Anıtkabir, Ankara'nın Çankaya ilçesinde yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarını içeren komplekstir. Emin Onat ile Orhan Arda'nın tasarımı olan Anıtkabir'in 1944'te başlanan inşası 1953'te tamamlanmıştır. Anıt mezar binası başta olmak üzere çeşitli yapı ve anıtların yanı sıra Barış Parkı olarak adlandırılan ağaçlık alandan oluşur.
Anıt mezar, anıt kabir veya diğer adıyla mozole; büyük, etkileyici ve gösterişli mezar anıtı.
Anıt ya da Abide, önemli bir olayın veya büyük bir kişinin gelecek kuşaklarca tarih boyunca anılması için yapılan, göze çarpacak büyüklükte, sembol niteliğinde yapı, olarak tanımlanmaktadır.
Mezar, gömüt veya kabir, ölen birinin ya da bir hayvanın gömülü olduğu yer anlamına gelir. Bazı toplumlarda ölüler yakılırken İslam, Hristiyanlık ve Musevilik gibi tek tanrılı dinlerde ölülerin mezar içinde diğer hayata geçmek için beklediğine inanılır. Tarihte büyük devlet yöneticileri için anıt mezarlar yapılmıştır. Mısır'daki piramitler ve Tac Mahal bunlardan bazılarıdır. Mezarların topluca bulunduğu alana mezarlık denir.
Zincirlikuyu Mezarlığı, eski adıyla Zincirlikuyu Asrî Mezarlığı, İstanbul'un Şişli ilçesinin Esentepe mahallesi sınırları içerisinde bulunan bir Müslüman mezarlığıdır. Esentepe ile Levent arasında, bulunduğu Zincirlikuyu semtiyle aynı adı taşıyan mezarlığın bakımı ve işletmesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmaktadır. Ana giriş kapısı Nispetiye Caddesi-Büyükdere Caddesi bağlantı yolu üzerindedir.
Panthéon, Paris'in Quartier Latin mahallesinde bulunan bir yapıdır. Paris'in koruyucu azizesi Geneviève'e ithaf edilen bir kilise olarak inşa edilmişse de, Fransız Devrimi sonrasında kilise fonksiyonunu kaybetmiş, önemli Fransız entelektüellerinin gömüldüğü bir anıt mezar halini almıştır. Roma'daki Pantheon'dan esinlenilmiş sütunlu ön yüzü ile, neoklasik mimarinin en erken örneklerindendir. Paris'in 5. arrondissement 'ındaki Sainte-Geneviève tepesi üzerinde bulunduğundan, tüm şehre hakim bir manzarası vardır.
26 Bakü Komiseri, Ekim Devrimi'nden sonra Bakü'de kurulan Bakü Sovyet Komünü'nün Bolşevik ve Sol Sosyalist Devrimci Partisi'ne bağlı mensupları.
Saint-Denis Bazilikası, Saint-Denis, Seine-Saint-Denis, Fransa 'da Orta Çağ'da Gotik mimari stilline göre yapılmış bir büyük manastır kilisesidir.
Belevi Mozolesi veya Belevi Anıt Mezarı, İzmir Selçuk'a bağlı bir belde olan Belevi'de bulunan Helenistik döneme ait bir mezar. Anıt mezar Efes'ten 14 kilometre uzaklıktadır. Günümüzde Belevi beldesi sınırları içinde kaldığı için Belevi Anıt Mezarı adıyla anılır. MÖ 301'de Efes kralı Lysimachus tarafından inşa edilmiştir.
Hekatomnos Anıt Mezarı, Karya'nın kurucu satrapı Hekatomnos'un günümüzde Muğla'nın Milas ilçesinde yer alan anıt mezarı.
Kumsusan Güneş Sarayı, diğer adıyla Kumsusan Anıt Sarayı ya da bazı kaynaklarda geçen adıyla Kim İl-sung Müzesi, Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang'da yer alan, ülkenin kurucusu Kim İl-sung'a ait anıt mezar. Yapı önceleri sadece Kim İl-sung'un adına inşa edilmiş iken, oğlu Kim Cong-il'in 2011 yılındaki ölümünün ardından her iki liderin adıyla anılmaktadır.
