İçeriğe atla

Kemalettin Sami Gökçen

Kemalettin Sami Gökçen
1321-İs. 1[1]
Doğum1884
Sinop
Ölüm15 Nisan 1934 (50 yaşında)
Berlin
Bağlılığı Osmanlı (1906-1920)
 Türkiye (1920-1928)
Hizmet yılları1906-1928
RütbesiFerik
KomutasıÇanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Kurmay Başkanı, Gelibolu Kuzey Grubu Kurmayı, Takviye ve Müstahkem Alanı Müfettişliği Kurmay Başkanı, Hicaz Seferi Kuvvetleri Kurmay Başkanı, 8. Kolordu Kurmay Başkanı, Ukrayna Askeri Ataşesi, Kuzey Kafkasya Ordusu Kurmay Başkanı, 9. Ordu Geri Bölge Müfettişi, 10. Kafkas Tümeni (vekil), İstanbul Muhafızı, 25. Kolordu Komutan Yardımcısı, 10. Kafkas Tümeni
1. Tümen, Ankara Komutanlığı, 4. Grup, 4. Kolordu
Çatışma/savaşlarıBalkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriMecidiye Nişanı Osmaniye Nişanı Harp Madalyası Liyakat Madalyası İmtiyaz Madalyası Demir Haç (2. Sınıf) Demir Haç (1. Sınıf) Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası
Sonraki işiTürkiye Cumhuriyeti Berlin Büyükelçisi
Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı'nda Kemalettin Sami'nin kabri.

Kemalettin Sami Gökçen (1884, Sinop - 15 Nisan 1934, Berlin), Türk asker, diplomat ve siyasetçi.

1905 yılında Mühendishane-i Berri-i Hümayun'u ve 1908 yılında Harp Akademisi'ni Yüzbaşı rütbesiyle bitirdikten sonra 4. Ordu emrine verildi. 1911 yılındaki Trablusgarp Savaşı sırasında Yanya'ya gitti. Harp Okulu'nda öğretmenlik yaptı. 1915 yılında Şehzade Ömer Faruk Efendi'nin öğretmeni olarak onunla birlikte Avrupa'ya gitti. Ordunun çeşitli birimlerinde kurmay başkanlığı ve 1918 yılında 9. Ordu Menzil Müfettişliği yaptı. İstanbul'un İşgali sonrası 5 Aralık 1920 tarihinde Anadolu'ya geçerek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Ancak Türk Kurtuluş Savaşı'na ilk katkısı değildi. Kara Vasıf Bey önderliğinde kurulan Karakol Cemiyeti çalışmaları altında İtilaf Devletleri depolarında bulunan silah ve mühimmatları Anadolu'ya kaçırmak ile Anadolu hareketine büyük faydalar sağlamıştır. Ankara Komutanlığı'na ve daha sonra 1. Tümen Komutanlığı'na getirildi. 31 Mart 1921 tarihinde Albay rütbesiyle II. İnönü Muharebesi'ne ve Sakarya Meydan Muharebesi sonrası 4. Kolordu Komutanı olarak Büyük Taarruz'a katıldı. 31 Ağustos 1922 tarihinde Mirliva rütbesine terfi etti. Savaştaki başarıları dolayısıyla Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile ödüllendirildi.

23 Haziran 1923 tarihinde II. dönem TBMM Sinop Milletvekili seçildi. 16 Ağustos 1924 tarihinde Berlin Büyükelçiliği görevine atandı. 1926 yılında Ferik rütbesine terfi etti. 24 Eylül 1928 tarihinde askerlik görevinden emekli oldu. 1930-1933 yılları arasında Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanlığı görevini yürüttü. Eşi Emine Hanım, Mısırlı Prens Abbas Halim Paşa'nın kızıdır.[2][3] 15 Nisan 1934 tarihinde Berlin'de geçirdiği bir ameliyat sonrası öldü. Eyüp 16 Mart Şehitliği'ndeki mezarı 1988'de Ankara'daki Devlet Mezarlığı'na nakledildi.

Öldükten sonra ailesi "Gökçen" soyadını aldı.

Kaynakça

  1. ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 218.
  2. ^ Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Nisan 2021 Sayı 77 içinde Erkan Dağlı makalesi[], 23 Kasım 2023 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ 1927-1938 arasında Atatürk'ün uşaklığını yapmış olan Cemal Granda'ya göre eşi Arap dünyasında tanınmış olan Kemalettin Sami Paşa, Atatürk'ün de katıldığı 1931 yılındaki bir düğünde eşinin aşırı mücevherat takması nedeniyle bizzat Atatürk tarafından eleştirilmiştir. Bakınız Turhan Gürkan, Atatürk'ün Uşağının Gizli Defteri, Fer Yayınları, İstanbul, 1971 s.140
Sportif görevi
Önce gelen:
Ali Sami Yen
Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanı
1930-1933
Sonra gelen:
Reşit Saffet Atabinen
Diplomatik görevi
Önce gelen:
Yeni makam
Türkiye Cumhuriyeti Berlin Büyükelçisi
1929-1934
Sonra gelen:
Mehmet Hamdi Arpağ

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Salih Omurtak</span> 4. TSK Genelkurmay Başkanı

Mehmet Salih Omurtak, Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 4. Genelkurmay Başkanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Naili Gökberk</span> Türk asker ve siyasetçi

Şükrü Naili Gökberk, Türk asker, Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Aşir Atlı</span> Türk asker ve siyasetçi

Aşir Atlı, Çerkes asıllı Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Çolak (asker)</span>

Halil İbrahim Çolak,, Türk asker, siyasetçi ve iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Sabit Noyan</span> Osmanlı Türk subayı

Mehmet Sabit Noyan, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Mürsel Bakü</span> Türk asker

Mürsel Bakü, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fahri Belen</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Fahrettin Belen, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Rüştü Paşa</span>

Rüştü Paşa, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Zeki Soydemir</span> Türk asker ve siyasetçi

Ahmet Zeki Soydemir, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Naci Eldeniz</span> Türk asker ve siyasetçi

Abdüllâtif Naci Eldeniz, Türk asker, siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır. Sadrazam Kıbrıslı Kâmil Paşa'nın damadı, Yusuf Hikmet Bayur'un eniştesi, Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun'un kayınpederi ve XI. dönem İzmir milletvekili Perihan Arıburun'un babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Kenan Dalbaşar</span> Türk asker

Mehmet Kenan Dalbaşar Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Halis Bıyıktay</span> Türk asker

Ömer Halis Bıyıktay, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Sevüktekin</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Kâzım Sevüktekin, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Mümtaz Çeçen</span> Türk asker

Hasan Mümtaz Çeçen, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Nurettin Özsu</span>

Hüseyin Nurettin Özsu, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Suphi Kula</span> Türk asker

Mehmet Suphi Kula, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Derviş</span>

Ahmet Derviş, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Sami Günsav</span>

Bekir Sami Günsav Çerkes asıllı Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Hayri Tarhan</span>

Mehmet Hayri Tarhan Türk asker.