Ken Kutaragi

Ken Kutaragi (久夛良木 健, Kutaragi Ken, d. 2 Ağustos 1950), Japon mühendislik teknolojisi uzmanı ve iş adamı. Sony Group Corporation'ın video oyunu bölümü olan Sony Interactive Entertainment'ın (SIE) eski başkanı ve CEO'su ve Cyber AI Entertainment'ın şu anki başkanı ve CEO'sudur. "PlayStation'ın Babası" olarak bilinir,[1] çünkü orijinal konsolun ve PlayStation 2, PlayStation Portable ve PlayStation 3 dahil olmak üzere haleflerinin ve yan ürünlerinin gelişimini denetledi. PlayStation 3'ün piyasaya sürülmesinden bir yıl sonra, 2007'de Sony'den ayrıldı.

Ayrıca Super Nintendo Entertainment System için ses işlemcisini de tasarlamıştı. Sony ile, grafik işlemeyi işlemek için PlayStation 1'in RISC CPU'su ile birlikte çalışan VLSI çipini tasarladı.

Kutaragi Japonya'nın Tokyo kentinde doğdu. Ailesi, Japon standartlarına göre varlıklı olmasalar da, şehirde küçük bir matbaa olan kendi işlerinin sahibi olmayı başardılar. Kutaragi çocukluk döneminde büyüdükçe, genç çocuğu fabrikadaki mekanik yeteneklerini keşfetmesi için aktif olarak teşvik ettiler ve okuldan sonra orada çalıştı. Ailesinin fabrikasındaki görevlerinin yanı sıra, Kutaragi çalışkan ve üst düzey bir öğrenciydi; sık sık “A alan bir öğrenci” olarak tanımlanırdı.

Kutaragi'nin her zaman “tamir etme” arzusu vardı, çocukken oyuncaklarla oynamak yerine onları parçalara ayırırdı. Bu merakı çocukluğundan itibaren devam etti ve gençliğinde onu elektroniğin inceliklerini öğrenmeye yöneltti. Nihayetinde, elektroniğe olan sevgisi, 1970'lerde Elektronik diploması aldığı Elektro-İletişim Üniversitesi'ne kaydolmasına yol açtı.

Mezun olduktan hemen sonra Kutaragi, 1970'lerin ortalarında Sony'nin dijital araştırma laboratuvarlarında çalışmaya başladı. O zamanlar radikal bir karar olarak görülse de Kutaragi, Sony'nin “hızlı yolda” olduğunu düşünüyordu. Kısa sürede mükemmel bir sorun çözücü ve ileri görüşlü bir mühendis olarak ün kazandı ve bu ününü ilk sıvı kristal ekranlar (LCD'ler) ve dijital kameralar da dahil olmak üzere birçok başarılı proje üzerinde çalışarak kazandı.

1984 yılında kızını Famicom oynarken izledi ve video oyunlarında var olan potansiyeli fark etti. O dönemde Sony yöneticilerinin video oyunlarına ilgisi yoktu.[2] Bu nedenle, Nintendo yaklaşmakta olan yeni 16-bit sistemi için bir ses çipine ihtiyaç duyduğunu belirttiğinde Kutaragi teklifi kabul etti. Gizlice çalışarak SPC700 adlı çipi tasarladı. Bunu öğrenen Sony yöneticileri çok kızdı. Kutaragi ancak Sony CEO'su Norio Ohga'nın onayıyla çipi tamamlayabildi ve işine devam edebildi.

Nintendo ile çalışırken bile Sony içinde oyun oynamak hala bir heves olarak görülüyordu. Video oyunlarına yönelik bu düşmanca atmosfere rağmen Kutaragi, Ohga'yı Super NES için hem Super NES kartuşlarını hem de CD oyunlarını oynatabilen Sony markalı bir konsolla birlikte piyasaya sürülecek bir CD-ROM eklentisi geliştirmek üzere Nintendo ile çalışmaya ikna etmeyi başardı. Bu çabalar “Play Station” adı verilen bir cihazla sonuçlandı. Sonunda Sony ve Nintendo arasındaki ortaklık lisans anlaşmazlıkları nedeniyle bozuldu, ancak Kutaragi ve Sony kendi konsollarını geliştirmeye devam etti. Kutaragi daha sonra, “işimiz çok ilginç olduğu için” birkaç gece üst üste konsol tasarımı üzerinde çalışarak bütün gece uyumadığını hatırladı."Diğer Sony yöneticileri tarafından riskli bir kumar olarak görülmesine rağmen, Kutaragi bir kez daha Ohga'nın desteğini aldı ve birkaç yıl sonra şirket orijinal PlayStation'ı piyasaya sürdü. Play Station'ın başarısı Kutaragi'nin halef konsollar olan PlayStation 2 ve PlayStation 3'ün geliştirilmesine liderlik etmesine yol açtı.

