İçeriğe atla

Kişi başına sera gazı emisyonlarına göre ülkelerin listesi

En çok yayan ülkeler için kişi başına düşen sera gazı emisyonları [1]

Bu, yıllara göre kişi başına toplam sera gazı (GHG) emisyonlarına göre ülkelerin listesidir. Karbondioksit, metan, nitröz oksit, florokarbon, hidroflorokarbon ve Kükürt hekzaflorür emisyonlarının üretime dayalı muhasebesine dayalı veriler sağlar, bunlar her senenin 1 Temmuz günü gerçekleştirilen nüfus tahminleri esas alınarak Dünya Kaynakları Enstitüsü ve Birleşmiş Milletler tarafından derlenir.[2] Emisyon verileri, arazi kullanımı değişikliği ve ormancılığı (LULUCF) veya ithal malların tüketiminden kaynaklanan emisyonları içermemektedir. Paris Anlaşması'na taraf olan tüm ülkeler, 2024'ten itibaren en az iki yılda bir sera gazı envanterlerini bildirecektir.[3] Dünya toplam emisyonlarının yılda yaklaşık 50 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir,[4] bu Dünya nüfusuna bölündüğünde kişi başına yılda yaklaşık 6 buçuk tondur. Paris Anlaşması'nın 2050 yılına kadar 1,5 C'nin altında artış hedefine ulaşmak için, kişi başına ortalama emisyonların 2030 yılına kadar kişi başına 2 ton civarında olması gerekmektedir.[5] Ortalamanın üzerindeki ülkelerden karbon vergisi alınması ve toplanan fonların ortalamanın altındaki ülkelere verilmesi önerildi.[6]

