İçeriğe atla

Kemerovo Oblastı

Kemerovo Oblastı
Кемеровская область
Şorya
BayrakArma
Bayrak Arma
Konum
Kemerovo Oblastı
Kemerovo Oblastı
Kemerovo Oblastı
Yönetim
Ülke: Rusya
Federâl Bölge:Sibirya
Ekonomik Bölge:Batı Sibirya
Başkent:Kemerovo
Vali:Aman Tuleyev
Yasama organı:Duma
Genel bilgiler
Yüzölçüm: 95.500 km² (36.873 sq mi)
 - Rusya içinde:37.
Nüfus:2.821.859 (10/2009)
 - Rusya içinde:14.
 - Yoğunluk:30 /km² (77 /sq mi)
Diğer bilgiler
Kuruluş tarihi:26 Ocak 1943
Kodu:42, 142
Resmî
İnternet sayfası:
www.ako.ru

Kemerovo Oblastı (Rusça: Кемеровская область / Kemerovskaya oblast; eski adı: Şorya), Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Kemerovo şehridir. Oblastın en büyük şehri ise Novokuznetsk'tir.

Tarih

26 Ocak 1946 tarihinde oblast (büyük bölüm) oluşturulmuştur. Bölümün en eski şehri olan [Novokuznetsk] 1618 yılında kurulmuştur. Doğu Avrupa'daki Slavlar ve Ruslar buralara getirilip Ruslaştırma siyaseti yapılmıştır. Başta Şorlar olmak üzere yerli Türkler ise azınlık durumuna getirilmiştir. Kemerovo Oblastı'nın eski adı Şorların ülkesi anlamında Şorya idi.

Nüfus

Nüfus: 2.763.135 (2010 sayımı[1]); 2.899.142 (2002 sayımı[2]); 3.176.335 (1989 sayımı[3]).

Etnik kompozisyon (2010[4]):

Kemerova oblastı içinde Şor Türklerinin yaşadığı yerlerden biri de; Türkçe Tomazak Şorca: Томазақ, Rusça: Mıski (Мыски) adlı yerleşim birimidir.

Tüm ulusal yapı
2010 yılı istatistikleri[5]
UlusKişi sayısı
Hepsi2 764 135
Ruslar2 536 646
Tatarlar40 229
Almanlar23 125
Ukraynalılar22 156
Şor Türkleri10 672
Ermeniler10 669
Çuvaşlar9 301
Azeriler6 057
Beloruslar6 049
Tacikler5 646
Özbekler4 255
Mordvalılar3 932
Çingeneler2 555
Teleut Türkleri2 520
Kırgızlar2 364
Başkortlar2 295
Kazaklar1701
Udmurtlar1611
Çeçenler1123
Moldavyalılar1071
Mariler1044
Yahudiler951
Koreliler908
Gürcüler850
Polanyalılar750
İnguşlar743
Tuvalar721
Estonlar538
Altay Türkleri (Telengitler, Tubalar, Çalkandılar[6])534
Hakaslar451
Bulgarlar418
Letonlar360
Litvanlar346
Lazgılar298
Avarlar290
Yunanlar280
Osetinler256
Komi-permyaklar255
Kumandı Türkleri225
Buryatlar207
Çinliler193
Finler166
Türkmenler161
Diğerleri2 284

İdari bölünüş

Belediyelik ilçeler:
1 — Yurgin, 2 — Yaşkin, 3 — Yay, 4 — İjmor, 5 — Mariin, 6 — Tajin, 7 — Çebulin, 8 — Tisul, 9 — Krapivin, 10 — Kemerovo, 11 — Topkin, 12 — Promışlennov, 13 — Lenin-Kuznets, 14 — Guryev, 15 — Belov, 16 — Novokuznets, 17 — Prokolyev, 18 — Taştagol
Şehir bölgeleri merkezi (kızıl renkte):
1 — Yurgin, 2 — Tayga, 3 — Anjero-Sudjen, 4 — Berezov, 5 — Kemerovo, 6 — Lenin-Kuznets, 7 — Polısayev, 8 — Belov, 9 — Krasnobrod, 10 — Kiselyöv, 11 — Prokopyev, 12 — Novokuznets, 13 — Mıskin, 14 — Mejdureçen, 15 — Osinnikov, 16 — Kaltan

