İçeriğe atla

Kinet Höyük

Koordinatlar: 36°51′13″N 36°09′25″E / 36.85366°K 36.157°D / 36.85366; 36.157
Arkeolojik Höyük
Adı:Kinet Höyük
il:Hatay
İlçe:Dörtyol
Köy:Yeşilköy
Türü:Höyük
Tahribat:
Tescil durumu:Tescilli
Tescil No ve derece:2200[1]
Tescil tarihi:30.05.1955
Araştırma yöntemi:Kazı

Kinet Höyük, İskenderun'un 30 km kuzeyinde, Dörtyol ilçesinin kuzeybatısında, İskenderun Körfezi kıyısından 500 metre içeride bulunan bir höyüktür. Zeminden 26 metre yükseklikteki höyük 33 dönüm alana yayılmıştır. Yerleşim, Geç Neolitik Çağ'dan Helenistik Dönem'e kadar MÖ 5.000-.50 yıllarında iskan edilmiştir.[2] Kilikya'daki en büyük antik (Klasik Çağ öncesi) yerleşimi olarak kabul edilmektedir. Doğusundaki koyda ve güneyindeki Deliçay (Pinarus) Deresi halicinde olmak üzere iki limanı vardı.[3] Höyüğün bulunduğu İssos Ovası, Antik Kilikya'nın en doğu kenarıdır.[4] Yerleşimin antik çağdaki adının İssos olduğu belirtilmektedir.[5] Günümüz Hatay ili Dörtyol ilçesi sınırları içinde ilk neolitik yerleşmenin görüldüğü höyüktür.[6]

Kazılar

Hatay Müzesi'nin girişimiyle 1992 yılında başlayan kazılar, 1993 yılından itibaren Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Marie Henriette Gates başkanlığında sürdürülmektedir. Höyükteki Orta Çağ buluntuları ile Georgetown Üniversitesi'nden Scott N. Redford sorumludur.[2] Kazı çalışmalarında ana strateji, yerleşmenin, Doğu Akdeniz'deki diğer yerleşimlerle ilişkileri ve söz konusu bölgede süregelen gelişmelerle uyumunu ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Bu nedenle yürütülen kazı çalışmalarında Tunç Çağı, Demir Çağı ve Orta Çağ araştırmalarına ağırlık verilmiştir. Kazılar, 20 yerleşme katını içeren höyüğün kuzeyinde, ovada yer alan bir yerleşimi de kapsayacak şekilde genişletilmiştir.[3]

Tabakalanma

Kazılarda Geç Neolitik Çağ, İlk Tunç Çağı (MÖ 2.500-2.000), Orta Tunç Çağı (MÖ 1.650-1.550), Son Tunç Çağı / Hitit Dönemi (MÖ 1.400-1.200), Demir Çağı (MÖ 1.200-400) ve Geç Demir Çağı'ndan Helenistik Dönem'e kadar (MÖ 7.-1. Yüzyıllar) yerleşimleri ortaya çıkartılmıştır. Orta Çağ'a kadar uzun bir süre iskan edilmeyen yerleşim, bir Haçlı Seferleri sırasında liman olarak kullanılmıştır. Orta Demir Çağı'na, MÖ 8. Yüzyıla tarihlenen kalıntılar höyüğün batı yamacında oluş büyük ölçüde Yeni Asur etkilerini göstermektedir.[2]

Buluntular

Ortaya çıkarılan yapıların büyük çoğunluğu ev olarak kullanılan yapılardır. Tahılın kentte değil dışarıda işlenerek yerleşmeye getirildiği anlaşılmaktadır. Bu bulgu, yerleşimdeki halkın çiftçi bir halk olmayıp kentli bir yaşam sürdüklerini göstermektedir. Bu halkın, tahılın yanı sıra koyun, keçi, sığır, (Orta Çağ'da bunlara ilaveten domuz) eti, sütü ve süt ürünleriyle beslendiği anlaşılmaktadır. Tüm bunlara Tunç Çağı ve Orta Çağ'da yaygın avcılıkla balık, yaban domuzu, geyik ve ceylan eti de katılmaktadır. Diğer yandan Orta Çağ yerleşiminde sırtlan, ayı ve hatta fil kemiklerine de rastlanmaktadır.[3]

