İçeriğe atla

Kendini ateşe verme

Kendini ateşe verme ya da kendini yakma, bir bireyin kendisini üzerine benzin veya başka bir yanıcı sıvı döküp çakmak ya da kibrit ile yakarak öldürme eylemidir. Çoğunlukla protesto olarak yapılır ve yüzyıllar boyunca en aşırı protesto yöntemi olarak kabul edilmektedir. Dinî ya da politik bir protesto olabilmekle beraber sadece intihar amaçlı olarak da yapılabilmektedir.

Thích Quảng Đức'un kendini yakması

Etkileri

Kendini yakanlar, kendilerini ateşe vermeden önce sıklıkla yanıcı maddeler kullanır. Bu, kendini yakan insanların kendilerini korumayı reddetmeleriyle birleştiğinde, daha sıcak alevler ve daha derin, daha kapsamlı yanıklara yol açar.[1] Çoğu zaman ekstremitelerin amputasyonuna yol açar.[2]

Kendini yakma, dayanılmaz derecede acı verici olarak tanımlanmıştır. Daha sonra yanıklar şiddetli hâle gelir, sinirler yanar ve kendini yakan kişi yanık bölgelerde hissini kaybeder. Bazı kendi kendini yakanlar, zehirli yanma ürünleri, sıcak hava ve alevlerin solunması nedeniyle eylem sırasında ölebilir.[3]

Bazı kendini yakma vakaları

Tunus

Tunuslu seyyar satıcı Muhammed Buazizi, 17 Aralık 2010'da kendisini yakarak intihar girişiminde bulundu. Bu olayın tesiri ile Tunus halkının ayaklanması üzerine 23 yıldır ülkeyi yöneten Zeynel Abidin Bin Ali ülkeden kaçmıştır. Bu olay aynı zamanda diğer Arap ülkelerindeki ayaklanmaları teşvik etmiştir.

Türkiye

  • 10 Ağustos 1982'de, 61 yaşında Ermeni asıllı Hristiyan Türk Artin Penik, Ermeni terör örgütü Asala'yı protesto etmek için Taksim Meydanı'nda kendisini ateşe verdi.
  • Şubat 2020'de bir süredir işsiz olan Adem Yarıcı Hatay Valiliği önünde “Çocuklarım aç, iş istiyorum anlamıyor musunuz?” diye bağırdıktan sonra kendisini ateşe verdi.[4][5]
  • 19 Ağustos 2020'de 24 yaşındaki Serhat A., Samsun otogarında "Ben bir şerefsizlik yaptım" diye bağırarak üstüne 1.5 litre benzin dökerek kendisini ateşe verdi, daha sonrasında hastanede öldü.[6][7]

Almanya

  • 26 Mayıs 1982'de, 26.doğum gününden sadece 5 gün önce, Almanya'da yaşayan bir Türk olan Semra Ertan Türklerin yaşadığı ırkçılığı protesto etmek için kendisini ateşe verdi.[8]

Amerika

ABD

  • 1965 sonrasında Vietnam Savaşı'nı protesto etmek için birçok kişi kendisini ateşe vermiştir.
  • 3 Kasım 2006'da, Malachi Ritscher isimli bir kişi Irak Savaşı'nı protesto etmek için Chicago'da kendisini yakarak öldürmüştür.[9]

Avusturya

  • 1786'da bir çiftçi, imparator 2. Joseph'in kaldırdığı tatilleri protesto etmek için kendisini ateşe vermiştir.[10]

Bulgaristan

2013-2014 yılları arasında Bulgaristan'da kendini ateşe verme olayları artış göstermiştir.[11]

İtalya

2012-2013 ulusal borç krizinde toplam 6 kişi kendisini ateşe vermiştir.[12][13][14][15][16]

  • Vergi kaçırdığına dair iddialara karşı, 58 yaşındaki bir adam Bologna vergi ofisinin önünde kendisini ateşe verdi, intihar notunda "Ben her zaman vergilerimi öderim" yazmaktaydı.

Rusya

  • 2 Ekim 2020'de Rus gazeteci Irina Slavina, Nizhny Novgorod şehrindeki Gorkovskaya metro istasyonunun önünde kendisini ateşe vermiştir.[17]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Santa Maria, Cara (9 Nisan 2012). "Burn Care, Self-Immolation: Pain And Progress". Huffington Post. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021. 
  2. ^ Alpert, Emily (15 Şubat 2012). "What happens after people set themselves on fire?". The Los Angeles Times. 17 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021. 
  3. ^ Tvaruzkova, Lucie (26 Nisan 2003). "What does death by burning mean?". The Guardian. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  8. ^ Vor 30 Jahren: Türkin verbrennt sich auf St. Pauli 13 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., auf migazin.de
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  10. ^ Graitl (2012), S. 38.
  11. ^ "Tödlicher Ausweg" (Almanca).  27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  12. ^ zeit.de 6. April 2012: Macht die Krise Italien depressiv? 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  13. ^ derstandard.at 11. August 2012: Selbstverbrennung vor Parlament in Rom 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  14. ^ nachrichten.at 21. August 2012: Arbeitsloser Italiener zündete sich selbst an
  15. ^ Euronews 6. Februar 2013: Proteste gegen Kredithaie: Selbstverbrennung in Mailand 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  16. ^ "Selbstverbrennung wegen Zwangsräumung" (Almanca). 17 Mayıs 2013. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Главный редактор нижегородского издания KozaPress Ирина Славина подожгла себя у здания МВД". Meduza. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Liberal Demokrat Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Liberal Demokrat Parti, 26 Temmuz 1994 tarihinde Besim Tibuk liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "LDP" şeklindedir. Simgesi yunustur. Genel başkanı Gültekin Tırpancı'dır. Ocak 2024'te yayınlanan verilere göre partinin 3.601 üyesi bulunmaktadır.

Varlık Vergisi, Türkiye'de 11 Kasım 1942 tarih ve 4305 sayılı kanunla konulan olağanüstü servet vergisinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ateş</span> bir maddenin hızlı oksidasyonu

Ateş, yüksek sıcaklık ve çoğunlukla alev veren hızlı yanma olayıdır. Eski Türkçe od ve Farsça nâr sözcüğü de zaman zaman aynı anlamda kullanılır. Ateş, insan yaşamının vazgeçilmez unsurlarındandır ve kontrol altına alınması, medeniyetin ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tennessee</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Tennessee veya Tennessee Eyaleti, ABD'nin doğu eyaletlerinden birisidir. Başkenti ve en büyük kenti Nashville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Artin Penik</span> ASALA terörizmini protesto için kendini yakan Türk Ermenisi

Artin Penik, ASALA'nın düzenlediği Esenboğa Havalimanı saldırısını protesto etmek için Taksim Meydanı'nda kendini yakarak intihar eden Ermeni asıllı Türk vatandaşı.

İntihar yöntemi, bir kişinin intiharı tamamlaması ve bilerek hayatını sona erdirmesi için herhangi bir araçtır. İntihar girişiminde bulunan ve hayatta kalan insanlar kırık kemikler veya beyin hasarı gibi ciddi yaralanmalarla karşılaşabilirler. Bu yaralanmaların sağlıkları üzerinde uzun vadeli etkileri olabilir. ABD'de intihar girişimlerinin yaklaşık %8'i ölümle sonuçlanır. İntiharları önlemenin bazı yolları, risk altındaki bir kişinin evinden silahların kaldırılması, alkolün kötüye kullanılmasına yönelik politikalar ve zihinsel bozuklukların tedavisi gibi yöntemleri daha az erişilebilir hâle getirmeyi içerir.

Piyangotepe Katliamı, 16 Mayıs 1979'da Ankara'nın İncirli Mahallesi'nde genellikle solcuların gittiği bir kahvehanenin sağ görüşlü militanlar tarafından basılarak 7 kişinin ölümü ve 2 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan katliam. Sanıklardan Ali Bülent Orkan, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Protesto</span> itiraz biçimi

Protesto, göreceli olarak bir olaya ve duruma karşı aksi yönde tepki göstermektir. Genellikle bu tepki gösterme biçimi, muhalif görüşü sözle ifade etme yanında o görüşü toplumsallaştırma ve bir grupla birlikte ifade etme karakteri de taşıyabilir. Bundaki amaç kamuoyu nezdinde sesini daha çok duyurabilmek ve yönetime karşı daha etkili bir duruş sergileyebilmektir. Bu, doğrudan ifade ve etkilemenin ve aktivizmin bir yoludur.

Yavi Katliamı, 25 Ekim 1993'te Erzurum'un Çat ilçesine bağlı Yavi beldesinde PKK tarafından düzenlenen katliam.

<span class="mw-page-title-main">Feldherrnhalle</span>

Feldherrnhalle, Almanya'nın Münih kentindeki bir anıtsal sundurma. Hofgarten Palais Preysing ve doğu yanındaki Münih Ludwigstrasse'nin en güney ucunda, 1841 ve 1844 yılları arasında inşa edilmiştir. Feldherrnhalle Bavyera Ordusu'nun bir onur sembolü idi. Feldherrnhalle, Askeri liderler Johann Tilly ve Karl Philipp von Wrede'nin heykellerini içerir. Merkez heykel grubu Fransa-Prusya Savaşı'ndan sonra 1882 yılında eklendi.

<span class="mw-page-title-main">Gezi Parkı olayları</span> 2013te İstanbulda başlayan protesto

Gezi Parkı olayları veya Gezi Parkı direnişi, 28 Mayıs 2013 tarihinde, ilk olarak İstanbul'daki Taksim Gezi Parkı için hazırlanan kentsel gelişim planına karşı çıkmak amacıyla düzenlenen, daha sonrasında ifade özgürlüğü, medya sansürü, otoriteryanizm gibi toplumsal sorunlara ve Erdoğan'ın görece baskıcı yönetimine karşı toplumsal bir harekete dönüşen protesto hareketleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kobani Olayları</span> 7-12 Ekim 2014 tarihinde Türkiyede çıkan eylemler

Kobani Olayları veya 6-7 Ekim Olayları, IŞİD'in Kobani'yi kuşatmasına karşılık YPG militanlarının Türkiye sınırları üzerinden silah nakli yapmasına izin vermeyen 62. Türkiye Hükûmeti'ne tepki olarak HDP Merkez Yürütme Kurulunun 6 Ekim'de aldığı kararla ve sokağa çıkma çağrısıyla başlayan protesto eylemleri ve silahlı çatışmalar bütünü. Silahlı çatışmalar, YDG-H üyelerinin öncülüğünde başlatıldı ve daha sonra HÜDA-PAR taraftarlarının ve ülkücülerin de çatışmalara katılımıyla ve ardından polis güçlerinin müdahaleleriyle büyüdü. Olaylar sırasında güneydoğu Anadolu'da Türk güvenlik güçleri ile PKK militanları arasında meydana gelen ve can kayıplarıyla sonuçlanan çatışmalar da gerginliğin tırmanmasına katkıda bulundu.

Semra Ertan, zenofobi karşıtı Türk göçmeni işçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ateş (ocak)</span> Konaklama yerinde yakılan ocak ateşi

Ateş (ocak): Konaklama yerinde ısınma ve pişirme için yakılan ocak ateşidir.

Türkiye'de intihar, Türkiye'deki intihar istatistiklerini kapsar. Türkiye'de 2002 ile 2019 yılları arasında 53.425 kişi intihar etmiştir. Türkiye'deki intiharların bilinen en yaygın sebebi hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de kadın cinayeti</span> Türkiyede kadınların toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakaları

Türkiye'de kadın cinayeti, Türkiye'de kadınların "namus temizleme" gerekçesiyle öldürülmek gibi, toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakalarını ifade eder.

Gelin yakma, Hindistan Yarımadası ve çevresindeki ülkelerde uygulanan aile içi şiddet türüdür. Çeyiz cinayetinin bir biçimi olan gelin yakma, genç bir kadın ailesinin ek çeyiz ödemeyi reddetmesi nedeniyle kocasının ailesi veya kendi ailesi tarafından öldürülmesi olarak tanımlanır. Kadın, tipik olarak gaz yağı, benzin veya diğer yanıcı sıvılarla ıslatılır ve öldürme amacıyla ateşe verilir. Gaz yağı genellikle tehlikeli küçük benzin sobaları için pişirme yakıtı olarak kullanılır, bu da suçun bir kaza olduğu iddiasına açık kapı bırakır. En yaygın olduğu ülke Hindistan'dır ve 1993'ten beri bir sorun olarak gündeme gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jan Palach</span>

Jan Palach, Prag Üniversitesinde Çek tarih ve politik ekonomi öğrencisiydi. Kendisini ateşe vermesi, 1968'de Çekoslovakya'nın Varşova Paktı orduları tarafından işgal edilmesinden kaynaklanan Prag Baharı'nın sona ermesine karşı siyasi bir protesto idi.

Türkiye'deki 2011–2012 Kürt protestoları, ülkedeki Kürt azınlık haklarının kısıtlanmasına karşı BDP liderliğinde Türkiye'de yapılan protestolardır. Türkiye'deki Kürtlerin uzun protesto eylemlerin sonucu olarak, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da protestolar olmuştur. Hürriyet gazetesi, Mısır ve Tunus'ta devrimlere neden olan ve "Arap Baharı" olarak adlandırılanın kalkınmanın, Ortadoğu'nun kuzey kesimlerinde bir "Kürt Yazı"na yol açabileceğini öne sürdü. Protestocular hem İstanbul'da hem de Türkiye'nin güneydoğusunda sokaklara döküldü. Bazı gösteriler de Anadolu ve İzmir'de yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Anız yakma</span>

Anız yakma, hasat edildikten sonra ekinlerin toprakta kalan kök ve saplarının kasıtlı olarak yakılmasına verilen isimdir. Mısır (%43), pirinç (%24), buğday (%23) ve şeker kamışı (%5) artıkları dünyada kütle açısından başlıca yakılan anızı oluşturmaktadır.