Территориальное деление Kemer eyaleti alanı içinde idari bölünüşü 29.12.98 № 474 Kemerovo Oblastı kanununa göre düzenlenem yapılmıştır. Buna göre 16 şehir idaresi ve 18 ilçe belediyeliği, ayrıca 22 tane küçük şehir nüfus alanı ve 167 tane köy idaresi bulunur.

Kaynakça

Özel
  1. ^ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça). Всероссийская перепись населения 2010 года (2010 All-Russia Population Census). Federal Bölge İstatistik Servisi. 2011.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2013. 
  4. ^ Rusya Federasyonu resmi kaynaklarına göre http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "Этнографические группы". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2015. 
  6. ^ По переписи 2002 года: теленгитов v.b.— 0 чел., тубаларов — 1 чел., челканцев — 0 чел. и собственно алтайцев — 528 чел. (всего 529 чел.). По переписи 2010 года в составе алтайцев: теленгитов — 2 чел., тубаларов — 1 чел., челканцев — 4 чел.

İlgili Araştırma Makaleleri

Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya, birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 22 tanesi cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet olarak bilinir. On yıllarca süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

Rusya'nın federal bölümleri, Rusya Anayasası'na göre Rusya'nın en üst düzey idari bölümleri olan kurucu varlıklardır. Rusya, 85 adet federal bölüme ayrılmakta olup bu bölümler cumhuriyetler, kraylar, oblastlar, federal şehirler, özerk oblastlar ve özerk okruglar olmak üzere altı düzeyde toplanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Buryatya</span> Rusyaya bağlı federe cumhuriyet

Buryat Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federe cumhuriyet olan ülkenin yüz ölçümü: 351 400 km², nüfusu ise 900.000'dir. Başkenti Ulan Ude'dir.

<span class="mw-page-title-main">Şorlar</span>

Şorlar Rusya'nın Kemerovo Oblastı'nda yerli bir Türk etnik grubudur. 1926 yılına kadar Şorların tüm boy gruplarının ortak adı Tadar-Kizhi idi. Güney Kuzbass'ın Türkçe konuşan nüfusunun "Şorlar" adı, Akademisyen V. Radlov'un sözde Mras ve Kondoma Tatarlarının etnokültürel birliği hakkındaki açıklamaları dikkate alınarak, yetkililer tarafından tüm resmi belgelerde yer aldı. Şor ülkesinde Rus egemenliği ve misyonerlik faaliyetleri</ref> sonucu anadilini bilenlerin sayısı azalmıştır. Ak Şor, Kızıl Şor, Kara Şor, Sarı Şor olarak ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çulımca</span>

Çulımca Rusya'da Sibirya'nın ortasında genellikle Krasnoyarsk krayı, Novosibirsk oblastı ve Tomsk oblastında konuşulan bir Türk lehçesidir. Bu lehçenin tüm konuşurları Rusçayı da bilir. Sovyetler Birliği zamanında Rusça konuşmaları için yapılan baskılar sonucunda çoğu Çulım Türkü, Çulımcayı öğrenememiş, unutmuş ve böylece Çulım Türkçesinin konuşanları azalmıştır. Çulımlar Sibirya'da Kızılyar bölgesi ve Tom bölgesinde yaşarlar. Kendi aralarında kendi dillerini ifade etmek için Ös sözünü de kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ak-Dovurak</span>

Ak-Dovurak — Güney Sibirya'da Tuva cumhuriyetinde ikinci önemli şehir. Yenisey akarsuyunun sol kolu olan Hemçik akarsuyu yakınında, Kızıl şehrinin 301 km uzağındadır. Nüfusu: 13.700 kişidir.

Şorya, Şor Türklerinin geçmişte ülkesi olup günümüzde adı değiştirilerek Kemerovo Oblastı olmuştur.

