İçeriğe atla

Kevlar

Kevlar

Kevlar, çok hafif karbon kökenli çok sağlam liflerden oluşan bir malzemedir. DuPont firması tarafından 1965 yılında icat edilmiş, patentlenmiş ticari bir markadır. Kevlar günümüzde zırh, sağlam halat yapımı, yanmayan koruyucu giysi yapımında kullanılmaktadır. Kevlar çok yüksek çekme gerilimine dayanabilen liflerden oluşan ipliksi bir yapıdır. Dokunabilir, kumaş hâline getirilebilir, kesilebilir ve dikilebilir. Özellikle çelik yelek, miğfer, paraşüt ipi, yol bisikleti lastiklerinde, fiber veya data kabloları için ek sağlamlık sağlayan halat veya gemileri bağlamak için kullanılan hafif halatlar ve kompozit yapılar ile oluşturulan levha, boru veya özel taşıtların gövde veya kanat yapılarının yapımında kullanılmaktadır. "Aynı ağırlıktaki çelikten 5 kat daha sağlamdır" sloganı ile pazarlanmaktadır.

Üretimi

Kevlar, 1,4-phenylene-diamine (para-phenylenediamine) ve terephthaloyl chloride monomer solüsyonunun yoğuşma reaksiyonuyla hidroklorik asit içerisinde çözünmesinin ürünüdür. Oluşan ürün sıvı kristal davranışında ve polimer zincirlerinin iplik yönünde dizilmesi şeklindedir. Polimerleşme için Hexamethylphosphoramide (HMPA) çözücü olarak kullanılıyordu, fakat güvenlik sebeplerinden ötürü N-methyl-pyrrolidone ve calcium chloride solüsyonuyla DuPont tarafından değiştirildi. Bu işlemler, birbirini izleyen patent mücadeleleri sonucunda benzer bir ürün olan Twaron'un üreticisi Akzo tarafından patentlenmiştir.

Konsantre sülfürik asitin kullanımından doğan sebeplerden ötürü Kevlar üretimi pahalıdır. Sentez ve iplik eğirme sırasında su ve çözünmez polimeri solüsyon olarak tutmak gerekir. Üç sınıf Kevlar bulunur:

  1. Kevlar K-29 – endüstriyel uygulamalar için, Kablolar, asbest parçaların yerine, fren balataları, kurşun geçirmez yelek ve araç zırhlarında kullanılır.
  2. Kevlar K49 – yüksek güçte kablo ve halatlarda kullanılır.
  3. Kevlar K100 – Kevlar'ın renkli versiyonudur.
  4. Kevlar K119 – yüksek uzama, esneme ve daha fazla yorulma dayanımı.
  5. Kevlar K129 – Balistik uygulamalar için yüksek dayanım.
  6. Kevlar AP - K-29 dan %15 daha yüksek dayanım
  7. Kevlar XP – daha hafif reçine ve KM2 ile iplik kombinasyonu

Güneş ışığından gelen ultraviyole ışınlar Kevlar'ın bozulup parçalanmasına sebep olur, bu problem UV bozunması olarak bilinir, bu yüzden açık havada güneş ışığı koruması olmadan nadiren kullanılır.

Kullanım Alanları

  • Gemileri bağlamak için kullanılan halatların yapımında,
  • Madencilerin giydiği giysilerin imalatında,
  • İtfaiyecilerin üniformalarının imalatında,
  • Cam işi ile uğraşan iş dalı giysilerinin imalatında,
  • Hava Kuvvetleri pilotlarının üniformalarının imalatında,
  • Tank
  • Uçak kanatlarında,
  • Hafif ağırlıklı kano imalatında,
  • Askerî miğfer yapımında
  • Paraşüt ve dağcılık için halatlar
  • Yeni nesil hoparlörlerin diyaframları
  • Motosiklet ekipmanlarında
  • Telefon kapaklarında

Kevlar Kurşun Geçirmez Yelekler

Kevlar yelekler Kevlar liflerinden dokunmuş kumaşlardan birçok kat üst üste dikilerek oluşturulur. Yüksek gerilime dayanıklı lifler kurşunu tutabilmektedir. Bununla birlikte lifler ezilmeye dayanıklı değildir. Bundan dolayı Kevlar'dan yapılmış bir malzemenin kurşun geçirmeme şartı esnemesidir. İnsan vücudu üzerinde Kevlar kurşunu geçirmezken, sert bir madde üzerine gerilen aynı Kevlar kurşunu geçirir.