Üretime dayalı emisyonlara göre ülkeler listesi

Ülke 1990 1995 2000 2005 2010 2013 2018 [7]
 Kuveyt37.32 73.13 65.64 76.41 62.47 54.41 27.31
 Brunei48.33 46.38 46.49 44.83 46.88 46.84 38.75
 Niue16.4 16.8 19.05 24.3 28.65 45.6
 Katar29.75 37.3 41.58 52.1 39.13 36.82 35.89
 Belize29.05 29.84 28.55 28.11 28.29 28.15 4.08
 Umman22.0 22.92 27.97 25.84 27.82 27.43 17.04
 Bahreyn27.27 29.64 29.19 27.78 24.4 25.4 31.19
 Avustralya28.06 27.28 30.84 27.6 25.39 25.06 24.63
 Birleşik Arap Emirlikleri40.13 38.81 34.89 32.13 23.73 24.59 27.33
 Libya21.16 19.43 18.66 20.91 22.63 21.47 15.43
 Kanada20.22 20.69 22.12 21.94 20.47 20.94 19.56
 Türkmenistan13.39 14.51 18.13 19.44 20.93 21.38
 Lüksemburg21.14 27.86 23.82 20.72 16.81
 ABD23.23 23.26 23.86 22.92 20.97 19.9 18.44
 Ekvator Ginesi0.52 2.7 13.89 25.83 21.33 19.15 14.72
 Trinidad ve Tobago12.31 11.22 12.42 16.4 19.11 19.15 16.48
 Grenada16.29 16.63 17.28 17.82 18.39 18.89 21.14
 Suudi Arabistan11.49 13.29 13.39 14.67 17.69 18.26 18.94
 Kazakistan14.43 10.37 13.73 17.28 18.23 15.00
 Estonya14.4 13.53 15.77 17.3 17.66 14.07
 Palau6.98 6.74 10.3 11.64 17.03 17.93
 Yeni Zelanda19.01 18.27 18.4 18.77 16.86 16.62 16.60
 Rusya14.45 13.92 14.7 15.21 15.31 17.60
 Moğolistan12.81 11.28 11.48 10.13 10.91 13.47 16.60
 Güney Kore6.77 9.45 10.77 11.24 13.02 13.43 13.93
 İrlanda15.04 15.76 17.39 16.77 13.57 12.65 13.37
 Barbados11.01 10.38 11.69 12.17 12.64 12.53 13.22
 Finlandiya14.75 14.62 13.9 13.26 14.2 11.69 9.88
 İsrail9.4 10.9 11.82 11.34 11.74 11.46 9.89
 Çekya14.05 13.76 13.47 12.39 11.42 11.56
 Antigua ve Barbuda6.31 6.53 7.08 8.77 10.69 11.22 12.59
 Hollanda13.18 13.93 12.85 12.4 12.01 11.09 10.37
 Almanya14.59 12.9 11.89 11.36 11.03 11.0 9.72
 Orta Afrika Cumhuriyeti12.21 11.98 11.8 11.28 10.78 10.94 11.93
 Japonya9.4 9.91 10.04 10.16 9.54 10.55 9.38
 Malezya5.72 6.79 7.91 9.33 9.94 10.2 9.73
 Belçika13.26 12.16 11.44 10.17 9.52
 Uruguay8.38 9.15 8.83 9.6 9.71 9.98 10.48
 Singapur10.28 11.82 11.88 9.48 9.84 9.88 11.82
 Belarus8.23 7.84 8.63 9.66 9.55 9.29
 Güney Afrika8.18 7.77 7.71 9.23 9.5 9.49 8.88
 Polonya11.23 10.7 9.4 9.6 9.82 9.43 10.26
 Danimarka12.97 14.24 12.48 11.59 11.03 9.38 7.92
 İran4.46 5.9 6.69 8.08 9.03 9.26 10.13
 Norveç10.69 10.59 10.48 10.41 10.09 9.18 8.91
 Avusturya9.71 9.55 9.59 10.79 9.85 9.15 8.48
 Bahamalar8.31 6.69 6.32 6.03 7.58 9.04 6.85
 İzlanda12.06 10.27 11.15 10.43 8.9 8.96 9.74
 Venezuela8.62 8.73 8.7 8.85 8.10
 Slovenya8.92 9.01 9.67 9.3 8.72 8.28
 Çin2.69 3.39 3.49 5.5 7.43 8.49 8.87
 Birleşik Krallık12.9 11.63 11.0 10.53 9.03 8.45 6.80
 Irak8.92 6.48 7.87 6.42 7.52 8.4 5.61
 Ukrayna10.41 8.25 8.54 8.13 8.33 6.15
 Saint Kitts ve Nevis4.77 5.47 5.95 6.57 7.01 8.04 7.03
 Bosna-Hersek1.81 5.34 6.0 7.36 7.89 8.18
