İçeriğe atla

Kiel

Koordinatlar: 54°19′31″K 10°8′26″D / 54.32528°K 10.14056°D / 54.32528; 10.14056
Kiel
Şehir
Kiel
Kiel bayrağı
Bayrak
Kiel arması
Arma
Almanya üzerinde Kiel
Kiel
Kiel
ÜlkeAlmanya Almanya
EyaletSchleswig-Holstein
İdare
 • Belediye BaşkanıUlf Kämpfer (SPD)
Yüzölçümü
 • Şehir118,6 km²
Rakım5 m
Nüfus
 (2019)
 • Kent
246,794
 • Metropol
643,594
Posta kodu
24103–24159
Alan kodu0431
Plaka koduKI
Resmî site
www.kiel.de

Kiel, Almanya'nın kuzeyinde bulunan, Schleswig-Holstein eyaletinin merkezi (1945) şehridir. Kiel Kanalı'nın doğu ucunda, Baltık Denizi'ndeki Kiel Fiyordu'nun (Kieler Förde) her iki yakasında toprakları olan bir liman şehirdir.

Tarihi

10. yüzyıla ait kaynaklarda adı Kyle biçiminde geçer. "Fiyort" ya da "kaynak" anlamına gelen bu kelimenin Anglosakson dilindeki kille'den (gemiler için güvenli yer) türediği sanılmaktadır. 1242'de kurulan belde, ortak bir ticarî savunma anlaşması olan Lübeck Kanunları'nı kabul etti. 1284'te Hansa Birliği'ne katıldı ve 14. yüzyılda yeni ticaret ayrıcalıkları kazandı. 1773'te Danimarka'ya bağlandı. 1814'te burada imzalanan Kiel Antlaşması'yla Danimarka, Norveç'i İsveç'e bıraktı.

1866'da Schleswig-Holstein'ın geri kalan bölümüyle birlikte Prusya'ya geçen şehir, 1871'den sonra deniz üssü olarak önem kazandı. 1917'de eyalet merkezi oldu. 1918'deki devrim, Kielli denizcilerin ayaklanmasıyla başladı. Bu olay, tarihe Kiel İsyanı olarak geçti.

II. Dünya Savaşı'nda şehir, Müttefik Kuvvetler'ince yoğun biçimde bombalandı. Savaştan sonra yeniden inşa edilirken geniş yeşil alanlara yer verildi. Bu dönemde tamir edilen tarihî binalar arasında yaklaşık 1240'ta yapılmış Nikolaikirche (St. Nikolaus Kilisesi) ile Holstein-Gottorp düklerinin sarayı (y. 1280) sayılabilir; Çar III. Petro, bu sarayda doğmuştur.

II. Dünya Savaşı sırasında Kiel, büyük deniz üsleri ve Alman Reich gemi inşa merkezlerinden biri olarak kaldı. Mahallî sanayii de köle işçiler de çalıştırıldı. Bir deniz limanı olarak ve denizaltılar için üretim merkezi olarak II. Dünya Savaşı sırasında Müttefikler tarafından yoğun şekilde bombalandı. Bombalama yüzünden eski şehrin % 80'den fazlası, Merkezi yerleşim alanlarının % 72'si ve endüstriyel alanlarında % 83'ü yok oldu. Kiel, 23/24 Temmuz 1944 tarihinde RAF tarafından bombalandı ve şehre üç gün su verilmedi; tren ve otobüsler sekiz gün çalıştırılmadı ve bu üç hafta boyunca yemek pişirebilmek için gaz verilmedi. Diğer ağır şekilde bombalanan Alman şehirleri gibi bu şehir de savaştan sonra yeniden inşa edildi.

Eğitim ve kültür

Kiel'deki Schleswig-Holstein Eyalet Meclis binası

1665'te kurulmuş olan Kiel Christian Albrecht Üniversitesi'nde Dünya ekonomisi üzerine çalışmalarıyla ünlü bir enstitü vardır. Üniversitenin eski binalarının yakınında bir sanat galerisi ile Almanya'nın en eski botanik bahçeleri bulunur. Yeni yapılar arasında da Belediye Tiyatrosu (1907), Belediye Binası (1911), sergi ve kongre salonu Ostseehalle (1950) ve yeni üniversite binaları sayılabilir.

Ekonomi

Kiel Kanalı'nın 1895'te açılmış olan havuzları dışında şehirde çok gelişmiş bir ticarî liman ve yat tesisleri bulunur. Şehrin doğu ve batı kıyıları arasında ulaşım sağlayan feribotlar, çevredeki balıkçı köyleri ile sayfiyelere de sefer yapar. Gemi ve makine yapımı başlıca sanayi kollarıdır. Ayrıca basımevleri, metal işleme tesisleri, bira ve tekstil fabrikaları vardır. Her haziranda düzenlenen Kieler Woche (Kiel Haftası) uluslararası bir yelken yarışı ve kültür şenliğidir. Kiel'in nüfusu, 31 Mart 2007 tarihi itibarıyla 232.398'dir.

