İçeriğe atla

Kim Dae-jung

Kim Dae-jung
김대중
Güney Kore Devlet Başkanı
Görev süresi
25 Şubat 1998 - 24 Şubat 2003
Yerine geldiğiKim Young-sam
Yerine gelenRoh Moo-hyun
Kişisel bilgiler
Doğum 6 Ocak 1924
Hayi, Kore
Ölüm 18 Ağustos 2009 (85 yaşında)
Seul, Güney Kore
Dini Katolik
İmzası

Kim Dae-jung (Hangıl: 김대중, Hanja: 金大中, d. 6 Ocak 1924 - ö. 18 Ağustos 2009), Güney Kore eski devlet başkanıdır (1998-2003). 2000 yılında, Kuzey Kore ile ilişkilerin yeniden başlatılması için gösterdiği çabaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştür. Nobel'e aday olan ve sahip olan ilk Koreli olmuştur.[1] 1957'den bu yana Katolik olan Kim Dae-jung uzun yıllardır baskıcı yönetime muhalefetinden ötürü "Asya'nın Nelson Mandela"sı olarak adlandırıldı.[2]

Bir çiftçi ailesinden geliyordu. 1943'te liseyi bitirdikten sonra bir Japon şirketinde çalışmaya başladı. 1945'te şirketi ele geçirdi ve zamanla varlıklı bir iş insanı oldu. Kore Savaşı (1950-53) sırasında komünistlerce yakalanıp ölüme mahkûm edildiyse de kaçmayı başardı.

1954'te Başkan Syngman Rhee'nin uygulamalarına karşı çıkarak siyasete atıldı. Dört başarısız girişimden sonra 1961'de Ulusal Meclise seçildi. Ama meclis 1961'de bir darbeyle yönetimi ele geçiren Park Chung-hee tarafından dağıtıldığından üyeliği kısa sürdü. 1970'te Yeni Demokratik Parti'nin (1981'den sonra Kore Demokratik Partisi) başkanı oldu. Ertesi yıl Park'a rakip olarak başkanlık seçimlerine katıldı. Oyların yüzde 40'tan fazlasını almakla birlikte seçimi kaybetti. Ardından Park yönetiminin baskıcı uygulamalarına karşı sert bir muhalefet yürüttü ve başkana geniş yetkiler tanıyan 1972 Yuşin Anayasası'nı açık biçimde eleştirdi.

1973'te Kore Merkezi Haberalma Örgütü'nün (KCIA) ajanları tarafından Tokyo'daki otelinden kaçırılarak Güney Kore'ye getirildi. Japonya ile Güney Kore arasındaki ilişkilerin gerginleşmesine yol açan bu olayın ardından önce hapsedildi, daha sonra da evinde gözaltına alındı. 1976'da demokrasinin kurulması yolunda propaganda yaptığı gerekçesiyle yeniden tutuklanarak 8 yıl hapse mahkûm edildi. Cezasının 33 ayını çektikten sonra Park'ın öldürülmesinin (26 Ekim 1979) hemen öncesinde serbest bırakıldı.

Mayıs 1980'de halkı ayaklanmaya kışkırttığı ve bir komplo hazırlığı içinde suçlamalarıyla tutuklandı. Askeri bir mahkemede yargılanarak ölüme mahkûm edildi. Gerek davanın yürütülüşü, gerekse verilen cezanın ağırlığı uluslararası alanda protestolara yol açtı; bunun sonucunda Başkan Çun Du Huan, Kim'in cezasını ömür boyu hapse, sonra da 20 yıla indirmek zorunda kaldı. Aralık 1982'de tedavi amacıyla ABD'ye gitmesine izin verildi. Şubat 1985'te Güney Kore'ye dönmesine izin verildi. 1987'de ve 1992'de yapılan başkanlık seçimlerine katıldıysa da seçilmeyi başaramadı.

1992'de seçim yenilgisinden sonra siyaseti bıraktığını açıklasa da 1995'te tekrar siyasete döndü. Aralık 1997'deki başkanlık seçimlerinde, Asya Mali Krizi'nin nedeniyle yıpranan hükûmete karşı zafer kazandı. 25 Şubat 1998'de Güney Kore'nin 8. devlet başkanı olarak görevine başladı.

Kim Dae-jung'un görevi boyunca en önemli mesaisi "Günışığı Politikası" olarak adlandırılan Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki yumuşama politikasını başlatmasıydı. Bu politika çerçevesinde 2000 yılının haziran ayında Kuzey Kore lideri Kim Jong-il ile Pyongyang'da tarihi bir zirvede bir araya gelmiş ve yarım yüzyıldan fazla zamandır savaş halinde olan iki devlet arasındaki ilişkilerde tarihi bir dönüşüm yaratmıştı.[3] Bu çabaları nedeniyle aynı yıl Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Mayıs 2002'de, oğullarının ve çevresindekilerin adlarının yolsuzluğa karıştığı şüphelerinin ardından halktan bir kez daha özür dileyerek kurucusu olduğu Demokratik Binyıl Partisi'nin üyeliğinden istifa etti. Şubat 2003'te beş yıllık görev süresi dolan Kim Dae-jung görevini Roh Moo-hyun'a devretti.

