Radyo, elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet. Türk Dili dergisinde Kırgız Türkçesinde radyo anlamında kullanılan үналгы /ünalgı/ sözünün Türkiye Türkçesinde kullanılması da gündeme getirilmiştir. Radyoyu Marconi icat etmiştir.
Elektromanyetik tayf veya elektromanyetik spektrum (EMS), evrenin herhangi bir yerinde fizik kurallarınca mümkün kılınan tüm elektromanyetik radyasyonu ve farklı ışınım türevlerinin dalga boyları veya frekanslarına göre bu tayftaki rölatif yerlerini ifade eden ölçüt. Herhangi bir cismin elektromanyetik tayfı veya spektrumu, o cisim tarafından çevresine yayılan karakteristik net elektromanyetik radyasyonu tabir eder.
Modülasyon ya da kipleme, bir taşıyıcı sinyal ile bilgi sinyalini birleştirmekten ibaret olan ve iletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir yöntemdir. Yöntem, başlarda anten yoluyla yapılan yayınlar için öngörülmüş ise de, günümüzde kablolu, kablosuz her tür iletişimde kullanılmaktadır. Çok alçak frekanslı sinyallerin çok uzak mesafelere gönderilmesi güçtür. Bu nedenle alçak frekanslı sinyalin, yüksek frekanslı taşıyıcı bir sinyal üzerine bindirilerek uzak mesafelere taşınması sağlanabilir. Bu noktada kiplemeye başvurulur.
Aşırı yüksek frekans, EHF en yüksek radyo frekans bandıdır. EHF 30 ila 300 gigahertz aralığında bir frekanstır. Bu bandın dalga boyu 1 ila 10 milimetre olduğundan milimetre bandı veya milimetre dalgası olarak da isimlendirilip, MMV veya mmW olarak kısaltılır.
Frekans modülasyonu, İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türüdür. FM kısaltmasıyla gösterilir. Bu modülasyon türü 1933 yılında Amerikalı mühendis Edwin Howard Armstrong (1890-1954) tarafından geliştirilmiştir.
Elektronik filtre farklı frekanslara sahip sinyallerden kimilerini geçirip, kimilerini bastıran bir devredir.
Enterferans ya da girişim, istatistikten genetiğe kadar çeşitli alanlarda kullanılan bir terimdir. Terimin en yaygın kullanılışı ise iletişim teknolojisindedir. İletişimde enterferans iletilmek istenen bilginin yanı sıra farklı bilgilerin de alıcıya ulaşması halidir.
Butterworth filtre passband içinde mümkün olduğu kadar düz bir frekans responsa sahip olabilmek için dizayn edilmiş bir Sinyal işleme filtre tipidir. Ayrıca maksimum düz magnitüd filtre olarak da tarif edilir. İlk defa 1930 yılında ingiliz mühendis ve fizikçi Stephen Butterworth tarafından "On the Theory of Filter Amplifiers". makalesinde tarif edilmiştir.
Süper yüksek frekans 3 GHz ile 30 GHz aralığındaki radyo frekansları için Uluslararası Telekomunikasyon Birliği'nin (ITO) önerdiği tanımlamadır. Dalgaboyları on ile bir santimetre arasında değiştiği için bu bant aralığına santimetre bandı veya santimetre dalgası da denir. Bu frekanslar mikrodalga bandına girmektedir. Mikrodalgaların küçük dalga boyu onların dar ışınlar halinde toplanarak parabolik antenler vasıtasıyla alınmasına olanak tanır, böylece noktadan-noktaya iletişim, veri bağlantıları ve radarlar için kullanılabilir. Bu frekans aralığı radar vericilerinde, mikrodalga fırınlarda, kablosuz LAN, cep telefonları, uydu iletişimi, mikrodalga radyo röle bağlantıları ve çok sayıda kısa menzilli karasal veri bağlantıları için kullanılır.
Orta frekans, 300 kHz ile 3 MHz'e kadar bir aralık içinde bulunan radyo frekanslarının (RF) ITU tanımıdır. Bu grubun bir kısmı orta dalga (MW) AM yayın bandında yer almaktadır. Dalga boyları bir ile on hektometre arasında değiştiğinden hektometre bandı veya dalgası olarak da bilinir. Yüksek frekanslardaki ilk bant yüksek frekans (HF) bandı olarak bilinir iken hemen altı MF bandı, bunun da altındaki frekanslar, düşük frekans (LF) olarak isimlendirilir. Orta frekans; AM radyo yayıncılığı, seyir radyofarları ve denizcilikte gemi ve kıyı iletişimi için en çok kullanılan frekans aralığıdır.
