İçeriğe atla

Kemiriciler

Kemiriciler
Yaşadığı dönem aralığı: 59,2-0 myö
Tanesiyen-Günümüz[1] 
Sol üstten saat yönünde: sırasıyla Hystricomorpha, Anomaluromorpha, Sciuromorpha, Myomorpha ve Castorimorpha alt takımlarını temsil eden kapibara , bahar tavşanı, Callospermophilus lateralis, ev faresi ve Yeni Dünya kunduzu.
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Rodentia
Bowdich, 1821[2]
Alt takımlar
Kemirgenlerin yaşadıkları bölgeler.

Kemiriciler (Latince: Rodentia), yaşadıkları çevreye uyum bakımından çok başarılı olan bir memeli takımıdır.[1]

Alt ve üst çenelerinde ikişer tane sürekli büyüme eğiliminde olan kesici dişler bulunur ve köpek dişleri yoktur. Gözler başın her iki yanında toplandığından hem önlerini hem arkalarını aynı derecede görebilirler. Çok iyi koşar, tırmanır, sıçrar ve yüzerler. Yılda birkaç kere ve her batında 1-18 yavru doğurabilirler.

Çoğu kemirici, sağlam gövdeli, kısa uzuvları ve uzun kuyrukları olan küçük hayvanlardır. Keskin kesici dişlerini yiyecekleri kemirmek, yuvaları kazmak ve kendilerini savunmak için kullanırlar. Genellikle tohum veya diğer bitki materyallerini yerler. Sosyal hayvanlardır ve birçok tür, birbirleriyle karmaşık iletişim yolları olan toplumlarda yaşar.

Hint kırmızı sincabı

Türkiye'nin kemiricileri

Türkiye'de 11 familyaya bağlı, 75 tür kemirici bulunur.

  • Familya: sincapgiller (Latince: Sciuridae): Kuyruk uzun ve kıllıdır. Gündüzleri aktiftirler.
  • Familya: kunduzgiller (Latince: Castoridae): Kuyrukları geniş ve üstten basıktır. Gözler ve kulaklar küçük, bacaklar kısadır. Uzun süre su altında kalabilirler.
  • Familya: Hamster (Latince: hamsterler Latince: Cricetidae): Tahılları yuvalarına taşıyarak biriktirirler.
  • Familya: koşar fareler (Latince: Gerbillinae): Fare-sıçan benzeri türlerce zengin bir gruptur. Orta Asya'nın ve Afrika'nın steplerinde ve çöllerinde yaşarlar.
  • Familya: kör fareler (Latince: Spalacidae): Gözler, körelerek deri altına çekilmiştir. Toprak altında yaşarlar, geceleri aktiftirler.
  • Familya: Yediuyuklayangiller (Latince: Gliridae): Kuyruk oldukça uzun, kulaklar büyüktür. İşitme duyuları çok iyi gelişmiştir.
  • Familya: sıçanlar (Latince: Muridae): Kuyruk gövdeden uzundur ve üzeri kıllarla ya da halka şeklindeki pullarla kaplıdır.
  • Familya: sıçrayan fareler (Latince: Zapodinae): Bir kısmı sıçrayıcı türdendir. İyi koşar, iyi tırmanırlar. Kış uykusuna yatarlar.
  • Familya: Arap tavşanıgiller (Latince: (Dipodidae): Vücutları kanguruya benzer. Sıçrayarak hareket ederler. Görme ve işitme duyuları iyi gelişmiştir. Kuyruk uzundur.
  • Familya: ağaç sıçanıgiller (Latince: Capromyidae): Karayipler'e özgü, hutia adıyla da bilinen kemiriciler
  • Familya: kobaygiller (Latince: Caviidae) + Myocastoridae: Toprak üzerinde veya ağaçlarda yaşarlar, nutrialar iyi yüzerler.
  • Familya: oklu kirpiler (Latince: Hystricidae): Sırtları diken şeklini almış uzun kıllarla kaplıdır. Tehlike anında yumak şeklini alır ve dikenlerini oynatarak ses çıkarır. Gececildir.

