İçeriğe atla

Kenan Akyüz

Kenan Akyüz
Doğum1911
Yanya, Osmanlı İmparatorluğu (modern Yunanistan)
Ölüm1996
İstanbul, Türkiye
MilliyetTürk
Mezun olduğu okul(lar)İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bolumu
MeslekAkademisyen, edebiyat tarihçisi ve yazarı.
OrganizasyonAnkara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bolumu

Kenan Akyüz, (d. 1911, Yanya - ö. 1996, İstanbul), Türk, akademisyen, edebiyat tarihçisi ve yazarı.

Hayatı

Kenan Akyüz 1911 o zaman Osmanlı Devleti'ne bağlı olan (modern Yunanistan'da bulunan) Yanya'da doğmuştur. Kabataş Erkek Lisesi'nden mezun olmuştur. Yüksek öğretimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde 1934'te tamamlayıp üniversite diploması almıştır. Sonra 1934-1944 yıllarında Kenan Akyüz, Kars, Sivas, Yozgat liselerinde edebiyat öğretmenliği yapmıştır. 1944'te Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde yeni kurulan Türk Edebiyatı bölümünde doçentlik görevini almıştır. 1954′te profesörlüğe yükselmiştir. 1982 yılında emek­li olmuştur. 1996'da İstanbul'da ölmüştür.

Türk edebiyat tarihiyle ilgili araştırma ve incelemeleri bulunan Akyüz, özellikle 19. yy'dan sonraki dönemi konu alan çalışmalarıyla tanınır. Tanzimat yazarlarının kimi yapıtlarının yeni basımlarını hazırlamış, 1964'te yayınlanan Fundamenta'nın Modern Türk Edebiyatı bölümünü yazmıştır.

Başlıca yapıtları

Kitapları

  • Tevfik Fikret (1953)
  • Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi (1953), Son baskı:2002 İstanbul:İnkılap Kitabevi ISBN 9751007941
  • Ziya Paşa'nın Amasya Mutasarrıflığı Sırasındaki Olaylar (1964)
  • Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri (Fundamenta'daki incelemenin Türkçesi, Türkoloji Dergisi, 1965) Son baskı:2015 İstanbul:İnkılap Kitabevi ISBN 9751002591
  • Ahmet Hâşim (İnceleme, şiirler) 1973 Ankara, Kültür Müsteşarlığı Yayınları.

Makaleleri

  • "Penbe Evin Kaderi",Hisar, Sayı:8-9 13 Mayıs 1951, say.18.
  • "İsmail Habip Sevük", Hisar Sayı 6-7 Nisan 1954,
  • "Şinasi'nin Fransa'daki Öğrenimiyle İlgili Bazı Belgeler", Türk Dili, 1 Nisan 1954, say.397-404.
  • "Çalı Kuşu", Hisar, Sayı:3-4 Ocak 1957,
  • "Paris Milli Kütüphanesi'nde İlk Türkçe-Fransızca ve Fransızca-Türkçe Yazma Eserler", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, Belleten, 1959 say:249-292.
  • "Finten", Türkoloji Dergisi, Cilt:I, Sayı:I 1969, say.: 15-49.
  • "Abdullah Efendi'nin Rüyaları", Ülkü, Cilt:VI, Sayı:68, say.:18-20.
  • "Yeni Türk Edebiyatı", İslam Ansiklopedisi, Cilt.XXXII, Fas.257-258. Ansiklopedi Maddesi

Yeni harflerle kritik edisyonlar

  • Namık Kemal, Gulnihal Kritik önsöz ile 1964, 1984 Milli Eğitim Basımevi
  • Abdülhak Hamid, Finten Kritik önsöz ile 1964, Milli Eğitim Basımevi
  • Ahmet Mithat, Denizci Hasan Kritik önsöz ile Kültür Bakanlığı Yayınları, C.I, 1975; C.II, 1976; C.III, 1981
  • Namık Kemal, Vatan yahut Silistre Kritik önsöz ile 1990, Kültür Bakanlığı Yayınları.

Kaynakça

  • Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 1 (3. bas.). İstanbul: YKY. Mart 2010. s. 79. ISBN 9789750805684. 

Dış bağlantılar

  • Önertoy, Olcay () "Kenan Akyüz'un Yapıtlarına Bir Bakış", Türkoloji Dergisi, Online:[1] 26 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Fikret</span> Türk şair, öğretmen, yayıncı

Tevfik Fikret, Osmanlı Türkü şair ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleriyle Mustafa Kemal başta olmak üzere dönemin pek çok aydınını etkiledi. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öne çıkan isimlerden birisi oldu. Farsçada "kuş yuvası" anlamına gelen Aşiyan ismini verdiği semt, yaşamının son yıllarını geçirdiği ve eserlerini kaleme aldığı yerdir.

