İçeriğe atla

Kenzaburo Oe

Kenzaburō Ōe
Ōe, 2012
Doğum31 Ocak 1935(1935-01-31)
Uchiko, Ehime, Japon İmparatorluğu
Ölüm3 Mart 2023 (88 yaşında)
Tokyo, Japonya
MeslekRomancı, kısa öykü yazarı ve deneme yazarı
MilliyetJapon
Dönem1950–2023
Önemli ödülleriNobel Edebiyat Ödülü
1994
Etkilendikleri

Kenzaburō Ōe (Japonca: 大江健三郎, 31 Ocak 1935 - 3 Mart 2023), Japon yazar ve çağdaş Japon edebiyatı'nın önde gelen isimlerinden birisi. Ōe, 1994 yılında Yasunari Kavabata'dan sonra Nobel Edebiyat Ödülü kazanan ikinci Japon yazardır.

Yaşamı

1935 yılında Şikoku'nun bir köyünde doğdu. Japonya'nın en prestijli üniversitesi olan Tokyo Üniversitesi'nde Fransız Edebiyatı eğitimi gördü. Türkiye'de özellikle Kişisel Bir Sorun eseri ile tanınan yazar, Japonya'nın gelmiş geçmiş en güçlü sosyal ve politik eleştirel yaklaşımını roman dünyasına taşıyarak Japon edebiyatında kendine özgü bir yer edindi. Onun bu özelliğini yansıtan entelektüel niteliği yüksek romanları ona 1994 yılında Nobel Edebiyat ödülünü getirdi.

Savaşçı sınıf kökenli olup geleneklerine bağlı bir taşra ailesinde yetiştirilmiştir. Yaşıtı Japon çocuklarının çoğu gibi Oe de, Japonya'nın müttefik güçlere yenildiğini ve teslim olduğunu, II. Dünya Savaşı'nın bittiğini radyoda imparator Hirohito'nun kendi ağzından duyuşuna kadar İmparator'un yaşayan bir Tanrı olduğuna inanmıştır. Ancak İmparator'un kendisi gibi bir insan olduğunu öğrenen Oe, dünya algısını sonsuza dek değiştiren kayboluş ve yıkım duygusunu yaşamıştır. Babasının erken ölümü, II. Dünya Savaşı'nda Japonya'nın yenilmesi ve son olarak da oğlu Hikari'nin beyin fıtığı nedeniyle engelli olarak doğması Oe'nin hem kişisel hem de edebiyat hayatındaki en etkili olaylardır. Eserlerinde Sartre, Mailer, Faulkner, Melville, William Blake, William Butler Yeats, Charles Dickens, Fyodor Dostoyevsky, Miguel de Cervantes, Dante ve Chi-ha gibi çeşitli yazarları birleştirmiştir.[1]

Kenzaburo Oe, 3 Mart 2023 tarihinde yaşlılığa bağlı nedenlerden dolayı 88 yaşında Tokyo'da hayatını kaybetti.[2][3]

Başlıca yapıtları

  • Shiiku (Kurbanı Beslemek) (1957)
  • Kişisel Bir Sorun (1964)
  • Man'en gan'nen no futtobōru (Sessiz Çığlık) (1967)
  • Warera no kyōki wo ikinobiru michi wo oshieyo (Delilikten Kurtar Bizi) (1969)
  • Atarashii hito yo, mezameyo (Ayağa Kalk Genç Adam) (1983)

Ödülleri

2006 yılında, geçen yıl yayınlanan Japon edebi romanlarını tanıtmak için Kenzaburō Ōe Ödülü kuruldu. Kazanan eser yalnızca Ōe tarafından seçilirdi. Kazanan para ödülü almaz, ancak roman diğer dillere çevrilir.

Kaynakça

  1. ^ Japon Edebiyatında Varoluşçuluk, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2012, Nuray Akdemir
  2. ^ "Kenzaburo Oe, Nobel Laureate and Critic of Postwar Japan, Dies at 88". The New York Times (İngilizce). 13 Mart 2023. ISSN 0362-4331. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023. 
  3. ^ "Nobel Edebiyat Ödüllü yazardan üzen haber". Habertürk. 13 Mart 2023. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023. 
  4. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; wilson12 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  5. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; nyt1994 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  6. ^ Onishi, Norimitsu. "Released From Rigors of a Trial, a Nobel Laureate's Ink Flows Freely," 3 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New York Times. May 17, 2008.
  7. ^ "Novelist Oe inducted into France's Legion of Honor. - Free Online Library". www.thefreelibrary.com. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Natsume Sōseki</span> Japon romancı (1867 – 1916)