33 Şehit Anıtı, Türkiye'nin Bingöl ili kırsalında bulunan, 24 Mayıs 1993 tarihinde Malatya'dan usta birliklerine gitmek için sivil otobüslerle yola çıktıktan sonra Elazığ-Bingöl karayolunda PKK'lı militanlar tarafından silahsız Türk askerlerine düzenlenen saldırı sonucunda ölen 33 asker anısına yapılan anıt.
Dai Heiwa Kinen Tō Japonca: (大平和祈念塔) veya PL Dünya Barış Kulesi veya Büyük Barış Duacısı Kulesi olarak adlandırılan kenotaf kulesidir. Tondabayashi, Osaka, Japonya'da kurulmuştur.
26 Bakü Komiseri Anıtı, Azerbaycan'ın Bakü şehrinde bulunan ve Bakü Sovyetine bağlı 26 Bakü Komiseri'ni anmak için inşa edilen anıt. Anıtın 1968 yılında açılmasının ardından komiserlerin naaşları anıtın bulunduğu yere nakledilmişdi. Anıtın bulunduğu meydanın merkezindeki heykelde sonsuz alev tutan bir insan heykeli yer alırdı. Kurşuna dizilerek idam edilen 26 komiserin adları anıtta yer alan büyük bir taş kaideye yazılıydı.
Dörtayak Mersin ilinde bulunan Roma İmparatorluğu dönemine ait bir kenotaf veya anıt mezardır. Esas adı bilinmemektedir. Bina dört kalın sütun üzerinde yükseldiği için yöre halkı tarafından "Dört ayak" olarak adlandırılmaktadır. Bina bölgeyi 1812 yılında kıyıların haritasını çıkarmak için ziyaret eden İngiliz kaptan Francis Beaufort tarafından kenotaf olarak nitelendirilmiştir. Ancak alttaki mezar odası araştırılmadığı için bu binanın mozole mi kenotaf mı olduğu bilinmemektedir.
Neva Nehri köprübaşı II. Dünya Savaşı'ndaki Leningrad Kuşatması sırasında 19 Eylül 1941 - 29 Nisan 1942 ve 26 Eylül 1942 - 17 Şubat 1943 tarihleri arasında Leningrad Cephesindeki Kızıl Ordu birlikleri tarafından tutulan Neva Nehri'nin doğu yakasında, Dubrovka köyünün karşısındaki bölge. Bölge işgalci Nazi Almanyası birliklerine saldırıların gerçekleştirilip Leningrad Kuşatmasının kırılması için kullanılmıştır. Çok şiddetli ve kanlı çarpışmaların yaşandığı bölge sürekli olarak el değiştirmiştir. Dar bir bölgede çok sayıda asker hayatını kaybettiği için günümüzdeki inşaat kazılarında hala naaş kalıntılarına rastlamak mümkündür.
Adnan Menderes Anıt Mezarı, İstanbul'un Topkapı semtinde Vatan Caddesi üzerindeki Türkiye'nin eski başbakanlarından Adnan Menderes'in mozolesinin bulunduğu Topkapı Mezarlığı içinde yer alan anıt mezar.
Ankara ilinin Çankaya ilçesinde yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarını içeren yapı kompleksi olan Anıtkabir'in inşa fikri, Atatürk'ün 10 Kasım 1938'deki ölümünün ardından ortaya çıktı. Atatürk'ün naaşının ise, Ankara'da bir anıt mezar inşa edilene kadar Ankara Etnografya Müzesi'nde kalması kararlaştırılmıştı.
Turgut Özal Anıt Mezarı, 17 Nisan 1993'te vefat eden Türkiye'nin 8. cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın mezarının bulunduğu yapı. Beş yıl süren yapım sürecinin ardından 1998'de ziyarete açıldı. Mimarı Yılmaz Sanlı'dır. Turgut Özal, İstanbul'da defnedilen ilk Cumhurbaşkanı'dır.
Gaius Caesar'ın Kenotafı, Türkiye'nin güneybatısındaki Limira'da bulunan bir Roma anıtıdır. Muhtemelen İmparator Augustus'un torunu ve varisi Gaius Caesar'ın onuruna inşa edilmiş bir kenotaf olarak kabul edilir.