 Arjantin7.12 7.25 7.49 7.73 7.77 7.86 8.22
 Yunanistan9.39 9.71 10.53 10.73 9.0 7.68 7.90
 Seyşeller2.94 3.38 7.86 8.45 8.28 7.65 8.02
 Bulgaristan11.24 8.28 7.16 8.03 8.0 7.55 7.59
 Özbekistan7.9 8.4 7.85 7.55 7.52 7.15
 Slovakya9.36 8.48 8.68 7.9 7.43 7.33
 Azerbaycan7.5 6.79 6.61 6.36 7.43 8.07
 İtalya8.6 8.69 9.17 9.49 8.02 7.05 6.61
 Malta7.0 7.01 6.24 7.77 7.48 7.04 4.20
 Fransa8.65 8.39 8.37 8.13 7.34 6.9 6.32
 Sırbistan6.54 6.62 8.96
 İspanya6.91 7.54 8.99 9.62 7.27 6.57 6.99
 Litvanya6.07 5.55 6.51 6.65 6.45 6.73
 Saint Lucia5.74 6.85 6.5 6.5 6.5 6.44 4.05
  İsviçre7.77 7.33 7.16 7.21 6.77 6.34 5.41
World 5.62 5.4 5.41 5.85 6.15 6.27
 Letonya5.43 4.66 5.47 6.29 6.2 6.05
 Surinam7.27 7.75 5.67 5.63 5.9 6.18 6.57
 Botsvana9.12 8.45 8.25 5.58 9.32 6.07 7.15
 Cook Adaları3.91 4.02 4.57 5.33 5.81 6.07
 Kıbrıs Cumhuriyeti6.59 7.3 8.19 8.53 7.92 6.06 7.23
 Angola4.29 4.43 4.2 5.06 6.32 5.99 2.59
 Meksika5.0 5.1 5.74 6.28 6.19 5.98 5.39
 Şili3.53 3.95 4.47 4.69 5.35 5.93 5.85
 Portekiz5.67 6.61 7.6 7.76 6.14 5.89 6.50
 Paraguay5.25 5.71 5.08 4.92 5.56 5.81 7.07
 Macaristan8.5 7.05 7.02 7.28 6.36 5.78 6.23
 Hırvatistan4.64 5.41 6.4 5.99 5.49 5.52
 Romanya10.12 7.31 5.84 6.29 5.67 5.46 5.60
 Tayland2.69 3.8 3.85 4.67 5.1 5.42 6.01
 Karadağ5.81 5.4 6.11
 Türkiye3.71 4.18 4.8 4.66 5.18 5.39 6.10
 Guyana3.29 4.37 4.4 4.11 4.79 5.35 6.46
 İsveç7.9 8.18 7.53 7.0 6.25 5.29 4.56
 Lübnan2.75 5.39 5.53 4.86 5.5 5.11 5.02
 Brezilya3.73 3.92 4.12 4.43 4.73 5.03 4.93
 Cezayir3.5 3.42 3.75 4.04 4.58 4.88 5.18
 Namibya5.17 5.41 5.31 5.05 5.21 4.87 4.87
 Nauru14.23 11.02 8.86 6.71 4.94 4.53 6.03
 Mauritius2.02 2.29 3.31 3.71 4.33 4.52 5.33
 Bolivya3.04 3.49 3.38 3.78 4.38 4.5 5.01
 Panama2.93 3.37 3.37 3.83 4.24 4.45 4.31
 Sudan3.83 3.9 4.38 4.57 4.27 2.62
 Küba5.02 3.43 3.89 3.54 4.33 4.08 3.69
 Gabon6.99 6.67 4.77 4.21 3.74 4.05 3.52
 Gambiya4.08 4.13 4.14 4.13 4.26 4.02 1.22
 Tonga2.4 2.56 2.62 2.85 3.07 3.92 3.36
 Kamerun6.43 5.91 5.4 4.77 4.13 3.85 3.53
 Ekvador2.85 3.12 2.89 3.21 3.6 3.72 3.84
 Ürdün4.87 4.85 3.82 4.28 3.66 3.66 3.60
 Gürcistan2.88 2.78 2.61 2.91 3.66 4.54
 Kolombiya3.4 3.5 3.27 3.21 3.3 3.37 3.71
 Dominika2.44 2.66 3.01 3.13 3.45 3.33 3.39
 Jamaika3.67 4.04 4.4 4.53 3.17 3.33 3.41
 Suriye4.35 4.64 4.46 4.87 4.31 3.32 2.74
 Zambiya5.18 4.2 3.36 3.58 3.31 3.31 2.34
 Tunus2.36 2.52 2.89 3.04 3.36 3.24 3.55
 Dominik Cumhuriyeti2.12 2.63 3.21 3.03 3.28 3.23 3.68
 Fiji2.38 2.53 2.32 2.9 3.04 3.13 3.20
 Mısır2.15 2.13 2.41 2.96 3.18 3.03 3.34
 Ermenistan1.94 1.82 2.3 2.46 2.97 3.17
 Endonezya2.1 2.43 2.55 2.69 2.87 2.95 3.62
 Kosta Rika2.68 2.77 2.52 2.71 2.83 2.93 3.16
 Maldivler0.84 1.19 1.83 2.1 2.69 2.86 4.61
 Arnavutluk3.56 2.15 2.36 2.68 2.83 2.85 3.52
 Moritanya3.08 2.81 3.06 2.94 2.9 2.84 3.20
