İçeriğe atla

Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı

Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı
Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'nın yeri
Yer
ÜlkeIrak, Türkiye
Genel istikametidoğu-batı
BaşlangıçKerkük, Irak
BitişCeyhan, Türkiye
Genel bilgi
TürPetrol
Devreye alınması1977
Teknik bilgi
Uzunluk600 mi (970 km)
Maksimum deşarj16 milyon varil/gün (2,5×10^6 m3/d)

Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı (Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı), Irak'ın kuzeyinden Kerkük çevresinin petrolünü, Adana'nın Yumurtalık ilçesine ulaştıran petrol boru hattı. Irak'ın en büyük petrol ihraç hattıdır. Boru hattı, her iki hükûmetin 27 Ağustos 1973 tarihinde imzaladığı anlaşma ile yapılmaya başlanmıştır.

1976 yılında işletmeye alınan ve ilk tanker yüklemesi 25 Mayıs 1977 tarihinde gerçekleştirilmiş olan birinci hat, 40 inç ve 986 km, 1987'de açılan ikinci hat ise, 46 inç ve 890 km uzunluğundadır. 19 Eylül 2010 tarihinde protokoller yenilenmiş ve anlaşma 15 yıl uzatılmıştır. Türkiye tarafında hattın sahibi ve işleticisi BOTAŞ'tır.[1]

Irak'ın Kuveyt'i işgal ettiği 1990 yılında, Irak'a uygulanmakta olan ekonomik yaptırımlar gerekçesiyle I. hat kapatılmış, II. hat kısmen kapatılmıştır. Birleşmiş Milletler kararından sonra ihracat tamamen durdurulmuştur. 1995 yılında BM Güvenlik Konseyinin uygulamaya koyduğu Petrol-Gıda programına gelir sağlaması amacıyla 1996 yılında petrol sevkıyatına başlanmıştır.

2017 yılında hattan 185 milyon varil (25,7 milyon ton) ham petrol taşınmıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Petrol Boru Hatları". enerji.gov.tr. 18 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2018. 
  2. ^ "IRAK-TÜRKİYE HAM PETROL BORU HATTI". BOTAŞ. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">Yumurtalık, Adana</span> İlçe, Adana, Türkiye

Yumurtalık, Adana ilinin bir ilçesidir. Eski adı Ayas olup, Türkçeleştirmek adına ismi Yumurtalık'a çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük</span> Irakta bir şehir

Kerkük, Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin anayasal başkentidir. Irak merkezi yönetimine bağlıdır. Irak'ın başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Türkmenler, Araplar ve Kürtlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abadan</span>

Abadan, İran'ın Huzistan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">BOTAŞ</span>

BOTAŞ, 1,83 milyar lira olan sermayesinin tamamı Türkiye Varlık Fonu A.Ş. adına kayıtlı olan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bir İktisadi Kamu Kuruluşu'dur. (KİT'tir)

Ankara Antlaşması (1926), 5 Haziran 1926 tarihinde, Türkiye ve Irak arasındaki siyasi sınırları belirlemek ve komşuluk münasebetlerini düzenlemek amacıyla İngiltere ve Türkiye tarafından Ankara'da imzalanan anlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Boru hattı taşımacılığı</span>

Boru hattı taşımacılığı malı borular yardımı ile nakletme işidir. Genellikle sıvı ve gaz maddeler taşınır fakat pnömatik borularda kapsüllere konulan katı maddeler hava basıncı kullanılarak da taşıma yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Akım</span>

Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Gazprom'un boru hattını inşa etmesindeki amacı Rus gaz iletim hatlarını artırmak ve Türkiye'nin üçüncü ülkelerle enerji anlaşmaları yapmasına engel olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Nabucco Doğalgaz Boru Hattı</span>