Sivri uçlu mermilerin durdurulabilmesi için daha sık ve sağlam bir dokumaya ihtiyaç vardır.

Kurşun geçirmez yelekler durdurabildikleri kalibre ve mermi tiplerine göre seviye katsayılarına sahiptir. Zırh delici çelik uçlu mermiler Kevlar yelekler tarafından durdurulamaz. Bunun için Kevlar yelek içerisinde çok sert seramik levhalar kullanılmaktadır. Bu levhalar çelik merminin sivrilik miktarını ucu kırarak azaltır. Sonraki katmandaki Kevlar kumaş katmanlarında mermi durdurulur. Kevlar yelekler gövdedeki hayati organları korumayı amaçlar. Yine de kullanıcı tam olarak korunmuş değildir. Bazı durumlarda kurşunun vücuda girmesinden çok kurşunun oluşturduğu darbe ile kemiklerin kırılması veya basınç ile iç organların patlaması tehlikesi ile karşı karşıya kalınır.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Kevlar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Naylon çorap</span>

Naylon çorap, Amerikalı şirket DuPont'un kimyageri Wallace Hume Carothers tarafından icat edilen poliamid bazlı sentetik lif. Naylon çoraplar renk, tasarım ve şeffaflık bakımından farklılık gösterir. Bugün, naylon çoraplar öncelikle moda ve estetik için, genellikle orta uzunlukta veya kısa eteklerle birlikte giyilir.

<span class="mw-page-title-main">Akrilik elyaf</span> Yalıtkan sentetik elyaf

Akrilik lifler, ortalama molekül ağırlığı ~100.000, yaklaşık 1900 monomer birimi olan polimer'den (poliakrilonitril) yapılan sentetik lifleridir. ABD'de bir elyafa "akrilik" denmesi için, o polimerin en az %85 akrilonitril monomer içermesi gerekir. Tipik komonomerler, vinil asetat veya metil akrilattır. DuPont, 1941'de ilk akrilik elyafları yapmış ve bunları Orlon adıyla tescillemişti.

Ateşli silahlar, barut gazının itici gücüyle mermi atan bütün silahların genel adıdır. Ateşli silah denince, genellikle bir kişi tarafından taşınabilen küçük çaplı silahlar akla gelse de ateşli silahlar kategorisi; büyük toplardan tüfeklere, av tüfeğine ve tabancaya kadar her türde ve boyuttaki silahları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Lif</span> Uzun, ince filamentlerden yapılan doğal ya da sentetik madde

Lif veya elyaf, her türlü maddeyi oluşturan ince ve uzun parçalar, ipliksi yapılar. Bir iplik içindeki pamuk lifleri, yalıtım amacıyla kullanılan cam lifleri ve canlılarda kasları oluşturan kas lifleri bu tür malzemelere örnek olarak verilebilir. Tekil hali "lif", çoğulu "elyaf" olan sözcük Arapça kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Tank</span> Ateş gücü ve mobilitesi yüksek, ağır zırhlı araç

Tank; ana görevi doğrudan ateş gücü kullanımıyla düşman kuvvetlerine saldırmak olan, paletli ve zırhlı savaş aracı veya bu araçlardan oluşan birlikleri kapsayan askeri sınıf. Tankı diğer savaş araçlarından ayıran özellikleri ağır bir zırha, yüksek ateş gücüne ve her türlü arazide hızlı gidecek şekilde tasarlanmış sürüş takımlarına sahip olmasıdır. Her ne kadar masraflı ve lojistik açıdan çaba gerektiren araçlar olsa da, yer hedeflerine saldırma yeteneği ve piyadelerin moralini çökertmesi nedeniyle modern orduların vazgeçilmez unsurlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">FN Five-seveN</span> Belçika yapımlı yarı-otomatik tabanca