Kim Dae-jung ile ABD başkanı Bill Clinton APEC toplantısında tanışıyorlar, 1999

Kaynakça

  1. ^ Kim Dae-Jung 8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kısa biyografi
  2. ^ Kim Dae-Jung 22 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) CNN'deki kısa biyografisi
  3. ^ Darağacından Nobel Barış Ödülü'ne
Siyasi görevi
Önce gelen:
Kim Young-sam
Güney Kore Devlet Başkanı
1998-2003
Sonra gelen:
Roh Moo-hyun

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Güney Kore, resmî adıyla Kore Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nın güney kısmını oluşturan ve Kuzey Kore ile kara sınırını paylaşan, Doğu Asya'daki bir ülkedir. Kore adı, eskiden Doğu Asya'nın güçlü krallıklarından biri olan ve Büyük Gwanggaeto altında Kore Yarımadası, Mançurya'nın büyük bölümünü, Rus Uzak Doğusu ve İç Moğolistan'ın bazı bölgelerini yönetmiş olan Goguryeo'dan gelmektedir. Başkenti Seul, büyük bir küresel şehirdir ve Güney Kore'nin 51 milyondan fazla insanının yarısı, dünyanın dördüncü en büyük metropol ekonomisi olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi'nde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Woodrow Wilson</span> 28. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1913–1921)

Thomas Woodrow Wilson, Amerikalı akademisyen, tarihçi ve siyasetçidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin 28. başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Richard Nixon</span> 37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1969–1974)

Richard Milhous Nixon, 1969'dan 1974'e kadar 37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve avukat. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Nixon, daha önce Kaliforniya temsilcisi ve senatörü olarak ve 1953 ile 1961 yılları arasında Başkan Dwight D. Eisenhower'ın başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Başkanlık döneminde ABD'nin Vietnam Savaşı'na katılımının azaltılması, Sovyetler Birliği ve Çin ile yumuşama, Apollo 11'in Ay'a inişi ve Çevre Koruma Ajansı ile İş Güvenliği ve Sağlığı İdaresi'nin kurulması gerçekleşti. Nixon'ın ikinci dönemi, Watergate skandalının bir sonucu olarak görevinden istifa eden tek ABD başkanı olmasıyla erken sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Al Gore</span> Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı 1993 to 2001 (born 1948)

Albert Arnold Gore Jr., Amerikalı siyaset adamı, iş insanı, belgesel film yapımcısı ve Nobel Barış Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Han Myeong-sook</span> Güney Koreli siyasetçi ve akademisyen

Han Myeong-sook, Güney Koreli siyasetçi ve akademisyen. Güney Kore’nin ilk kadın Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Carl von Ossietzky</span> 1935 Nobel Barış Ödülü sahibi Alman yayıncı, yazar ve pasifist

Carl von Ossietzky, Alman yayıncı, yazar ve pasifist. 1935 Nobel Barış Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Seán MacBride</span>

Seán MacBride, İrlandalı politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Nikola Pašić</span>

Nikola Pašić, 1891 ve 1918 yılları arası toplam 5 kez Sırbistan Başbakanlığı yapmış ve 1918-1926 yılları arasında da 3 defa Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'nın başbakanı olarak görev yapmış Sırp siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Léon M'ba</span> Gabonlu siyasetçi (1902-1967)

Léon M'ba, bağımsız Gabon'un ilk devlet başkanıdır.1964'teki başarısız darbe girişiminden sonra, yönetimini Fransa ve iş çevrelerinin desteğiyle sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore tarihi</span>

Kore tarihi MÖ 3000 yılına kadar uzanır. Çin’in eline geçtikten sonra, Budizm ve Çinlilerin etkisinde kaldı. Daha sonraları 7. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar değişik hanedanların idaresi altında bağımsız olarak yaşadı. 1910 yılında Japonlar Kore’yi işgal ederek koloni haline getirdiler. Bu durum, 1945 yılına kadar sürdü. II. Dünya Savaşı'nda Japonya’nın yenilmesinden sonra Güney Kore’yi ABD, Kuzey Kore’yi de SSCB işgal etti. Böylelikle kuzeyde komünist, güneyde kapitalist rejim kurulmuş oldu. SSCB nin yıkılışı ve Komünizmin çöküşüne rağmen iki ayrı ülke durumunda yaşayan halklar tekrar birleşememiştir. Özellikle Kore Savaşı'nda bunun nedenleri belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Li Myong-bak</span> Güney Korenin 17. başkanı (2008-2013)

