Kesik Köprü - Turkipedia

Kesik Köprü

Resmî adı	Kesik Köprüsü
Koordinatlar	39°43′20″N 36°57′45″E / 39.7221°K 36.9626°D / 39.7221; 36.9626
Türü	Kemer köprü
Malzeme	Kesme taş
Uzunluk	326,35 metre
Genişlik	4,85 metre
Yapım	1213
Kullanım	Yaya kullanımında

Kesik Köprü, eski adıyla Gürcü Hüseyin Köprüsü, Anadolu Selçuklu döneminde, Sivas kenti yakınlarında, eski Kayseri yolunda Kızılırmak üzerinde 1213 yılında inşa edilen köprüdür.

Hakkında

İki bölümden oluşan köprünün birinci bölümü yuvarlak ve sivri kemerli on yedi, yaklaşık 10 metre uzunlukta olan ikinci bölümü yuvarlak kemerli iki gözden oluşur. Birbirine yakın iki kısım toprak doldurulmuş bir şoseyle birleştirilmiştir. Altından su akmamasına rağmen birinci bölümün devamı olduğu için ikinci bölümü de kullanılmaktadır. Köprünün uzunluğu 326,35 metre, eni 4,85 metredir. Toplam 19 gözden veya kemerden oluşan köprünün en büyük kemer açıklığı 7,90 metredir. Köprünün tamamı kesme taştan inşa edilmiştir.^[1]^[2]

Bugün Kesik Köprü denilen köprü, 1574 tarihli Sivas tahrir ve evkaf defterlerinde "Cisr-i Gürcü Hüseyin" (Gürcü Hüseyin Köprüsü) adıyla kaydedilmiştir. Köprüye Kesik Köprü adı 19. yüzyılda verilmiştir. Köprüyü Anadolu Selçuklu Devleti'nde sipahsalar olarak görev yapan Yavaş Arslan yaptırmıştır. Yavaş Arslan'ın sonradan Hüseyin adını alarak Müslümanlığı benimseyen Hristiyan bir Gürcü olduğu, Giorgi, Sinbat ve Şid adında çocukları olduğu, 1574 tarihli Sivas tahrir ve evkaf defterinden anlaşılmaktadır.

Kesik Köprü'nün hemen yanında bir ribat ve türbe bulunuyordu. Zamanla harap olan köprü 1875 yılında onarılmıştır. Köprü 20. yüzyılın başında bir kez daha onarılmış, bu ikinci onarım sırasında yakınlarında yıkık durumdaki Şahna Kümbeti'nin taşları kullanılmıştır.^[3]

Kaynakça

^ ""Sivas - Kesik Köprü". 6 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2021.
^ "Kesik Köprü - Sivas"
^ "Refet Yinanç, "Sivas Abideleri ve Vakıfları (2)", Vakıflar Dergisi, 23 (1994): 5-18.

İlgili Araştırma Makaleleri

Uzun Köprü, Edirne'de, Ergene Nehri üzerinde, Anadolu ile Balkanları birbirine bağlayan tek köprü ve dünyanın en uzun taş köprüsü olma özelliğini taşıyan tarihi köprüdür. Eski adı Ergene Köprüsü idi. Köprü, Edirne'nin Uzunköprü ilçesine ismini vermiştir.

Misis Köprüsü, Ceyhan Nehri üzerinde, Adana'nın Yüreğir büyükşehir ilçesine bağlı Misis Beldesinde yer alan, tarihî köprü.

<span class="mw-page-title-main">Malabadi Köprüsü</span> Tarihî köprü

Malabadi Köprüsü veya orijinal adıyla Akarman Köprüsü, Silvan'a 23,2 km uzaklıkta Silvan ilçe sınırları içerisinde yer alan ve Oğuz Türkleri'nden Artuklu beyliğinin önderi Hüsameddin Timurtaş tarafından yaptırılmış tarihi bir köprü. Silvan'dan rahatlıkla ulaşım imkânı vardır. Diyarbakır Tarihi Eserler Envanteri'ne kayıtlıdır. Malabadi Köprüsü 1989 yılında Silvan Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Malabadi Köprüsü Silvan Belediyesi'nin logosunu oluşturan ana unsurdur. Malabadi Köprüsü Silvan ilçesine ait bir köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">Köprüpazar Köprüsü</span>

Köprüpazar Köprüsü, Roma döneminden kalma, günümüzde Türkiye'de, Aspendos yakınlarında Köprüçay (Eurymedon) nehri üzerinden geçen, 9 kemerli Eurymedon Köprüsü'nün temelleri üzerine Selçuklu Hanedanı tarafından 13. yüzyılda yapılmış, sivri kemerli bir köprüdür. Köprü eski Roma yapısının nehir yatağındaki ayak kalıntılarını takip ettiği için yol güzergâhının ortasında belirgin sapmalar görülür. Köprü 259,50 metre uzunluğunda olup, genişliği 9,44 metredir. Sütun kalınlıkları 9,60 metre, kemer açıklığı 23,52 metredir.

