İçeriğe atla

Kemal Uzan

Kemal Uzan
Doğum1935 (88-89 yaşında)
Adapazarı, Sakarya, Türkiye
MilliyetTürk
Etnik kökenBosnalı
VatandaşlıkTürkiye
Meslekİş insanı
EvlilikMelahat Uzan
Çocuk(lar)Cem Uzan (d. 1960)
Hakan Uzan (d. 1967)

Kemal Uzan (d. 1935, Adapazarı, Sakarya), Türk iş insanı. TMSF tarafından el konulana dek Rumeli Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Türkiye'nin en zengin kişilerinden biri. Ayrıca Genç Parti Genel Başkanı Hakan Uzan ve iş insanı Cem Uzan'ın babalarıdır.

Hayatı

Kemal Uzan'ın ailesinin Balkan Savaşı sırasında 1910'da Saraybosna'dan Türkiye'ye geldikleri rivayet edilir. Bazı kaynaklara göre Üzüm olan soyadlarını 1960'larda Uzan olarak değiştirdikleri söylenmektedir. Kemal Uzan'ın Yavuz ve Bahattin adında iki kardeşi daha vardır. İş hayatına İstanbul-Sakarya tren hattında sakız satarak başlayan Kemal Uzan sonraki yıllarda işlerini geliştirerek 1956 yılında Yapı Ticaret isimli inşaat şirketini kurdu ve devletten önemli işler aldı.[1]

Göçmen konutlarını yaparak işe başlayan Uzan, zamanla Ali Sami Yen Stadyumu, Afşin Elbistan Termik Santrali, Samsun'daki Hasan Uğurlu Barajı, Akdeniz Oyunları çerçevesinde İzmir'de Halkapınar Olimpiyat Tesisleri'nin inşaatı gibi önemli yapıları ülkeye kazandırdı. Aile, Suudi Arabistan ve Libya'da da önemli işler üstlendi.

Kemal Uzan'ın yaptığı Ali Sami Yen Stadı'nın açılışı 22 Aralık 1964'te Türkiye-Bulgaristan maçı ile yapılacaktır. Ancak maç başlamadan bazı tribünler çöktü. O dönem gazete manşetlerinde artık müteahhit Kemal Uzan adı vardır. Tribünlerdeki bu çöküş Kemal Uzan'ın iş insanı itibarını yaralasa da talihsizlik Uzan'ın yakasını bırakmaz; 1971'de de Akdeniz Oyunları'nın yapılacağı tesislerin tribünlerinde yangın çıkar. Ancak zamanla işlerini iyice büyüten Uzan Ailesi Türkiye'nin en zengin ailelerinden biri olurlar.

Uzanlar medya sektörüne önemli yatırımlar yapmıştır. Bir dönem Yeni İstanbul gazetesi, Hayat ve Ses dergilerinin sahibi oldular. Kemal Uzan'ın büyük oğlu Cem Uzan, 1989 yılında o dönemki Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal ile ortak olarak Türkiye'nin ilk özel televizyonu Star TV'yi kurmuştur. Zamanla medya alanında daha çok büyüyen Uzan Ailesi Türkiye'nin ikinci özel televizyonu Teleon, ilk müzik kanalı Kral TV ve ilk özel radyolar arasında yer alan Süper FM, Metro FM, Kral FM ve Joy FM'i kurmuştur.

Kemal Uzan, Forbes dergisinin 2002 çalışmasına göre 500 zengin listesine 1.3 milyar dolarlık şahsi serveti ile 351. sırada girmişti. 1980'lerden sonra yavaş yavaş tüm ülkenin tanıdığı "Uzan Holding" bankadan medyaya geniş bir yelpazede söz sahibi oldu. Uzan ailesinin yaklaşık 16 milyar dolarlık bir servete hükmettiği iddia ediliyordu.

Özel hayatı

Melahat Uzan ile evli olan Kemal Uzan'ın Cem, Ayşegül ve Hakan isminde üç çocuğu ve torunları bulunmaktadır.

