İçeriğe atla

Kenize Murad

2010'da Kenize Murad
DoğumRajkumari Kenize de Kotwara
14 Kasım 1939 (84 yaşında)
Paris
Meslekyazar
MilliyetTürk
VatandaşlıkTürkiye

Kenize Murad (d. 14 Kasım 1939, Paris), Türk yazar.

Ailesi

Babası

Kenize Muad'ın babası Sacid Hüseyin Ali, Hindistan'ın bağımsızlığı için savaşan Müslüman bir Hind prensidi. Edinburgh Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olan Sacid Hüseyin Ali 1991 yılına kadar Kotwara mihracesi idi; 1936 ile 1952 yılları arasında, Hindistan'da Kotwara Yasama Meclisi üyesi olarak görev yapmıştı.

Kotwara, Hindistan'da Uttar Pradeş eyaletinde, Avadh (Oudh) bölgesinde Lakhimpur Kheri ilçesinde bulunan yaşayan en eski uygarlıktır. Avadh bugün, bir zamanlarki Babür İmparatorluğu'nun bir bölgesini yöneten idareci (Nevvab)'lerin kültürel kimlik barındıran bir bölgesidir.[]

Annesi

Kenize Murad'ın anneannesi Hatice Sultan, Osmanlı padişahı V. Murad'ın Şayan Kadın Efendi ile evliğinden olma kızıdır. Hatice Sultan İstanbul'da Ortaköy Köşkünde, 1 Mayıs 1909 tarihinde kuzeni olan Damat Sultanzade Rauf Bey ile evlenmiş, iki çocukları olmuştur. Çiftin, 1918'de boşanma ile sonlanan bu evlilliğinden Kenize Murad'ın annesi Selma Rauf Hanımsultan ile dayısı Hayri Bey dünyaya gelmiştir.

Hatice Sultan ile çocukları Selma Rauf Hanımsultan ve Hayri Bey, 3 Mart 1924'te kabul edilen yasayla halifelik kaldırıldığına yurt dışına çıkarılan Osmanlı hanedan üyesi 155 kişi arasındadır.

Hatice Sultan ve oğlu Hayri Bey sefalet içinde Beyrut'ta ölmüş; Selmâ Hanımsultan, 1937'de Hindistan'daki küçük hükümdarlardan Kutvâre Nevvâbı Seyyid Hüseyin Sâcid Zeydî ile evlemiş; Hatice Sultan'ın emektarı haremağası Arnavut Zeynel Ağa ile beraber Hindistan'a gitti. Hamileliği sırasında Zeynel Ağa ile Paris'e gitti. II. Dünya Savaşı nedeniyle Hindistan'la bağlantısı koptu. 15 Haziran 1940'ta Kenîze'yi doğurdu ve yaşamı, kızının doğumunu eşine haberveremeden bir otel odasında sefalet içinde son buldu. Paris'te Bobigny Müslüman kabristanına defnolundu.

Refik Hâlid Karay’ın filme de alınan Nilgün adlı romanı, Selmâ Hanımsultan’dan ilham alınarak yazılmıştır.

Hayatı

Kenize Murad, 15 Haziran 1940’ta Paris'te doğdu. Annesi, Sultan V. Murad'ın torunu Selma Rauf Hanımsultan babası ise Damat Raca Seyyid Sacid Hüseyin Ali'dir.[1]

"Rajkumari Kenize de Kotwara[2]" olan asıl adını, Fransa'da ve Türkiye vatandaşlığına geçtiğinde nüfusa kayıt olurken "Kenize Murad" olarak değiştirmiştir.

Annesi Selma Hanım Sultan, onun doğumunu babasına haber veremeden ölmüş; annesinin hizmetindeki Zeynal Ağa, çaresiz kalarak bebek Kenîze'yi İsviçre'nin Paris konsolosluğu bahçesine bırakmıştır. Kenîze Hanım'ı, başkonsolosun eşi büyüttü. Onu beş yaşına kadar büyüten aile Venezuela'ya tayin olunca bir Katolik Lisesi'nde bırakıldı; beş yaşından sonra bir Fransız aile tarafından büyütüldü. Zeynel Ağa, 1942'ye kadar zaman zaman Kenize'yi görmeye İsviçre Konsolosluğu'na gelmiştir. Babası da onu lisede öğrenci olduğu sırada bulmuş ama okul onu babasına vermemiştir.

