İçeriğe atla

Killing No Murder

Killing No Murder (Türkçesi: Öldürmek cinayet sayılmaz) 1657 yılında İngiltere'de Fetret Devri sırasındaki Protektora dönemi içinde basılmış bir broşürdür. Yazarı belirsiz olan broşürde o dönemde iktidarda olan Oliver Cromwell'in öldürülmesi çağrısı yapılmaktaydı.

İçerik

Broşür aşağıda belirtilen şekilde başlar. 16 sayfa olan metinde yazar olarak William Allen adı zikredilmiştir. Bu ismin takma olduğu neredeyse kesinleşmiştir. Doğrudan Oliver Cromwell'e yazılmış bir giriş bölümünden sonra esas metin yer alır. Metnin sonunda Mesleklerini hatırlayan ve dürüst olabilen asker ve subaylara diye başlayan bir bölüm ve ek kısmı vardır.

Broşürün ilk kısmında hayatının sonuna yaklaşmış olan Cromwell'e ölmesi önerilmekte, bu sayede ülkede kurulan baskı rejiminin kaldırılabileceği savunulmaktadır. Cromwell hayattayken dini özgürlük, Parlamenter demokrasi, adalet gibi kurumların halkın olamadığı, ancak onun ölümüyle halkın bunlara kavuşacağı iddia edilmektedir.

Killing, no Murder:

WITH SOME
ADDITIONS
Briefly Discourst
In Three QUESTIONS;
Fit for Publick View; To deter and
prevent Single Persons, and Councils.
from Usurping
Supream Power

By WILLIAM ALLEN.

London Printed MDCLIX

Eserin ilk sayfasından

Olası yazarlar

Broşürü ayrı ayrı veya bir tür görev paylaşımıyla yazmış olabilecek üç kişi bulunmaktadır. Albay Silius Titus, Edward Sexby ve William Allen.

Silius Titus

Asker kimliğinin yanı sıra aynı zamanda siyasetçi de olan Titus metnin yazarı olduğunu iddia etmiştir. Metindeki alaycı dil onun tarzına benzemektedir. Metinle ilgili açıklama yapmadan önce de eser ona atfedilmiştir. Monarşinin restorasyonundan sonra II. Charles tarafından eseri yazdığı için ödüllendirilmiştir.[1]

Edward Sexby

Sexby, Miles Sindercomb tarafından başarılamayan suikast planını gerçekleştirmek için ülkeye dönmüştür. Cromwell'e düzenlemeye çalıştığı suikast başarısız olunca Amsterdam'a kaçmaya çalışırken yakalanır. Londra Kulesine hapsedilir. Burada aklını yitirir ve bir yıl sonra 1658 içinde ölür. Ölmeden önce Sir John Barkstead tarafından metni yazdığına dair itiraf alınması için işkenceye maruz kalır.

William Allen

Metnin altındaki ismin mahlas olması büyük ihtimalken diğer bir teoriye göre Yeni Ordu askerlerinden William Allen adlı kişi Edward Sexby ve Thomas Sheppard'dan etkilenerek metni kaleme almıştır. Metnin basılmasından önce de öldüğünden dolayı muhtemel diğer yazarlar tarafından onun ismi zikredilmiştir.

Etkileri

Metin gündelik hayatı etkilemesinden daha çok o dönem siyasi atmosferi tanımlaması açısından önemlidir. İktidarının sonuna yaklaşmış olan Cromwell'in bu metin üzerine suikast korkusuyla sürekli olarak kaldığı yeri değiştirdiği iddia edilir.

Kaynakça

  1. ^ Gentleman of the Bedchamber ilan edilmiştir. Bu önemli unvan kralın yatak odasına ve günlük hayatını geçirdiği kısımlara teklifsizce girebilen nadir kişilere verilirdi.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

İngilizce edebiyat, İngilizce olarak icra edilen edebiyat türüdür. Bu alanda eser veren sanatçıların ille de İngiliz olması gerekmez. Polonyalı Joseph Conrad, İskoç Robert Burns, İrlandalı James Joyce, Galli Dylan Thomas, Amerikalı Edgar Allan Poe, Hint Salman Rushdie, Karayipli V.S Naipaul İngilizce olarak birçok edebi eser vermişlerdir. Diğer bir deyişle, İngilizce Edebiyat dünyada konuşulan İngilizcenin çeşitli varyasyonları ve lehçeleri gibidir. Akademik alanda, İngilizce Edebiyat, İngilizce üzerinde çalışan bazı bölümlere, ikincil ve üçüncül eğitim sistemlerine ad olabilmektedir. İngiliz Edebiyatı'ndaki çok sayıda yazar çeşitliliğine rağmen, William Shakespeare'in eserleri, İngilizce konuşan dünya genelinde en önemli noktada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Monumentum Ancyranum</span> Res Gestae Divi Augustinin Ankarada bulunan kopyası