 Peru1.94 2.07 2.27 2.34 2.77 2.82 3.01
 Moldova4.12 2.6 2.91 3.02 2.82 4.87
 Vietnam1.03 1.25 1.63 2.16 2.8 2.81 3.94
 Kırgızistan2.06 1.85 1.97 2.16 2.73 2.87
 Samoa2.17 2.13 2.28 2.39 2.54 2.67 3.52
 Vanuatu3.04 3.07 2.85 2.5 2.79 2.66 2.96
 Kuzey Kore7.68 4.92 4.12 4.27 3.83 2.55 1.64
 Saint Vincent ve Grenadinler1.41 1.9 2.09 2.64 2.65 2.53 3.32
 Honduras2.12 2.15 2.13 2.49 2.36 2.44 2.34
 Nikaragua2.26 1.94 2.33 2.43 2.42 2.37 2.95
 Fas1.53 1.64 1.76 2.07 2.23 2.33 2.62
 Hindistan1.37 1.48 1.59 1.72 2.11 2.28 2.50
 Esvatini2.31 2.07 2.63 2.39 2.3 2.25 2.75
 Çad2.6 2.37 2.43 2.87 2.28 2.17 5.21
 Papua Yeni Gine2.09 2.68 2.31 2.22 2.08 2.16 2.67
 Lesotho1.18 1.11 1.16 1.74 2.04 1.99 2.77
 Myanmar1.37 1.52 1.6 1.78 1.84 1.92 2.23
 Bhutan1.36 1.68 1.72 1.55 1.46 1.91 3.27
 Sri Lanka1.3 1.38 1.64 1.8 1.79 1.87 1.63
 El Salvador1.28 1.68 1.76 2.02 1.96 1.85 1.92
 Zimbabve3.25 2.62 2.47 1.93 1.81 1.82 2.17
 Senegal1.75 1.69 1.84 1.88 1.89 1.8 1.89
 Kamboçya1.74 1.67 1.49 1.63 1.83 1.8 2.31
 Pakistan1.43 1.54 1.6 1.72 1.8 1.8 2.03
 Mali1.81 1.67 1.72 1.79 1.82 1.77 2.29
 Nijerya2.11 2.04 1.94 2.05 1.79 1.77 1.59
 Laos1.44 1.41 1.44 1.54 1.66 1.77 4.14
 Filipinler1.45 1.68 1.73 1.67 1.65 1.74 2.18
 Guatemala1.23 1.41 1.63 1.71 1.64 1.71 2.17
 Cibuti1.52 1.52 1.51 1.49 1.51 1.55 1.55
 Tanzanya1.64 1.56 1.39 1.55 1.46 1.54 1.87
 Kongo Cumhuriyeti1.07 1.69 1.41 1.88 1.67 1.46 1.79
 Fildişi Sahili1.91 1.84 1.44 1.44 1.37 1.46 0.91
 Nijer1.35 1.4 1.43 1.44 1.49 1.44 2.01
 Eritre1.96 1.95 1.63 1.44 1.44
 Gine1.25 1.19 1.21 1.27 1.41 1.43 2.33
 Afganistan1.24 0.84 0.82 0.76 1.06 1.4 2.66
 Yemen0.99 1.0 1.15 1.33 1.41 1.39 0.76
 Burkina Faso1.25 1.29 1.27 1.42 1.38 1.38 1.56
 Kenya1.54 1.29 1.14 1.13 1.41 1.34 1.53
 Etiyopya1.11 1.09 1.16 1.31 1.3 1.58
   Nepal1.07 1.11 1.16 1.12 1.22 1.29 1.82
 Tacikistan1.28 0.98 1.04 1.1 1.25 1.67
 Benin1.01 0.88 1.01 1.16 1.21 1.22 1.51
 Gine-Bissau1.22 1.18 1.13 1.04 1.18 1.17 1.49
 Gana0.85 0.85 0.96 1.03 1.04 1.17 1.49
 Yeşil Burun Adaları0.63 0.73 0.79 1.1 1.43 1.15 1.52
 Madagaskar1.99 1.77 1.53 1.36 1.24 1.15 1.16
 Mozambik1.38 1.23 1.03 1.09 1.09 1.04 1.19
 Bangladeş0.8 0.81 0.81 0.85 1.0 1.04 1.23
 São Tomé ve Príncipe0.83 0.85 0.77 0.9 0.96 1.01 0.92
 Solomon Adaları1.11 1.03 0.99 0.98 1.01 0.99 1.44
 Sierra Leone0.89 0.87 0.73 0.8 0.83 0.97 0.94
 Togo0.93 0.75 0.94 0.97 1.01 0.93 1.07
 Uganda0.82 0.78 0.73 0.8 0.92 0.89 1.28
 Kiribati0.49 0.47 0.59 0.88 0.81 0.77 0.95
 Haiti0.66 0.65 0.76 0.81 0.78 0.77 0.89
 Malavi0.95 0.64 0.58 0.53 0.59 0.61 1.01
 Ruanda0.52 0.63 0.54 0.56 0.61 0.6 0.50
 Kongo DC0.98 0.78 0.65 0.65 0.59 0.55 0.70
 Komorlar0.56 0.53 0.52 0.47 0.5 0.54 0.71
 Liberya0.57 0.45 0.41 0.48 0.48 0.5 1.91
 Burundi0.42 0.42 0.35 0.26 0.29 0.32 0.49

