İçeriğe atla

Kemer Köprüsü

Kemer Köprüsü
Batıdan görünüş
Harita
GeçişEşençay
KonumSeydikemer, Muğla, Türkiye
Koordinatlar36°41′24″K 29°21′36″D / 36.69000°K 29.36000°D / 36.69000; 29.36000
TürüTarihi köprü
MalzemeTaş
Uzunluk29 m (95 ft)
Genişlik4,5 m (15 ft)
Tarihî durumuKullanılamaz halde
Türkiye üzerinde Kemer Köprüsü
Kemer Köprüsü
Kemer Köprüsü (Türkiye)

Kemer Köprüsü, Roman segmental ark şeklinde, Likya, Ksantos'a - modern Türkiye, Muğla- yakın bir yerdedir. Koca Çayı'na doğru Kemer Köyü'nden 4 km yukarıda, nehir yatağının 500 m'ye ulaştığı bir yerdedir.[1] Şu anda sadece 29 m uzunluğunda, 4.5 m genişliğinde bir kısmı kalmıştır. Neredeyse yıkılmış olmasına rağmen geçmişte köprü yapımını çok iyi temsil etmektedir.

Yapı

Şu anda görülebilen kısmı hala o zamana göre alışılmadık yapım tekniklerini göstermektedir. Hala mevcut olan rampa 3 arklık 4-4.45 m'lik açık kemer içermektedir. Bunların ikisi yaklaşık 1m.lik yükseklikleriyle düz bir yapıya işaret eder. Segmental arklar az örnekleri olan Roman köprüleri ve Orta Çağ'ın sonralına kadar kullanılmamalarıyla bilinirler. Üçüncü ark yarı-dairesel ve 2'ye 1 bir tükselme oranıyla tipik Roman bir yapı gösterir.

Arkların yeraltı odaları harçla kaplı yöreye özel bir kireçtaşı olan karo taşından yapılmıştır. Köprünün iç tarafı çok sert bir sıvı harç-moloz karışımından yapılmıştır. Bu yapı dökülmüş kaplamanın arasından kendini hemen belli eder. Harç, yapı malzemesi kirece ilave olarak çakıldan yapılmıştır. Yolun kaplaması tamamen gitmiş olmasına rağmen rampanın sabit malzemesi antik kaplama malzemesinin şimdiki yüzeyin hemen üzerinde bulunduğunu gösterir.

Kemer Köprüsü'nün başka bir dikkat çeken özelliği ise 3. arkın altındaki deliktir. Burada ark ve yol arası harç ile doldurulmamış 2 metrelik bir bölüm vardır.[2] Amacı yükü arka aktarmak ve malzemeyi az kullanmaktır.[2] Daha küçük, benzer bir yapı 2. arkta da bulunmuştur.[3] Buna benzer yapılar en az üç yerde daha fark edilmektedir. Bunun örnekleri Aespus Köprüsü, Makestos Köprüsü ve Beyzaz Köprüdür.[4]

Segmental ark köprülerinin iyi korunmuş bir örneği de Lymira'da bulunan yirmi-sekiz arktlık Lymira Köprüsü'dür. Bu köprü de Alman arkeolog Wolfgang W. Wurster ve Joachim Ganzert tarafından bulunmuştur.

Yapılış tarihi

Kemer köprüsünün yapım tarihini belirtebilecek bir şey olarak yakınlarda bir Roma yolu 3. yüzyılda yapılmıştır. Bu bilgiye göre köprü Üzümlü'den Ksantos vadisine doğru giden bir yolun bir parçası olabilir. Ayrıca Oineanda'ya giden bir yolun da parçası olabilir.

Resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Wurster & Ganzert 1978, ss. 304, 307
  2. ^ a b O’Connor 1993, s. 126
  3. ^ Wurster & Ganzert 1978, s. 305, fig. 19
  4. ^ Wurster & Ganzert 1978, s. 306, fn. 31

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karl Köprüsü</span>

Karlův Köprüsü, Çekya'nın başkenti Prag'da bulunan Vltava Nehri üzerine kurulmuş olan tarihi köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">Galata Köprüsü</span>

Galata Köprüsü, İstanbul'da Haliç üzerine yapılmış, Karaköy'le Eminönü'nü birleştiren köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">Köprü</span> iki yakayı birbirine bağlayarak yolu bir yandan ötekine eriştirmek için yapılan yapı

Köprü, nehir ve vadi gibi geçilmesi güç bir engelin iki kıyısını bağlayan veya herhangi bir engelle ayrılmış iki yakayı birbirine bağlayan veya trafik akımının, başka bir trafik akımını kesmeden üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Justinianus Köprüsü</span> Serdivanda tarihi bir köprü

Justinianus Köprüsü veya Sangarius Köprüsü, Türkiye'de, Geç Roma Döneminden kalma, Sakarya nehri üzerinde bir taş köprüdür. Yapı Doğu Roma İmparatoru Justinianus (527–565) tarafından başkent Konstaninopolis ile imparatorluğun doğu vilayetleri arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak için inşa ettirildi. Neredeyse 430 m uzunluğundaki köprü, dev ölçüleri nedeniyle dönemin yazar ve şairlerin eserlerine konu olmuştu. Justinianus'un Boğaziçi yerine gemiyle Anadolu'dan geçebilmek için kanal projesi planladığı ve köprünün bu projenin bir parçası olduğu iddiası uzmanlar tarafından tartışılmaktadır. Köprü, 2018'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.

