İçeriğe atla

Kiliçe çöreği

Kulîce
Alternatif isimKiliçe çöreği
Ülke(ler)Orta Doğu

Kulîce (کلیچه), Kiliçe çöreği bir çeşit simit veya çörektir. Ahmed Eflâkî’nin Menâkıbü’l Ârifîn adlı eserinden Selçuklu Anadolusu’nda kulîce(کلیچه) ,(simîd)(سميد) tüketildiği anlaşılmaktadır.[1]

Irak'ta kileçe olan çeşidi yapılmaktadır. Irak Türkmenleri arasında adı daha çok “külçe” olarak yapılan çeşitleri vardır.[2][3] Hatay'da külçe böreği olan bir çeşidi yapılmaktadır.[4]

Selçuklu mutfağında kulice (simit)

Kulice (simit) Selçuklu mutfağında yapılan simitti. Arpa unu ve sıcak su bir kapta karıştırılan hamur üzeri kapatılarak bir gece bekletilir. Bekletilen hamurun içerisine arı buğday unu, tereyağı ve tuz eklenir ve yoğrulur. Hamur yoğrulurken içerisini gerektikçe su azar azar eklenir. Hamur kıvama gelince parçalara ayrılarak 30 santimlik şeritler haline gelinceye kadar yuvarlanır. Hamurun iki ucu suyla ıslatılarak yapıştırılır. Hazır olan simitler tandırda veya fırında pişirilir.[5]

Yörelere göre çeşitleri

Ekliçe-hayat çöreği

Mardin Süryani mutfağında yapılan bir çeşit kiliçe çöreğidir. Paskalya Bayramı'nda yapılır.12 çeşit baharat katarak yapılır.[6]

Mardin kiliçesi / Mardin kiliçe çöreği

Mardin çöreği, Mardin'e özgü çörektir.[7][8] Mardin Kiliçesi / Mardin Kiliçe Çöreği 28.05.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[9]

Antakya külçesi

Antakya külçesinin malzemeleri şumra (rezene), un, zeytinyağı ve beyaz susamdır. Antakya külçesi 27.06.2024 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[10]

Kaynakça

  1. ^ "SELÇUKLU ANADOLUSU'NDA EKMEK". Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi • Cilt 1, Sayı 1, Bahar 2014, ISSN, ss. 43 - 72 DOI: 10.16985/MTAD.201417924. 
  2. ^ "Bu kurabiye aile bağlarını güçlendiriyor! Irak'a özgü kurabiye tarifi: Kileçe". aksam.com.tr. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Irak'ta bayramın vazgeçilmez tadı 'kileçe' geleneği sürüyor". Anadolu Ajansı. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  4. ^ Yenilmez, Belgin Ekmen. "Rezenenin hamur işleriyle müthiş uyumu: Hatay külçe böreği". Hürriyet. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  5. ^ "SELÇUKLULARDA TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL HAYAT" (PDF). T.C. FIRAT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI ORTAÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI. 4 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  6. ^ SOYSAL, Sahrap. "Mardin Süryani mutfağı". Hürriyet. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  7. ^ iStock, Fotoğraf:. "Mardin çöreği tarifi". Hürriyet. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  8. ^ "Mardin Yemekleri ve Tatlıları - Mardin Dizme Tarifi". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  10. ^ "Antakya Külçesi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bazlama</span>

Bazlama (Bazlamaç) (بزلمه), Türk mutfağından bir ekşi mayalı ekmektir.

<span class="mw-page-title-main">Samsa</span>

Samsa veya samsa böreği Güney Asya ülkeleri Hindistan, Pakistan ve Nepal'de çokça tüketilen, Portekiz (chambuça) ve Doğu Afrika'ya da yayılmış bir börek çeşididir. Tarihi kayıtlardan Eski Pers İmparatorlarının da sevdiği bir yiyecek olduğu anlaşılmış ve bu nedenle geçmişinin en azından MÖ 500'lerden daha eskiye uzandığı tahmin edilmiştir. 1980'lerden itibaren Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde de tanınmış ve tüketilmeye başlanmıştır. Tatlı veya tuzlu olabilir. Genelde çok baharatlı yapılır. İran'da Farsça sanbosag (سنبوساگ) olarak bilinir. Arapça konuşulan ülkelerde sambusak olarak söylenirken, Orta Çağ Arapça tarif kitaplarında bazen sambusaj yazılır. Kitâb-ı Me’kûlât'da Senbuse olarak tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mantı</span> Genellikle kıyma ile hazırlanan içli hamur işi yemek

Mantı, çeşitli baharatlarla çeşnilendirilen kıymanın, küçük hamur parçalarının içine konulması ve bu hamur parçalarının suda haşlanması ile yapılan yemektir. Türk mutfağının olduğu kadar Orta Asya mutfaklarının da bir parçası olan mantı, eski SSCB ülkelerinde de popüler bir yiyecektir. Ayrıca Afganistan, Balkanlar, Kuzeybatı Çin ve Pakistan'ın Peşaver şehrinde de mantı tüketilmektedir. Mantı, Uzak Doğu'da baozi (包子) ve mandu adları ile anılan etli/sebzeli hamur yemeklerine benzemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Su böreği</span> börek çeşidi

Su böreği, Türk mutfağında bir tepsi böreği çeşididir. Haşlanmış yufka katmanları arasına su böreğinin çeşidine göre kıyma veya beyaz peynir harcı serpiştirilip en üstü yumurtalanmış bir şekilde fırınlanarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Simit</span> geleneksel Türk susamlı halka ekmeği