Taşımacılık

Kiel, Hamburg, Lübeck, Flensburg ve Danimarka'daki yerlere giden tren istasyonuna sahiptir.

Kiel Merkez istasyonu (iç kısım)

Kiel, Baltık eyaletlerine yolcu ve yük taşıyan denizcilik şirketleri için önemli bir limandır.

Kiel'de feriler ve cruise gemileri.

Yolcular Kiel'den karşıya aşağıdaki şekilde geçer:

Yükler Kiel'den aşağıdaki şekilde taşınır:

Ünlü Kielliler

Fahrî hemşerilik beratı verilenler

Kiel kent yönetimi, kronolojik sırada listelenen şu kişilere fahri hemşerilik beratı vermiştir:

Paul von Hindenburg
  • 1841: Georg Hanssen
  • 1843: Christoph Heinrich Pfaff
  • 1863: Carl von Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg
  • 1864: Georg Friedrich Witte
  • 1893: Christian Kruse
  • 1894: Werner Kraus
  • 1899: Klaus Groth
  • 1902: Friedrich von Esmarch
  • 1911: Heinrich von Preußen
  • 1911: Albert Hänel
  • 1914: Hans von Koester
  • 1933: Paul von Hindenburg
  • 1946: Otto Tschadek
  • 1947: Dr. Max Planck
  • 1950: Dr. Willy Anschütz
  • 1954: Prof. Theodor Heuss
  • 1974: Ida Hinz
  • 1982: Dr.-Ing. Rudolf Hell
  • 1996: Otto Schlenzka
  • 2004: Prof. Dr. h.c. mult. Berthold Beitz

Adolf Hitler ve Erich Raedere verilen fahri hemşerilik beratı 1945'te geri alındı.

Kiel doğumlular

Max Karl Ernst Ludwig Planck
Andreas Köpke
  • 1728, Peter III., Rus Çarı
  • 1809, August Ferdinand Howaldt
  • 1810, Harald Friedrich Nikolaus Ackermann
  • 1814, Henri Lehmann
  • 1841, Georg Howaldt
  • 1844, Hermann Graedener
  • 1844, Detlev von Liliencron
  • 1850, Bernhard Howaldt
  • 1851, Hunold von Ahlefeld
  • 1852, Hermann Howaldt
  • 1858, Max Karl Ernst Ludwig Planck
  • 1859, Ludwig Ahlmann
  • 1877, Dr. Kurt Gustav Hans Otto Freiherr von Reibnitz
  • 1890, Karl Peter Röhl
  • 1893, Andreas Gayk
  • 1895, Wilhelm Ahlmann
  • 1897, Bruno Diekmann
  • 1900, Ernst Busch
  • 1901, Hermann Andersen
  • 1903, Hans Söhnker
  • 1904, Prof. Dr. Theodor Eschenburg
  • 1905, Bernhard Minetti
  • 1907, Helmut Lemke
  • 1909, Harro Schulze-Boysen
  • 1910, Dr. Lauritz Lauritzen
  • 1910, August Dietrich Allers
  • 1912, Carl Friedrich von Weizsäcker
  • 1912, Lotti Huber
  • 1913, Sigrid Hunke
  • 1915, Rudolf Thaut
  • 1915, Heinz Zahrnt
  • 1919, Willi Marxsen
  • 1920, Hans Kock
  • 1921, Harald Wust
  • 1922, Jürgen Brandt
  • 1925, Heinz Reincke
  • 1925, Tana Schanzara
  • 1926, Judith Malina
  • 1928, Dr. Gerhard Stoltenberg
  • 1928, Oswalt Kolle
  • 1936, Prof. Dr. Heiner Zieschang
  • 1948, Birgit Bergen
  • 1954, Michael Küttner
  • 1956, Axel Milberg
  • 1962, Andreas Köpke
  • 1964, Heike Henkel
  • 1971, Helge Thun
  • 1974, Kim Schmitz
  • 1941, Eric Braeden

Kiel'de Dünya'ya gelmeyen, ancak uzun süre şehirde yaşayıp üretimde bulunmuş ünlüler:

Kaynakça

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Schleswig-Holstein</span> Almanyada eyalet

Schleswig-Holstein, Almanya'nın en kuzeydeki eyaletidir. Güneyde Hamburg eyaletinden, kuzeyde Danimarka'ya kadar uzanır ve Jutland Yarımadasının güney yarısını kaplar. Yüzölçümü 15.729 km'dir. Doğuda Baltık Denizi, batıda Kuzey Denizi, güneydoğuda da Mecklenburg-Vorpommern eyaleti ile çevrilidir. Yönetim merkezi Kiel'dir.