FN Five-SeveN, FN Herstal tarafından üretilen Belçika yapımı bir yarı otomatik tabancadır. Silah, 1990'larda geliştirilmiş olup adını 5,7 mm'lik mermi çapından almaktadır ve ticari marka büyük harf kullanımı stili üreticinin baş harfleri olan FN'i vurgulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yamaç paraşütü</span> serbest paraşütlerle yamaçlardan koşarak kalkmaya olanak sağlayan bir ekstrem spor türü

Yamaç paraşütü, hava sporlarıyla ilgilenen birkaç kişi tarafından 1980'li yılların başlarında bulunan, aerofoil yapıya sahip olan paraşütlerle yamaçlardan koşarak kalkmaya olanak sağlayan bir ekstrem spor türüdür. Sivil havacılık mevzuatlarına göre çok hafif hava aracı (ÇHHA) sınıfına girer.

<span class="mw-page-title-main">Makineli tabanca</span>

Hafif makineli silah, tabanca mermisi kullanan, otomatik tüfeklerden daha küçük boyutlarda olan ve genellikle yakın çatışmalar ve baskınlar için tasarlanmış silah türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kompozit zırh</span>

Kompozit Zırhlar günümüzde metaller gibi klasik malzemelerin birçok özellikleri gelişen teknolojinin ihtiyaçları için yeterli olamayınca, daha üstün özelliklere sahip olan kompozit malzemeler üretilmeye başlanarak bu konuda hızlı bir gelişme sürecine girilmiştir. Klasik malzemelere göre kompozit malzemelerin en belirgin özellikleri hafiflik ve sağlamlıklarıdır. Yapılan araştırma ve geliştirmeler neticesinde, bu malzemelerin çekme, darbe dayanımlarının artırılması; yorulma, kimyasal direnç ve elektrik özelliklerinin iyileştirilmesi mümkün olmuş ve kompozit malzemeler yaygın şekilde havacılık, deniz taşıtları, otomotiv, makine, inşaat, askeri ve uzay teknolojisi alanlarında kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Heckler & Koch MP7</span>

Heckler & Koch MP7, Heckler & Koch firması tarafından dizayn edilmiş bir Alman SMG. Kendisi için dizayn edilmiş özel 4.6x30mm mermilerini kullanır. 1989'da NATO'nun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla şu anda kullandığı mermi ile bir kişisel savunma silahı olması için dizayn edildi. Amaç, normal tabanca mermisi kullanan silahların neredeyse hiç yapamadığı, çelik ve kevlar yelekleri delme yeteneğine sahip, tabanca mermisi kullanan kompakt bir silah üretmekti. İlk versiyonu MP7, 2001'de üretime girdi. Aynı amaçla kendisinden daha erken yapılmış olan FN P90'ın rakibidir. Piyasaya sürülüşü sonrası değişime uğrayan MP7'in üretim çeşitleri MP7A1 ve MP7A2'dir.

Karbon elyaf takviyeli plastik veya karbon elyaf takviyeli polimer sağlam, hafif ve pahalı bir çeşit kompozit malzeme, elyaf takviyeli polimerdir. Cam elyafı'ına benzer şekilde bu kompozit yapıya mukavemet veren malzemeye karbon elyafı denilir. Polimer için en çok epoksi kullanılsa da polyester, vinil ester ya da naylon gibi başka maddelerin de kullanıldığı görülebilir. Kevlar veya alüminyum yapılarında karbon, cam gibi diğer güçlendiricilerle birlikte kullanılır. Grafit takviyeli polimer ya da Grafit elyaf takviyeli polimer (GFRP) de karbon elyafıyla takviyeli bu tür yapıları nitelemek için de kullanılır. Cam elyaf takviyeli malzemelerin de GFRP olarak tanımlanabilmesi ve karışıklık yaşanması nedeniyle bu isimlendirme çok sık kullanılmaz. Bazı ürün tanıtımlarında ise kısaca grafit elyafı denilir.