Li Myong-bak, Güney Koreli bir politikacı ve Güney Kore eski devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Park Geun-hye</span> 2013-2017 yılları arasınsa Güney Kore Devlet Başkanı

Park Geun-hye, Güney Koreli siyasetçi ve Güney Kore'nin 11. Devlet Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Barış Bürosu</span>

Uluslararası Barış Bürosu, 1891 yılında kurulan dünyanın en eski barış örgütüdür. Barış konferansları için yapılan başvurular üzerinde çalışmak amacıyla, 13 Kasım 1891'de Roma'da yapılan 3. uluslararası Parlamentolar Arası Birlik konferansında kuruldu. Büronun yaptığı çalışmalar 1910 yılında Nobel Barış Ödülü ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal İstihbarat Servisi (Güney Kore)</span> Güney Korenin istihbarat kuruluşu

Ulusal İstihbarat Servisi Güney Kore baş istihbarat kuruluşudur. Servis resmen Güney Kore İkinci Cumhuriyeti yerinden Ulusal Yeniden Yapılandırma Başkanı Park Chung-hee, askeri Yüksek Konseyi iktidarı sırasında, Kore Merkezi Haberalma Teşkilatı (KCIA) (중앙정보부) olarak 1961 yılında kuruldu. KCIA özgün görevleri denetlemek ve uluslararası iç istihbarat faaliyetleri ve askeri de dahil olmak üzere tüm devlet istihbarat örgütleri tarafından hem suç soruşturması ile hem de koordine edildi. Servisin geniş yetkileri etkin siyasete müdahale etmesine izin verdi.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore devlet başkanı</span> Güney Korenin devlet ve hükûmet başkanı

Kore Cumhuriyeti Devlet Başkanı, Güney Kore'nin devlet başkanıdır. Güney Kore Anayasası'na göre, başkan devletin, kabinenin ve hükûmetin başkanıdır ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıdır. Anayasa ve 1987 tarihli değiştirilen Başkanlık Seçimleri Yasası, doğrudan ve gizli oyla devlet başkanın seçilmesini ve 16 yılda dolaylı olarak başkanlık seçimlerinin iki hükûmet arasında yapılmasını öngörmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore-Kuzey Kore ilişkileri</span>

Kuzey Kore-Güney Kore ilişkileri, Kore Yarımadası'ndaki iki devlet arasındaki diplomatik ilişkilerdir. Eskiden 1910'da Japonya tarafından ilhak edilen tek bir ulus olan iki ulus, 1945'te II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana bölünmüş ve 1950-1953 arasında bir ateşkes anlaşmasıyla sonuçlanan ancak barış anlaşması olmadan Kore Savaşı'na girmiştir. Kuzey Kore, Kim hanedanı tarafından yönetilen tek partili totaliter bir devlettir. Güney Kore, 1987'de doğrudan seçimlerin yapıldığı demokratikleşmeye kadar bir dizi askeri diktatörlük tarafından yönetiliyordu. Her iki ülke de tüm Kore yarımadasını ve uzaktaki adaları talep ediyor. Her iki ülke de 1991'de Birleşmiş Milletlere katıldı ve çoğu ülke tarafından tanınıyorlar. 1970'lerden bu yana, her iki ülke de askeri gerilimi azaltmak için gayri resmi diplomatik diyaloglar düzenlemektedir. 2000 yılında Başkan Kim Dae-jung, yarımadanın bölünmesinden 55 yıl sonra Kuzey Kore'yi ziyaret eden ilk Güney Kore Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Park Chung-hee</span> Güney Koreli general ve 1961den 1979a Güney Korenin lideri

Park Chung-hee, Güney Koreli asker ve siyasetçi.

Nobel Ödülü, 1901'den beri Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanlarındaki başarılar için her yıl verilen uluslararası bir ödüldür. İktisadi Bilimler alanı ödülü 1969'dan beri verilmektedir. Nobel Ödülleri 800'den fazla kişiye verildi.

<span class="mw-page-title-main">Park Chung-hee suikastı</span>

Park Chung-hee suikastı, 26 Ekim 1979 tarihinde, Güney Kore'nin üçüncü devlet başkanı Park Chung-hee'ye karşı Kore Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (KCIA) başkanı Kim Jae-gyu tarafından bir akşam yemeği sırasında gerçekleştirilmiş suikasttır. Park göğsünden ve kafasından vurularak öldürüldü. Park'la birlikte dört koruma ve bir başkanlık şoförü de öldürüldü. Olay, Güney Kore'de genellikle "10.26" veya "10.26 olayı" olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Yon Suk-yol</span> Kore Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Yon Suk-yol (Korece:윤석열) (Hanca:尹錫悅); Güney Koreli bir savcı ve politikacı ve Güney Kore'nin mevcut devlet başkanıdır.