<span class="mw-page-title-main">Taşköprü (Üsküp)</span>

Taşköprü Vardar Nehri üzerinde, Üsküp şehir merkezinde bulunan tarihi Osmanlı köprüsü. Üsküp’ün simgelerinin en başında yer alır. Fatih Köprüsü veya Fatih Sultan Mehmet Köprüsü olarak isimlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kırkgöz Kemeri</span>

Kırkgöz Kemeri ya da Roma dönemindeki adıyla Limyra Köprüsü, dünyadaki en eski basık kemerli köprülerden biridir. 360 m uzunluğundaki bu taş köprü Antalya iline bağlı Finike ilçesin Hasyurt mahallesi sınırları içinde yer alan antik bir Likya kenti olan Limyra'da Alakır Çayı üzerine kurulmuştur. 5,3:1 ok oranındaki 26 adet kemer, köprüye oldukça yassı bir görünüm vermektedir. Bu yassılık oranına köprü yapımı tarihinde daha sonra yüzyıllarca ulaşılamayıp ancak Geç Ortaçağ döneminde yapılan yapılarda ulaşılabilmiştir. Teknik ve tarihi bakımdan olağanüstü önemine rağmen Kırkgöz Kemeri köprüsü veya diğer adıyla Limyra Köprüsü Türkiye'de çok az bilinir. Yapının gittikçe harabeye dönüşmesi, Alman Arkeoloji Enstitüsü'nü 1970'li yıllarda bugüne dek yapılan tek saha araştırmasını yapmaya sevketmişti.

<span class="mw-page-title-main">Köprüpazar Köprüsü</span>

Köprüpazar Köprüsü, Roma döneminden kalma, günümüzde Türkiye'de, Aspendos yakınlarında Köprüçay (Eurymedon) nehri üzerinden geçen, 9 kemerli Eurymedon Köprüsü'nün temelleri üzerine Selçuklu Hanedanı tarafından 13. yüzyılda yapılmış, sivri kemerli bir köprüdür. Köprü eski Roma yapısının nehir yatağındaki ayak kalıntılarını takip ettiği için yol güzergâhının ortasında belirgin sapmalar görülür. Köprü 259,50 metre uzunluğunda olup, genişliği 9,44 metredir. Sütun kalınlıkları 9,60 metre, kemer açıklığı 23,52 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Roma köprüleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Romalılar dünyanın ilk büyük köprü inşacılarıydı. Aşağıdaki liste, bugün hala hayatta kaldığı bilinen bütün pek çok Roma köprülerini oluşturmanın bir denemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Oluk Köprü</span>

Oluk Köprü, Türkiye'de, Roma İmparatorluğu'nun Pisidya eyaletinin başkenti antik Selge şehri yakınında, eski adıyla Eurymedon olan Köprüçay nehri üzerinde bir Roma köprüsüdür. Yapı, Pamphilia kıyılarından Psidia bölgesine uzanan bir yolun üzerrıne yer alıyordu. Nüfus yoğunluğu düşük bir bölgede kurulu olan köprü, Köprüçay nehrini Beşkonak köyünün yakınında geçer ve yüksekliği nedeniyle dikkat çeker.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Köprüsü</span> Diyarbakırda bir köprü

Dicle Köprüsü, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde Dicle Nehri üzerinde yer alan tarihî bir köprüdür. On açıklığa sahip olduğu için yerel halkça On Gözlü Köprü olarak bilinirken eski Silvan yolu güzergâhında bulunduğundan bazı kaynaklarda ise Silvan Köprüsü olarak da geçer. Şehir merkezine 3 kilometre uzaklıkta olup Diyarbakır'dan gelerek Mardin'e devam eden, sonra doğuya doğru ayrılan tali yolun bağlantı yerinde, kentin merkezini Bağıvar beldesi ile civar köylere bağlayan noktada bulunmaktadır. Köprünün ilk yapım tarihi ile ilgili farklı türde görüşler vardır. Bu görüşlerden bazıları köprünün şimdiki yerinde, antik dönemde de bir köprü olduğunu öne sürer. Birkaç defa kısmen veya tamamen yıkılıp yeniden inşa edildiği düşünülen köprünün, yapım yılı olarak bilinen en yakın ve doğru tarih, köprü üzerinde yer alan kitabeden fark edilmektedir. Kitabeye göre Mervaniler döneminde 1065 yılında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğal kemer</span>