Sınıflandırma

Filogeni

Yaşayan kemirici familyaları arası akrabalık ilişkilerini gösteren aşağıdaki kladogram, Fabre vd.'nin 2012'deki çalışmasından alınmıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b "Mindat.org". www.mindat.org. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  2. ^ "ITIS". Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  3. ^ Fabre (2012). "A glimpse on the pattern of rodent diversification: a phylogenetic approach". BMC Evolutionary Biology. 12: 88. doi:10.1186/1471-2148-12-88. PMC 3532383 $2. PMID 22697210. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sivri faregiller</span> böcekçiller takımına ait bir memeli familyası

Sivri faregiller veya Sivri fareler (Soricidae), tür bakımından zengin bir memeli familyasıdır. fareler ile benzerliklerine rağmen, Böcekçiller (Eulipotyphla) takımında sınıflandırılırlar. Dünya çapında, yaklaşık 10'u Orta Avrupa'da da yaşayan 350'den fazla tür tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kunduzgiller</span> kemirici familyası

Kunduzgiller, kemiriciler takımına bağlı bir familya. Kuyrukları geniş ve üstten basıktır. Gözler ve kulaklar küçük, bacaklar kısadır. Uzun süre su altında kalabilirler. Familyanın mevcut tek cinsi, yalnızca iki türü içeren Castor'dur.

<span class="mw-page-title-main">Eski Dünya kunduzu</span> Kunduz türü

Eski Dünya kunduzu, Avrupa kunduzu olarak da bilinir, kunduzgiller (Castoridae) familyasından vücudu yüzmeye uyum sağlamış, su civarında yaşayan bir kemirici türü.

<span class="mw-page-title-main">Koca engerek</span>

Koca engerek, engerekgiller (Viperidae) familyasından zehirli bir engerek türü. Orta Doğu'nun geniş bir alanı da dahil, Kuzey Afrika'dan Keşmir'in doğusuna kadar geniş bir habitatta yayılım gösteren koca engereğin beş alt türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fare</span> kemiriciler (Rodentia) takımının Myomorpha alt takımından memeli hayvan

Fare, kemiriciler (Rodentia) takımından bir sıçangil cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Su sivri faresi</span>

Su sivri faresi, sivri faregiller (Soricidae) familyasından burnu kirpi gibi uzun bir böcekçil memeli türü.

<span class="mw-page-title-main">Ev sivri faresi</span>

Ev sivri faresi,, Soricidae familyasından burnu kirpi gibi uzun bir böcekçil memeli türü.

<span class="mw-page-title-main">Kunduz</span> Su kıyılarında yaşayan yarı sucul kemirgen cinsi

Kunduz, kunduzgiller (Castoridae) familyasından Castor cinsine mensup, Kuzey yarımküre su kıyılarında yaşayan kemiricilerin ortak adıdır. Yaşayan iki türü vardır: Eski Dünya kunduzu ile Yeni Dünya kunduzu.

<span class="mw-page-title-main">Keseliler</span>

Keseliler, memeliler sınıfının bir alt sınıfıdır. Eteneliler ile aralarındaki en önemli fark, yavruların henüz iyi gelişmemiş şekilde çok erken doğup annenin kesesinde gelişmeye devam etmesidir. Bugün Avustralya ve Amerika'da yaklaşık 320 keseli türü yaşamaktadır. Bunlar bütün memelilerin %6'sını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Memeli sınıflandırması</span>

Mammalia (Memeliler), Chordata (Omurgalılar) şubesi içinde yer alan bir hayvan sınıfıdır. Carl Linnaeus'un ilk olarak bu sınıfı tanımlamasından beri memeli sınıflandırması çeşitli gözden geçirmeden geçmiştir. Evrensel olarak kabul edilen bir sınıflandırma sistemi yoktur; McKenna & Bell (1997) ile Wilson & Reader (2005) son zamanlarda yararlı özetle sunmuşlardır. Linnaeus ve diğerlerinin öne sürdüğü fikirlerin çoğu artık günümüz taksonomistleri tarafından tamamen terkedilmiştir; bunların arasında yarasaların kuşlarla akraba oldukları ya da insanların diğer yaşayan varlıklardan farklı bir grup oluşturduğu fikirleri de bulunmaktadır. Memeli takımları arasındaki ilişkileri tanımlayan birbirinden farklı fikirler çatışmaya devam etmekte ve bu konuda yeni çalışmalar sürmektedir. Son zamanların en önemli gelişmesi kladistik düşüncenin tüm taksonomik tanımlamaların monofiletik grupları tanımlamasını sağlamak olmuştur. Moleküler filojeninin sonuçları neticesinde bu alan son zamanlarda ilgi çekmiş ve değişikliğe uğramaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İki ön dişliler</span> memeli takımı