Monumentum Ancyranum veya Ankara Anıtı; Res Gestae Divi Augusti'nin Ankara'daki Augustus Tapınağı'nın duvarlarına kazınmış olan ve metnin dünya üzerinde bilinen en eksiksiz kopyasıdır. İlk Roma İmparatoru olan Augustus'un yaptığı işleri anlatan yazıt, 14 Ekim 1972 tarihinde tapınakla birlikte tescillenerek birinci derece kültür varlığı ilan edilmiştir. Orijinali kayıp olmakla birlikte; diğer kopyaları Isparta'daki Antiokheia ve Apollonia antik kentlerinde bulunmuştur.

<i>Atinalı Timon</i>

Atinalı Timon İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış beş perdeden oluşan bir oyun olup konusu klasik Yunan çağlarında Atina'da tanınmış Timon hakkındadır. Shakespeare olasılıkla bu şahsı tanınmış Klasik Yunan filozofu Timon ile karıştırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi, 14 – 26 Şubat 1956 tarihinde yapılmıştır. Kongre özellikle parti genel sekreteri Nikita Kruşçev’in yaptığı ve Gizli söylev olarak bilinen, Josef Stalin ve döneminin şiddetle eleştirildiği konuşmayla hatırlanır. Sovyet dış politikasında Barış içinde bir arada yaşama yaklaşımının ilan edildiği kongredir.

Putney görüşmeleri İngiliz İç Savaşı döneminde 1647 yılında aralarında Leveller temsilcileri de olan Yeni Ordu askerleri arasında İngiltere'deki yeni anayasanın hazırlanması süreciyle ilgili yapılan görüşmeleri tanımlar. Londra kentini 1647 yılı Ağustos ayında ele geçiren Yeni Ordu mensupları Putney'de karargâhlarını kurarlar. Görüşmeler Surrey, Putney'deki Azize Bakire Meryem Kilisesinde yapılır. 28 Ekim günü başlayan görüşmeler 11 Kasıma kadar sürmüştür.

Fetret Devri İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan Restorasyon arasında geçen süreyi anlatır. Bu devir sırasında İngiltere çeşitli farklı yönetim biçimlerine sahne olmuştur.

Restorasyon İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve Fetret Devriyle devam eden süreçte İngiltere monarşisinin II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan dönemi anlatır. II. Charles İngiltere, İskoçya ve İrlanda monarşilerini birleştirmiştir. Süreç II. Charles'ın tüm saltanata dönemini (1660-1685) ve kardeşi II. James'in hüküm sürdüğü bir dönemi (1685-1688) de kapsar. Bazen süreç Muhteşem Devrimle iktidara gelmiş olan Orange-Nassau Hanedanına kadar götürülür.

Edward Sexby, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda Püriten asker ve Leveller fikirlerinin taşıyıcısı. Sonraki dönemde Oliver Cromwell'e muhalif olmuş ve suikast planlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ordu (İngiltere)</span> Yeni Ordu (İngiltere)

Yeni Ordu İngiliz İç Savaşında Parlamento yanlıları tarafından 1645 yılında kurulmuş olan ve 1660 yılındaki Restorasyon sonrasında lağvedilmiş olan silahlı kuvvettir.

Yahudilerin İngiltere'ye yeniden davet edilmesi, 1290 yılında İngiltere kralı I. Edward döneminde kraliyet fermanıyla ülke dışına atılan Yahudilerin yaklaşık 350 yıl sonra yeniden ülkeye davet edilmelerini anlatır. Oliver Cromwell döneminde alınan karar ülkedeki Yahudilerin tarihi ve İngiliz ekonomisi için öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">John Bradshaw</span> İngiliz hakim

John Bradshaw İngiliz hakim. Özellikle İngiliz İç Savaşının ardından kral I. Charles'ın yargılandığı davada mahkeme başkanı olmasından dolayı tanınır.

