İçeriğe atla

Kimyasal buğu taşınımı

CVT yöntemiyle elde edilen Osmiyum kristali.

Kimyasal buğu taşınımı,[1] uçucu olmayan katıları billurlaştırmak ya da saflaştırmak için kullanılan yöntem. Schäfer tarafından yaygınlaştırılan[2] bu tekniğin temel prensibi, taşınım sırasında uçucu olmayan bileşiklerin uçucu türevlerine tersinir dönüşümüdür.[3] Bu özelliği ile benzer bir metot ancak biriktirme için bileşiğin uçucu öncüllerinin kullanıldığı kimyasal buhar biriktirmeden ayrılır. Ancak, iyodürün etkin madde olarak kullanıldığı Van Arkel-de Boer işlemi ile benzerlik taşır. Titanyum ve vanadyumun saflaştırılması için kullanılan bu yöntemden esinlenilmiş olması muhtemeldir.[]

Yöntem

Uçucu türevine dönüşen katı muhafazanın diğer bölgesinde etkin maddeden ayrılarak katılaşır.

CVT'de muhafazaya yerleştirilmiş katının ortamdaki etkin madde ile bileşik oluşturarak uçucu türevine dönüşmesi, muhafazada yaratılacak sıcaklık farkı yardımıyla muhafazanın başka bir alanına taşınması ve burada tekrar billurlaşıp uçucu olmayan formuna geri dönmesi esaslanır. Bu işlem sırasında etkin madde tamamen geri kazanılır. Sıcaklık farkının yönü tepkimenin termokimyasına göre belirlenir.[]

Ekzotermik tepkimelerde billurlaşmanın gerçekleşeceği bölge buharlaşmanın olduğu bölgeye göre daha sıcaktır. Örneğin MoO2'nin taşınımı ekzotermiktir. Bu nedenle buharlaşma 700oC'de billurlaşma ise 900oC'de gerçekleştirilir.[]

MoO2(k) + I2(g) MoO2I2(g) ΔH < 0

Endotermik tepkimelerde billurlaşmanın gerçekleşeceği bölge buharlaşmanın olduğu bölgeden daha soğuktur. Hematitin (Fe2O3) taşınımı sırasında demir klorür oluşumu yaklaşık 1000oC'de, Fe2O3 billurlaşması ise 700oC'de gerçekleşir.

Fe2O3(k) + 6 HCl(g) Fe2Cl6(k) + 3 H2O(g) ΔH > 0

Yanardağların çevresinde hematit kristalleri bulunmasının nedeni ortamdaki hidroklorik asitin hematit ile tepkimeye girmesidir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Erdoğan Tekin. Metalbilim ve Gereçbilim Karşılıklar Sözlüğü. s. 103. 
  2. ^ Rienäcker, Günther; Goubeau, Josef (1973). "Professor Harald Schäfer". Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 395 (2-3). ss. 129-133. doi:10.1002/zaac.19733950202. 
  3. ^ Schäfer, H. "Chemical Transport Reactions" Academic Press, New York, 1963.
  4. ^ P. Kleinert, D. Schmidt (1966). "Beiträge zum chemischen Transport oxidischer Metallverbindungen. I. Der Transport von α-Fe2O3 über dimeres Eisen(III)-chlorid". Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 348 (3-4). ss. 142-150. doi:10.1002/zaac.19663480305. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Demir</span> sembolü Fe ve atom numarası 26 olan kimyasal element

Demir, simgesi Fe ve atom numarası 26 olan kimyasal bir elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Vanadyum</span> sembolü V, atom numarası 23 olan kimyasal element

Vanadyum, simgesi V, atom numarası 23 olan bir elementtir. Bir geçiş metali olan element, doğada nadiren bulunur. Yapay olarak izole edildiğinde, oksit bir katmanın ortaya çıkmasıyla pasifleşir ve kararlı hâle gelen elementin oksitlenmesi sona erer.

