İçeriğe atla

Kemah Muharebesi

Kemah Muharebesi
Osmanlı-Safevî Savaşı (1548-1549)

Osmanlı-Safevî Savaşı (1548-1549)
Süleymanname'deki bu minyatürde Elkas Mirza, İran Seferi sırasında Kanuni'nin huzurunda görülmektedir.
Tarih2 Ekim 1548
Bölge
SebepI. Süleyman'ın Erzincan-Tercan taraflarını yağmalayan Safevî birliğini bölgeden uzaklaştırmak istemesi
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
İran birlikleri Erzincan, Tercan ve Bayburt'tan çekildiler
Taraflar
Osmanlı Devleti Safevî Devleti
Komutanlar ve liderler
Kara Ahmed Paşa
Çerkes Osman Paşa
 ??
Güçler
?? Kalabalık
Kayıplar
Hafif Ağır

Kemah Muharebesi, 1548-1549 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre, Çerkes Osman Paşa komutasındaki Osmanlı birliklerinin 2 Ekim 1548'de Kemah civarında yağma faaliyetlerinde bulunan Safevî birliğine karşı zafer kazandıkları askerî çarpışma.

Muharebe öncesi

Safevî Şahı II. Tahmasb'ın 1548'in ilk yarısında Osmanlı Devleti'nin Doğu Anadolu'daki topraklarına tecavüz ederek Erzurum, Erzincan ve Bayburt'u yağmaladı, ancak Padişah Kanuni Sultan Süleyman'ın ikinci kez İran üzerine sefere çıkması sonucunda geri çekildi. Osmanlı ordusu 27 Temmuz 1548'de (tarihinde dördüncü kez) Tebriz'e girdiyse de, II. Tahmasb'ın Kazvin'e çekildiğinin öğrenilmesi üzerine 1 Ağustos'ta geri döndü ve 15 Ağustos'ta kuşattığı Van'ı 24 Ağustos'a fethetti.

Van kalesi tahkim edilip içine kuvvetli bir garnizon bırakıldıktan sonra Van Beylerbeyliği kuruldu ve İstanbul Defterdârı Çerkes İskender Paşa Van Beylerbeyi olarak atandı. Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusunun ana kısmı da kışlamak üzere 28 Eylül'de Diyarbakır'a, 23 Ekim'de de Pertek'e ulaştı.

Bu sırada ise II. Tahmasb'ın Osmanlı ordusunun çekilişinden istifade etmek amacıyla bir Safevî birliğini Erzincan-Tercan civarlarına gönderdiği ve bu askerlerin yağma faaliyetleri icra ettiği öğrenildi. Bu haber üzerine Kanuni Sultan Süleyman, II. Vezir Kara Ahmed Paşa'yı yeniçeri ve sipahilerle bölgeye yolladı.

Muharebe

Kara Ahmed Paşa süratle Safevî birliğinin bulunduğu bölgeye ilerledi ve Çerkes Osman Paşa adlı bir komutanını keşif amacıyla öncü birliklerin başında önden gönderdi. Çerkez Osman Paşa ise İran askerlerinin sayısının kendi komutasındaki askerlerden çok daha fazla olduğunu gördü. Dolayısıyla, İran birliğini bir baskınla mağlup etmeye karar verdi.

İran birliğinin çadırlarında konaklama halinde olması da Çerkes Osman Paşa'nın bu kararını pekiştirdi. Çevredeki otlaklarda başıboş otlanan hayvanların bir kısmı yakalandı, çevre köylerden de kazan ve bakır kap-kacak gibi gereçler toplatıldı. Bunlar 1-2 Ekim 1548 gecesi hayvanların kuyruğuna bağlanıp, ardından ürkütülerek Safevîlerin çadırlarına doğru sürüldü. Çıkan gürültüden şaşıran İran birliği kalabalık bir Osmanlı ordusunun baskın yaptığını zannederek kargaşa içinde kaldı. Hatta karanlıkta birbirlerine kılıç vurdu. Bu esnada Osmanlı birliği de hücuma kalktı.

Muharebe düzeni alamadan ağır kayba uğrayan İran birliğinin döküntüleri Karabağ'a kadar hiç durmadan ricat etti.