Sahibi olduğu şirketler

2003 yılında TMSF tarafından el konulana dek Türkiye'nin en zengin iş insanlarından biri olan Kemal Uzan'ın birçok sektörde faaliyet gösteren şirketleri vardı. Şirketlerin yönetiminin önemli bir kısmı oğulları Cem Uzan ve Hakan Uzan'ın kontrolündeydi.

TMSF tarafından el koyulana dek sahibi olduğu bazı şirketler

  • Star Medya Grubu (Star TV, Kral TV, Teleon TV, Joy TV, Süper FM, Metro FM, Kral FM, Joy FM, Star gazetesi, Damga gazetesi)
  • ÇEAŞ Elektrik, Kepez Elektrik
  • Telsim GSM
  • KKTC Telsim
  • Rumeli Net (RTnet)
  • İmar Bankası
  • Adabank
  • Star Digital
  • DigiFunClub
  • Çimento Fabrikaları
  • Park Medya Filmcilik
  • Birikim Gazetecilik ve Matbaacılık
  • Merkez Kağıt Torba Sanayi Ticaret
  • Rumeli Teknik
  • Unitel
  • JPP (Ürdün)
  • Aktif Kablo
  • Artel
  • Kartel
  • Netbul.com
  • Rumeli Sigorta
  • Rumeli Hayat
  • Ulus Faktoring
  • Merkez Yatırım
  • Standart Kimya
  • Rumeli Holding
  • Simetri Holding
  • Prime Holding
  • Yapı İnşaat
  • AYSAN
  • METAŞ
  • LİMAŞ
  • DEMAŞ
  • Standart Alüminyum Fabrikası

Aynı zamanda Osmaniye'de Ceyhan Nehri üzerinde bulunan Berke Barajı da Uzan Ailesi tarafından yapılmıştır.

TMSF tarafından şirketlerine el konması ve Türkiye'den kaçması

2003 yılında aile şirketlerine TMSF tarafından el koyma işlemi başladı. Haziran 2003'te ÇEAŞ ve Kepez Elektrik, Temmuz 2003'te ise TC İmar Bankası ve Adabank'a devlet tarafından el kondu. Şubat 2004'te ise Tüm Uzan Grubu şirketlerine TMSF tarafından el kondu. El koyma işlemi gerçekleşmeden önce Kemal Uzan ve ailesi Petkim ihalesini 605 milyon dolara kazanmıştı ancak ailenin verdiği teminat mektubu kabul edilmedi ve ihale iptal edilerek Petkim Uzanlara devredilmedi. Şirketlerine el koyulduktan sonra haklarında yakalama kararı verilen Uzanlar o dönem ülkeden kaçtılar ve o tarihten sonra Türkiye'ye dönmediler.[2]

Halen Kemal Uzan ve küçük oğlu Hakan Uzan'ın nerede yaşadığı bilinmemekle beraber çok kez Ürdün'de oldukları medyada yer aldı. Kemal Uzan'ın büyük oğlu Cem Uzan ise siyasi sığınma talebinde bulunarak Paris'e yerleşmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Genç Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti

Genç Parti, 10 Temmuz 2002 tarihinde Cem Uzan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "GENÇPARTİ" şeklindedir. Simgesi birbirine bakan iki hilal ve ortasındaki yıldızdır. Genel başkanı Burçin Şahindur'dur.

<span class="mw-page-title-main">Cem Uzan</span> Türk iş insanı ve politikacı

Cem Cengiz Uzan, Türk iş insanı, siyasetçi ve eski Genç Parti genel başkanı. Telsim, Star Gazetesi, Star TV, Kral TV, Teleon, Süper FM, Metro FM, Kral FM, Joy FM gibi medya kuruluşlarının eski sahibidir. Aile şirketlerine 2004 yılında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından el konulmasına dek babası Kemal Uzan ve kardeşi Hakan Uzan'la birlikte Türkiye'nin ekonomik olarak en güçlü ailelerinden birinin üyesiydi ve davaları devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çukurova Holding</span> Çok sektörlü Türk firmalar grubu

Çukurova Holding, 1923 yılında Mehmet Kemal Karamehmet tarafından Tarsus'ta kurulan Türkiye'nin en büyük şirketler topluluğundan biridir. Çukurova Holding, Telia ve Alfa Telecom ile birlikte Turkcell'in ana hissedarlarındandı.