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ ● "Territorial (MtCO2)". GlobalCarbonAtlas.org. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021.  (choose "Chart view"; use download link)

    ● Data for 2020 is also presented in Popovich (12 Aralık 2021). "Who Has The Most Historical Responsibility for Climate Change?". The New York Times. 29 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

    ● Source for country populations: "List of the populations of the world's countries, dependencies, and territories". britannica.com. Encyclopedia Britannica. 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Climate Analysis Indicators Tool (CAIT) Version 2.0. (Washington, DC: World Resources Institute, 2014)". World Resources Institute. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2017. 
  3. ^ "NDC reporting: making the Paris Agreement Transparency Framework work". Energy Post. 19 Temmuz 2019. 23 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Greenhouse gas emissions". Our World in Data. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021. 
  5. ^ "What's your "fair share" of carbon emissions? You're probably blowing way past it". Vox (İngilizce). 24 Şubat 2021. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  6. ^ "Will the Cop26 climate conference be a national embarrassment for Britain?". the Guardian. 7 Eylül 2020. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Historical GHG Emissions". Climate Watch, GHG Emissions per Capita Excluding LUCF, CAIT Data. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İklim değişikliği</span> Dünyanın ortalama sıcaklığındaki mevcut artış ve buna bağlı olarak hava modellerindeki büyük ölçekli değişimler

İklim değişikliği, küresel ısınmayı ve bunun Dünya'nın iklim sistemi üzerindeki etkilerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Sera gazları</span> Atmosferde bulunan ve termal kızılötesi aralıktaki radyasyonu emen ve yayan gaz

Sera gazları, Dünya'nın yüzeyi, atmosferi ve bulutları tarafından yayılan kızılötesi radyasyon spektrumu dahilinde belirli dalga boylarındaki radyasyonu emen ve yayan, atmosferin hem doğal hem de antropojenik gaz hâlindeki bileşenleridir. Bu özellikleri nedeniyle, sera etkisine neden olurlar. Su buharı (H2O), karbondioksit (CO2), nitröz oksit (N2O), metan (CH4) ve ozon (O3) başlıca sera gazlarıdır. Sera gazları olmadan, Dünya yüzeyinin ortalama sıcaklığı mevcut ortalama olan 15 °C yerine yaklaşık -18 °C olurdu.

<span class="mw-page-title-main">Ağır sanayi</span> Sanayi türü

Ağır sanayi, büyük bir sermaye ve etki alanına sahip olan kitlesel üretim araçlarının ve fabrikaların üretiminde rol alan bir sanayi grubudur. Genellikle makine sanayi, madencilik, metalurji, enerji, savunma sanayi ve kimya endüstrisi gibi alanlarda hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de iklim değişikliği</span>

