Kretase veya Kretase dönemi, Mezozoyik Zaman'ın üç alt bölümünden sonuncusudur. Jura'dan sonra, Paleojen'den önce gelir. Günümüzden 145 milyon yıl önce başlayıp ~ 66 milyon yıl önce sona erdiği kabul edilir.
IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi ve bitki ve hayvan türlerinin dünyadaki en kapsamlı Küresel Koruma durumu envanteridir. IUCN Kırmızı Listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından sürdürülmektedir.
Ahtapot; yumuşak gövdeli, sekiz kollu, Octopoda takımında sınıflandırılan yumuşakçaların genel adı. Kabul görmüş 300 civarında türü bulunan ahtapotlar kalamarlar, mürekkep balıkları ve nautiloidler ile birlikte kafadan bacaklılar (Cephalopoda) sınıfında gruplandırılırlar. Diğer kafadan bacaklılar gibi ahtapot bilateral simetrik, iki gözlü ve tek gagalıdır. Ağzı kollarının ortasında yer alır. Çok hızlı şekil değiştirebilen yumuşak gövdesi sayesinde küçük deliklerden gövdesini sıkıştırarak geçebilir. Yüzerken sekiz kolu arkasından uzanır. Sifon hem solunum hem de su jeti fışkırtmak vasıtasıyla hareket için kullanılır. Karmaşık bir sinir sistemine ve mükemmel bir görme duyusuna sahip olan ahtapotlar omurgasızlar içerisinde en zeki ve davranışsal olarak en büyük farklılıkları gösteren hayvanlar arasındadırlar.
Kafadan bacaklılar (Cephalopoda), çok hücreli omurgasız hayvanların yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin en gelişmiş sınıfı. Başları büyük olup gözleri ve sinir sistemleri iyi gelişmiştir. Başlarının ön kısmından çekmenli veya çengelli kollar uzanır. Bunlarla avlarını yakalar ve sürünebilirler.
Yumuşakçalar, ilkin ağızlılar (Protostomia) kladı, Lophotrochozoa üst şubesinden bir hayvan şubesidir. Ahtapot, kalamar gibi kafadan ayaklılar, salyangoz ve sümüklü böcek gibi karından ayaklılar, midyeler ve kitonlar bu şubedendir. Çizgili kas ilk defa bu sınıfta ortaya çımıştır. Yaklaşık 85,000 yaşayan türü bulunur.
Gelincik, Mustelidae familyasından Mustela cinsinden bazı küçük yapılı etçil türlerinin ortak adı.
Büyük insansı primatlar veya İnsangiller, primatlar (Primates) takımının insansılar (Hominoidea) üst familyasına ait bir familyadır. Familyanın dört cinsi iki ayrı alt familyaya bölünür; bunlar, Ponginae alt familyası bünyesinde gruplandırılan Pongo (orangutan) ile Homininae alt familyası bünyesinde gruplandırılan Gorilla (goril), Homo (insan) ve Pan (şempanze) cinsleridir.
Güvercingiller ya da Columbidae, Columbiformes takımında sınıflandırılan 300'e yakın güvercin ve kumru türü ile dodo (Raphus cucullatus) ve Pezophaps solitaria gibi soyu tükenmiş türleri içeren bir tek kuş familyasıdır.
Terapsitler (Therapsida), memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren, gelişmiş bir sinapsit kladıdır. Başka bir deyişle terapsitler, Sinapsida'nın hayatta kalan tek sınıfı olan memelilerin tümünü ve onların soyu tükenmiş akrabalarını içeren sphenacodont grubudur. Ancak bu isim, daha çok memeli olmayan terapsitler için kullanılır.
Nycticorax balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş cinsidir. Cinsin adı Antik Yunanca "gece kuzgunu" sözcüklerinden gelir ve bu cinste yer alan kuşların geceleri avlanma özellikleri ile cinsin en iyi bilinen türü olan gece balıkçılının kargaya benzer çıkardıkları sese ithafen verilmiştir. Orta boylu balıkçıllar olan bu cins içindeki türlerin kuzeyde yaşayanları göç eder.
Nycticorax mauritianus balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından soyu tükenmiş bir kuş türü. Mauritius'ta bulunan fosil kalıntılarından tanımlanmıştır. Muhtemelen 17. yüzyılın sonunda soyu tükenmiştir. 1693 yılında François Leguat tarafından bu kuştan bahsedilmiştir.
Octopodiformes Coleoidea alt sınıfında sınıflandırılan ve ahtapotlar ile Vampyroteuthis infernalis türü kalamarı içeren bir üst takımdır. Octopodiformes takımının tüm üyeleri sekiz kolludur.
Incirrata (ya da Incirrina), ahtapot takımının bir alt takımıdır. Bu alt takım, klasik "bentik ahtapotlar" ile ayrıca notiluslar dahil olmak üzere birçok pelajik ahtapot familyasını içermektedir. Incirrata ahtapotlar, cirrate ahtapotlardan bazı özellikler açısından ayrılmaktadır.