Ali Güler, Türk asker, tarihçi, yazar, akademisyen ve siyasetçi.

Parseğ Tuğlacıyan ya da bilinen adıyla Pars Tuğlacı, Türkiye Ermenisi yazar, dil ve tarih araştırmacısı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Haşim</span> Türk şair

Ahmed Haşim, Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Paşa</span> Osmanlı Türkü şair, mütefekkir ve devlet adamı

Ziya Paşa doğum adıyla Abdülhamid Ziyâeddin, Tanzimat devri devlet ve fikir adamı, gazeteci ve şairdir. Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın en önemli devlet adamlarından birisidir ve Tanzimat edebiyatının en fazla eser veren yazarlarındandır. Şinasi ve Namık Kemal ile birlikte “Batılılaşma” kavramını ilk defa ortaya atan Osmanlı aydınları arasında yer alır.

Muharrem Ergin, Türk Türkologdur.

Hasan Barışcan, Türk yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Samipaşazade Sezai</span> Türk gerçekçi öykücü, romancı, siyasetçi

Sami Paşazade Sezai, Türk gerçekçi öykücü, romancı. Türk edebiyatının ilk gerçekçi romanlarından birisi olma özelliğiyle edebiyat tarihinde büyük önem taşıyan Sergüzeşt adlı romanın yazarıdır. 1892'de yazdığı Küçük Şeyler ile Türk edebiyatında modern öykücülüğün kurucularındandır.

Cihat Fethi Tevet, Türk doktor, yazar, ansiklopedist ve siyasetçidir.

Mehmet Kaplan,, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen, edebiyat tarihçisi, yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Oyhan Hasan Bıldırki</span> Türk yazar

Oyhan Hasan Bıldırki, Türk yazar, öğretmen, şair, denemeci, araştırmacı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Caferoğlu</span>

Ahmet Caferoğlu, Türk dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Sadullah Paşa</span> Osmanlı diplomat, devlet adamı

Sadullah Paşa Ticaret ve Ziraat Nazırlığı görevinde bulunmuş, Tanzimat Döneminin önde gelen Osmanlı devlet adamı, siyasetçi ve diplomat.

İlhami Safa, Türk gazeteci, yazar ve öğretmen.

Şinasi Tekin, Türk etnolojisi uzmanı, Türkolog ve dilbilimcidir.

Hüseyin Namık Orkun, Türk tarihçi, dilbilimci.

Türk edebiyatı'nda hem sözlü hem yazılı, manzum ve mensur hikâye geleneğine sahip olmasına rağmen Tanzimat'tan sonra farklı yapısal özellikler taşıyan bir anlatı türü olarak yeni bir hikâye tarzı oluşmuştur. Giritli Ali Aziz Efendi tarafından 1796-97'de yazılan ve ilk defa 1852 tarihinde basılan Muhayyelât, Batı tesiri olmadan gerçekçi anlatıma olan yakınlığı noktasında modern Türk hikâyesinin başlangıcı sayılmaktadır. Bunun dışında, XIX. yüzyılda basımları yapılarak yaygınlık kazanmış olan meddah hikâyeleri "yeni hikâyeye" zemin hazırlayan eserler olarak görülmektedir. 1875-1890 yılları arasında Ahmed Midhat Efendi'nin devam eden Letâif-i Rivâyât serisinin dışında Mehmet Celal'in Venüs, Cemile gibi uzun hikâyeleri ile Nabizâde Nâzım'ın ilk dönem hikâyeleri bulunmaktadır. Samipaşazade Sezai'nin Küçük Şeyler adlı eseri Türk edebiyatında modern anlamda kısa hikâyenin başlangıcı kabul edilmektedir. Halid Ziya Uşaklıgil'in 1888'de yazdığı Bir Muhtıranın Son Yaprakları ile Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası adlı çalışmaları Avrupaî tarzda ilk hikâyeler kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çağatay Uluçay</span>

Mustafa Çağatay Uluçay, Türk yazar, araştırmacı ve öğretmen. Uluçay’ın kitap, makale, dergi ve bildiri şeklinde yayımladığı eserlerin sayısı 300’ü geçmektedir.

Yunus Koray, Türk şair.