Dereköy Köprüsü, Rize'nin İkizdere ilçesinde bulunan bir kemer köprüdür. Tek gözlü köprü, basık sivri kemerlidir. Köprünün kemer kısmı ve korkulukları kesme taş, diğer kısımları ise moloz taş ile inşa edilmiştir. Köprü yolunun inşasında düzgün moloz taş kullanılmıştır. Korkulukları tabanda kare, bitimde ise oval şeklindedir. Ana kayaya oturtulan kemer ayaklarının iç yüzlerinde küçük nişler bulunmaktadır. Köprünün uzunluğu 36 metre, yüksekliği 9 metre, genişliği ise 3,40 metredir. Kabahor Deresi üzerine konumlanmıştır. 18. yüzyılda inşa edilmiştir. 2000 yılında onarılmıştır.

Çaneva Köprüsü veya resmi adıyla Ortaköy-Nurluca Köprüsü, Rize'nin Hemşin ilçesindeki Nurluca köyünde bulunan bir kemer köprüdür. Doğu-Batı yönünde uzanan köprünün, 1700'lü yıllarda inşa edildiği düşünülmektedir. Köprü 30.15 metre uzunluğunda ve 2.7 metre genişliğindedir. Tek kemerli köprünün kemerinin ve korkuluk bitimlerinin yapımında kesme taş kullanılmışken, köprünün diğer yerlerinin yapımında moloz taş kullanılmıştır. Köprü yolu düzenli molozla döşenmiştir. 11 metre yüksekliğindeki köprü, Akyamaç-Ortaköy-Kito Yaylası-İlçe Merkezi bağlantılarının kesişim noktasında konumlanmıştır. Köprünün ayakları kaidenin üzerine oturtulmuştur. Tek gözlü ve basık yuvarlak kemerli olan köprünün kemer ayaklarının iç yüzünde ikişer tane niş bulunmaktadır. Ayrıca köprünün kuzeyinde betonarme bir köprü bulunmaktadır.

Yücehisar Köprüsü veya Lamgo Köprüsü, Rize'nin Pazar ilçesindeki Yücehisar köyünde bulunan bir kemer köprüdür. Kuzey-Güney yönünde uzanan köprünün, 18. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Köprü 23.5 metre uzunluğunda ve 3 metre genişliğindedir. Tek kemerli köprünün kemerinin ve korkuluklarının yapımında kesme taş kullanılmışken, köprünün diğer yerlerinin yapımında moloz taş kullanılmıştır. Köprü yolu düzenli molozla döşenmiştir. 7 metre uzunluğundaki köprü, Uğrak ve Boğaziçi köylerinin yol ayrımında konumlanmıştır. Köprünün ortası kemer nedeniyle kavislidir. Köprüye yol kotundaki köprüyle ulaşılmaktadır. Tek gözlü ve yuvarlak kemerli olan köprünün kemer ayaklarının iç yüzünde nişler bulunmaktadır. Ayrıca köprünün doğusunda betonarme bir köprü bulunmaktadır.

Şahruh Köprüsü Kayseri ili Sarıoğlan ilçesi Karaözü köyünde yer alan tarihi bir köprüdür.

Levent Köprüsü veya Çoço Köprüsü, Rize'nin Hemşin ilçesindeki Leventköy köyünde bulunan bir kemer köprüdür. İlçe merkezine 1 kilometre uzaklıkta olan yapı, yuvarlak kemerli ve tek gözlü bir kemer köprüdür. Köprü 50 metre uzunluğunda ve 2.2 metre genişliğindedir. Köprünün kemer ve korkuluklarının yapımında kesme taş kullanılmışken, köprünün diğer yerlerinin yapımında moloz taş kullanılmıştır. Köprü, Hemşin Deresi'nin üzerinde konumlanmıştır. Doğu-Batı doğrultusunda uzanan köprünün iç yüzeyinde nişler bulunmaktadır. Düzenli taşlarla kaplanmış olan köprünün taşıt yoluna bağlantısı bulunmaktadır.