Doğal kemer, doğal ark veya daha az bilinen adıyla kaya kemeri, bir kemerin altında meydana gelen açıklık ile oluşan, doğal bir kaya oluşumudur. Doğal kemerler çoğunlukla iç kesimlerdeki uçurumların, falezlerin, kanatçıkların ya da kaya balyalarının denizden, nehirlerden ya da hava koşullarından kaynaklanan erozyona maruz kaldıkları yerlerde oluşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Nysa Köprüsü</span>

Nysa Köprüsü, Eski Roma İmparatorluğu döneminde yapılmıştır. Antik Karya bölgesindeki Nysa antik şehrinde bulunan Tekkecikdere akarsuyu üzerindedir. Altyapısı 100 metre uzunluğundadır. Bu özelliğiyle Bergama Köprüsünden sonra 2. sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Varcanauli Köprüsü</span>

Varcanauli Köprüsü Gürcistan'da bulunan bir köprüdür. Kobuleti'ye 20 km uzaklıktaki Kintrişi Vadisinde konumlanmıştır. Oldukça büyük, geniş ve açıkça gözüken yarı dairesel ana hatları vardır. Taş bloklardan, kaba taşlardan ve harçtan yapılmıştır.

Çüngüş Köprüsü, Diyarbakır'ın Çüngüş ilçesinde yer alan bir köprüdür. Çüngüş Çayı üzerinde bulunmaktadır. Köprü üzerinde hangi yılda ya da dönemde yapıldığını belirten bir yazıt bulunmamaktadır. Ali Bey Camii ile birlikte Kapıkıran Mehmet Ali Paşa tarafından XVII. yüzyılda yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Tek göze sahip olan Çüngüş Köprüsü'nün sivri bir kemeri mevcuttur. 18,72 m uzunluğunda, 5 m genişliğinde ve 15,20 m yüksekliğindedir. Ana yapım malzemesi sarı kalker taşıdır. Köprünün ayakları doğal kayalara oturtulmuştur. Zamanla bozulan doku aynı teknikle onarılmamış, daha az işçilik gerektiren moloz malzemeyle yenilenmiştir. Memba yüzeyinde farklı dönemlere ait işaretler tespit edilmiştir. Köprünün memba yüzünden yaklaşık 10 m kadar ileride taş kalıntılar tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hudaferin köprüleri</span>

Hudaferin köprüleri, Azerbaycan'ın Cebrayıl Rayonu ile İran'ın Hüdaaferin şehristanı arasında yer alan, Aras Nehri üzerinde bulunan ve Azerbaycan ve İran'ı birbirine bağlayan iki köprüdür. Azerbaycan Devleti'nde yaşayan Azerbaycanlılar arasında "Hasret Köprüsü olarak da bilinir.

Kravga Köprüsü Mersin ilinde tarihi bir köprüdür.

Antik Romalılar tarafından inşa edilen Roma köprüleri, inşa edilen ilk büyük ve kalıcı köprülerdi. Roma köprüleri taştan yapılmıştır ve temel yapı olarak kemer kullanılarak inşa edilmişlerdir. Bu köprülerin yapımında çok miktarlarda beton kullanıldı, Romalılar ilk defa köprü yapımında beton kullanan halk oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Bey Köprüsü</span> Osmanlı döneminde yapılan bir köprü

Mustaj-bey Köprüsü, Mustafa Bey Köprüsü veya Klepçi Köprüsü Bosna Hersek'te Čapljina yakınlarındaki Klepçi yerleşiminde bulunmaktadır. Yarım kilometre aşağısında Neretva nehrine karışan Bregava nehri üzerinden geçmektedir. 21-27 Ocak 2003 tarihleri arasında düzenlenen KONS oturumunda Bosna Hersek Ulusal Anıtı olarak ilan edilmiştir.

Akarca Köprüsü, Kırklareli ilinin Pehlivanköy ilçesindeki Akarca köyü sınırları içerisinde, Ergene Nehrinin üzerinde bulunan ve 16. yüzyılda inşa edildiği düşünülen tarihi bir köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yaklaşım köprüsü</span> bir nehir veya deniz boğazı üzerindeki bir köprünün karada kalan kısmına, köprüyü karaya bağlanan köprüye verilen teknik bir ifade

Yaklaşım köprüsü, bir nehir veya deniz boğazı üzerindeki bir köprünün karada kalan kısmına, köprüyü karaya bağlanan köprüye verilen teknik bir ifadedir. Sel köprüsü olarak da ifade edilebilen bu yapılar, bir yolun su baskınlarına karşı önleyici olarak korunmasını sağlayan bir köprüdür. Yol, sel sırasında suyun ulaştığı bir yerden geçiyorsa, sel sırasında su altında kalmaması ve geçilemez hale gelmemesi için böyle bir köprü ilavesi ile kara üzerinde uzatılarak inşa edilir. Köprünün, su üzerindeki kısmına ise genellikle ana köprü, nehir köprüsü veya boğaz köprüsü adı verilir.