Astatin; simgesi At, atom numarası 85 olan radyoaktif bir elementtir. Yalnızca bazı ağır elementlerin bozunma ürünü olarak meydana gelir ve Dünya'nın yerkabuğunda doğal yollarla oluşan elementlerin en nadir olanıdır. En kararlı izotopu, 8,1 saatlik yarı ömre sahip astatin-210'dur. Kendi radyoaktivitesinin ürettiği ısı ile anında buharlaşmasından ötürü elementin saf bir örneği elde edilememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bor</span> sembolü B ve atom numarası 5 olan kimyasal element

Bor simgesi B ve atom numarası 5 olan kimyasal elementtir. Kristal formunda kırılgan, koyu, parlak bir metaloid; amorf formunda kahverengi bir tozdur. Bor grubunun en hafif elementidir, kovalent bağlar oluşturan üç değerlik elektronuna sahiptir, bu da borik asit, mineral sodyum borat, bor karbür ve bor nitrür gibi ultra sert bor kristallerini açıklar.

<span class="mw-page-title-main">Cıva(II) fülminat</span>

Cıva(II) fülminat, Hg(CNO)2, primer patlayıcıdır. Sürtünme ve şoka çok duyarlı olduğundan dolayı özellikle diğer patlayıcıları patlatmak için kullanılan darbeli kapsüller ve patlatma kapsüllerinde bir tetikleyici olarak kullanılır.

İyot pentafluorür, IF5 kimyasal formülüne sahip florür ve iyottan oluşan bir interhalojen bileşiktir. 3.250 g cm−3 yoğunluğa sahip, renksiz veya sarı bir sıvıdır. İlk olarak 1891'de Henri Moissan tarafından flor gazı içinde katı iyot yakılarak sentezlendi. Bu ekzotermik reaksiyon, reaksiyon koşulları iyileştirilmiş olmasına rağmen hala iyot pentaflorür üretmek için kullanılır. I2 + 5 F2 → 2 IF5

<span class="mw-page-title-main">İyot heptaflorür</span> kimyasal bileşik

İyot heptaflorür, diğer adıyla iyot(VII) florür ya da iyot florür, IF7 kimyasal formülüne sahip interhalojen bileşiktir. VSEPR teorisinde öngörüldüğü gibi alışılmadık bir beşgen bipiramidal yapıya sahiptir. Molekül, Berry mekanizmasına benzeyen ancak heptakoordineli bir sistem için kullanılan sahte bir Bartell mekanizması isimli bir yeniden düzenlemeye tabi tutulabilir. 4.5 °C'de eriyen renksiz kristallerden oluşur: sıvı aralığı son derece dardır, kaynama noktası 4.77 °C'dedir. Yoğun buhar, küflü ve buruk bir kokuya sahiptir. Molekül D5h simetriye sahiptir.

Katı hal pili, lityum iyon veya lityum polimer pillerde bulunan sıvı veya polimer jel elektrolitler yerine katı elektrolit kullanan bir pil teknolojisidir.

<span class="mw-page-title-main">Klor triflorür</span>

Klor triflorür, formülü ClF3 olan interhalojen bir bileşiktir. Zehirli, aşındırıcı ve aşırı reaktiftir. Gaz hâlindeyken renksizken sıvı hâlindeyken solgun yeşilimsi sarı renktedir. Yarı iletken sanayiinde, nükleer yakıtların yeniden işlenmesinde, roket itici yakıtlarında ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılır. Benzen, toluen, eter, alkol, asetik asit, hekzan gibi çözücüler ile reaksiyona girer. Karbon tetraklorürde çözünür ancak yüksek konsantrasyonlarda patlayıcı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Fosforil klorür</span>

Fosforil klorür, POCl
3 formülüne sahip bir sıvıdır. Nemli havada hidrolize olup fosforik asit ve hidrojen klorür dumanı açığa çıkarır. Endüstriyel olarak büyük ölçekte fosfor triklorür ve oksijen veya fosfor pentoksitten üretilir. Esas olarak fosfat esterleri yapmak için kullanılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.