Palaeoctopus newboldi, yaklaşık 89-71 milyon yıl önce, Geç Kretase'de yaşamış soyu tükenmiş bir bazal ahtapottur. Bu türe tahsis edilen fosil madde, Lübnan'daki Hajoula Dağı bölgesinden ortaya çıkmıştır. Holotip, Lübnan Dağı'nın eski manastırı olan Sahel-el-Alma'nın altında bulundu ve Londra'daki Doğal Tarih Müzesi'nde saklandı. Fosil, Cirrina'ya ait olabilir. İlk olarak P. pelagicus olarak tanımlanmış olan Vallecino, Meksika'daki Turonian'dan örnekler, bir geçiş fosili kısmı olarak yeniden yorumlandı.
Styletoctopus, soyu tükenmiş bir ahtapot cinsidir. Cinsi, yaklaşık 95 milyon yıl önce yaşayan tek tür Styletoctopus annae'den oluşur. Fosil kayıtlarında çok az sayıda ahtapot türü ortaya çıkmaktadır çünkü ahtapotlar genellikle fosilleşmeye vakti bulmadan parçalanan yumuşak dokudan oluşmaktadır.
Ammonoidler veya yaygın adıyla Ammonitler (Ammonoidea), soyu tükenmiş deniz yumuşakçalarından oluşan, kafadan bacaklılar sınıfına bağlı bir altsınıftır. Bu yumuşakçaların günümüzde yaşayan en yakın akrabaları, görüntülerinin benzer olmasına karşın Notilus gibi canlıların dahil olduğu Nautiloid altsınıfındaki türler değil, coleoidea altsınıfındaki türlerdir. Bu yumuşakçalar ilk olarak Devoniyen döneminde ortaya çıkmış, yaşayan son tür ise Kretase-Tersiyer yok oluşuyla beraber yok olmuştur.
Neotropikal papağanlar veya Yeni Dünya papağanları Güney ve Orta Amerika, Meksika ve Karayipler'de yaşayan 32 cins altıdaki yaklaşık 150 türü kapsar. Eskiden Kuzey Amerika'da da yaşanyan iki türden birinin nesli tükenmiştir. Galápagos Adaları gibi Pasifik'teki birkaç adada da yaşarlar. Mavi-sarı ara ve sarı başlı amazon papağanı gibi tanınan ve ikonik papağan türleri bu ailenin üyesidir.
Arkozorlar (Archosauria), kuşların ve timsahların yaşayan tek temsilcileri olduğu bir diapsid kladı. Arkozorlar genel olarak sürüngen olarak sınıflandırılır. Kladistik bakımdan kuşlar da sürüngenlere dahil edilir. Soyu tükenmiş arkozorlar arasında kuş olmayan dinozorlar, pterozorlar ve timsahların soyu tükenmiş akrabaları bulunur. Modern paleontologlar, Arkozorları yaşayan kuşların, timsahların ve onların soyundan gelenlerin en son ortak atasını ve onun soyundan gelenleri içeren bir taç grubu olarak tanımlar. Arkozorlar iki ana klada ayrılır: timsahlar ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren Pseudosuchia kladı ve yine aynı şekilde kuşlar ve soyu tükenmiş yakın akrabalarını içeren Avemetatarsalia kladı.
St. Croix makavı veya Porto Riko makavı, kalıntıları Karayip adalarındaki St. Croix ve Porto Riko'da bulunan soyu tükenmiş bir Amerika papağanı türüydü. 1937'de, St. Croix'de Kolomb öncesi bir bölgede bir mutfaktan ortaya çıkarılan bir tibiotarsus bacak kemiğine dayanılarak tanımlandı. Porto Riko'daki benzer bir bölgedenelde edilen çeşitli kemiklerden oluşan ikinci bir örnek 2008'de tanımlanmışken, Montserrat'ta elde edilen bir korakoid St. Croix makavına veya başka bir soyu tükenmiş Amerika papağanı türüne ait olabilir. St. Croix makavı, Karayip adalarında yaşadığı öne sürülen nesli tükenmiş 13 Amerika papağanı türünden biridir. Amerika papağanları, tarih öncesi ve tarihi zamanlarda insanlar tarafından sık sık uzun mesafelere taşınırdı, bu nedenle yalnızca kemiklerden elde edilen kalıntıların bilinen yerli türlere ait olup olmadığını bilmek mümkün değildir.
Sirenia, modern "deniz inekleri" ve onların soyu tükenmiş akrabalarından oluşan plasentalı memeliler takımıdır. Onlar var olan tek otçul deniz memelileri ve tamamen suda yaşayan tek otçul memeli grubudur. Deniz ineklerinin 50 milyon yıllık bir fosil kaydına sahip olduğu düşünülüyor. Oligosen ve Miyosen sırasında mütevazı bir çeşitlilik elde ettiler, ancak o zamandan beri iklimsel soğuma, oşinografik değişiklikler ve insan müdahalesinin bir sonucu olarak azaldılar. Gruba dahil yaşayan iki cins ve dört tür mevcuttur: Atlantik kıyıları boyunca Amerika ve Batı Afrika'nın nehirleri ve kıyılarında yaşayan üç denizineği türünü içeren Trichechus ve Hint Okyanusu ile Pasifik okyanusunda bulunan Dugong.
