İçeriğe atla

Kerim Kerimov (general)

Kerim Kerimov
Bir Azerbaycan pulu
Doğum14 Kasım 1917(1917-11-14)
Bakü, Azerbaycan
Ölüm29 Mart 2003 (85 yaşında)
Moskova, Rusya
VatandaşlıkSSCB
Rusya
ÖdüllerSosyalist Emek Kahramanı
Stalin, Lenin
ve Sovyetler Birliği Devlet ödülleri sahibi
sovyet Ordusu2nun korgenerali
Kariyeri
DalıUzay mühendisliği
İmza
"Apollo" (solda) ve "Birlik" (sağda) gemileri. Yeniden yapılanma. Uçuşun 1975 yılındaki hazırlık çalışmaları Kerim Kerimov'un sorumluluğundaydı.

Korgeneral Kerim Kerimov (Azerice: Kərim Əli oğlu Kərimov, Rusça: Керим Алиевич Керимов; 14 Kasım 1917 – 29 Mart 2003), Sovyetler Birliği'nin uzay programında yer alan kilit bilim insanlarından ve uzay programının kurucularından biri olarak kabul edilen ve uzun yıllar boyunca Sovyet uzay programında önemli bir karakter olarak görülen bir Sovyet Azerbaycanlı mühendisti. Önde gelen rolüne rağmen kimliği, kariyerinin çoğu boyunca halktan gizli tutuldu.[1][2] İlk uydunun, 1957'de Sputnik 1'in ve Yuri Gagarin'in 108 dakikalık ilk insanlı uzay uçuşundan itibaren 1950'lerin sonlarından itibaren dünyayı şaşkına çeviren Sovyet başarılarının arkasındaki baş mimarlardan biriydi, çalışmaları arasında 1961'deki Vostok 1, 1967'de Cosmos 186 ve Cosmos 188'in ilk tam otomatik uzay limanlaması ve 1971'den 1991'e kadar ilk uzay istasyonları olan Salyut ve Mir görevlerine kadar birçok göreve katkıda bulundu.[1][2]

Erken dönemleri

Kerim Kerimov, 14 Kasım 1917'de Azerbaycan'ın Bakü şehrinde (o zamanlar Rus Cumhuriyeti'nin bir parçası idi) bir mühendis-teknoloji uzmanı ailesinde doğdu. 1942'de Azerbaycan Endüstri Enstitüsü'nden mezun olduktan sonra Kerimov, eğitimine Dzerzhinsky Topçu Akademisi'nde devam etti ve burada kendisini roket sistemlerinin tasarımı ve geliştirmesine adadı.

Yetişkinliği

Roket teknolojisinde uzman olarak, II. Dünya Savaşı sırasında ünlü Katyuşa roketatarlarının incelenmesi ve kabulü için çalıştı. Çalışmaları Kızıl Yıldız Nişanı ile onurlandırıldı. Kerim Kerimov, ilk yıllarından itibaren Sovyet havacılığına katkıda bulunmuştur. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Kerimov, Sovyet kıtalar arası balistik füze programı üzerinde çalıştı ve 1960 yılında SSCB Savunma Bakanlığı'nın gizli test başlatmalarını denetleyen Füze Silahları Ana Müdürlüğü'nün (GURVO) Üçüncü Müdürlüğü'nün başına geçti. Diğer roket uzmanlarıyla birlikte, 1946'da Alman V-2 roketi hakkında bilgi toplamak için Almanya'ya gönderildi.

1964'te SSCB Savunma Bakanlığı'nın yeni kurulan Uzay Kuvvetleri Merkez Müdürlüğü'nün (TsUKOS) başkanı oldu. Sergey Korolyov'un 1966'da ölümünün ardından Kerimov, Pilotlu Uçuşlar Devlet Komisyonu Başkanı olarak atandı ve 25 yıl boyunca (1966-1991) başkanlık yaptı. Hem insanlı uzay komplekslerinin hem de eski Sovyetler Birliği için insansız gezegenler arası istasyonların geliştirme ve operasyonunun her aşamasını denetledi. Kerimov ayrıca 1965-1974'te roket sistemlerinin oluşturulmasıyla uğraşan Genel Makine İnşaat Bakanlığı Baş Müdürlüğü görevini yürüttü.