Natsume Sōseki Japon, İngiliz edebiyatı uzmanı, romancı. Uluslararası alanda sınırlı çevirileri dışında tanınmasa da, Japon-Rus Savaşı sonrası Japon çağdaş romanına damgasını vurmuş en önemli yazardır. Batılı roman geleneği ile Japon geleneksel yazı geleneğini birleştirerek orijinal bir üslup kurmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Yasunari Kavabata</span> Japon romancı (1899 – 1972)

Yasunari Kavabata önemli Japon romancılarından. Onun duygu yüklü düz yazı tarzı Japonya'ya ilk Nobel Edebiyat Ödülü'nü getirmişti. Önemli eserlerinden bazıları İzu Dansözü (1926) ve Kardan Ülke (1934)'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ivo Andrić</span> Yugoslav ruhbilimci yazar ve diplomat (1892-1975)

Ivo Andrić, Nobel Edebiyat Ödüllü Yugoslav yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Pamuk</span> Nobel ödüllü Türk roman yazarı

Orhan Ferit Pamuk, Türk romancı. Birçok başka edebiyat ödülünün yanı sıra, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü ve 54 yaşında, bu ödülü kazanan en genç edebiyatçılardan biri oldu. Kitapları altmış üç dile tercüme edildi, yüzden fazla ülkede yayımlandı ve 13 milyon baskı yaptı. 2006 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi arasına seçilen Pamuk, Nobel ödülüne lâyık görülen ilk Türk'tür.

<span class="mw-page-title-main">Yukio Mishima</span> Japon yazar (1925 – 1970)

Yukio Mishima, Japon romancı ve oyun yazarı. Milliyetçi örgütü Tate no Kai 盾の会 başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hokusai</span> Japon sanatçı (1760 – 1849)

Katsushika Hokusai (葛飾北斎), Japonya'da Edo döneminde yaşamış Japon sanatçı, ressam, oymabaskı ustası, tahta oymacısı ve ukiyo-e ressamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Japonya-Türkiye ilişkileri</span> Japonya ve Türkiye arasındaki karşılıklı ilişkiler

Japonya-Türkiye ilişkileri, Japonya Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkilerdir. İlk olarak 13. yüzyılda Moğol İmparatorluğu döneminde münasebetlere başlamış, 1870'lerde Sultan II. Abdülhamid döneminde de diplomatik bağlantıya geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İvan Bunin</span> Rus yazar (1870 – 1953)

İvan Alekseyeviç Bunin, Rus yazar ve şair. Yoksul düşmüş soylu bir aileden geliyordu. Moskova Üniversitesi’nde oku­duktan sonra Orta Rusya’daki köy yönetimlerinde bir süre çalıştı. Avrupa ve Asya'ya yolculuklar yapıp Çehov ve Gorki ile tanıştı. Daha sonrasında Gorki ile birlikte çalışan demokratik yazarlar topluluğuna katıldı fakat kendilerinin demokrat fikirlerini benimsemedi.1891’de ilk şiir kitabı yayımlandı. 19.yy’ın son yıllarında İngiliz şairlerin yapıtlarını Rusçaya çevirerek ve kırsal kesimde, taşrada yaşayan sıradan Rus insanının gündelik yaşamını yansıttığı şiirleriyle ün kazandı. 1933'te nesir yazımında klasik Rus geleneklerini taşıyan düzgün sanat becerisi nedeniyle Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan ilk Rus yazar oldu.

<span class="mw-page-title-main">Fuji Dağı</span> Japonyada bulunan bir dağ

Fuji Dağı , Honshu adasında bulunan, 3.766 m yüksekliğiyle Japonya’daki en yüksek dağdır. Asya adalarında bulunan ikinci en yüksek yanardağdır ve dünya üzerindeki en yüksek yedinci ada doruğunu oluşturur. Fuji Dağı aktif bir startovolkan olmakla beraber, en son 1707-1708 yılları arasında patladı. Dağ, Tokyo şehrinin 100 km güneybatısında bulunur ve açık havalı günlerde şehirden rahatça görülebilir. Fuji Dağı'nın beş ay boyunca karlı olan simetrik konisi, Japonya'nın kültürel ikonu haline gelmiş, özellikle de sanat ve fotoğrafçılıkta betimlenir; ayrıca turist ve dağcıların sıkça ziyaret ettiği bir doğa harikasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hideki Yukava</span> Japon teorik fizikçi

Hideki Yukava , Japon fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Shin'ichirō Tomonaga</span> Japon fizikçi (1906 – 1979)

Shinichirō Tomonaga , Nobel Ödüllü Japon bir fizikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Tokyo Üniversitesi</span> Japonyanın en seçici üniversitesi

Tokyo Üniversitesi, Japonya'daki öncü araştırma üniversitelerinden biridir. Üniversite 10 fakülte ve 30.000 öğrenciye sahiptir. 30.000 öğrencinin 2100 kadarı yabancı uyrukludur. Üniversitenin Hongō, Komaba, Kashiwa, Shirokane ve Nakano adlı 5 yerleşkesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Japon edebiyatı</span>