<span class="mw-page-title-main">Star TV</span> Türkiye merkezli ulusal televizyon kanalı

Star TV, Doğuş Yayın Grubu bünyesinde Türkiye'de yayın yapan ulusal televizyon kanalıdır. Kanalın eski adları Star 1 ve İnterStar'dır. Şirketin unvanı, Star TV Medya Hizmetleri A.Ş.'dir. Star TV'nin genel yayın yönetmeni Nermin Yurteri'dir. 7 Mayıs 1990'da test yayınına başlayan kanal, 4 Ağustos 1990'da Star 1 adıyla, 13 Haziran 1992'de İnterStar adıyla, 17 Ocak 2002'de Star TV adıyla ve 21 Mayıs 2009'da HD olarak yayın hayatına başlamıştır.

<i>Star</i> (gazete) Türkiyede ulusal bir gazete

Star, 1999-2019 yıllarında Türkiye'de yayınlanmış günlük, ulusal gazetedir. Sloganı "Milli İradenin Sesi"dir. 2004 yılında TMSF'ye devredilen gazete, son olarak Ethem Sancak tarafından yönetiliyordu.

Kral TV, 1994 yılında yayın hayatına başlamış olan, Türkiye'nin ilk video müzik kanalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Super FM</span> Radyo İstasyonu

Süper FM, Karnaval Media Group bünyesinde yer alan karasal ve dijital yayınları ile dinleyicileri ile buluşan, merkezi İstanbul'da olan ulusal radyo istasyonudur. Türkiye'nin ilk özel radyosu Kent FM, Genç Radyo, Metro FM ve Show Radyo'nun ardından peş peşe yayına geçen özel radyolardan biri olan Süper FM, 28 Ağustos 1992 Fatih Erkoç'un "Oynatmaya Az Kaldı" şarkısıyla yayın hayatına başladı. Uzan Grubu bünyesinde kurulan Süper FM, 2003'te TMSF'nin Uzan Grubu mallarına el koymasıyla 2005'e kadar TMSF'de kaldı. Eylül 2005'te, yapılan ihale ile Kanadalı Canwest Grubu'na 33 milyon dolar karşılığında satıldı. Canwest Grubu'nun Türkiye'den çekilme kararı alması sonucunda Mayıs 2009'da Actera Group'a satıldı ve Spectrum Medya ismini aldı. Spectrum Medya, 23 Eylül 2014 tarihinde yeniden yapılandırma çalışması kapsamında, ödüllü dijital platformu Karnaval.com'un ismini alarak Karnaval Media Group olarak faaliyetlerini sürdürmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Kral FM</span> radyo ve TV müzik kanalı

Kral FM, merkezi İstanbul'da olan, ulusal çapta yayın yapan arabesk ve fantezi müzik ağırlıklı radyo istasyonudur.

Metro FM, İstanbul'dan ulusal çapta yayın yapan bir radyo istasyonudur. 14 Temmuz 1992'de Queen'in "Radio Ga Ga" şarkısıyla yayın hayatına başlamıştır.

Joy FM, merkezi İstanbul'da olan bir radyo kanalıdır. Şimdiki frekansı 100.6'dır. 1993 yılında yayın hayatına başlamıştır.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), tasarruf sahiplerinin haklarını yolsuzluk ve usulsüzlüklerden korumak amacıyla kurulmuş devlet kurumudur.

Teleon, Uzan Holding tarafından kurulan ve Türkiye'de özel televizyonculuğun ilk dönemlerinde yayın yapmış Türk televizyon kanalı. Günümüzde bu holdingin elindedir.