Troya'ya kadar Ege kıyıları boyunca yaygın bir kullanım alanı olan çift kulplu şarap maşrapaları ve geniş tabaklar, MÖ 3 bin sonlarına tarihlenen Erken Tunç Çağı katmanlarında bulunmuştur. Orta Tunç Çağı'nın bir döneminde, MÖ 1.700-1.600 Kıbrıs'ta üretildiği bilinen türden çanak ve çömleklerin ithal edildiği görülmektedir.[3]

Çukurova'da Hitit çanak çömleğine rastlanan Soli Höyük, Yumuktepe Höyüğü, Gözlükule Höyüğü'dür. Kinet Höyük daha güneyde Erken Hitit Dönemi buluntularını da içeren buluntular vermektedir. Bu buluntular Hitit etkisinin bu bölgeye MÖ 2. binin ikinci yarısından itibaren ulaşmaya başladığını göstermektedir.[7]

Demir Çağı'ndan bir Asur binasında MÖ 8. Yüzyıl sonuna tarihlenen göğüslerini kavrayan çıplak tanrıça idolü ve üzerinde Fenike yazısı olan bir saklama kabı bulunmuştur. Bunun ötesinde buluntular, Demir Çağı içinde Tarsus, Kıbrıs ve Batı Suriye'yle ticari ve kültürel ilişkiler de kurulduğunu göstermektedir.[8]

Höyük çevresindeki sondajlarda yerleşimden daha iç kesimde, denize paralel uzanan bir Roma yolunu ortaya çıkarmıştır. İmparator Gratianus döneminden bir bakır para da bölgedeki Roma varlığını anlatmaktadır.[8]

Kazı bölgesinde ulaşılan buluntular Hatay Müzesi'nde sergilenmektedir.[9]

Kaynakça

  1. ^ TAY – Yerleşme Ayrıntıları
  2. ^ a b c "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  3. ^ a b c d "Bilkent.edu". 27 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  4. ^ Selçuk Ün. Dergisi Sayı 21[]
  5. ^ Bilkent Üniversitesi[]
  6. ^ "tmo.gr.tr" (PDF). 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  7. ^ İ.Ü. Edebiyat Fakültesi
  8. ^ a b "Anmed". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2012. 
  9. ^ İskenderun.org[]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alacahöyük</span> ören yeri

Alacahöyük, Çorum'un Alaca ilçesinin 15 km kuzeybatısındaki Alacahüyük köyündeki bir höyüktür. Bu höyükte dört ayrı kültür evresinden kalma 15 yerleşim ya da yapı katı saptanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şarhöyük</span> Eskişehirin kuzeybatısında bir antik kent

Şarhöyük (Dorlion), Eskişehir ilinin kuzeybatısında, şehir merkezinin kuzeydoğusunda kalan antik yerleşimdir.

Bademağacı Höyüğü, Antalya'nın merkez ilçenin 2,5 km kuzeydoğusunda, Çubuk Geçidi'nin 5 km kuzeyinde yer alan arkeolojik bir yerleşimdir. Höyüğün eski adı Kızılkaya'dır. Yerleşim alanı 210 metreye 120 metredir. Tepenin yüksekliği 7 metredir.

Zeyve Höyük ya da çoğu kaynakta Porsuk Höyük, Niğde ilinin Ulukışla ilçesinde Porsuk köyü sınırları içerisinde yer alan bir höyüktür. İlçenin Darboğaz köyüne kabaca 4 km. mesafededir. Kapadokya'nın bu güney yerleşimi, Toroslar'daki gümüş ve kurşun yataklarına yakınlığıyla Suriye - Mezopotamya ile Anadolu arasındaki önemli bir güzargahta yer almaktadır. Diğer yandan Hitit İmparatorluğu sonrası birbirini izleyen Demir Çağı tabakalarını barındırmaktadır.

İkiztepe Höyüğü, Samsun ili Bafra ilçesinin 7 km. kuzeybatısında yer alan bir höyük'tür. Günümüzde Kızılırmak'ın denize döküldüğü yerin hemen batısında yer alan höyük adını, uzaktan bakıldığında iki tepe olarak görülmesinden almaktadır. Fakat gerçekte dört tepedir. Bu tepeler kazı başkanları tarafından romen rakamlarıyla tanımlanmıştır. Güneydeki en büyük tepe, günümüzde ovadan 29 metre yükseklikte olup Tepe I olarak adlandırılır. Tepe II, bunun kuzeyindedir ve 22,5 metre yüksekliktedir. En kuzeydeki Tepe III, 12,3 metredir. Tepe II'nin batısına düşen Tepe IV ise 16 metredir. Bugün denizden 7 km. içeride olan İkiztepe Höyüğü MÖ 5-3 binlerde denize oldukça yakın konumdaydı.