<span class="mw-page-title-main">Göttingen Üniversitesi</span>

Göttingen Üniversitesi, Almanya'nın Göttingen şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 2019 itibarıyla Göttingen Üniversitesi; 13 fakültesi, 32.000 öğrencisi ve 4.200'den fazla profesör ve akademisyeni ile eğitim vermeye devam etmektedir. Üniversite, Coimbra Grubu'na üyedir ve Göttingen'deki 4 Max Planck Enstitüsü ve 1 Leibniz Enstitüsü ile yakından iş birliği içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Flensburg</span> Schleswig-Holsteinda bağımsız şehir (Almanya)

Flensburg, Almanya'nın Schleswig-Holstein eyaletine bağlı kent. Ülkenin kuzey ucundaki en büyük kenttir ve Flensburg Fiyordunun ağzında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Lübeck</span> Schleswig-Holsteinda bağımsız şehir (Almanya)

Lübeck, Almanya'nın kuzey kesiminde, Schleswig-Holstein eyaletinde bir liman şehri. Baltık Denizi'nden yaklaşık 14 kilometre içeride, Trave ve Wakenitz ırmaklarının kıyısında yer alır. 1987 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marburg Philipps Üniversitesi</span>

Marburg Philipps Üniversitesi, 1 Temmuz 1527 tarihinde Almanya'nın Marburg şehrinde, Hessen Derebeyi I. Philipp tarafından kurulmuştur. Dünyanın ilk ve en eski Protestan üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Generaloberst</span>

Generaloberst, Alman ordusunda orgeneral ile mareşal rütbeleri arasındaki bir askeri rütbe. Albay general olarak çevrilebilir. 4 yıldızlı bir orgenerale eşit, ancak mareşalin altındaydı. 1945'e kadar Kriegsmarine'deki Amiral'e veya 1990'a kadar Volksmarine'deki Flottenadmiral'e eşdeğerdi. Rütbe, en yüksek sıradan askeri rütbe ve barış zamanında verilen en yüksek askeri rütbeydi.

Genel der Panzertruppe, 1935'te Wehrmacht tarafından tanıtılan Alman ordu generallerinin bir sırasıydı. General der Panzertruppen hala Bundeswehr tarafından kullanılan general unvanıdır.

<span class="mw-page-title-main">1. Kolordu (Almanya)</span>

1. Kolordu, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusu'na bağlı bir kolordudur.

1. Ordu, I. Dünya Savaşı sırasında Alman İmparatorluğu'nun Kaiserliche Armee'ye bağlı olarak ve II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Wehrmacht'a bağlı olarak faaliyet göstermiş olan ordu.

<i>Hitler: The Rise of Evil</i> 2003 yapımı Kanadalı televizyon minidizisi

Hitler: The Rise of Evil, 2003 yılı Kanada yapımı bir televizyon filmidir. CBS'nin katkılarıyla hazırlanmıştır.

Bu liste etnik köken ya da ulusa bağlı olmaksızın Almanca Kurgu, Deneme veya Tiyatro oyunu yazan ölmüş ya da yaşamakta olan yazarları içerir.

Alman mimarlar listesi, Almanya doğumlu veya Almanya'da yaşamış mimarların mimari tarzlarına göre düzenlenmiş listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Partisi liderleri ve yetkilileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Nazi Partisinin liderleri ve yetkililerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Frederick</span>

Adolf Frederick veya Adolph Frederick, 1751-1771 yılları arasındaki İsveç kralı.

General der Flieger, Nazi Almanyası'nda Luftwaffe'nin bir general rütbesiydi. 1945'te II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar, bu general rütbesi, bir ABD Korgeneraline eşdeğer üç yıldız seviyesindeydi (OF-8).

Bu Alman matematikçilerin bir listesidir.

Bu önemli Alman bilim insanları için oluşturulmuş bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">General der Kavallerie</span>

General der Kavallerie Alman İmparatorluk Ordusu, Reichswehr ve Wehrmacht'ta kullanılan bir Branş Generali rütbesiydi. Generaloberst rütbesinden önceki en yüksek ikinci general rütbesiydi. Denk rütbeye sahip topçu subaylarına General der Artillerie, piyade subaylarına ise General der Infanterie denirdi. Wehrmacht ayrıca General der Panzertruppe, General der Gebirgstruppe, General der Pioniere (mühendisler), General der Flieger (havacılar), General der Flakartillerie, General der Fallschirmtruppe, General der Luftwaffe ve General der Nachrichtentruppe rütbelerini de oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">General der Infanterie</span>

General der Infanterie Heer'da kullanılmış bir Branş Generali rütbesiydi. Günümüzde bu görevlendirme veya pozisyon Bundeswehr'da piyadelerin ekipman ve talimlerinin özel işlerinden sorumlu OF-8 rütbesinde bulunan subaylara verilir.

<span class="mw-page-title-main">Wehrwirtschaftsführer</span>

Wehrwirtschaftsführer, Nazi Almanyası döneminde (1933–1945), bir şirketin veya büyük bir fabrikanın yöneticilerine verilen bir unvandı. Wehrwirtschaftsführer'ler, 1935'ten itibaren Wehrmacht için silahların üretilmesi için baskılayan Oberkommando der Wehrmacht'ın (OKW) bir parçası olan Wehrwirtschafts und Rüstungsamt tarafından atandı. Atamalar Wehrwirtschaftsführer'leri Wehrmacht'a bağlamayı ve onlara yarı askeri bir statü vermeyi amaçlıyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.