Mehmet Emin Karamehmet, Çukurova Holding'in sahibi, eski medya patronu, iş insanı ve Forbes dergisinin 2010 yılında açıkladığı "dünyanın en zenginleri" sıralamasında 4 milyar dolar ile en zengin Türk iş insanı olmuştu. Mehmet Emin Karamehmet, 1 Nisan 1944 tarihinde Mersin'in Tarsus ilçesinde doğdu. Mehmet Emin Karamehmet, liseyi Tarsus Amerikan Koleji ve Robert Kolejde tamamladı. Ardından İngiltere'de bulunan Dover College'da ekonomi eğitimi aldı. Mehmet Emin Karamehmet'in başkanlığını yaptığı dönemde (1969-1970) Mersin İdmanyurdu birinci ligi dördüncü sırada tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kanal 6</span> Şatıroğlu Medya Grubu

Kanal 6, 4 Ekim 1992'de Ahmet Özal tarafından kurulmuş ve 22 Mayıs 2008 tarihine kadar yayın yapmış Türk televizyon kanalı. Karasal yayın frekansı ile Türksat uydusu, Kablo TV, Star Digital, Cine+Digital ve Digiturk gibi platformlarda yayın yapmıştır. Kanal Market adında bir de kardeş kanalı vardı. Kanal 6 Televizyonu ve 6 Gen Digital İçerik Platformu'nun 2022 yılı içerisinde Şatıroğlu Medya Grubu bünyesinde Seyrantepe, Kağıthane binasından yeniden yayında olması beklenmekteydi fakat çalışmalar ilerleyemediğinden dolayı iptal edilmiştir.

Adabank, 30 Ekim 1984 tarihinde Uzan Grubu tarafından kurulmuş bir Türk bankasıdır. Banka 26 Aralık 2023 tarihinden itibaren faaliyetlerine Dünya Katılım Bankası olarak devam etmektedir.

Star Medya Grubu, Uzan Holding bünyesinde kurulmuş ve gazete, dergi, kitap, radyo ve televizyon yayıncılık alanlarında 1989'dan 2016 yılına kadar faaliyet gösteren eski bir medya grubu.

<span class="mw-page-title-main">Uzan Holding</span> holding

Uzan Holding, 1956 yılında Türkiye'de Kemal Uzan tarafından kurulan bir holdingtir. Holding, daha önce ilk özel televizyon kanalı Star TV'ye, Metro FM'e, Star gazetesine, telekomünikasyon şirketi Telsim'e ve Türkiye İmar Bankası'na sahipti. 2003'te İmar Bankası'na TMSF tarafından el konulması ile başlayan süreçte ailenin tüm varlıklarına el konuldu.

TürkMedya ya da belli bir süre kullandığı adıyla Esmedya, Türkiye'de 2014 yılında Ethem Sancak tarafından kurulan bir medya grubu. 2016 ve 2017 yıllarında Esmedya adını kullanmış, 2017'den itibaren TürkMedya ismine geri dönmüştür.

Murat Hakan Uzan, Türk iş insanı ve eski Genç Parti genel başkanı. Bir dönem Türkiye'nin zengin ailelerinden biri olan Uzan Ailesinin fertlerinden ve bir dönemin zengin kişilerinden biridir. Star Medya Grubu, Kral TV ve Telsim GSM Operatörünün eski sahiplerinden biri ve Genç Parti kurucusu Cem Uzan'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Dizi TV</span> Türkiyede Uzan Grubu tarafından kurulan televizyon kanalı (2003-2006)

Dizi TV, 2003 yılında, Uzan Grubu tarafından kurulan televizyon kanalı. Star TV'de eskiden yayınlanmış dizileri ekrana getirmiştir. 2004 yılında TMSF yönetimine geçti. 2006 yılında Doğan Yayın Holding tarafından satın alındı. Ayrıca kanal jeneriğindeki şarkı Anima Sound System müzik grubunun The End şarkısıydı. 15 Mayıs 2006 tarihinde yayınını D Max'e devrederek sona erdi.