<span class="mw-page-title-main">Kurşun geçirmez yelek</span>

Çelik yelek, kurşun geçirmez yelek ya da balistik yelek, ateşli silahlardan çıkan kurşunların etkisini azaltmak ve patlama sonucunda oluşabilecek şarapnellerden korunmak amacıyla Jan Szczepanik ve Kazimierz Żegleń adlı iki Polonyalı tarafından 1901 yılında icat edildi.

<span class="mw-page-title-main">Plaka zırh</span>

Plaka zırh veya levha zırh, demir veya çelikten dövülen, tarihî bir kişisel zırh çeşidi. Roma dönemindeki lorica segmentata gibi erken dönem örnekleri bulunsa da; bütün plaka zırh, Avrupa'da Geç Dönem Orta Çağ zamanı, özellikle 13. yüzyıldan beri zincir zırh üzerine giyilen levha ceketler sonucu, Yüz Yıl Savaşı bağlamında gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zincir zırh</span> Zırh biçimi

Zincir zırh ya da örme zırh, küçük metal halkaların birbirine bağlanarak örgü şekli verilmesiyle oluşmuş bir çeşit zırhtır.

<span class="mw-page-title-main">Aramid</span>

Aramid lif, ısıya dayanıklı ve güçlü bir sentetik lif türüdür. Uzay araştırmaları ve askerî amaçla, kurşun geçirmez giysi ve balistik bileşimlerinde, bisiklet tekerlerinde asbest yerine kullanılabilir. Aramid ismi, "aromatik" ve "poliamid" kelimelerinin birleşiminden gelir.

Stephanie Louise Kwolek, Amerikalı bir kimyager ve DuPont şirketinde 40 yıldan fazla çalıştı. Kevlar olarak daha iyi bilinen poli-parafenilen tereftalamid yani olağanüstü güç ve sertlik derecesine sahip bir sentetik lif ailesinden birinin icat edilmesinde en iyi bilineni kimyagerdir. Kwolek, keşfinden dolayı DuPont şirketinin Lavoisier Madalyasını olağanüstü teknik başarı ile kazandı. Uzun yıllar boyunca bu onuru alan tek kadın çalışandı. 1995 yılında Ulusal Mucitler Hall of Fame'e eklenen dördüncü kadın oldu. Kwolek, Ulusal Medal of Technology, IRI Başarı Ödülü ve Perkin Madalyası gibi polimer kimyasındaki çalışmalarıyla çok sayıda ödül kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Zırh delici mermi</span> Zırha nüfuz etmek için kullanılan mermi türü

Zırh delici mermi, herhangi bir zırhı delebilmek için tasarlanmış bir mermidir. 20 mm'den küçük AP mermileri tipik olarak zırh delici mühimmat olarak bilinir ve çelik yelek, kurşun geçirmez cam ve hafif zırhlı araçlar gibi hafif zırhlı hedefler için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vücut zırhı</span>

Vücut zırhı ya da basitçe zırh veya cebe, vücudu saldırılara karşı korumak için giyilen koruyucu giysidir. Zırh savaşçılar tarafından giyilebileceği gibi binekleri de koruyabilirdi. Zırhlar bu vazifeyi silahların veya fırlatılan cisimlerin etkisini saptırarak veya emerek yerine getirir.

3B kumaşların birkaç tanımı vardır. En yaygın olanı Roye'un tanımıdır: “Tekstil yapısı uzayda üç boyuta sahip olduğunda, bir kumaş, üretim tekniğinden bağımsız olarak 3B kumaş olarak adlandırılabilmektedir.”

<span class="mw-page-title-main">Seramik zırh</span>

Seramik zırhlar, patlama parçalarının tutulması ve mermilerin nüfuz etmesini engellemek için kullanılır. Hafiflik avantajı ile birlikte yüksek sertlik ve basınç dayanımı ile mermi direnci için geliştirilmişlerdir. Seramik zırh, zırhlı araçlarda ve kişisel zırhlarda kullanılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.