Türkiye'de iklim değişikliği, Türkiye iklimindeki değişiklikleri, bu değişikliklerin etkilerini ve ülkenin bu değişikliklere nasıl uyum sağladığını kapsamaktadır. Türkiye'nin yıllık sıcaklıklarının yanı sıra en yüksek sıcaklıkları da yükselmektedir. 2020 yılı, Türkiye'de kayda geçmiş en sıcak üçüncü yıldı. Türkiye, iklim değişikliğinden büyük ölçüde etkilenecek olmakla beraber, şimdiden sert hava koşullarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu durumun başlıca tehlikeleri kuraklık ve sıcak hava dalgalarıdır. Türkiye'nin mevcut sera gazı emisyonları, küresel toplamının yaklaşık %1'ine karşılık gelmektedir ve kömüre yoğun bir şekilde devlet desteği yapılması, Türkiye'nin enerji politikası kapsamındadır. Türkiye, Paris Anlaşması'nı Aralık 2015 yılında imzalamıştır. 4 Kasım 2016 tarihinde yürürlüğe giren anlaşma, Türkiye tarafından ancak 6 Ekim 2021 tarihinde onaylandı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye'nin iklim değişikliğine uyum sağlamasını koordine etmektedir. Nehir havzasındaki su kaynakları ve tarım için iklim değişikliğine uyumu, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından planlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sera gazı emisyonu</span> Avrasya ülkelerinde iklim değişikliğine sebep olan gazlar

Türkiye'de sera gazı emisyonu ya da salınımı kişi başına yaklaşık 6 tondur. Türkiye her yıl 500 milyon ton sera gazı salmaktadır. Bu oranla Türkiye, dünyanın yıllık salınımının yaklaşık olarak %1'ini meydana getirmektedir. Sera gazı salınımının yaklaşık üçte biri kömür kaynaklıdır. Türkiye, hidroflorokarbon sera gazı salınımının azaltılması hakkındaki Montreal Protokolü'nün Kigali Düzeltmesini imzaladı ve 2021 yılında onayladı.

<span class="mw-page-title-main">Paris Anlaşması</span> İklimi korumaya yönelik uluslararası anlaşma

Paris Anlaşması, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) kapsamında, iklim değişikliğinin azaltılması, adaptasyonu ve finansmanı hakkında 2015 yılında imzalanan, 2016 yılında yürürlüğe giren bir anlaşmadır. Mart 2021 itibarıyla, BMİDÇS'nin 191 üyesi anlaşmaya taraftır. Anlaşmayı onaylamayan beş BMİDÇS üye devlet vardır: Eritre, İran, Irak, Libya ve Yemen. Bu beş ülke içinde en büyük emisyon kaynağı ilk 20 içinde yer alan İran'dır. Amerika Birleşik Devletleri 2020'de anlaşmadan çekildi, ancak 2021'de yeniden katıldı.

<span class="mw-page-title-main">İklim değişikliğini hafifletme</span> İklim değişikliğini sınırlandırmak için net sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik eylemler

İklim değişikliğinin hafifletilmesi, uzun vadeli küresel ısınmanın ve ilgili etkilerinin büyüklüğünü veya oranını sınırlayan eylemlerden oluşur. İklim değişikliğinin hafifletilmesi genel olarak insan (antropojenik) sera gazı emisyonlarındaki azalmayı içerir. Karbon yutaklarının kapasitesini artırarak da hafifletme sağlanabilir. Etki hafifletme politikaları, insan kaynaklı küresel ısınmayla ilişkili riskleri önemli ölçüde azaltabilir.

Sera gazı giderimi olarak da bilinen Karbon dioksit giderimi (CDR), amacı karbondioksit'in atmosferden büyük ölçekli uzaklaştırılması olan bir grup teknolojiyi ifade eder. CDR, CO2'nin enerji istasyonu gibi büyük fosil yakıt nokta kaynaklarının baca emisyonlarından giderilmesine farklı bir yaklaşımdır. İkincisi atmosfere olan emisyonu azaltır, ancak atmosferde bulunan karbondioksit miktarını azaltamaz. CDR karbondioksiti atmosferden giderdiğinden, ev tipi ısıtma sistemleri, uçaklar ve araç egzozları gibi küçük ve dağınık nokta kaynaklarından gelen emisyonları dengeleyen negatif emisyonlar 'yaratır'. Bazıları tarafından bir iklim mühendisliği formu olarak kabul edilirken diğer yorumcular bunu karbon yakalama ve depolama veya aşırı iklim değişikliği hafifletmesi olarak tanımlamaktadır. CDR'nin "iklim mühendisliği" veya "jeomühendislik" ile ilgili ortak tanımları karşılayıp karşılamayacağı genellikle üstlenileceği ölçeğe bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karbon vergisi</span> Karbon emisyonu vergisi

