Kilise bilimi veya eklesiyoloji (İngilizce: ecclesiology) teolojideki konulardan biri olup özellikle Hristiyan teolojisinde önemli bir yer tutmaktadır. İnceleme alanı kilise kavramıdır. Kilise olgusunu çok detaylı ve büyük bir alanda inceler. İsminin kökeni İncil'de "kilise" anlamında kullanılan Yunanca bir kelime olan "ekklesia"dır.
| Kutsal Kitab'ı İnceleyen Teoloji |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Temel Teoloji |
| ||||||||
| Sistematik/Dogmatik Teoloji |
| ||||||||
| Ahlaki Teoloji |
| ||||||||
| Ruhsal ve Mistik Teoloji |
| ||||||||
| Patristik Teoloji |
| ||||||||
| Dinler Teolojisi |
| ||||||||
| Yeni Teolojik Akım ve Düşünceler |
| ||||||||
Kilis; Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan, Suriye ile komşu bir sınır ilidir. Nüfusu 142.792 kişidir.
İlahiyat, teoloji veya tanrıbilim, "tanrı" kavramı ve din olgusunun sistematik olarak ele alan disiplindir. Temel konusu doğaüstü güçlerdir ancak dini epistemoloji ve vahiy ile ilgilenir. Vahiy üzerinden tanrı ya da tanrıların varlığının kabulüne ulaşır. Bunların sadece, doğa ötesi varlıklar olması ile değil, dünya ile ilişki kurmak ve insanlara varlığını göstermeye istekli olduklarını ispat etmeye çalışır.
Misyoloji, teolojide çoğunlukla kilise bilimi konusu altında işlenen bir konudur. Genel anlamda misyonerlik, misyoner faaliyetler ve evangelizm benzeri konuları ele alır. Hristiyan teolojisi ve özellikle de kilise bilimi içerisinde önemli bir yere sahiptir.
İrinaios, Smyrna’da 126 yılında doğup, Lyon’da 202 yılında Tours’lu Gregorius’a göre din şehitliği mertebesine yükselmiştir. Hristiyan apolojistiydi. Yortusu 28 hazirandadır, Ortodoks Kilisesi'ne göre ise 23 auğustostadır. 21 Ocak 2022'de Papa Franciscus onu "Birliğin Doktoru" unvanıyla Kilise Doktoru ilan etti.
Thomas Aquinas veya diğer adıyla Aquinolu Thomas, bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış Dominikan rahip. 1322'de Aziz ilân edilmiştir.
Karl Barth, çağdaş İsviçreli protestan teolog.
Bonaventura fransisken Kardinal, mistik, Skolastik felsefenin düşünürlerinden Fransisken tanrıbilimci. 1482'de Papa IV. Sixtus tarafından Aziz ilan edilmiştir. 1588 Papa V. Sixtus tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 15 Temmuzdadır.
Kanonik sözcüğü, Yunanca kanon kökünden türemiş bir sıfat. "genel olarak kabul edilen" veya "otoritelerce doğrulanmış" anlamlarında kullanılır. Teolojiden matematiğe kadar çok geniş bir kullanım alanı vardır.
Seve Barajı, Kilis'te, Sinnep Deresi üzerinde, sulama ve içme suyu amacıyla 1995-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Augustinizm, 4. yüzyılın Hristiyan teoloğu Augustinus'un düşüncelerine dayanan teolojik anlayış.
Şamlı İoannis veya Şamlı Yuhanna, Doğu dünyasında tanınan adıyla Yuhannâ ed-Dımaşkî, Suriyeli Hristiyan aziz, teolog, Kilise Babası ve Kilise Doktoru.
Mersin Rum Ortodoks Kilisesi, Mersin içinde yer alan kilisedir. Halk arasında Arap Ortodoks Kilisesi olarak da bilinir.
Hasanaliler Kilisesi ya da Çanlı Kilise, Mersin ilinde yer alan bir kilise örenidir.
Surp Krikor Naregatsi ya da Narekli Kirkor, ilk büyük Ermeni şairlerinden olan keşiş, teolog ve mistiktir.
Johann Baptist Metz Alman kökenli Katolik rahip, teolog ve Temel Teoloji/Apolojetik Profesörü. İkinci Vatikan Konsili’nden sonraki dönemin en önemli Alman ilahiyatçılarından biri olduğu düşünülmektedir.
Tabiiyetçilik, Hristiyanlık teolojisinde; Oğul yani Mesih’in Baba Tanrı tarafından yaratıldığından ötürü ona bağlı ve astı olduğu, Baba Tanrı’nın ise Mesih’te olmayan yaratılmamışlık ve aşkınlık sıfatlarına sahip olduğu düşüncesine yatkınlık anlamına gelmektedir.
Bizans felsefesi, özellikle 8. ve 15. yüzyıllar arasında Bizans İmparatorluğu'nun filozof ve bilginlerinin kendine özgü felsefi fikirlerini ifade eder. Hristiyan bir dünya görüşü ile karakterize edilmiştir, ancak fikirleri doğrudan Platon, Aristoteles ve Neo-Platoncuların Yunan metinlerinden alınan bir dünya görüşüydü.
İskenderiye’li Theognostus 3. yüzyılın sonlarında bir Hristiyan ilahiyatçısıydı. Yunan tarihçi Sideli Filipus, Pierius'tan sonra İskenderiye'deki İlahiyat Okulu'na başkanlık ettiğini söylüyor. Origenes'in bir müridi olmasına rağmen, Kilise’nin tarihi hakkındaki kitaplarda Eusebios ya da Hieronymus onun hakkında hiçbir bahsetmede bulunmaz.
Olimposlu Methodius, Kilise Babası, piskopos, yazar, iman şehidi. Ortodoks Kilisesi'nde yortusu 20 Hazirandır. Katolik Kilisesi'nde ise 18 Eylül'dür.
Cyrrhuslu Theodoretus ihtilaflı bir Kilise Babası, episkopos, Antakya Kateşistik Okulu'na ilham veren bir teolog ve İncil yorumcusu. Geç antik dönemin Kayserili Eusebius, Sozomenos, Sokrates Skolastikos ve Evagrius Skolastikos ile birlikte ana kilise tarihçilerindendir. Süryani Kilisesi’nce aziz kabul edilir.