İki ön dişliler, içerdiği 140 civarında tür ile keseliler infra sınıfının en büyük takımıdır. En tanınmış üyeleri Kangurular, Koalalar ve Vombatlar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sincap</span>

Sincap, sincapgiller familyasından uzun kuyruk tüyleri ile dikkat çeken kemirici memelilerin ortak adıdır. Anadolu'nun çeşitli yörelerinde "çekelez" ya da "tiyin" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Navaho sincabı</span>

Navaho sincabı, sincapgiller (Sciuridae) familyasının monotipik Otosciurus alt cinsinden bir kemirici türü.

<span class="mw-page-title-main">Sivri sincapçık</span> memeli takımı

Sivri sincapçıklar, Güneydoğu Asya'da yaşayan bir memeli takımı. Bilimsel adları Tupaia, Malezyaca sincap anlamına gelen "tupai" kelimesinden alınmıştır. Sincapgillere benziyor olsalar da daha çok primatlarla ve kolugolarla ilişkilidirler. Sincapgiller genelde ağaçta yaşarken, sivri sincapçıkgiller tek bir türün dışında hepsi, yerde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Sıçangiller</span>

Sıçangiller (Muridae), Kemiriciler takımında yer alan ve doğal olarak Avrasya, Afrika ile Avustralya'da bulunan 700'den fazla türü ile memelilerin en büyük familyasıdır. Doğal olarak bulundukları yerlerin dışına da çıkarak tüm Dünya üzerine yayılmışlardır.

Günümüzde, memeli, 1.258 cins, 156 aile, 27 takım ve yaklaşık 5.937 canlı türü vardır. Memeli taksonomisi, kendi cinsleri ve aileleri içinde birçok yeni tür tanımlandığı ve yeniden sınıflandırıldığı için sürekli değişmektedir.

Uzunkuyruklu karfaresi veya bilimsel adıyla Chionomys roberti, Cricetidae familyasından bir kemirgen türüdür. Azerbaycan, Gürcistan, Rusya ve Türkiye'nin kuzeydoğusuna endemiktir. Doğal yaşam alanları 800 ila 2000 metre yükseklikteki ılıman ormanlar ve ılıman çayırlardır.

<span class="mw-page-title-main">Myomorpha</span>

Myomorpha, Rodentia takımı içinde sınıflandırılan bir memeli alt takımıdır. Kapsadığı 1524 fare benzeri kemiricilerle tüm memeli türlerinin neredeyse dörtte birini oluşturur. İçerdiği türler çenelerinin ve azı dişlerinin yapısına göre gruplandırılır. En önemli özellikleri arasında mediyal ve lateral masseter kaslarının her ikisinin de öne doğru yer değiştirdiği dolayısıyla da kemirme için uyum sağladıkları myomorfik zigomasseterik sistemdir. Memeliler arasında yalnızca Hystricomorpha ve Myomorpha üyelerinde görülen bir özellik de mediyal masseter kasının göz çukurunun içinden geçmesidir. Bu alt takım üyeleri Antarktika dışında dünyanın her yerinde ve her türlü habitatta yaşar. Genellikle tohumla beslenen gececil hayvanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Hystricomorpha</span>

Hystricomorpha, Rodentia takımında sınıflandırılan bir memeli alt takımıdır. Genel anlamda histrikomorfik zigomasseterik sistem sahibi olan, Dipodoidea dışındaki tüm kemiricileri içerir. Bu tanım ile bakıldığında Hystricognathi, Ctenodactylidae, Anomaluridae ve Pedetidae taksonlarını da kapsar. Ancak moleküler ve morfolojik araştırmaların sonucu Anomaluridae ve Pedetidae taksonlarının bu alt takım içinde sınıflandırılmasının şüpheli olduğunu gösterir. Carleton & Musser 2005'e göre bu iki familya kendilerine özgü Anomaluromorpha alt takımı içine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sciuromorpha</span>

Sciuromorpha, Rodentia takımında sınıflandırılan bir alt takımdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.