Karbon vergisi, ulaşım ve enerji sektöründe, yakıtların karbon içeriğine uygulanan bir vergi'dir. Karbon vergileri karbon fiyatlandırması'nın bir biçimidir. Karbon vergisi terimi ayrıca karbon dioksit eşdeğeri vergiyi ifade etmek için kullanılır. Oldukça benzerdir, ancak herhangi bir ekonomik sektör tarafından yayılan her türlü sera gazı veya sera gazı kombinasyonuna uygulanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yeniden ağaçlandırma</span> Arazi yenileme yöntemi (ağaçların yeniden dikilmesi)

Yeniden ağaçlandırma, genellikle ormansızlaşma yoluyla tükenen mevcut ormanların ve ormanlık alanların (ağaçlandırma) doğal veya kasıtlı olarak yeniden stoklanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İnsanın çevre üzerindeki etkisi</span>

İnsanın çevre üzerindeki etkisi veya çevre üzerindeki antropojenik etki, biyofiziksel ortamlarda ve ekosistemlerde, biyoçeşitlilikte ve doğal kaynaklarda doğrudan veya dolaylı olarak insanlar tarafından neden olunan küresel ısınma, çevresel bozulma, okyanusların asitlenmesi, kitlesel yok oluş, biyoçeşitlilik kaybı, ekolojik kriz, yasak avlanma ve ekolojik çöküş gibi değişikliklerdir. Doğayı toplumun ihtiyaçlarına göre şekillendirmenin şiddetli etkileri, aşırı insan nüfusu artışı ile daha kötü bir hale gelmiştir. İnsanların çevrede hasara yol açan aktivitelerine nüfus artışı, aşırı tüketim, aşırı kullanma, çevre kirliliği ve ormansızlaşma örnek verilebilir. İnsanların yol açtığı bu sorunlardan bazıları, örnek olarak küresel ısınma ve biyoçeşitlilik kaybı, insanlık için bir varoluşsal risk teşkil etmektedir ve aşırı insan nüfusu artışı bu sorunlarla yakından ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">William Nordhaus</span> Amerikalı ekonomist

William Dawbney Nordhaus, Amerika Birleşik Devletleri'nin New Mexico eyaletinin Albuquerque şehrinde dünyaya geldi. Lisans eğitimini 1963 yılında tamamlamış ve 1967 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde doktora derecesini almıştır. 1973 yılından itibaren Yale Üniversitesinde ekonomi alanında profesör olarak devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Anlaşması tarafları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Paris Anlaşması, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC-BMİDÇS) kapsamında sera gazı emisyonlarının azaltılması, düzenlenmesi ve finansmanı ile ilgili 2020 yılından itibaren başlayan bir anlaşmadır. Anlaşma, küresel iklim değişikliği tehdidine yanıt vermek üzere bu yüzyılın küresel sıcaklık artışını sanayileşme öncesi seviyelerin 2 santigrat derecenin altında tutup bu artışı 1,5 santigrat derece ile sınırlamaya yönelik çabaları sürdürmeyi amaçlar.