Simit veya İzmir'de kullanılan ismiyle gevrek, susamla kaplı yuvarlak biçimli ekmeklere verilen genel addır. Türkiye dahil olmak üzere Orta Doğu ve Balkanlar'da yaygın olarak tüketilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Gözleme</span> Türk mutfağından hamur işi

Gözleme ince olarak açılmış yufkanın çeşitli iç malzemelerle doldurulduktan sonra, sac üzerinde odun ateşinde pişirilmesiyle hazırlanan bir çeşit aperatif Türk böreğidir. Abhaz mutfağında velibah olan çeşidi vardır.Gjomleze olan bir çeşidi Kuzey Makedonya'da yapılmaktadır.Zuraced ve chudu çeşidi Osmanlı mutfağında ve Dağistan mutfağında yapılmaktadır. Kırım Tatar mutfağında cantık çeşidi yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nokul</span> Türk mutfağından tatlı

Nokul, nukul (نقل) mayalı hamurla yapılan bir çeşit poğaça. Türkiye'de lokum, lokul gibi farklı isimlerle adlandırılan hamur işidir. Rulo şeklinde yapılması en ayırt edici özelliğidir. Haşhaşlı, tahinli fındıklı, sakızlı türleri de mevcuttur. Bayram sofralarının vazgeçilmezlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Kurabiye</span> Türkiye ve komşu ülkeler mutfaklarına özgü, fırınlanmış tatlı hamur ürünü

Kurabiye un, yağ, badem, fıstık, fındık, kakao gibi malzemelerle yapılan Orta Doğu ve Balkanlar'a özgü bir çeşit bisküvidir.

<span class="mw-page-title-main">Kalburabastı</span> Türk mutfağından şerbetli hamur tatlısı

Kalburabastı, adını hamuru bir kalbura ya da kevgire bastırıldığı için almıştır. Şerbetli bir tatlıdır. Hamur için malzeme olarak margarin, un, yoğurt, sıvı yağ, yumurta, kabartma tozu, ceviz içi kullanılır. Şerbeti için toz şeker, su, limon suyu kullanılır. Yunanistan'da yapılan melomakarono tatlısı kalburabastının ballı ve karanfilli çeşididir. Abhaz mutfağında benzer tatlı hurmitadır.

<span class="mw-page-title-main">Piruhi</span>

Piruhi; un, yumurta, tulum peyniri, tereyağı, et suyu ve ceviz içinden yapılan bir hamur yemeğidir. Pirohi, piruhi ve piruşki Rusça kökenli bir kelimedir. Bir çeşit mantıdır. Osmanlı mutfağında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kahke</span>

Kahke veya Ka'ak(Arapça: كعك) Arap dünyası ve Yakın Doğu'da üretilen birkaç farklı türde unlu mamulü ifade edebilir. Orta Doğu ülkelerindeki ekmek, kuru ve sertleştirilmiş bir bisküviye benzer ve çoğunlukla halka şeklindedir. Bu hamur işi Endonezya'da popülerdir ve "kue kaak" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Oklava tatlısı</span>

Oklava tatlısı, oklava burması, büzme tatlı, cevizli oklava büzmesi bir çeşit şerbetli tatlıdır. Baklavaya çok benzer. Kırklareli, Edirne ve Tekirdağ'da yapılan bir tatlıdır.Genellikle içine ceviz konur. Osmanlı mutfağına ait bir tatlıdır. İsmini oklavaya sarılarak yapılmasından alır.

<span class="mw-page-title-main">Kömbe böreği</span>

Kömbe, Türkiye'ye özgü özellikle Orta Anadolu ve akdenizde Osmaniye,Kahramanmaraş,Sivas, Elazığ ve Malatya yöresine ait bir börek çeşididir. Yapılış şekilleri çok küçük farklılıklar gösterir. Geleneksel olarak iki sac arasında pişirilir. Ancak tabii ki günümüzde elektrikli fırınlarda, aynı tarifle pişirilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kömbe kurabiyesi</span>

Kömbe kurabiyesi, Türk mutfağında yer alan bir kahke türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır. Antakya geleneksel mutfağında yer alır.

Ağzı yumuk, bir çeşit çörektir ve Şanlıurfa'da yapılır.

Simit dürüm un ile yapılan bir çeşit çörektir.

Züngül bir çeşit börektir. Antakya'da Nusayriler tarafından Miladi Bayramda yapılır. Züngül hamuru malzemeleri tarçın, costıltib, şumra, çörek otu, susam, tuz, maya, un, sudur. Öncelikle su ile un karıştırılarak hamur haline getirilerek iyice yoğrulur. Diğer malzemeler içine eklenir ve tekrar iyice yoğrulur. Hamurun mayalanması beklenir. Hamur açılır ve içine kıymalı kavrulmuş et konularak yağda kızartılır.

Zıleybi bir çeşit börek veya pişidir. Antakya'da Nusayriler tarafından Miladi Bayramda yapılır. Zıleybi hamuru malzemeleri tarçın, costıltib, şumra, çörek otu, susam, tuz, maya, un, sudur. Öncelikle su ile un karıştırılarak hamur haline getirilerek iyice yoğrulur. Diğer malzemeler içine eklenir ve tekrar iyice yoğrulur. Hamurun mayalanması beklenir. Mayalandıktan sonra hamur elle yağ yardımıyla ince yufkalar şeklinde açılır ve yağda kızartılır..

Kapak böreği börek çeşididir. Aksaray ilinin Güzelyurt ilçesinde yapılmaktadır. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır.