Kenan Tepe Höyüğü
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Kenan Tepe Höyüğü |
| il: | Diyarbakır |
| İlçe: | Bismil |
| Köy: | Kenan |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Tarım[1] |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Araştırma yönemi | Kazı |
Kenan Tepe Höyüğü, Diyarbakır ili Bismil ilçesinin 15 km. doğusunda, Dicle Nehri'nin batı tarafında yer alan bir höyüktür. Tarımsal faaliyetler nedeniyle kısmen tahrip olmuş olan höyük 225 x 350 metre boyutlarındadır.[1] Yerleşmenin 4,5 hektarlık bir alana yayılmış olduğu belirtilmektedir.[2] Yayılma alanı, yukarı yerleşme olarak tanımlanan asıl höyük ve aşağı yerleşme denen, bunun kuzeydoğusu yönündeki geniş alandır.[3]
Kazılar
Höyük ilk kez, 1988 yılında Guillermo Algaze başkanlığındaki bir ekibin civardaki yüzey araştırmaları sırasında saptanmıştır. Kazılar ise ODTÜ TAÇDAM'ın "Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi" kapsamında, Bradley J. Parker başkanlığında 2000 yılında başlatılmıştır. Kazı çalışmaları 2005 yılından itibaren Diyarbakır Arkeoloji Müzesi başkanlığında B. Parker'in de katılımıyla sürdürülmektedir.[4]
Tabakalanma
Höyükte yapılan kazılar sonucunda belirlenen tabakanma eskiden yeniye doğru şu şekildedir,
- Obeyd Dönemi
- Geç Kalkolitik Çağ
- Erken Tunç Çağı başları
- Orta Tunç Çağı
- Erken Demir Çağı[3]
Buluntular
Obeyd Dönemi
Kenen Tepe Höyüğü'nde en eski yerleşmeler Obeyd Dönemi yerleşmesi olup C-14 tarihleme ile yaklaşık olarak MÖ 4.650 olarak görülmektedir. Geç Kalkolitik Çağ yerleşmesinde aynı yöntemle yapılan tarihleme MÖ 3.600 – 3.100 tarihlerini vermektedir.[5] Bu yerleşmenin Erken Tunç Çağı geçişinde, en azından MÖ 3.000'de devam ettiği anlaşılmaktadır. Orta Tunç Çağı yerleşimi MÖ 1.800, Erken Demir Çağı yerleşimi ise MÖ 1.050 – 900 olarak verilmektedir. Höyükte in suti Geç Demir Çağı kalıntısına rastlanmamıştır.[6]
Obeyd yerleşmesinin 1 hektardan daha sınırlı bir alana yayılmış olduğu belirtilmektedir.[7]
Obeyd yerleşmesinin dört evreli olduğu, ilk yerleşmenin kamp yerleşmelerinden ya da yarı kalıcı yapılardan oluştuğu belirtilmektedir.[8] İkinci yerleşim evresine ait 7,5 x 3 metre boyutlarında bir merkez odayla bunu çevreleyen yan oda ve depolar açığa çıkarılmıştır. Büyük bir yangın bu yapıyı bir bakıma korumuş, çok sayıda buluntunun günümüze ulaşmasını sağlamıştır. Buluntular, kavrulmuş tahıl yığınları, baltalar, ağırşaklar, kemik çuvaldızlar, çanak çömlek ve takılar gibi buluntulardır.[9] Obsidiyenin büyük ölçüde işlenmemiş olarak Bingöl ve Nemrut bölgesinden getirildiği, birkaç parça dışında işçiliğin çok iyi olmadığı görülmektedir.[10]
Orta Tunç Çağı
Orta Tunç Çağı tabakalarında bulunan demir cürufu, yerleşmede MÖ 2. binde demir işlenmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır. Aynı tabakada bulunan bir ocağın kerpiç malzemesinin incelenmesi, ocakta 1.200 derecelik ısının üstüne ulaşıldığını göstermektedir.[11] Orta Tunç Çağı Kenan Tepe ekonomisinin temel üretimlerinin tahıl ve şarap olduğunu ortaya koymaktadır.[12]
Kaynakça
- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
- ^ Bradley J. Parker, Yukarı Dicle Arkeolojik Araştırma Projesi (YDAAP/UTARP): Kenen Tepe'de On Yıllık Araştırmalara Kısaca Bir Bakış 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 1
- ^ a b "Yukarı Dicle Arkeolojik Araştırma Projesi (UTARP): Kenan Tepe 2004 Kazıları Ön Raporu" (PDF). 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
- ^ "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
- ^ Bradley J. Parker, Sh.: 2
- ^ Bradley J. Parker, Sh.: 3
- ^ Bradley J. Parker, 28. Kazı Sonuçları Toplantısı Sh.: 330
- ^ Bradley J. Parker, Sh.: 4
- ^ Bradley J. Parker, Sh.: 5
- ^ Bradley J. Parker, Sh.: 6
- ^ TAÇDAM - Kenan Tepe 2002 Yılı Kazı Çalışmaları Raporu[]
- ^ Bradley J. Parker, Sh.: 13
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fotoğraflar 24 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tüm Kazı Veritabanı 2 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