Zeytinlibahçe Höyük, Şanlıurfa ilinin batısında, Birecik ilçesinin 3 km. güneyinde Mezra Köyü yakınlarında bir höyüktür. Höyük, 31 metre yükseklikte, 190 x 140 metre boyutlarında olup 26 dönümlük yerleşim alanı varıdır. Bir bölümü tarım amaçlı kullanılmaktadır.

Domuztepe Höyüğü, Osmaniye il merkezinin 35 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Günümüzde Aslantaş Barajı kıyısında yer alan höyüğü tarihöncesi yerleşim katları su altında kalmıştır.

Ziyaret Tepe Höyüğü, Diyarbakır ilinin Bismil ilçesi güneydoğusunda, Dicle ve Batman Çayı'nın birleşme noktasının 20 km. batısında, Dicle'nin güney kıyısında yer alan bir höyüktür. Bölgedeki büyük höyüklerden biri olup, ovadan 22 metre yükseklikte 3 hektarlık bir alandır. Kuzey taraftaki höyüğün (akropol) üç tarafında uzanan "aşağı şehir" ise 29 hektarlık bir alana yayılmıştır. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi tarafından Tepe Höyüğü adıyla tescil edilmiştir.

Dilkaya Höyüğü, Van il merkezinin 24 km. güneybatısında Edremit ilçesinin Dilkaya Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Hoşap Suyu'nun kuzey tarafında, Van Gölü kıyısındadır.

Seyitömer Höyük, Kütahya il merkezinin kuş uçuşu 24–25 km. kuzeybatısında, Seyitömer köyünün kuzeybatısına düşen bir höyüktür. Bir TKİ müessesi olan Seyitömer Linyit İşletmesi Müessese Müdürlüğü'nün (SLİ) rezerv arazisi içerisinde yer almaktadır. Tepe, 150 x 140 metre boyutlarında ve 24 metre yüksekliktedir. Höyüğün en üstünde kabaca 2 bin metrekare kadar düz bir arazi bulunmaktadır.

Çine Tepecik Höyük, Aydın İl merkezinin güneyinde, Çine İlçesinin 5 km. batısında, Karakollar Köyü'nün 3 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Çine Çayı'nın 1 km. doğusunda bulunan höyük 120 x 40 metre boyutlarında olup 9 metre yüksekliktedir.

Aşağı Pınar Höyüğü, Kırklareli İl merkezinin 3 km. güneyinde yer alan bir höyüktür. Haydardere, bir kıvrım yaparak tepenin kuzeyinden ve batısından geçmektedir. Höyüğün üzerine Geç Antik Çağ'da yapılan bir tümülüs tahribata neden olmuştur. Tümülüs, 38 metre çapında bir çevre duvarı üstüne kurulmuş olup, höyüğün eteklerinden alınan toprakla doldurulmuştur. Oluşan tepenin 19. yüzyıl sonlarında bölgeyi bir süreliğine işgal eden Rus kuvvetleri tarafından hazine aramak için düzleştirilmiş olduğu düşünülmektedir.

İmikuşağı Höyüğü, Elazığ İli, Baskil İlçesi, İmikuşağı Köyü'nün kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Fırat'ın doğu kıyısındadır. Tohma Çayı'nın Fırat'a döküldüğü bölgenin karşısındadır. Nehir yatağından 38 metre yüksekteki höyük 200 x 150 metre boyutlarındadır. Ovadan yüksekliği ise 20 metredir.

Tille Höyük, Adıyaman ilinin Kâhta ilçesinin 30 km. doğusunda, Fırat'ın batı tarafında yer alan bir höyüktür. Höyüğün doğu, batı ve güney yamaçlarında eski adı Tille, günümüzde adı Geldibuldu olan küçük bir köy yerleşimi vardır. Fırat'a katılan bir derenin dar vadisindeki yerleşme doğu terasıyla birlikte 200 x 140 metre, 26 metre yüksekliktedir ve üstünde bir düzlük vardır.

