İçeriğe atla

Kençek Señir

Kençek Señir veya Kençek Senğir, (Arapça: كنجك سنكر) Kaşgarlı Mahmud'un Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te Talas yanında Kıpçak sınırı olan şehrin adıdır.

Hakaniye Türkçesinde; Kençek (كنجاك) "türklerden bir bölük"[1] ve senğir (ينكر) "dağ çıkıntısı"[2] anlamındadır.

"Kençek Señ[3] ir - Tarāz yakınında bir kasabanın adıdır. Bu Kıpçak sınırındadır".[4] Bunu da Talas'ın kuzeyinde ve belki Çiğil kalesinin yakınında tahmin edilir. Bu iki sınır kasabası Talas vadisini kuzeye karşı koruyan iki kale olacaktır. Birinin karşısından Oğuzların çekildiğini, ikincisinin karşısında Kıpçakların bulunduğu öğreniyoruz. Demek ki bunlar Karahanlıların eskiden Oğuzlara, şimdi Kıpçaklara karşı iki savunma noktasıdır.

Notlar

  1. ^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[]
  2. ^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[]
  3. ^ ñ, eski yazımızda sağır kef diye adlandırılan ve genizden gelen harf nğ biçiminde yazılırdı.
  4. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 399.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dîvânu Lugâti't-Türk</span> Kâşgarlı Mahmudun yazdığı Türkçe-Arapça sözlük

Kitâbu Dîvânu Lugâti't-Türk Orta Türkçe döneminde Kâşgarlı Mahmud tarafından Bağdat'ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça bir sözlüktür.

<span class="mw-page-title-main">Alp Er Tunga</span> Türk hakanı

Alp Er Tunga veya Alp Er Tonğa, efsanevi bir Türk hakanıdır. Alp", Er" ve tonğa" (babür/bebür) anlamındadır. Zaman zaman Saka Hanı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Balasagun</span>

Balasagun, Eski Çağ'da Soğdiana, günümüzde Kırgızistan'da, Çu Nehri vadisinde Bişkek ile Issık Gölü arasında tarihî bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Yağma</span> Orta Çağda yaşamış bir Türk boyu

Yağma, Orta Çağ'daki bir Türk boyudur, bu boy günümüz Uygurlar'ın ve Özbekler'in atalarıdır. Bu boy bir kolu olan ve Üç Oğuzlar denilen birlik, Yağma, Karluk ve Çiğil boylarından oluşmuştur. 7. yüzyıldan itibaren Karahanlılar dönemi boyunca Yağma boyu Müslüman Araplar ve Çinliler tarafından kuvvetli ve kudretli siyasi varlıklar olarak Tarım Havzası, Cungarya havzası ve Yedinehir (Yedisu) bölgesinde göze çarpmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Uçturfan İlçesi</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bir ilçe

Uçturfan İlçesi, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeyinde, Kırgızistan'a komşu, Aksu iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Opal, Sincan</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bulunan bir köy.

Opal,, Çin'de Kaşgar'ın 50 km güneybatısında Çin'den Pakistan'a giden eski İpek Yolu güzergahında Karakurum Karayolu üzerinde Kaşgar Kuna Şehir İlçesi, 'ne bağlı bir vaha köyüdür. Bazı araştırmacılara göre, Divânu Lügati't-Türk'te;

Toşkan Nehri, Tanrı Dağları'nda Çin ile Kırgızistan sınır bölgesinde bir nehir.

Oğrak veya Iğrak, Divân-ı Lügati't-Türk'te "sınırda oturan bir Türk oymağı. Bunlara "قرا ي يغج Kara Yıgaç" dahi denir." ve "الايغاج Ala Yıgaç" "Sınıra yakın bir yer adı." şeklinde tanımladığı Orta Asya'da yaşamış olan Ortaçağa özgü bir Türk oymağıdır.

Koçnğar başı veya Koçñ ar başı, Kaşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te;

Kençekler, Kaşgarlı Mahmud'un çeşitli Türk toplulukları hakkında bilgiler verirken değindiği boylardandır. Kençekler ve Kençekçe ile ilgili bilgiler Divânü Lugâti’t-Türk ile sınırlıdır.

Kuyas, (Quyās) Divân-ı Lügati't-Türk'te ismi geçen göçebe Çiğillerin oturduğu, Barsgan'nın ötesinde bir kasabadır. “تخسى Toxsı”: Kuyas'ta bulunan bir Türk boyunun adı. ”Toxsı Çiğil” dahi denir.

Yafınç Kaşgarlı Mahmud, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te şöyle tanımlamaktadır;

Karnak, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te "قرناق Karnak" "Oğuz şehirlerinden biri”. şeklinde tanımlanmıştır. "Bilād al-Guzziyya" yani Oğuz ilinde bir Oğuz şehridir. O dönemde Siri Derya havzasında nehrin sağ yakasında biraz ileride konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suvar (şehir)</span>

Suvar veya Suar,(Karahanlıca: صُڤَر suvar, İdil Bulgarcası: سُوار suvar‎), İdil Bulgar Hanlığına bağlı bir boy ve şehir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar (şehir)</span>

Bulgar (Bolğar),, Divân-ı Lügati't-Türk'te;

Suvar Beyliği tahminen 940 yılı civarında oluşmuştur. Nüfusu, Suvarlar (Suar), diğer yerel Türk boyları ve Finno-Ugric dilini konuşan Mari gibi kabilelerden oluşmuştur.

Kayas, Divân-ı Lügati't-Türk'te;

<span class="mw-page-title-main">Özçent</span>

Özçent veya Özçend, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te;

<span class="mw-page-title-main">Torugart Geçiti</span>

Torugart Geçiti, ortalama deniz seviyesinden 3.752 metre yükseklikte konumlanan Orta Asya'nın Tanrı Dağlarında bir dağ geçitidir. Kırgızistan Narin İli'ni, Çin Sincan eyaletine bağlar.

<span class="mw-page-title-main">Sarı-Bulak</span>

Sarı-Bulak Kırgızistan'da Narin İlinde ortalama deniz seviyesinden 2.377 metre yükseklikte Tanrı Dağlarında Koçkor ile Narin şehri arasında Sarı-Bulak Nehri'nin güney kıyısında yerleşik, A365 karayolu üzerinde bir köydür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.