Muharebe sonrası

Muharebede yaralanan Çerkes Osman Paşa'nın bu parlak zaferi Padişah Kanuni Sultan Süleyman'a Harput'tayken ulaştırıldı. Bunun üzerine Osman Paşa Halep Beylerbeyi olarak atandı.

Şah I. Tahmasb'ın güçleriyse aldıkları bu ağır yenilgi sonrasında Erzincan ve Bayburt civarından tamamen uzaklaşarak Azerbaycan'a çekildi.

Osmanlılara sığınmış olan Şah I. Tahmasb'ın kardeşi Elkas Mirza beraberine birlikler verilerek İran içlerine akına gönderildi.

Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu kışlamaya çekilirken müteakip sene (1549) Gürcistan üzerine yapılacak harekatın planlamaları yapılmaya başlandı.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1623-1639 yılları arasında yapılmış savaş

1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaş.

Osmanlı Ordusu'nun doğuya yönelik en büyük ve en uzun süreli askerî harekâtlarından biridir. Irâk-ı Acem olarak adlandırılan İran'ın kuzeybatı kesimiyle, Irâk-ı Arap olarak adlandırılan Bağdat ve yöresine girilmesi sebebiyle tarihi kaynaklarda Irakeyn Seferi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

Nahcıvan Seferi, Kanuni Sultan Süleyman'ın Safevî Devleti üzerine yaptığı üçüncü büyük seferdir.

<span class="mw-page-title-main">1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1578-1590 yılları arasında yapılmış savaş

1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında tüm Kafkaslar ile Güney Azerbaycan'da cereyan eden ve Osmanlıların zaferiyle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Safevî Savaşı (1548-1549)</span> 1548-1549 yılları arasında Osmanlı ve Safevîler arasında gerçekleşmiş savaş

1548-1549 Osmanlı-Safevî Savaşı, 29 Mart 1548 tarihinde I. Süleyman ordusuyla İstanbul'dan hareket edip bir yıl boyunca sürdürdüğü seferin adıdır.

Gürcistan Seferi, İkinci Vezir Kara Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı birliğinin 1549 yılında Samtshe Atabeyliği üzerine düzenlediği ve yaklaşık 20 kalenin fethi sonucunda Osmanlıların zaferiyle biten askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Safevî savaşları</span> 1532-1555 yılları arasında Osmanlı ve Safevîler arasında gerçekleşmiş savaşlar

1532-1555 Osmanlı-Safevî Savaşları, Kanuni Sultan Süleyman liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu ve I. Tahmasp liderliğindeki Safevî İmparatorluğu arasında çıkan birçok askeri çatışmalardan birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alvar Muharebesi</span>

Alvar Muharebesi ya da Alivar Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 21 Eylül 1585'te Hamza Mirza komutasındaki Safevî ordusunu mağlup ederek 25 Eylül 1585'te Tebriz'i ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Kuşatması (1585)</span>

Tebriz Kuşatması, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Safevîlerin eski başkenti Tebriz'i 23-25 Eylül 1585'te kuşatarak zaptetmesiyle sonuçlanan askerî çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Kuskunkıran Muharebesi</span>

Kuskunkıran Muharebesi, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Urmiye Kuşatması (1731)</span>

Urmiye Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Revan Kuşatması (1731)</span>

Revan Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Van Kuşatması (1548)</span>

Van Kuşatması, Safevî Devleti'nin elinde bulunan Van'ın 1548 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması. 25 Ağustos 1548 günü sona eren kuşatma sonrasında şehir, Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Mihriban Muharebesi (1636)</span>

Mihriban Muharebesi, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Taht-ı Süleyman Muharebesi</span>

Taht-ı Süleyman Muharebesi, Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın Safevîler üzerine açtığı Nahcıvan Seferi'nde evre.

Eyyubizade Ahmed Paşa, Osmanlı devlet adamı.

Merend Muharebesi 1548 yılının 22 temmuzu 23 temmuza bağlayan gecede gerçekleşmiş Osmanlı ve Safevi orduları arasında geçen bir muharebedir.