Kaman Kalehöyük, Kırşehir İl merkezinin kuzeybatısında, Kaman İlçesi'nin 3 km. doğu-kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe yaklaşık 280 metre çapında olup 16 metre yüksekliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Tell Tayinat</span>

Tell Tayinat Höyüğü, Hatay il merkezinin doğu – kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesinin 17–18 km batısında, Asi Nehri'nin 1,5 km doğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, yamaçlar dahil olmak üzere 700 x 500 metre boyutlarında, 15 metre yüksekliktedir. Kazı yapılmadan önce üzerinde Tayinat Köyü bulunmakta idi.

Çadır Höyük, Yozgat İl sınırları içindeki Alişar Höyüğü'nün 13 km. kuzeybatısında, Sorgun İlçesi'nin güneydoğusunda Kanak Suyu Ovası'nda, Peyniryemez Köyü yakınında yer alan bir höyüktür. Tepe, 240 x 140 metre boyutlarında olup yüksekliği ova seviyesinden 32 metredir. Kuzey kesiminde 200 metrelik bir terası vardır ve yerleşme zaman içinde bu yöne kaymıştır. Yerleşmenin, kabaca MÖ 5200 yılına dayanan bir geçmişi olduğu belirlenmiştir. Höyük MÖ 4. binyıldan Helenistik Dönem'e dek iskan edilmiş ve Geç Roma Dönemi ile Bizans döneminde de yoğun yerleşim görmüştür.

Gözlükule Höyüğü, Mersin İl merkezinin 30 km. doğusunda Tarsus İlçesi'nin güneybatısında, günümüzde İlçe'nin bir parkı olarak kullanılan bir höyüktür. Tepe, 300 metre çapında olup 25 metre yüksekliktedir. Bir Klasik Çağ kenti olan Tarsu ya da Tarse, hem tepede hem de günümüz Tarsus İlçesi'nin altındadır. Günümüz Tarsus'unu oluşturan ilk yerleşimin, Toroslar'dan gelen bir akarsuyun kıyısında, MÖ 7. binyılda bir köy olarak kurulduğu belirtilmektedir.Höyük, Orta Anadolu'dan Akdeniz kıyılarına doğal bir geçiş olan Gülek Boğazı çıkışında, Antik Kilikya ovasında yer almaktadır. Diğer yandan Gülek Boğazı çıkışından Amik Ovası yoluyla Kuzey Suriye'ye ulaşımın da kavşağındadır.

Mezraa Höyük, Şanlıurfa ili'nin güneybatısında, Birecik İlçesi'nin kuş uçuşu 7 km güneyinde, Mezraa Belde'sinin 1,5 km güneydoğusunda, Fırat'ın doğu kıyısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 180 x 140 metre boyutlarında olup ova seviyesinden 13 metre yüksekliktedir.

<span class="mw-page-title-main">İssos</span> Hatayın kuzeydoğusundaki bir antik kent

İssos veya Issos Hatay'ın kuzeydoğusunda İskenderun 'un kuzeyinde Akdeniz kıyısında yer alan önemli bir antik şehirdir. Günümüzde Hatay'ın Dörtyol ilçesine bağlı olan Yeşilköy bölgesinde, İskenderun Körfezinin doğu kıyısında, denize 500 mesafede yer alan antik kenttir. Zeminden 26 metre yükseklikteki höyük 33 dönüm alana yayılmış durumdadır. Günümüz Kinet Höyük olarak bilinmektedir. İssos [Yunanca Ἱσσός] Antik Kenti Kilikya'daki en büyük antik [Klasik Çağ öncesi] yerleşimi olarak kabul edilmektedir. İssos [Ἱσσός] Antik Kenti Hititçe Izziya olarak bilinmektedir. Höyükte yapılan kazılarda Geç Neolitik Çağ, İlk Tunç Çağı [MÖ 2.500-2.000], Orta Tunç Çağı [MÖ 1.650-1.550], Son Tunç Çağı / Hitit Dönemi [MÖ 1.400-1.200], Demir Çağı [MÖ 1.200-400] ve Geç Demir Çağı'ndan Helenistik Dönem'e kadar [MÖ 7.-1. Yüzyıllar] yerleşimleri ortaya çıkartılmıştır. MÖ 333 yılında, Ahameniş [Pers] hükümdarı III. Darius ile Makedonya kralı Büyük İskender arasında yapılan İssos Savaşı İssos Ovası'nda yapılmıştır. Savaş Büyük İskender komutasındaki Makedon ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.