<span class="mw-page-title-main">John Thurloe</span>

John Thurloe, Avukat ve devlet adamı. İngiliz İç Savaşının ardından Oliver Cromwell tarafından ilan edilen Protektora döneminde dışişleri bakanı ve istihbarat şefidir.

II. Charles'ın kaçışı, henüz kral olamamış olan II. Charles'ın 1651 yılında Oliver Cromwell'ın Yeni Ordu birliklerine Worcester Muharebesinde yenildikten sonra kaçışıdır. Altı hafta süren bu kaçış ileride kral olacak olan Charles'ın hayatında çok önemli bir yere oturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pride Darbesi</span>

Pride Darbesi, birinci evresi tamamlanmış olan İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü Albay Thomas Pride komutasındaki Yeni Ordu birliklerinin Oliver Cromwell yanlısı olmayan millevekillerini zorla Uzun Parlamento'dan çıkartması olayıdır. İngiliz tarihindeki başarılı tek askeri darbe olarak bilinir.

Rump Parlamentosu, İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü gerçekleştirilen Pride Darbesi sonucu Uzun Parlamento'daki Oliver Cromwell karşıtı ve I. Charles'ın vatana ihanetten yargılanmasına karşı olan vekillerin tasfiye edilmesinden sonra ortaya çıkan parlamentodur.

<span class="mw-page-title-main">John Lilburne</span>

John Lilburne İngiliz siyasetçi, özellikle İngiliz İç Savaşı döneminde ünlenen Leveller siyasetçi. Doğuştan gelen özgürlük ve haklar anlamındaki freeborn rights söylemiyle döneme damgasını vurmuştur. Modern toplumlarda geleneksel olarak kabul edilen ve hiçbir hükûmet veya yasa tarafından değiştirilemeyecek hakların varlığını iddia etmiştir. Hayatının ilk yıllarında Püriten olmuş, sonraki dönemde Quaker inancına yaklaşmıştır. Başta ABD Mahkemeleri olmak üzere modern hukuk metinlerinde hala yazılarına atıfta bulunulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Royal Oak</span>

Royal Oak veya Kraliyet Meşe Ağacı, İngiliz İç Savaşı sırasında 1651 yılında yapılan Worcester Muharebesi'nde yenilen II. Charles'ın kaçışı sırasında saklandığı saplı meşe (Quercus robur) ağacının özel adıdır. Ağaç Boscobel Malikanesi içindeki ormanlık alan içindedir. Kaçış dönemi anılarını 1680 yılında Samuel Pepys'e anlatan kral o saklandığı sırada ağacın altından Oliver Cromwell'e bağlı Yeni Ordu askerlerinin geçtiğini söylemiştir. 1859 yılına dek her yıl 29 Mayıs günü Royal Oak günü olarak kutlanmıştır. Olayı anlatan çeşitli sanat eserleri yapılmıştır.

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi, İngiliz İç Savaşı öncesi, sırası ve sonrasındaki öne çıkan olayları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Dunbar Muharebesi</span>

Dunbar Muharebesi, 3 Eylül 1650 günü yapılan ve İngiliz İç Savaşı içindeki önemli bir muharebedir. İç savaşın üçüncü aşamasında yapılan muharebede Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri, David Leslie komutasındaki II. Charles yanlısı İskoç birliklerini yener. 5 Şubat 1649 günü İskoçların kralı ilan edilen II. Charles'ın tahta çıkma umutları giderek azalır. Günümüzde muharebe alanı İskoçya tarihi açısından öneminden ötürü koruma altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Parlamento</span>

Uzun Parlamento, ilk kez 3 Kasım 1640 günü İngiltere kralı I. Charles tarafından toplanmış olan parlamentodur. 12 yıl aradan sonra kral tarafından sürmekte olan Piskoposlar Savaşı için mali kaynak sağlamak için toplanmıştır. Parlamento İngiltere monarşisiyle yaşanan iktidar mücadelesinde taraf olarak İngiliz İç Savaşını sürdürmüş ve galip gelmiştir. 1648 yılında Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birliklerince tasfiye edilmiştir. Uzun Parlamento Cromwell'in ölümünün ardından yeniden toplanmış ve Restorasyon adı verilen dönemin başlangıcında yeni kral II. Charles'ın iktidarına kolaylık sağladıktan sonra kendisini lağvetmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.