Sovyet gizliliği

Diğer Sovyet uzay öncülerinin durumunda olduğu gibi, Sovyet yetkilileri uzun yıllar Kerimov'un kimliğini halka açıklamayı reddettiler. Televizyonda yayınlanan uzay fırlatmalarında kameralar her zaman kozmonotlara odaklandı, görevi yerine getirmeye hazır olduklarını bildirdikleri kişiye değil. Kerimov "gizli bir general" olduğu için her zaman kameranın görüş alanından gizlenmişti; sadece sesi yayınlandı. 1987'de Pravda gazetesinde ilk kez bahsedildiği Sovyetler Birliği'nde “glasnost” dönemine kadar adı gizli kaldı.

Emekliliği ve ölümü

1991'de emekli olduktan sonra Kerimov, Rusya Federal Uzay Ajansı'nın Ana Uzay Uçuşları Kontrol Merkezi'nde Danışman olarak çalıştı ve Sovyet uzay programının bir tarihini anlatan olan Uzaya Giden Yol'u yazdı. Kerim Kerimov, bir Sosyalist Emek Kahramanı, Stalin, Lenin ve Sovyetler Birliği Devlet Ödülü sahibi, Sovyet Ordusu'nun korgeneraliydi. General Kerim Kerimov 29 Mart 2003'te Moskova'da 85 yaşında öldü.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Peter Bond, Obituary: Lt-Gen Kerim Kerimov 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Independent, 7 April 2003.
  2. ^ a b Betty Blair (1995), "Behind Soviet Aeronauts 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Azerbaijan International 3 (3).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Korolyov</span> Sovyet mühendis ve bilim insanı (1907–1966)

Sergey Pavloviç Korolyov, Sovyet roket mühendisi, ABD ile SSCB arasında 1950 ve 1960'larda yaşanan Uzay Yarışı sırasında Sovyet uzay araçlarının baş tasarımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo-Soyuz Test Projesi</span>

Apollo - Soyuz Test Projesi (ASTP), ABD ve SSCB'nin ortaklaşa yürüttüğü bir uzay projesi, ilk uluslararası insanlı uzay uçuşu.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 2</span> Sovyetler Birliği tarafından 4 Nisan 1973te fırlatılan uzay istasyonu

Salyut 2, Sovyetler Birliği tarafından 4 Nisan 1973'te fırlatılan uzay istasyonu. Bu istasyon gerçekte Salyut programına dahil değildi, çok gizli Almaz askeri uzay istasyonu programının bir parçasıydı. Salyut 2 adı, istasyonun askeri görevini gizlemek için verilmişti. Başarıyla uzaya fırlatılmasına karşın, yörüngedeki ikinci gününden itibaren basınç kaybetmeye başladı ve uçuş kontrolleri bozuldu. Arızanın nedeni, muhtemelen istasyonu yörüngeye çıkaran Proton roketinin üst kademesinin ayrıldıktan sonra yakın mesafede infilak etmesi sonucu oluşan şarapnel delikleriydi. 11 Nisan'da istasyonun dört güneş hücresi bozuldu ve elektrik kesildi. 28 Mayıs 1973'te atmosfere girerek yandı.

<span class="mw-page-title-main">Almaz</span>

Almaz Sovyetler Birliği'nin çok gizli askeri uzay istasyonu projesi. Üç Almaz istasyonu fırlatıldı, bunlar gizlilik nedeniyle Salyut sivil programına dahilmiş gibi gösterildiler: Salyut 2, Salyut 3 ve Salyut 5.

<span class="mw-page-title-main">RKK Energiya</span>

RKK Energiya, uzay araçları ve uzayda kullanılan çeşitli malzemeler üreten Rus şirketi. Adını Sovyet döneminin ünlü baştasarımcısı Sergey Korolyov'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Vostok programı</span> SSCB yapımı uzay aracı serisi

Vostok programı Sovyetler Birliği'nin insanlı uzay uçuş programıdır. İnsanoğlu ilk defa Vostok 1 uçuşuyla uzaya gitti. Vostok ismi basına açıklanıncaya kadar gizli bir kelimeydi.