Ketçe ya da eskiden bilinen adıyla Yenisey Ostyakçası, Yenisey Nehri civarlarında Ketler tarafından konuşulan izole dil. Yenisey dilleri arasında hayatta kalan tek dildir. Nesli tükenme tehlikesi altında olan diller sınıfındadır. Anadili Ketçe olan etnik Ket sayısı 1926'da 1.225 iken 1989'da 537'ye düşmüştür. UNESCO nüfus sayımına göre bu sayı o zamandan beri 150'ye düşmüştür. 2005 nüfus sayımında anadili 485 kişi olduğu bildirilmiştir., ancak bu sayının şişirildiğinden şüpheleniliyor.

<span class="mw-page-title-main">Lyubertsı</span> Rusyanın batısında, Moskova Oblastında bir kent

Lyubertsı, Rusya'nın batısında, Moskova Oblastı'ndaki bir kenttir. Moskova kentinin güneydoğusundaki yeşil kuşakta yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Rubtsovsk</span> Rusyanın ortabatı kesimindeki Altay Krayında bir kent

Rubtsovsk, Rusya'nın ortabatı kesimindeki Altay Krayı'nda bir kent.

<span class="mw-page-title-main">Hantılar</span>

Kantı veya Hantı kendilerince Kantı, Kande, Kantek (Kantı), tarihte Yugra olarak bilinen Rusya'ya bağlı Kantı–Mansı Otonom Okrug içinde yaşayan yerli halk. Mansiler ile birlikte yaşarlar. Hantıca ve Mansice Rusça ile birlikte resmi bir durum elde etmiştir. 2010 yılı Rusya nüfus sayımında, 30,943 kişi kendilerini Hantı(Kantı) olarak belirtmişlerdir. Onların, 26,694 kişi Tümen Oblastında, onun 17,128 kişi kadarı da Hantı–Mansi Özerk Okruğunda bulunmaktadır. 8,760 kişi ise Yamalo-Nenets Özerk Okrugu'nda yaşamaktadır. Tomsk Oblastında 873 kişi, Komi Cumhuriyetinde ise 88 Hantı yaşamaktadır.

Alıgyer veya Alıgjer — Rusya Erkut Bölgesinde Nijenudinsk rayonunda bir köy yerleşimi. Tofalar Beldesinin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Taştagol</span> Rusya Federasyonu, Kemerovo Oblastında bir şehir

Taştagol Rusya Federasyonu, Kemerovo Oblastı idaresinde Kemerovo'nun güneyindeki Kondom akarsuyu yanında Taştagol ilçesinin merkezi olan şehir. Halkın sayısı — 22 953 kişi(2014)

Mundıbaş şehir Yerleşimi — Rusya'da Kеmеr Oblastında Tаştаgоl rayonuna bağlı şehir belediyesi.

Muhor Tarhat kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

<span class="mw-page-title-main">Prokopyevsk</span>

Prokopyevsk, Rusya'nın Kemerovo Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Yüzölçümü 227,5 km² olan şehrin nüfusu 2010 itibarıyla 210.130'dur.

<span class="mw-page-title-main">Mejdureçensk</span> Rusyanın Kemerovo Oblastında bulunan bir şehir

Mejdureçensk, Rusya'nın Kemerovo Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Yüzölçümü 7322,90 km² olan şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 101.678'dir.

<span class="mw-page-title-main">Leninsk-Kuznetski</span>

Leninsk-Kuznetski, Rusya'nın Kemerovo Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. İnya Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehir aynı zamanda Leninsk-Kuznetski rayonunun merkezidir. Yüzölçümü 112,72 km² olan şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 101.666'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bataysk</span> Rusyanın Rostov Oblastında bulunan bir şehir

Bataysk, Rusya'nın Rostov Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Şehir oblast merkezi Rostov-na-Donu'nun 15 km güneybatısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 111.843'tür.

<span class="mw-page-title-main">Osinniki</span>

Osinniki, Rusya'nın Kemerovo Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Yüzölçümü 71.364 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 46,001'dir.