Kenîze, Sorbonne'da sosyoloji ve psikoloji tahsil etti. Üniversitede okurken sokaklarda elbise satarak; geceleri de operalarda program dağıtarak geçindi. Paris'te Milli Kütüphane'ye arşiv memuru olarak girdi.

Bu arada babası, Dürrüşehvar Sultan’a mektup yazdı. Abdülmecid Efendi’nin kızı olan Dürrüşehvar Sultan, Haydarabad Nizamı’nın oğlu ile evlendiği için Hint prensesi sayılıyordu. Kızından bahsederek kendisiyle alâkadar olmasını istedi. Dürrişehvar Sultan da Paris’te yaşayan eski eltisi Nilüfer Hanımsultan’dan ricada bulundu. Böylece Nilüfer Hanımsultan, Kenîze Hanım’la irtibat kurup görüşmeye başladı ve Kenîze Hanım’ın ilk tanıdığı akrabası o oldu.

Kenîze Hanım, babasını ilk defa1961 senesinde 21 yaşında iken Hindistan’a gidip babasını görebildi. Hüseyin Sâcid, Hindistan Devleti kurulduktan sonra tahtını kaybetmiş; mallarına tamamen el konulduğu için Lüknov’da avukatlık yapmaya başlamıştı. Tekrar evlenmiş ve üç çocuğu olmuştu. Yeni tanıştığı ailesi, Kenîze Hanım’a alâka gösterdiler. Ama genç kız burada fazla kalamayıp Paris’e döndü.

1965 senesinde muhabir olarak gazeteciliğe başladı. İlk işi Pakistan ile Hindistan arasındaki savaşta muhabirlik oldu. Burada Hindistan casusu ithamıyla tevkif edildiyse de zamanın Pakistan başvekili Zülfikar Ali Butto’nun talimatıyla serbest bırakıldı. 1967 senesinde Fransa’nın büyük mecmualarından Nouvelle Observateur’a geçerek arşiv memurluğu, ardından da siyasî analizler yaptı.

Kenize Murad, 20 yaşında iken, köken arayışı onu İslama götürmüş, büyük mutasavvıfların metinlerini incelemiştir. Kenize Murad, Mart 1971 tarihinden itibaren belgeler servisine bağlı makaleler yayınlamaya başlar. Sorumluluk alanını kapsayan Bangladeş ve Pakistan gibi ülkelerde bir süre yaşamış, Bangladeş, Etiyopya ve 1982 yılında Beyrut kuşatması sırasında üç ay boyunca Lübnan'da kalmış, bir yıldan fazla bir süre de İran devrimini kapsayan savaş muhabirliği yapmıştır. Kendisi Türkçe konuşamamaktadır.[3]

1965’te “freelance” gazeteci olarak çalışmaya başlayan Kenizé, daha sonra önemli bir haftalık politika dergisi olan Le Nouvel Observateur'e girerek kendini tamamen gazeteciliğe adar ve Orta Doğu ile ilgili sorunlar üzerinde uzmanlaşır. Yaklaşık 15 yıllık gazetecilik kariyerinin ardından romanlarına odaklanmak için, asıl mesleğini bırakır.

1987 yılında Fransa'da yayınlanan, "De la part de la princesse morte" (Saraydan Sürgüne) adlı ilk romanında sürgünde ölen annesinin hayatını anlatmıştır. Bu romanı dünyada en çok satan kitaplar listesine girmiş, otuzdan fazla dilde ve 42 ülkede yayınlanmıştır. Bu roman, Türkiye'de ilk kez Osmanlı İmparatorluğu'nun imparatorluk ailesinin bir üyesi gözüyle görülmüş, belirli bir başarı kazanmıştır.

1998 yılında ilk romanından sonra, aile hikâyesinin ikinci kuşağını anlattığı, Batı ve Doğu arasındaki kimlik problemlerine odaklı "Le Jardin de Badalpur" (Badalpur Bahçesi) adlı ikinci romanını, 2003 yılında da "Le parfum de notre terre, voix de Palestine et d'israel" (Toprağımızın Kokusu - Filistin ve İsrail'in Sesleri) adlı, iki halkın acıklı olaylarını anlamaya çalıştığı, araştırma yazıları ile Filistinli ve İsrailli erkek, kadın ve çocukların yazılı betimlemelerini içeren bir kitap yayınlamıştır.