<span class="mw-page-title-main">N1 roketi</span>

N1 Sovyet kozmonotlarını Ay'a götürmek üzere 1960'larda geliştirilen dev uzay roketi. Dört fırlatma denemesinin de başarısız olması üzerine 1976 yılında proje resmen iptal edildi. Sovyetlerin insanlı Ay projeleri olduğunu inkâr etmeleri nedeniyle Perestroyka dönemine kadar varlığı gizli tutuldu.

<span class="mw-page-title-main">Voshod programı</span> SSCB uzay programı

Voshod programı, Sovyetler Birliği tarafından 1960'larda gerçekleştirilen insanlı uzay uçuş programı. Voshod, Vostok programının devamı olarak düşünüldü ve o programdan kalan donanım kullanılarak gerçekleştirildi. Program kapsamındaki iki insanlı uçuşta Voshod uzayaracı ve roketi kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">LK</span>

.Sonradan Sovyetler Birliği Ay programını iptal edince yapım çalışmaları iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 18-1</span>

Soyuz 18-1, Sovyetler Birliği tarafından fırlatılan insanlı uzay aracı. Arıza nedeniyle yörüngeye ulaşamadan içindeki iki kozmonotla birlikte düştü. Acil iniş sisteminin çalışması nedeniyle kozmonotlar Vasili Lazarev ve Oleg Makarov yara almadan kurtuldular.

<span class="mw-page-title-main">R-7 (roket ailesi)</span> SSCB yapımı uzay araçlarını taşıyan roket

R-7, Sovyetler Birliği'nde üretilen ve askeri maksatlarla kullanıldığı gibi tarihteki ilk uzay uçuşlarının yapılmasını da sağlayan roket ailesi. Tasarımı Rus tasarımcı Sergei Korolev tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Interkosmos</span>

Interkosmos Sovyetler Birliği tarafından yürütülen uzay programı. Program kapsamında Varşova Paktı ve dost ülkelerin kozmonotları uzay programları kapsamında görev yapmışlardır. 1978 - 1988 yılları arasında düzenlenen uçuşlar sırasında çok sayıda ülke ilk kez uzaya vatandaşlarını gönderme fırsatı bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Baykonur Uzay Üssü Site 31</span>

Baykonur Uzay Üssü Site 31/6, Kazakistan'da bulunan, R-7 Semyorka füzesi ve türevleri tarafından kullanılan bir fırlatma yeridir. 2011 yılından itibaren bakıldığında, başlatımda Site 1/5'te fırlatma rampası kullanımı başarılamadı, anahtarlamalı Soyuz-2 ile Soyuz-FG taşıyıcı roketlerine ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun insanlı Soyuz görevlerine fırlatma sitesi olması gerekiyordu. Ancak, Site 1/5 insanlı UUİ görevleri için başlatılan izin değişikliklerine uğramıştır. Uluslararası Uzay İstasyonu'na yapılan sadece birkaç insanlı görevde, Site 1/5 kullanılamaz olduğunda Site 31/6 açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roskosmos</span> Rusya uzay ajansı

Roskosmos Devlet Uzay Etkinlikleri Kuruluşu, Rusya'nın uzay bilimleri programı ile genel havacılık ve uzay araştırmalarından sorumlu devlet kurumudur.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Boris Yegorov</span>

Boris Borisovich Yegorov, uzay uçuşu yapan ilk doktor olan Sovyet hekim, kozmonot.

Kayıp Kozmonotlar veya Hayalet Kozmonotlar, Gagarin'den önce kimi Sovyet kozmonotlarının uzaya girdiklerini iddia eden bir komplo teorisidir; ancak varlıkları Sovyet ya da Rus uzay otoriteleri tarafından kamuya açıklanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Feoktistov</span>

Konstantin Petrovich Feoktistov, Sovyet kozmonot ve seçkin bir uzay mühendisidir. Feoktistov, uzay teknolojisi ve keşif üzerine birkaç kitap da yazmıştır. Aydaki Feoktistov kraterine adı verilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.