Japon edebiyatı, yaklaşık iki bin yıllık bir sürece yayılmıştır. İlk dönem çalışmaları çoğunlukla Çin ve Çin edebiyatıyla olan kültürel iletişimden etkilenmiş ve Klasik Çince olarak yazılmıştır. Hint edebiyatı da Budizmin Japonya'da yayılmasına bağlı olarak, Japon edebiyatında etkili olmuştur. Nihayet, Japon edebiyatı Japon yazarların Japonya hakkında eserler vermeye başlamasıyla kendisine özgü, ayrı bir tarz geliştirmiştir. Öte yandan Çin edebiyatı ve Klasik Çince etkisi Edo döneminin sonuna dek sürmüştür. Japonya'nın 19. yüzyılda limanlarını batı ticareti ve diplomasisine açmasından bu yana, batı ve doğu edebiyatları birbirini güçlü şekilde etkilemiştir. Bu etki günümüzde de görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yuzuru Hanyu</span> Japon artistik patinajcı (d. 1994)

Yuzuru Hanyū, Japon buz patencidir. 2 kez Olimpiyat şampiyonu, 2 kez Dünya şampiyonu, 1 kez 2010 Dünya Gençler şampiyonu, 1 kez 2009-10 Gençler Grand Prix şampiyonu, 4 kez ISU Grand Prix Finali şampiyonu, 4 Kıta şampiyonu ve 6 kez Japonya ulusal şampiyonu olmuştur. Artistik buz pateni tarihinde Super Slam tamamlayan ilk ve tek erkek sporcudur.

<span class="mw-page-title-main">Shuntarō Tanikawa</span> Japon şair

Shuntarō Tanikawa Japon şair ve çevirmen. Hem Japonya'da hem de yurt dışında, yaşayan Japon şairleri arasında en çok önemsenenlerden ve okunanlardandır. Nobel Edebiyat Ödülü için pek çok kez aday gösterilmiştir. Eserlerinin çoğu, seçme eserleri dahil İngilizceye çevrilmiştir. William I. Eliot ve Kazuo Kawamura tarafından çevirisi yapılan, Nehirde Hüzün İçinde Sürüklenmek, 1989'da Amerikan Kitap Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Hideki Shirakawa</span> Japon bilim insanı

Hideki Shirakawa Japon kimyagerdir. Pensilvanya Üniversitesi'nde çalıştığı esnada Alan G. MacDiarmid ve Alan J. Heeger'la birlikte yaptığı iletken polimerler çalışmasıyla 2000 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

Kişisel Bir Sorun Oe Kenzaburo’nun 1964 yılında yayınladığı varoluşçu eseridir. Yazarın hem edebiyat hayatı, hem de özel hayatı açısından önemli bir yere sahiptir. Kendi oğlu Hikari, 1963 yılında zihinsel ve fiziksel engelli olarak doğduktan bir yıl sonra yazdığı bu eserde Oe, beyin fıtığı ile doğan bir bebeğin babasının yaşadığı bunalımlı dönemi anlatmaktadır. Karakterin “kendini kandıran” tavırları, “diğeri” ile yüzleşmesi, kendine ve çevresine olan yabancılaşması eserin ana temalarındandır. Bir kuş gagası gibi kemerli ve kıvrık bir burnu, çatlak sesi ve kapalı bir kuş kanadı gibi duran dikleştirdiği omuzlarıyla bir kuşu andırmasından dolayı on beş yaşındayken Bird lakabını alır. Kişisel Bir Sorun'un öyküsü trajiktir. Başta inkâr ve kabullenememe, sessizlik ve unutma sonrasında da değişikliği kabul etme ve kendi korkularıyla savaş vardır. Kaçınılmaz kadere başkaldıran kahramanın cesaret edemediği seçimini geciktirdiği için çektiği acıyı yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Shigeru Ban</span> Japon mimar

Shigeru Ban, Japon mimar. Geridönüşüm ile üretilmiş oluklu mukavva tüplerle doğal afete uğramış bölgelerde inşa edilmiş tasarımlarıyla tanınmış bir mimardır. Time dergisi tarafından mimarlık ve tasarım alanlarında 21. yüzyılın öncülerinden birisi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arata Isozaki</span> Japon mimar (1931 – 2022)

Arata Isozaki, Japon mimar, şehir planlamacısı ve akademisyen. 20. yüzyılın önde gelen mimarlarından birisi olarak kabul edilen Kenzō Tange ile bir dönem birlikte çalışan Isozaki, "doğu-batı diyaloğunun post-modern sentezini" yansıtmasıyla tanındı. 2019 yılında "Mimarlığın Nobeli" olarak görülen Pritzker Mimarlık Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Hideki Seo</span>

Hideki Seo , Japon modacı ve sanatçı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.