Makrevis, Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde bulunan bir 19. yüzyıl kemer köprüsüdür. 43 metre uzunluğundaki köprü 3 metre genişliğindedir. Köprü, Çamlıhemşin-Çat yoluna 700 metre mesafede konumlanmıştır. Köprüye ulaşım basamaklarla sağlanmaktadır. Korkulukları ve kemer kısmı kesme taştan, geriye kalan kısımları ise moloz taştan inşa edilmiş olan köprü, ana kaya üzerine oturtulmuştur. Korkulukların yüksekliği 45 santimetredir. Ayaklarında nişlerin bulunduğu köprü, tek gözlüdür. Köprü, iki mesnetli ve yuvarlak kemerlidir.

Güroluk Köprüsü veya Küçük Köprü, Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde bulunan bir 19. yüzyıl kemer köprüsüdür. Köprünün kemer kısmı kesme taştan, geriye kalan kısımları ise moloz taştan inşa edilmiştir. 15 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 2 metredir. Köprünün batı yönünde konumlanan ve bitkilerle kaplanmış olan kitabe okunmayacak durumdadır. Yuvarlak kemerli olan köprü tek gözlüdür.

Gürcistan Vilayeti, Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirdiği topraklara erken dönemde yaptığı tahrirlerde verdiği isimdir. Nitekim Osmanlı Devleti'nin Gürcülerden ele geçirdiği topraklar 1574 ve 1595 tarihli tahrir defterlerinde "Gürcistan Vilayeti'nin mufassal defteri" anlamında Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan kayda geçirilmiştir. Bununla birlikte tahrir defterlerinin tutulduğu dönemden önce Gürcülerden ele geçirilen veya Osmanlı Devleti'nin sınrındaki Gürcü topraklarına da "Gürcistan Vilayeti" dendiği İbrahim Peçevi'nin tarihinden de anlaşılmaktadır. Sonraki dönemde Gürcistan Vilayeti yerine Çıldır Eyaleti adı kullanılmıştır. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği topraklar uzun tarih dilimi boyunca "Osmanlı Gürcistanı", "Türk Gürcistanı", "Müslüman Gürcistan" şeklinde de adlandırılmıştır.

Ortanköy Köprüsü veya Goboş Köprüsü, Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde bulunan bir kemer köprüdür. Çamlıhemşin'e 5 kilometre uzaklıkta olan Goboş Köprüsü, yuvarlak kemerlidir. Köprünün kemer bölümü kesme taştan, köprü yolu ve duvarlar ise moloz taştan yapılmıştır. 51 metre uzunluğundaki köprü, 16 metre yüksekliğinde ve 2.9 metre genişliğindedir. Köprünün korkulukları ve yan duvarları 1989'da çimentoyla derzlenmiştir. Köprünün doğu ayağı toprak zemine, batı ayak doğal kayaya dikilmiştir.

Çaybaşı Kutu Mahallesi Köprüsü, Rize'nin Merkez ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir kemer köprüdür. 14 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 3 metredir. Mimari özelliklerinden 19. yüzyılda yapıldığı anlaşılan kemer köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Kemer ayakları dere yatağında olan köprü kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır.

Dağdibi Köprüsü, Rize'nin Kalkandere ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir kemer köprüdür. 15 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 3 metredir. Köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Kemer ayakları ana kayaya oturtulmuş olan köprü kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır.

Gürgen Köprüsü, Rize'nin Güneysu ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir kemer köprüdür. 25 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 2,5 metredir. Kangel Deresi'nin üzerinde yer alan köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Üst gövdesi kavisli olan köprü kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır.

Kömürcüler Köyü Köprüsü, Rize'nin Merkez ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir kemer köprüdür. 17,00 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 2,80 metredir. Mimari özelliklerinden 19. yüzyılda yapıldığı anlaşılan kemer köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Kemer ayakları dere yatağında olan köprü kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır.

Köprülü Köyü Köprüsü, Rize'nin Merkez ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir kemer köprüdür. 15,00 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 3,00 metredir. Mimari özelliklerinden 19. yüzyılda yapıldığı anlaşılan kemer köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Kemer ayakları ana kayaya oturtulmuş olan köprü kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır.

Ortayol Köprüsü veya Meleskur Köprüsü, Rize'nin Pazar ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir kemer köprüdür. 16,00 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 2,40 metredir. Kemer ayaklarının iç yüzünde nişler bulunan köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Köprü ayakları ana kayaya inşa edilen köprüye merdiven ile ulaşılmaktadır.

Köşklü Değirmen Köprüsü, Rize'nin İyidere ilçesinde konumlanmış tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir kemer köprüdür. 10,00 metre uzunluğundaki köprünün genişliği 2,10 metredir. Doğu-batı doğrultusunda inşa edilen köprünün yapımında moloz taş ve kesme taş kullanılmıştır. Köprünün güneybatısında değirmen vardır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.