Nabucco boru hattı Ankara'da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükûmetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye'üzerinden AB ülkelerine doğalgaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesidir. Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'dan yapılan sevkiyata alternatif olması amacıyla daha çok ABD ve AB tarafından desteklenmektedir. İmzalandığı tarihten daha önce adından söz ettirmeye başlayan projeye dair, 2006 yılında AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs “Avrupa için gerekli ve AB’nin en önemli doğal gaz tedarik projesi” ifadelerini kullanmıştır. 2007 yılının ortalarında Rusya'nın, Orta Asya'daki, hattın büyük doğal gaz tedarikçileri olan ülkelerle büyük miktarlarda doğal gaz alım sözleşmeleri imzalayacağını duyurması ile büyük oranda sekteye uğradığı iddia edilmektedir. Bununla birlikte Alman RWE firmasının Şubat 2008'de Nabucco Şirketi'ne eşit ortak olmasıyla proje güç kazanmıştır. Hattın tam kapasitede karlı olabilmesi için gereken doğal gaz üretiminin halen İran'a uygulanan ambargo nedeniyle bu ülkeden de sağlanamayacak olması, hattın geleceğinde büyük soru işaretleri oluştursa da ABD hükûmetinin projenin geleceğine olan iyimser bakışının devam ettiği açıklanmıştır. Günümüzde proje Nabucco Batı ismini alarak Türkiye-Bulgaristan sınırından başlayacak şekilde değiştirilmiştir.

Önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayisinin de ham maddesidir. Türkiye'deki petrol yatakları fazla zengin değildir. Mevcut petrol yatakları daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Adıyaman, Batman ve Diyarbakır'dadır. Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Mardin'de de petrol yatakları vardır. Üretilen petrol, Türkiye'nin ihtiyacının çok az bir kısmını (1/7) karşılamaktadır. Geri kalan kısmı dışarıdan karşılanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da ulaşım</span>

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

Petrol boru hatları listesi Dünya üzerindeki petrol boru hatlarını kıtalar esas alınarak düzenlenen listesi.

<span class="mw-page-title-main">Ceyhan-Kırıkkale Petrol Boru Hattı</span>

Ceyhan-Kırıkkale Petrol Boru Hattı, Adana, Yumurtalık'tan Kırıkkale'ye ham petrol taşıyan petrol boru hattıdır. Devlet kuruluşu olan BOTAŞ tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı, Azerbaycan, ham petrolünü, Gürcistan Karadeniz kıyısındaki Supsa terminaline kadar ulaştıran 833 km uzunluğundaki petrol boru hattıdır. Azeri-Çıralı-Güneşli alanlarının petrollerini taşıyan hattı BP işletmektedir. Günde 100.000 varil pertol taşıyabilmektedir. Yıllık taşıma kapasitsi 7 milyon varildir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Novorossiysk boru hattı Bakü yakınlarındaki Sangachal Terminali'nden Rusya'nın Karadeniz kıyılarındaki Novorossiysk terminaline 1.330 kilometre (830 mi) uzanan uzun bir petrol boru hattıdır. Boru hattının Azerbaycandaki kısmı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından işletilmektedir ve Rus kısmı ise Transneft tarafından.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük-Baniyas Petrol Boru Hattı</span>

Kerkük-Banyas Petrol Boru Hattı Irak'ın kuzeyinden Kerkük çevresinin petrolünü, Suriye, Baniyas limanına ulaştıran petrol boru hattıdır. Boru Hattı 800 kilometre (500 mi) uzunluğunda ve 300 bin varil/gün kapasitesindedir. Boru Hattı 23 Nisan 1952 günü açılmıştır. Boru Hattı, ABD'nin Irak'ı işgali sırasında, ABD hava saldırısı ile zarar görmüş ve o zamandan beri kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki boru hatları</span>

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.

Çırak, Hazar Denizi'nde, Bakü, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda bulunan ve daha büyük Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçası olan bir açık deniz petrol sahasıdır. Üretim, sondaj ve merkez (PDQ) platformu Çırak 1 (EOP) 1997'den beri faaliyettedir. Çırak 1, AÇG sahasından Ham Petrol üretmektedir. Batı Çırak, AÇG projesinin bir uzantısı olarak planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Türkiye ilişkileri</span> Kürt ve Türk ilişkileri

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Türkiye ilişkileri, Irak'taki özerk statüdeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile Türkiye arasındaki süregelen ilişkileri içerir. 2001'e kadar dalgalı bir hâl izleyen Kürdistan-Türkiye ilişkileri, bu tarihten itibaren Türkiye'nin ekonomik politikalarının değişimine bağlı olarak dış politikalarının da değişimiyle beraber iki tarafın Orta Doğu'daki ortak ekonomik menfaatlerine bağlı olarak statükoyu kırarak pozitif yönde seyretmiştir.