İçeriğe atla

Kievli Dobrodeia

Kievli Dobrodeia
Basileus
Dobrodeia-Eupraxia 2016 yılında Ukrayna pulunda
Bizans İmparatorluğu
Hüküm süresiy. 1122–1131
Doğumy. 1108
Kiev, Rusya
Ölüm16 Kasım 1131
Eş(ler)iAlexios Komnenos
HanedanMonomakhovichi
BabasıI Mstislav
AnnesiChristina Ingesdotter

Kievli Dobrodeia Mstislavna (Kiril: Добродея Мстиславна);(Vaftiz adıyla Eupraxia [Εὐπραξία] veya Irene [Εἰρήνη]) (ö. 16 Kasım 1131), İmparator Aleksios Komnenos ile evlenen bir Bizans imparatoriçesiydi. Aynı zamanda tıp alanında da yazardı.[1]

Yaşamı

12. yüzyılın ilk yıllarında Kiev'de doğan Dobrodeia, I. Mstislav ile İsveçli Christina Ingesdotter'ın kızıydı.[2] 1122 yılında veya kısa bir süre sonra, Bizans imparatoru II. İoannis Komnenos'un (h. 1122) en büyük oğlu ve ortak imparator Aleksios Komnenos ile evlendi. (h. 1118-1143 ). İmparatoriçe (basileus ) unvanını ve kayınvalidesi Macaristan İmparatoriçesi Irene'den sonra Hristiyan adı olan "Irene" adını aldı (bazı kaynaklar onun Hristiyan adını "Eupraxia" olarak veriyor).[3] O ve Aleksios'un Maria adında bir kızı tahminen 1125 yılında doğdu.[3][4]

Konstantinopolis'in imparatorluk sarayında, başta Aleksios'un teyzesi Anna Komnini dışında astrologların ve bilim adamlarının hamisi olarak bilinen soylu kadın İrene ile beraber yaşadı. Burada kadın entelektüellerden oluşan bir çevrenin parçası oldu.[2] Kendi bilimsel ilgisini bulmaya teşvik edildi ve kapsamlı bir şekilde çalıştı. Çağdaşları tarafından şöyle tanımlandı: "Atina'da doğmadı, ancak Yunanlıların tüm bilgeliğini öğrendi".[2] Yazar Theodore Balsamon, tıp alanında yazılmış ilk bilimsel eser olarak kabul edilen "Merhemler" (Yunanca "Alimma") adlı eserinde onun "şifa yöntemlerine hayranlık duyduğunu" belirtti. Ayrıca tıbbi merhemler formüle ettiğini ve bunların etkinliğini anlattığını kaydetti. Bu eserin parçaları Floransa'daki Medici Kütüphanesi'nde saklanmaktadır.[2] Eski hekim Galen'i inceledi ve onun bazı eserlerini Eski Doğu Slav diline çevirdi.[2]

16 Kasım 1131'de bilinmeyen nedenlerden öldü.[3] Onun ölümünün ardından Aleksios Komnenos'un bir sonraki eşi Gürcistanlı Kata ile evlendiği sanılıyor.[3]

Okuma

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios</span> Bizans imparatoru

Aleksios Komnenos 1081-1118 döneminde Bizans imparatorudur. Komninos Hanedanının kurucusu I. İsaakios'un yeğenidir. Kendinden sonra (1081-1185) döneminde imparator olacak Komninos Hanedanı mensuplarından 5 Komninos imparatordan ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksios</span> Bizans imparatoru

III. Aleksios Angelos 1195-1203 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">III. Nikiforos</span>

III. Nikiforos Botaneiates, 1078 ile 1081 arasında Bizans imparatoru. Tanınmış bir general olarak tahtı bir darbe ile eline geçirmiş ve üç yıllık bir saltanattan sonra, bir başka darbe ile imparatorluktan indirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Andronikos</span>

I. Andronikos Komninos, 1183-1185 arasında Bizans imparatoru olmuştur. İmparator I. Aleksios ve İrini Dukena'nin oğlu sebastokratōr İsakios Komninos'un oğludur. Komninos Hanedanı'nın son temsilcisidir. Devlet düzeninde reform yapmaya çalıştıysa da Batı Hristiyanlığına karşı gösterdiği büyük düşmanlıkla Norman istilasını hızlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. İoannis</span> Bizans imparatoru (1118-1143)

II. İoannis Komninos ya da Comnenus 1118 ile 1143 yılları arasında Bizans imparatoru. Ayrıca "İyi İoannis" veya "Güzel İoannis" (Kaloïōannēs) olarak da bilinir, imparator I. Aleksios ile İrini Dukena'nın en büyük erkek çocuğu ve Komninos Restorasyonu boyunca hüküm süren ikinci imparatordur. İoannis, yarım yüzyıl önce Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra imparatorluğunun uğradığı zararı telafi etmeye kararlı, dindar ve kendini adamış bir hükümdardı.