<span class="mw-page-title-main">2021 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı</span>

2021 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, yaygın olarak kullanılan adıyla COP26, 1 Ekim 2021 ile 13 Kasım 2021 tarihleri arasında Glasgow, İskoçya, Birleşik Krallık'taki SEC Centre'da düzenlenen 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği konferansıydı. Konferansın başkanı, Birleşik Krallık kabine bakanı Alok Sharma'ydı. COVID-19 salgını nedeniyle bir yıl ertelenen konferans, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin 26. taraflar konferansı, 2015 Paris Anlaşması taraflarının üçüncü toplantısı ve Kyoto Protokolü taraflarının 16. toplantısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sera gazı emisyonları</span> İnsan faaliyetleri sonucu atmosfere salınan sera gazlarının kaynakları ve miktarları

İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonları sera etkisini güçlendirerek iklim değişikliğine neden oluyor. Çoğu fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan karbondioksittir: kömür, petrol ve doğal gaz. En büyük kirleticiler arasında Çin'deki kömür ile çoğu OPEC ve Rusya'da devlete ait olan büyük petrol ve gaz şirketleri yer alıyor. İnsan kaynaklı emisyonlar, Dünya atmosferindeki Karbondioksiti yaklaşık %50 oranında arttırdı.

<span class="mw-page-title-main">Kişi başına düşen karbondioksit emisyonlarına göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, kişi başına yıllık karbondioksit emisyonlarına göre ülkelerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">İklim Değişikliği Performans Endeksi</span> İklim koruma çabalarına göre ülke sıralaması

İklim Değişikliği Performans Endeksi (CCPI), Alman çevre ve kalkınma kuruluşu Germanwatch e.V. tarafından uluslararası iklim politikalarında şeffaflığı artırmak için hazırlanan bir puanlama sistemidir. Standartlaştırılmış kriterler temelindeki endeks, küresel sera gazı (GHG) emisyonlarının %90'ından fazlasından sorumlu olan 63 ülke ve Avrupa Birliği'nin iklim koruma performansını değerlendiriyor ve karşılaştırıyor.

<span class="mw-page-title-main">Enerji geçişi</span>

Enerji geçişi, bir enerji sistemindeki enerji arzı ve tüketiminde yapılan büyük bir yapısal değişikliktir. Şu anda iklim değişikliğini hafifletmek için sürdürülebilir enerjiye geçiş süreci devam etmektedir. Sürdürülebilir enerjinin çoğu yenilenebilir olduğundan, yenilenebilir enerji geçişi olarak da bilinmektedir. Mevcut geçiş, çoğunlukla fosil yakıtları aşamalı olarak azaltarak ve mümkün olduğunca çok sayıda süreci düşük karbonlu elektrikle çalışacak şekilde değiştirerek enerjiden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını hızlı ve sürdürülebilir bir şekilde azaltmayı amaçlamaktadır. Bir önceki enerji geçişi belki de Sanayi Devrimi sırasında 1760'tan itibaren odun ve diğer biyokütlelerden kömüre, ardından petrole ve daha sonra da doğalgaza doğru gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Net sıfır emisyon</span>

Küresel net sıfır emisyon, insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonları ile bu gazların uzaklaştırılmasının belirli bir süre boyunca dengede olduğu durumu tanımlamaktadır. Genellikle basitçe net sıfır olarak ifade edilir. Bazı durumlarda emisyon, tüm sera gazlarının emisyonlarını ifade etmekteyken, bazı durumlarda ise yalnızca (CO2 ) emisyonlarını ifade etmektedir. Net sıfır hedeflerine ulaşmak için emisyonları azaltmaya yönelik eylemler gerekmektedir. Fosil yakıt enerjisinden sürdürülebilir enerji kaynaklarına geçiş buna bir örnek oluşturmaktadır. Kuruluşlar genellikle karbon kredisi satın alarak artık emisyonlarını dengelemektedir.

Metan emisyonlarındaki artış, Dünya atmosferindeki sera gazlarının artmasına büyük ölçüde katkıda bulunmakta ve kısa vadeli küresel ısınmanın üçte birinden sorumlu olmaktadır. 2019 yılında, küresel olarak salınan metanın yaklaşık %60'ı insan faaliyetlerinden kaynaklanırken, doğal kaynaklar %40'lık bir kısmını oluşturmuştur. Metan emisyonlarının azaltılması ve bu gazın yakalanarak kullanılmasının hem çevresel hem de ekonomik faydalar sağlayabileceği belirtilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.