2010 yılında, İngiliz hâkimiyetine karşı 1857 senesinde verilen ilk savaşın (Sipahi Ayaklanması) önemli liderlerinden biri olan Müslüman Hint kraliçe Hazrat Mahal'in gerçek hikâyesini anlatan ‘’Dans la ville d’or et d’argent’’ (Begüm) adlı kitabını yayınlar. 2017 yılında okuyucusuyla buluşan son olarak kaleme aldığı ”Au pays des purs” (Pak İnsanlar Ülkesinde) adlı romanı yayımlandı.[4]

Kendisi 10 Temmuz 2010 tarihinde Tarihin Arka Odası programına katılmış, anılarının yanı sıra görüşlerini aktarmış ve önemli açıklamalarda bulunmuştur. Yine aynı programa 5 Şubat 2011 tarihinde de katılmıştır.[5]

Eserleri

  • Saraydan Sürgüne (De la part de la princesse morte), çevirenler: Nuriye Yiğitler - Gökçe Tuncer, 714 sayfa, Birinci Basım: Şubat 2002.
  • Toprağımızın Kokusu - Filistin ve İsrail'in Sesleri (Le parfum de notre terre: voix de Palestine et d'Israël), çeviren: M. Nedim Demirtaş, 362 sayfa, Birinci Basım Mayıs 2004.
  • Badalpur Bahçesi (Le jardin de Badalpur).
  • Bir Devrimin Ruhu Begüm (Dans la ville d'or et d'argent).

Notlar

  1. ^ Hindistan'da prenslere verilen unvan.[] TDK Güncel Türkçe Sözlük
  2. ^ Genealogy Directory Rajkumari Kenize de Kotwara 2 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
  5. ^ http://tvrehberi.milliyet.com.tr/Tarihin_Arka_Odasi_(Canli)/Tartisma/HABERTURK/372998/tv/index.htm 20 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Aynı programda Benazir Butto ile çok yakın arkadaş oldukları da anlatılmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Murad</span> 6. Osmanlı padişahı (1421–1444; 1446–1451)

II. Murad veya Koca Murat, 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed'in oğlu, Fatih Sultan Mehmed'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim (Osmanlı padişahı)</span> 18. Osmanlı padişahı (1640–1648)

Sultan İbrahim, 18. Osmanlı padişahı ve 97. İslam halifesidir. İbrahim, 8 Şubat 1640'ta ağabeyi IV. Murad'ın ölümü üzerine 25 yaşında ve 18. padişah olarak Osmanlı tahtına çıktı. Şehzadeliğinde çok sıkı bir saray hayatı yaşamış, erkek kardeşleri IV. Murad tarafından öldürtülmüş olduğundan korku içinde büyümüştü.

<span class="mw-page-title-main">Âdile Sultan</span> Osmanlı Padişahı II. Mahmudun kızı

Âdile Sultan, Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid Efendi</span> Osmanlı Hanedanının son halifesi

Abdülmecid Efendi veya II. Abdülmecid, 32. Osmanlı padişahı Abdülaziz’in altı oğlundan biri, Osmanlı hanedanından son İslam halifesi, iki kutsal caminin hizmetkârı, 16 Mayıs 1926 ile 23 Ağustos 1944 yılları arası Osmanlı Hanedan reisi, ressam ve müzisyen. Osmanlı hanedanının tek ressam üyesidir ve döneminin Türk ressamları arasında yer almıştır. Amcasının oğlu Mehmed Vahdettin’in 4 Temmuz 1918’de tahta çıkması üzerine Osmanlı tahtının veliahdı olan Abdülmecid; bu sıfatı 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılıncaya kadar taşıdı. TBMM tarafından 18 Kasım 1922’de halife seçildi. Osmanlı halifeliğine resmen son veren 431 sayılı Kanun'un kabul edildiği 3 Mart 1924 tarihine kadar “halife” unvanını taşıdı. Tarihe “Son Osmanlı Halifesi” olarak geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kösem Sultan</span> Osmanlı İmparatorluğunun Saltanat Naibi Sultan I.Ahmedin nikâhlı eşi, IV. Murad ve I. İbrahimin validesi ve torununun (IV. Mehmed) saltanatını gören tek Valide Sultandır