Çok düşük frekans 10 ila 100 kilometre arasındaki dalga boyları ve 3 kHz ile 30 kHz frekans aralığındaki radyo frekansları için kullanılan ITU tanımıdır. Radyo spektrumunun bu bandında yeteri kadar bant genişliği olmadığı için ses iletimi amacıyla oldukça elverişsizdir ve sadece düşük veri hızı kodlu sinyaller kullanılmaktadır. VLF bandı bazı radyo seyrüsefer hizmetleri, yayın süresi sinyalleri olarak radyo saatlerini ayarlamak için ve güvenli askeri iletişim için kullanılmaktadır. VLF dalgalar tuzlu su içine yaklaşık 40 metre nüfuz edebildiğinden denizaltı askeri iletişim için de kullanılmaktadır.
Ultra düşük frekans 300 hertz ile 3 kilohertz arasındaki elektromanyetik dalgaların frekans aralığı için kullanılan ITU tanımıdır. Manyetosfer bilimi ve sismolojide alternatif tanımları ile birlikte kullanılmaktadır.
FM radyo, frekans modülasyonu (FM) teknolojisi kullanan bir radyodur. 1933'te Amerikalı mühendis Edwin Armstrong tarafından icat edilmiştir ve dünya çapında yüksek kalitede ses sağlamak için kullanılmaktadır. FM radyo, en rekabetçi radyo yayını teknolojisi olan AM radyo'dan daha iyi ses kalitesine sahiptir, bu nedenle çoğunlukla müzik yayını için kullanılır. FM radyo istasyonları VHF frekanslarını kullanır. "FM bandı" terimi, belirli bir ülkedeki FM yayınına ayrılmış frekans bandını tanımlamaktadır.
Geçirim bandı elektronikte bir cihazın frekans spektrumunda kullandığı frekans bölgesidir. Bu bölge genellikle elektronik filtrelerle belirlenir. Geçirim bandını birimleri hertz (Hz) ya da üst katlarıdır. Geçirim bandı kavramı optikte de kullanılır. Ancak optikte geleneksel olarak dalga boyu birimleri kullanıldığı için optik geçirim bandı birimleri de saniyenin askatları veya ångström birimidir.
Elektronik mühendisi Harry Nyquist'in adını alan Nyquist frekansı, ayrık bir sinyal işleme sisteminin örnekleme oranının yarısıdır. Bazen bir örnekleme sisteminin katlanma frekansı olarak bilinir.
Alçak geçiren filtre, seçilen bir kesme frekansından daha düşük bir frekansa sahip sinyalleri ileten ve kesme frekansından daha yüksek frekanslı sinyalleri zayıflatan bir filtredir. Filtrenin tam frekans tepkisi, filtre tasarımına bağlıdır. Filtre bazen ses uygulamalarında yüksek kesimli filtre veya tiz kesilmiş filtre olarak da adlandırılır. Alçak geçiren filtre, yüksek geçiren bir filtrenin tamamlayıcısıdır.
Yüksek geçiren filtre (HPF), belirli bir kesme frekansından daha yüksek bir frekansa sahip sinyalleri ileten ve kesme frekansından daha düşük frekanslı sinyalleri zayıflatan bir filtredir. Her bir frekans için zayıflama miktarı filtre tasarımına bağlıdır. Yüksek geçiren bir filtre genellikle doğrusal ve zamanla değişmeyen bir sistem olarak modellenir. Bazen düşük kesimli filtre veya bas kesilmiş filtre olarak da adlandırılır. Yüksek geçişli filtrelerin, DC'yi sıfır olmayan ortalama voltajlara veya radyo frekansı cihazlarına duyarlı devrelerden engelleme gibi birçok kullanımı vardır. Bir bant geçiren filtre üretmek için alçak geçiren bir filtre ile birlikte de kullanılabilirler.
Bant durduran filtre, çoğu frekansı değiştirmeden geçiren ancak belirli bir aralıktaki frekansları çok düşük seviyelere düşüren bir filtredir. Bant geçiren filtrenin tam tersidir. Çentik filtresi, dar bir durdurma bandına sahip bir bant durdurma filtresidir.
Frekans atlamalı geniş spektrum telekomünikasyonda kullanılan bir şifreleme metodudur. Bu metot Nikola Tesla'dan Jonathan Zenneck'e kadar çeşitli radyo mühendisleri tarafından önerilmişse de daha çok 1942 yılında Hedy Lamarr ve George Antheil tarafından alınan patent ile bilinir. İlginç olan bu ikilide Hedy Lamarr'ın dönemin ünlü bir film yıldızı George Antheil'in de ünlü bir piyanist olmasıdır.
İstenmeyen yayın telekomünikasyonda yayıncının yaptığı bant dışı yayındır. Bu yayın iki sebepten ortaya çıkar:
- 1. Taşıyıcı harmonikleri
- 2. Bant içinde birden fazla taşıyıcısı olan yayınlarda taşıyıcılar arası çapraz modülasyon