Theodora, "Tanrı'nın hediyesi" anlamına gelen Yunanca bir kadın ismidir.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon imparatoru

II. Aleksios Megas Komninos (Yunanca: Αλέξιος Β΄ Μέγας Κομνηνός, Aleksios II Megas Komnēnos,, 16 Ağustos 1297 yılından 3 Mayıs 1330 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. II. İoannis ile Eudokia Palaiologina'nın oğludur, Paleologos ismini de kullanmıştır.

IV. Aleksios Megas Komninos veya IV. Alexius, 5 Mart 1417–26 Ekim 1429 arasında Trabzon İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Trabzon imparatoru III. Manuil ile Gürcistan prensesi Gulkhan-Eudokia'nın oğludur.

Alanialı Maria Bizans imparatoriçesi. Gürcü kralı IV. Bagrat'ın kızı, Bizans İmparatorları VII. Mihail ile III. Nikiforos'in karısıdır.

<span class="mw-page-title-main">İrini (II. İoannis'in eşi)</span>

Azize Macaristanlı İrini, doğum ismi Priroska ,, Macaristan Kralı I. Ladislaus ile Svabyalı Adelaide'ın kızıdır. İmparator II. İoannis'un eşi, İmparator I. Manuil'un annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksios (II. İoannis'in oğlu)</span>

Aleksios Komninos, Latince: Alexius Comnenus,, Bizans imparatoru II. İoannis ile karısı Macaristanlı İrini'nin en büyük oğulları. Şubat 1106 tarihinde Balabista, Makedonya'da doğmuştur. 16 ya da 17 yaşında babası tarafından ortak imparator ilan edilmiş, 2 Ağustos 1142 tarihinde Attalia, Pamfilya'da ölmüştür. Maria Komnene'nin ikiz kardeşi, imparator I. Manuil, sebastokratōr Andronikos Komnenos ile sebastokratōr İsaakios Komnenos'un ağabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">Adrianos Komnenos</span>

Adrianos Komnenos, bazen Adrian olarak geçer ya da Yunanca: Adrianus Comnenus, Bizans soylusu, generali ve İmparator I. Aleksios'un genç kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Angelos Hanedanı</span>

Angelos Hanedanı, Bizans İmparatorluğu'na 1185-1204 yılları arasında hükmeden soylu aile. Ailenin ismi, Türkçe karşılığı "melek" olan Grekçe sözcükten türemiş olabileceği gibi, Amida'ya (Diyarbakır) bağlı bir yöre adı olan Angel ya da Agel'den de geliyor olabilir.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Komnenos (Domestikos tōn scholōn)</span>

İoannis Komnenos Bizans aristokrat ve askerî lider. İmparator I. İsaakios'un kardeşidir. İsaakios'un 1057 ile 1059 yılları arasında kısa hükümdarlığında Domestikos tōn scholōn olarak hizmet etmiştir. I. İsaakios tahtan çekilip, X. Konstantinos imparator olunca, İoannis öldüğü 1067 yılına kadar inzivaya çekilmiştir. Oğlu I. Aleksios 1081 yılında imparator olmuş ve 1081 ile 1185 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'nu ve 1204 ile 1461 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'nu yönetmiş Komnenos Hanedanı'nı başlatmıştır.

İoannis Komnenos, Bizans soylusu ve İmparator I. Aleksios'un yeğeni ve stratejik olarak önemli bir şehir ve Thema olan Dyrrhachium dux'udur.

Andronikos Dukas Angelos, Küçük Asya'da Bizans askeri lideri, Öfrosin Kastamonitissa ile evlenmiştir. İmparator I. Aleksios ile İrini Dukena'nin en küçük kızı Theodora Komnini (d.1097) ile Konstantinos Angelos'un oğludur.

Konstantin Diyojen, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in oğullarından biridir.

Andronikos Komnenos Bizanslı prens ve askeri liderdir. İmparator I. Aleksios'un ikinci oğludur, sebastokrator unvanı verilmiş ve Selçuklulara karşı Akşehir Muharebesi'ne katılmıştır. Ağabeyi II. İoannis'in 1118 yılında tahta çıkmasına muhalefet etmiş ancak sarayda kalmasına izin verilmiş ve II. İoannis'in Balkanlarda en az iki seferinde ona hizmet etmiştir. 1130/31'da hastalıktan ölmüştür. Karısı ve çocukları görece muğlaktır, daha erken ölmüş olabilirler.

Ciacak Cakeli Trabzon imparatoru II. Aleksios'un imparatoriçe eşi.