Mahpeyker Kösem Sultan, Osmanlı İmparatorluğu tarihinin en güçlü kadın figürlerinden birisi, Sultan I. Ahmed'in nikâhlı eşi ve IV. Murad ve İbrahim'in annesidir. Osmanlı tarihinin en güçlü ve etkili kadınlarından biri ve aynı zamanda sonradan Kadınlar Saltanatı olarak adlandırılan dönemin merkezi bir figürü oldu. Naip olarak, Osmanlı İmparatorluğu'nu yaklaşık 20 yıl boyunca etkin bir şekilde yönetti.

Esmehan Sultan, II. Selim'in Nurbanu Sultan'dan doğma kızlarıdır. Veziriazam Sokullu Mehmed Paşa'nın eşidir ve III. Murad'ın kız kardeşidir. İsmi bazı kaynaklarda İsmihan Sultan olarak da geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dürrüşehvar Sultan</span> Son halife Abdülmecidin kızı

Dürrüşehvar Sultan ya da Hatice Hayriye Ayşe Dürrüşehvar Sultan, son Osmanlı halifesi Abdülmecid Efendi'nin kızı ve Berar Prensi Nevvab Azam Cah'ın eşi.

<span class="mw-page-title-main">Selma Rıza</span> Türk gazeteci

Selma Rıza, ilk Türk kadın gazeteci, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin tek kadın üyesi, Hilal-i Ahmer Cemiyeti genel sekreteri ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Delhi Sultanlığı</span> Türk-Hint devleti

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

<i>Abdülhamid Düşerken</i>

Abdülhamid Düşerken, Nahid Sırrı Örik'in Sultan Hamid Düşerken adlı kitabından uyarlanmış, 2002 yapımı Ziya Öztan filmidir.

<i>Aşk-ı Memnu</i> Halid Ziya Uşaklıgilin eseri

Aşk-ı Memnu, Halid Ziya Uşaklıgil'in realist-naturalist bir romanıdır. İlk olarak 1899-1900 yıllarında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edildikten sonra 1901'de kitap olarak yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ayşe Osmanoğlu</span>

Ayşe Sultan veya Ayşe Osmanoğlu, Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit'in kızıdır. 1960'ta Babam Sultan Abdülhamid adıyla yayımladığı hatıralarıyla ün kazanmıştır. Ubıh olan annesi Dördüncü Kadınefendi Müşfika Kadınefendi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Fikriye Hanım</span> Atatürke olan aşkıyla tanınmış tarihi kişilik (1887–1924)

Fikriye Hanım ya da ölümünden sonra nüfus kayıtlarına geçen adıyla Zeynep Fikriye Özdinçer, Mustafa Kemal Paşa ile ilişkisi ve Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'da Milli Mücadele karargâhındaki hizmetleri ile bilinen tarihî kişiliktir.

Emine Semiye Önasya veya Emine Semiye Hanım, Türk edebiyatçı, öğretmen, kadın hareketi öncüsü.

<span class="mw-page-title-main">Mizancı Murad</span> Osmanlı gazeteci ve siyasetçi

Mehmet Murad Bey, Mizancı Murat, Türk politikacı, gazeteci, tarihçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Sultan</span> Osmanlı prensesi

Sabiha Sultan veya Rukiye Sabiha Osmanoğlu, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin’in kızı ve son İslam Halifesi Abdülmecid Efendi'nin gelini.

Hatice Sultan, Osmanlı Sultanı V. Murad’ın kızı.

Atike Sultan ya da Burnaz Atike Sultan Osmanlı padişahı I. Ahmed'in kızı; IV. Murad, I. İbrahim ve Şehzade Kasım'ın kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Sultan (Abdülmecid'in kızı)</span> Osmanlı prensesi (1840-1882/4), 1. Abdülmecidin kızı

Fatma Sultan, Sultan Abdülmecid'in ve Gülcemal Kadınefendi'nin kızı, V. Mehmed kız kardeşi.

Selma Hanımsultan, Rauf Hayri Bey ile Hatice Sultan'ın kızı olan bir Osmanlı prensesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.