbir ile ya da bölgeye bağlı olmayıp, tek başına bir bölge konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti'ndeki şehirler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti 'nde var olan şehirler listelenmiştir. Kongo Cumhuriyeti'nin nüfus yoğunluğu açısından en kalabalık şehri aynı zamanda ülkenin başkenti konumunda olan Brazzaville'dir. 2005 tahmini nüfus sayım sonuçlarına göre 1.362.764 kişinin yaşadığı Brazzaville ile 816.165 kişinin yaşadığı liman şehri Pointe-Noire ülke nüfusunun %60'ını kapsamaktadır. Aşağıda belirtilen listeye 22 Aralık 1984 ile 6 Haziran 1996 tarihinde gerçekleştirile resmi nüfus sayım sonuçları ile 2010 tahmini sayım sonuçları ilave edilmiş olup, 2010 sonuçlarına göre nüfusu 2.000 ve üzeri olarak açıklanan şehirler listeye dahil edilmiştir. Bu değerlendirmeye şehirlerin banliyöleri ilave edilmemiştir. Burada belirtilen şehirlerden başkent Brazzaville ile Pointe-Noire hiçbir ile ya da bölgeye bağlı olmayıp, tek başına bir bölge konumundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Matadi</span>

Matadi, Orta Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bir liman şehridir. Bas-Kongo ilinin başkenti olan Matadi'nin nüfusu 2004 sayımlarına göre 245.862'dir. Yerel dilde taş şehir olarak bilinen Matadi Kongo Nehri'nin sol kıyısında ve okyanustan 91 km içeridedir. Şehrin Batı dünyası tarafından keşfi 1879 yılında Sir Henry Morton Stanley tarafından gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bangui</span> Orta Afrika Cumhuriyetinin başkenti

Bangui, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en büyük şehri ve başkentidir. Şehir Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Ubangi Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Bimbo, Orta Afrika Cumhuriyeti</span>

Bimbo, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Bangassou</span>

Bangassou, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Mobaye</span>

Mobaye, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kananga</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinde şehir

Kananga, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Bandundu (şehir)</span>

Bandundu, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kindu</span>

Kindu, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bölgeleri</span> Kongo Demokratik Cumhuriyetinin idari bölümleri

Afrika kıtasının orta güney bölümünde bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devleti kendi içerisinde 11 idari bölgeye ayrılmış durumdadır. Bu idari bölgelerden 10 tanesi bölge statüsüne sahipken, başkent Kinşasa Başkent Bölgesi konumundadır. İdarî ve kültürel şartlar göz önünde bulundurularak oluşturulan bölgelerin sayısı 2005 yılında kabul edilen bir yasaya göre 26'ya çıkarılması kararlaştırılmış ancak 2011 yılına kadar gerçeğe dönüştürülmesi sürekli ertelenen yasa söz konusu yılda devlet başkanı Joseph Kabila'nın yaptığı açıklama ile bölge arttırma işleminin tamamen ortadan kaldırıldığı ve böyle bir işlem gerçekleştirilmeyeceği açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pool (il)</span>

Pool, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin toplamda var olan on iki bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pointe-Noire</span>

Pointe-Noire, (Türkçe: Siyah Nokta) Afrika kıtasında bulunan Kongo Cumhuriyeti'nin hem en büyük ikinci şehri hem de ülkenin aynı isim ile anılan on iki idari bölgesinden biridir. Şehir Atlas Okyanusu kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Dolisie</span>

Dolisie, Afrika kıtasında bulunan Kongo Cumhuriyeti'nde yer alan bir şehirdir. Şehir sahip olduğu nüfus sayısı ile ülkenin en büyük üçüncü şehri konumunda olup, Niari ilini merkez şehri durumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti (Léopoldville)</span>

Kongo Cumhuriyeti, Orta Afrika'da 1960 yılında Belçika Kongosu'nun bağımsızlığını kazanmasıyla kurulmuş bir egemen devletti. 1960'tan 1966'ya kadar, aynı ismi olan kuzeybatıdaki sınır komşusu Kongo'dan ayırt edilmek için başkentinin ismi eklenmesiye Kongo-Léopoldville olarak bilindi. 1964'te devletin resmi adı Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak değiştirildi , ancak iki ülke başkentleri ile ayırt edilmeye devam edildi; başkent Léopoldville'nin isminin Kinşasa olarak değiştirilmesiyle Kongo-Kinşasa olarak tanındı. Ulusal ordunun komutanı Joseph Désiré Mobutu, ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra ülkenin resmi adı 1971'de Zaire Cumhuriyeti oldu. Böylece Kongo-Kinsaşa son buldu. 1960-1965 arasındaki döneme İlk Kongo Cumhuriyeti de denir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.