PlayStation serisinin ticari başarısı Sony Computer Entertainment'ı Sony'nin en kârlı iş bölümü haline getirmiştir. Konsol pazarında deneyimli Nintendo ve Sega'ya karşı yeni bir başlangıç olmasına rağmen, ilk PlayStation her ikisini de geride bırakarak o dönemin en popüler konsolu haline geldi. PlayStation 2, bir sonraki nesilde Sony'nin liderliğini genişletti ve bir noktada 100 milyon adet sevkiyatla %65 pazar payına sahip oldu.Kutaragi, bu başarısı nedeniyle birçok finans ve teknoloji yayını tarafından tanındı, özellikle de TIME dergisinde 2004'ün en etkili 100 kişisinden biri ve “Video Oyunlarının Gutenberg'i” seçildi.

Kutaragi 1997'de Sony Computer Entertainment America'nın CEO'su olarak atandı ve bunun üzerine Kaliforniya'ya taşındı. Kutaragi 1997'den beri bir sonraki Sony başkanı olmak için tercih ediliyordu. Ohga ile yakın bir ilişkisi vardı. Ohga'nın halefi Nobuyuki Idei, Kutaragi'yi 2003 yılında İcra Başkan Yardımcılığına, Sony-Global işletme müdürlüğüne ve Başkan Yardımcılığına terfi ettirdi.

30 Kasım 2006'da Kutaragi'nin Sony Computer Entertainment başkanlığı görevine SCE Amerika Başkanı Kazuo Hirai getirildi. Diğer yönetim değişikliklerine ek olarak, Kutaragi SCEI başkanlığına terfi ettirildi ve grubun icra kurulu başkanı olarak pozisyonunu korudu.[8] 26 Nisan 2007'de Kutaragi'nin emekli olacağı ve bunun yerine Onursal Başkan rolünü üstleneceği açıklandı. Kutaragi'nin görevini daha sonra Sony'nin başkanlığına ve CEO'luğuna terfi edecek olan Hirai devralacaktı. 29 Haziran 2011 tarihinde, yönetimin yeniden düzenlenmesinin ardından Sony, 28 Haziran 2011 tarihinde Kutaragi'nin SCEI'nin onursal başkanlığından istifa ettiğini duyurdu. Kutaragi, 2007 yılında Sony Computer Entertainment'ın icra kurulu başkanı ve grup CEO'su olarak istifa ettiğinde, yarattığı ve inşa ettiği işin aktif yönetimini bıraktı. Sony'de kıdemli teknoloji danışmanı olarak kaldı.

Ken Kutaragi daha sonra Cyber AI Entertainment, Inc. şirketinin başkanı ve CEO'su olmuştur. Ayrıca Kadokawa Group Holdings, Inc., Nojima Corporation ve Rakuten, Inc. yönetim kurullarında görev yapmaktadır. 2009 yılında Ritsumeikan Üniversitesi'nde misafir profesör olmuştur. Kutaragi, 2018 yılından bu yana Yönetim Kurulunda görev yaptıktan sonra 2020 yılında Tokyo merkezli yapay zeka ve robotik girişimi Ascent Robotics'in CEO'su oldu.

Kutaragi'nin tüketici elektroniği liderliği başarılı olmasa da, analistler, her iki adamın da soğuk bir çalışma ilişkisi olduğu göz önüne alındığında, giden Sony CEO'su Nobuyuki Idei'nin Kutaragi'nin başarısız olmasını sağladığından şüpheleniyor. Idei, Kutaragi'ye LCD pazarında Samsung gibi rakiplerinin gerisinde kalan tüketici bölümünü toparlama gibi sıkıcı bir görev verdi. Kutaragi'nin tepe pozisyon için rakibi Howard Stringer'a daha az zor olan içerik işi verildi ve Sony BMG Music Entertainment'taki terfi etmesiyle sonuçlandı.

Kutaragi'nin kuruluşundan bu yana başında bulunduğu Sony Interactive Entertainment, birkaç yıllık sağlam büyümenin ardından 2004 yılında daha zayıf bir yıl geçirdi. Aynı yıl Sony'nin oyun satışları 8,2 milyardan 7,5 milyar dolara, işletme geliri ise 1 milyar dolardan 650 milyon dolara geriledi ve 2004'ün 4. çeyreğinde 25 milyon dolar kaybetti. Bu kısmen video oyun pazarının aşırı doygunluğuna ve PS2'nin bir süre için en iyi satış pozisyonunu kaybetmesine neden olan fiyat savaşlarına bağlanabilir[18].

Kutaragi, Xbox 360'ı “sadece bir Xbox 1.5” olarak nitelendirdi ve “sadece PlayStation 2'nin peşinden gittiğini” belirtti. Ancak SCE Yöneticisi Tetsuhiko Yasuda, Microsoft'u bir rakip olarak görmedi ve birlikte oyunlar üzerinde çalışmayı düşünebileceklerini söyledi.Eylül 2006'da Kutaragi, PlayStation 3 konsollarının Kuzey Amerika ve Japonya'ya gönderilmemesinin yanı sıra konsolun Avrupa'daki çıkışının ertelenmesinin Sony'nin donanımdaki gücünü azalttığını itiraf etti.